Ұйымда өнім сапасын басқару
І. КІРІСПЕ
ІІ. Негізгі бөлім
2.1 Сапа көрсеткіштерінің мәні мен қызметі
2.2 Өнім сапасының бәсекеге жарамдылығы
2.3 Сапа көрсеткіштері
2.4 Өнім сапасын басқару жүйесі
2.5 Сапаға қойылатын талаптар
2.6 Қазақстан Республикасындағы сапа менеджменті жүйесін жетілдіру
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
ІІ. Негізгі бөлім
2.1 Сапа көрсеткіштерінің мәні мен қызметі
2.2 Өнім сапасының бәсекеге жарамдылығы
2.3 Сапа көрсеткіштері
2.4 Өнім сапасын басқару жүйесі
2.5 Сапаға қойылатын талаптар
2.6 Қазақстан Республикасындағы сапа менеджменті жүйесін жетілдіру
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Зерттеу жұмысының өзектілігі. ХІХ – ғасырдың француз экономисті Жан Батист Сәй (1767 -1832 жылдар) жылдар ұйымның шаруашылық қызметінің негізгі ережесін қалыптастырды. «Пайданы көбейту үшін өндіріс шығындарын азайту керек».
Осы классикалық ереже еркін, жетілген нарықтық бәсеке жағдайында бас тартпай жұмыс істеді. Бұл жағдай сол кездегі ұйым ұйымларының шаруашылық қызметтері, шығарылған өнім ассортименті және өткізу рыноктары салыстырмалы түрде тұрақты болуымен түсіндіріледі. Тұрақты рынокта ұйымлар осы нарықта өздерінің белгілі бір үлесі үшін күресті. Ұйымның стратегиялық мақсаты сатуды және өндіріс шығындарын азайту арқылы өзінің үлесін көбейту болды.
Көптеген өндірістік ұйымдар өнім сапасын басқару үшін «Өнім сапасын басқарудың кешенді жүйесін» дайындауы қажет. Кешенді жүйе өнімді жобалау, өндіру және пайдалану мен тұтынудың барлық кезеңдерінде өнім сапасын арттыруға ұйымдастырушылық, экономикалық, әлеуметтік, техникалық, шараларды қамти отырып біркелкі әдістемелік талап қоюды қарастырады.
Өнім сапасын басқару өнімнің өміршендігінің барлық сатыларында (болжау, дайындау, өнім өндіруге өндірісті дайындау, өнімді өндіру жэне т.б.) жүргізіледі.
Өнімді болжау және дайындау сатысында модельдердің жаңа үлгілерін жасау, өнімнің техникалық деңгейін бағалау жұмыстары атқарылады. Өнімнің техникалық деңгейін бағалау үшін оның әлемдік деңгейге сай келетіндігін белгілі бір көрсеткіштермен салыстыруды талап етеді.
Өнімді өндірісте игеру және өнімді дайындау кезеңіне байланысты әлемдік деңгейге сай келетін көрсеткіштердің екі категориясы аныкталынады: өндірілетін өнімді дайындау немесе оның техникалык деңгейін бағалау үшін қолданылатын қазіргі әлемдік деңгейі, өнім өндіру немесе перспективаға жоспарлаудың техникалық деңгейін бағалау үшін қолданылатын перспективалық әлемдік деңгей.Осы дәуір, еркін бәсеке дәуірі теоретикалық экономикаға баға бәсеке дәуірі ретінде белгілі. Осы уақытта бәсекелестеріне қарағанда сондай өнімге бағасы төмен ұйым алға шықты.
Осы классикалық ереже еркін, жетілген нарықтық бәсеке жағдайында бас тартпай жұмыс істеді. Бұл жағдай сол кездегі ұйым ұйымларының шаруашылық қызметтері, шығарылған өнім ассортименті және өткізу рыноктары салыстырмалы түрде тұрақты болуымен түсіндіріледі. Тұрақты рынокта ұйымлар осы нарықта өздерінің белгілі бір үлесі үшін күресті. Ұйымның стратегиялық мақсаты сатуды және өндіріс шығындарын азайту арқылы өзінің үлесін көбейту болды.
Көптеген өндірістік ұйымдар өнім сапасын басқару үшін «Өнім сапасын басқарудың кешенді жүйесін» дайындауы қажет. Кешенді жүйе өнімді жобалау, өндіру және пайдалану мен тұтынудың барлық кезеңдерінде өнім сапасын арттыруға ұйымдастырушылық, экономикалық, әлеуметтік, техникалық, шараларды қамти отырып біркелкі әдістемелік талап қоюды қарастырады.
Өнім сапасын басқару өнімнің өміршендігінің барлық сатыларында (болжау, дайындау, өнім өндіруге өндірісті дайындау, өнімді өндіру жэне т.б.) жүргізіледі.
Өнімді болжау және дайындау сатысында модельдердің жаңа үлгілерін жасау, өнімнің техникалық деңгейін бағалау жұмыстары атқарылады. Өнімнің техникалық деңгейін бағалау үшін оның әлемдік деңгейге сай келетіндігін белгілі бір көрсеткіштермен салыстыруды талап етеді.
Өнімді өндірісте игеру және өнімді дайындау кезеңіне байланысты әлемдік деңгейге сай келетін көрсеткіштердің екі категориясы аныкталынады: өндірілетін өнімді дайындау немесе оның техникалык деңгейін бағалау үшін қолданылатын қазіргі әлемдік деңгейі, өнім өндіру немесе перспективаға жоспарлаудың техникалық деңгейін бағалау үшін қолданылатын перспективалық әлемдік деңгей.Осы дәуір, еркін бәсеке дәуірі теоретикалық экономикаға баға бәсеке дәуірі ретінде белгілі. Осы уақытта бәсекелестеріне қарағанда сондай өнімге бағасы төмен ұйым алға шықты.
1. .Ермаков В.А. «Қазақстан қазіргі дүние әлемінде», Алматы – 2002 ж.
2. .Мейірбеков А.Қ. «Ұйым экономикасы», Алматы - 2003 ж
3. .Набиев Е.Н. «Халықаралық экономикалық қатынастар», Алматы –2001
4. .Сәбден О., Тоқсанова А. «Шағын кәсіпкерлікті басқару», Алматы 2002 ж
5. Сахариев С.С «Әлем экономикасы», Алматы – 2003 ж.
6. Шеденов Ө.Қ. «Жалпы экономикалық теория», Алматы – 2002 ж.
7. «Экономикалық саясат», Экономика –Алматы, 2002 ж
8. Менеджмент негіздері, 2005
9. Мейірбеков А.Қ. «Ұйым экономикасы», Алматы - 2003 ж
10. Ахметов К.Ғ. Менеджмент негіздері, Алматы - 2005
11. Сәбден О., Тоқсанова А. «Шағын кәсіпкерлікті басқару», Алматы2002ж
12. Сахариев С.С «Әлем экономикасы», Алматы – 2003 ж.
13. Шеденов Ө.Қ. «Жалпы экономикалық теория», Алматы – 2002 ж.
2. .Мейірбеков А.Қ. «Ұйым экономикасы», Алматы - 2003 ж
3. .Набиев Е.Н. «Халықаралық экономикалық қатынастар», Алматы –2001
4. .Сәбден О., Тоқсанова А. «Шағын кәсіпкерлікті басқару», Алматы 2002 ж
5. Сахариев С.С «Әлем экономикасы», Алматы – 2003 ж.
6. Шеденов Ө.Қ. «Жалпы экономикалық теория», Алматы – 2002 ж.
7. «Экономикалық саясат», Экономика –Алматы, 2002 ж
8. Менеджмент негіздері, 2005
9. Мейірбеков А.Қ. «Ұйым экономикасы», Алматы - 2003 ж
10. Ахметов К.Ғ. Менеджмент негіздері, Алматы - 2005
11. Сәбден О., Тоқсанова А. «Шағын кәсіпкерлікті басқару», Алматы2002ж
12. Сахариев С.С «Әлем экономикасы», Алматы – 2003 ж.
13. Шеденов Ө.Қ. «Жалпы экономикалық теория», Алматы – 2002 ж.
Қазақстан Републикасы Ғылым және Білім министрлігі
Абай атындағы ҚазҰПУ жанындағы колледжі
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Ұйымда өнім сапасын басқару
Тексерген: Карибаева А.Н
Орындаған: 305 топ студенті
Қалыбекова Ж.Е
Алматы 2012жыл
ЖОСПАР
І. КІРІСПЕ
ІІ. Негізгі бөлім
2.1 Сапа көрсеткіштерінің мәні мен қызметі
2.2 Өнім сапасының бәсекеге жарамдылығы
2.3 Сапа көрсеткіштері
2.4 Өнім сапасын басқару жүйесі
2.5 Сапаға қойылатын талаптар
2.6 Қазақстан Республикасындағы сапа менеджменті жүйесін жетілдіру
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Зерттеу жұмысының өзектілігі. ХІХ - ғасырдың француз экономисті Жан Батист Сәй (1767 -1832 жылдар) жылдар ұйымның шаруашылық қызметінің негізгі ережесін қалыптастырды. Пайданы көбейту үшін өндіріс шығындарын азайту керек.
Осы классикалық ереже еркін, жетілген нарықтық бәсеке жағдайында бас тартпай жұмыс істеді. Бұл жағдай сол кездегі ұйым ұйымларының шаруашылық қызметтері, шығарылған өнім ассортименті және өткізу рыноктары салыстырмалы түрде тұрақты болуымен түсіндіріледі. Тұрақты рынокта ұйымлар осы нарықта өздерінің белгілі бір үлесі үшін күресті. Ұйымның стратегиялық мақсаты сатуды және өндіріс шығындарын азайту арқылы өзінің үлесін көбейту болды.
Көптеген өндірістік ұйымдар өнім сапасын басқару үшін Өнім сапасын басқарудың кешенді жүйесін дайындауы қажет. Кешенді жүйе өнімді жобалау, өндіру және пайдалану мен тұтынудың барлық кезеңдерінде өнім сапасын арттыруға ұйымдастырушылық, экономикалық, әлеуметтік, техникалық, шараларды қамти отырып біркелкі әдістемелік талап қоюды қарастырады.
Өнім сапасын басқару өнімнің өміршендігінің барлық сатыларында (болжау, дайындау, өнім өндіруге өндірісті дайындау, өнімді өндіру жэне т.б.) жүргізіледі.
Өнімді болжау және дайындау сатысында модельдердің жаңа үлгілерін жасау, өнімнің техникалық деңгейін бағалау жұмыстары атқарылады. Өнімнің техникалық деңгейін бағалау үшін оның әлемдік деңгейге сай келетіндігін белгілі бір көрсеткіштермен салыстыруды талап етеді.
Өнімді өндірісте игеру және өнімді дайындау кезеңіне байланысты әлемдік деңгейге сай келетін көрсеткіштердің екі категориясы аныкталынады: өндірілетін өнімді дайындау немесе оның техникалык деңгейін бағалау үшін қолданылатын қазіргі әлемдік деңгейі, өнім өндіру немесе перспективаға жоспарлаудың техникалық деңгейін бағалау үшін қолданылатын перспективалық әлемдік деңгей.Осы дәуір, еркін бәсеке дәуірі теоретикалық экономикаға баға бәсеке дәуірі ретінде белгілі. Осы уақытта бәсекелестеріне қарағанда сондай өнімге бағасы төмен ұйым алға шықты.
Осы бойынша америка ғылымы, экономист, П. Самуэльсон: Өнім өндірушілер бағалар бәсекесіне қарсы тұра алады және өздерінің пайдасын максимум деңгейге дейін көтере алады, тек қана шығындарды минумум деңгейге дейін азайтқанда, бұл өз кезегінде өндірістің ең тиімді әдістерін ендіргенде ғана қол жеткізіледі - деп жазды.
Қазіргі жетілмеген, бағалық емес бәсеке жағдайында өндірістің шығындары азайту арқылы пайданы көбейту жолын іздеу әрекеті, әсіресе ұйымлар арасында бәсеке болғанда ерте ме кеш не ұйым үшін төлем төлей алмауға әкеледі.
Ұйым, егер ол нарықта үлгеруге ұмтылса, мына ережені бұлжытпай орындауы тиіс: табыстарды көбейтуді, шығындарды азайту арқылы емес, сату көлемін арттыру болса да.
Зерттеудің мақсаты мен тіндеттері. Жалпы қабылдағандай, ұйым басшысы білімді және жан - жақты болса да, менеджерлер мен инженерлердің қандай таланттары мен қабілеттері болғанымен, бағалық емес, қатаң бәсеке жағдайларында, яғни тұтынушылар сұраныстарының құрылымында бірінші орынға жаңашылдық, сапа, дизайн, жиі жаңарту мен әр алуан ассортимент, сатудан кейінгі жоғары деңгейдегі сервис қойылғанда, өз ұйымсында өндірістік шығындар деңгейін белгілі бір шекарасынан төмен азайту мүмкін еместігіне көзі жетеді.
Ұйымда өзінің өнімінің сапасын және сатудан кейінгі сервистің деңгейіне көтеруге ерекше көңіл бөлуі керек. Тұтынушылардың өнім сапасына деген талаптары бүгін тек, өсіп қана қойған жоқ, және де өзінің сипатын түбірмен өзгертті. Қазір жақсы өнімді шығару аз, сонымен бірге сатудан кейінгі сервисті ұйымдастыруды, тұтынушылардың жоғары деңгейдегі өзіндік сұраныстарына қосымша ұйымлық қызметтерді көрсету туралы ойлау керек.
Сондықтан да барлық ұйымдар меншік түріне байланыссыз - ақ экономикалық қызметті ғана емес, әлеуметтік қызметті де атқаруға міндетті. Ендеше экономикалық қызметтің құрылымын қарастырамыз:
oo өндірістік қызмет, бұл қоғамдық тұтынуды қанағаттандыру үшін қажетті өнім мен қызмет өндірісімен байланысты;
oo алынған табысты бөлу мен мақсатты қолдану қызметі, мұнда өндіріс іс - әрекетінен алынған табыс өндірісті ұлғайтуға және ұжымды әлеуметтік дамытуға жұмсалады;
oo жаңа жағдайда ұйым өндірілген өнімді өткеру қызметімен айналысуға мәжбүр, мұнда ол нарықтық конъюнктурамен, бәсекелестік орта жағдайымен сұраным төлем қабілеттілігімен және нарықтық ортаның басқа да фактормен есептесуі керек;
oo жаңа жағдайда ұйым иығына мемлекеттік экономикадағы ұйымда кездеспеген - кәсіпкерлік қызмет жүктеледі. Осы қызмет бұрындары және қазіргі кезде же дәстүрлі түрде шағын бизнеспен байланыстырылады. Қазіргі нарықтық жағдай кәсіпкерлік жайлы ескі көзқарасты барынша жоюда.1
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Сапа көрсеткіштерінің мәні мен қызметі
Қазіргі нарықтық экономика негізінде шығарылган өнімнің сапасына басқалай талап қояды. Бұл қазіргі дүниеде кез келген ұйымның өміршендігі, оның өнімлар нарығындағы және қызмет көрсетудегі орнықты жағдайы бәсекеге жарамдылық деңгейін көрсетеді.
Өз кезегінде бәсекеге жарамдылық екі көрсеткішке байланысты -- баға деңгейіне және өнім сапасы деңгейіне. Ал екінші фактор бірте-бірте бірінші орынға шығады. Еңбек өнімділігі, ресурстардың барлық түрлерін үнемдеу өнімнің сапасына тікелей орын береді.
Өнімнің сапасы -- бұл белгілі мұқтаждылықты қанағаттандыруға үлкен себепші болатын өнімнің пайдалылығының жиынтық ерекшелігі. Өнімнің сапалылығы тек техникалық, өнім тану ғана емес, соныменқатар ең маңызды экономикалық санаты болып табылады. Экономикалық санаты ретінде ол тұтыну құнына тығыз байланысты. Егер де тұтыну құны -- бұл жалпы алғанда өнімдың пайдалылығы болса, ал онімнің сапалылығы -- бұл оны пайдаланудағы нақтылы жағдайда тұтыну құнының деңгейіндегі көрінуі.
Өнімнің сапа деңгейі оның сапалық көрсеткіштері жүйесі негізінде анықталады. Бұл деңгейді анықтау үшін мұның әрбір көрсеткіштерінің сандық маңызын білу және ұқсастық өнім көрсеткіштерімен салыстыру қажет.
Сапаның көрсеткішін анықтау оның саңдық маңызын өзін өзі түсіну болып табылады. Ол үшін практикада өнімнің өзіндік ерекшелігіне байланысты мына төмендегі әдістер пайдаланылады:
өлшеуші әдіс (аснаитар, приборлардың көмегімен);
тіркеу әдісі -- бұл тіркеуге және есептеуге негізделген. Тіркеу әдісі мынадай көрсеткіштермен, атап айтқанда: қауіпсіздік, патенттік-құқықтық стандарттау, сәйкестендірумен анықталуы мүмкін;
есептеу әдісі -- өнімнің сапасы жөніндегі көрсеткіштерді анықтау үшін арнайы математикалық үлгілерді қолдануға негізделеді;
органолептік әдіс -- адам мүшесін сезу-көру, есту, дәм, түйсінуді талдауды қамтиды. Табылған маңыздылықтың дәлдігі және растылығы адамдардың біліктілігі, даңдылығына және қабілеттілігіне байланысты;
социологиялық әдіс -- өнім, оны нақты немесе тұтынушылардың мүмкіншілігі туралы пікірлерді талдау және жинау негізінде жүзеге асырылады;
сарапшылық әдіс -- мамандар тобы арқылы іске асырылады. Мысалы, дизайнерлер, дәм айырушылар.
Практикада өнімнің сапа деңгейін бағалау үшін көрсеткіштер жүйесін пайдаланады. Онда өзіне қорытындылау және өнімнің сапасы жөнідегі жеке көрсеткіштер қосылады.4
2.2 Өнім сапасының бәсекеге жарамдылығы
Нарықтық жағдайда тұтынушының қанағаттануы өнімға деген өзінің ерекшелігінің жиынтығы сатын алу сату актісінде көрінеді Мұндай ерекшеліктің үйлесті өндіруші мен тұтынушының мүдделерінің сақталуы негізінде өнімлар және тұтынушылар талабының сипаттамасын, сол сияқты нарық жағдайында өнімдың толық сәйкестігін бәсекенің жарамдылығы деп атайды.
Өнімнің бәсекеге жарамдылығы ерекше жағдайын қанағаттандыруына мүмкіндік беретін тұтыну кешенінің (сапалық және сандық) сипаттамасын анықтайды. Бәсекеге жарамдылығы өнім рынокта жеңіл және тез сатылады. Әрбір сатып алушы өзінің жеке мұқтажын ең жоғары қанағаттандыратын өнімды ғана алады. Жалпы алғанда, сатып алушылар бағалармен салыстырғанда қоғамдық мұқтажына толық сәйкес келетін өнімды сатып алады. Сондықтан, сатып алушының өнімға деген қанағаттанушылық деңгейінде жеке дара көрсеткіштер пікір жиынтығын құрайды, оның тағы да нарықтың пайда болу қарасында қалыптасады.
Сонымен, өнімға бәсекенің жарамдылығын, оның сапалың және құндық сипаттамасының жиынтығы деп түсінуге болады. Ол сатып алушының нақтылы мұқтажын қанағаттандыруды қамтамасыз етеді және сатып алушы үшін тиімділігі ұқсас өнім -- бәсекелестер ерекшеленеді.
Бұл маңызды көрсеткішті анықтаудың бірнеше тәсілдері белгілі. Олардың ең көп таралғандарына қысқаша тоқталайық.
Бірінші тәсіл. Техникаға бәсекенің жарамдылығын анықтайтын белгісі - бұл өнімды тұтыну бағаны болып табылады. Ол мынадай формуламен анықталады:
Бт = Бс Шт
мұнда, Бт -- тұтыну бағасы
Бс -- сатылу бағасы
Шт -- бұл өнімді тұтынушылардың шығындары (оның барлық норматавтік мерзім ішіндегі қызметі)
Екінші тәсіл. Өнімдың бәсекелестік жарамдылығын анықтағанда бұл тәсіл екі өлшемді еске алуы мүмкін; өнімнің өзіндік құны, өнімды сату және оның сапалылық деңгейі. Сөзсіз, бәсекеге жарамдылығы артытырақ болатын өнім оны өндіруге, сатуға кеткен шығындар ең төмен, ал сапа деңгейі бәсекелес өнімға қарағанда жоғарылау болатын болса.
Үшінші тәсіл. Бұл тәсіл техниканың деңгейін және сату бағасын есепке ала отырып, бәсекелестік өнімларды қалыптастыруға негізделген. Бұл тәсілге сәйкес басымда салыстырмалы сапаның сандық көрсеткіштерінің деңгейі және базалық үлгілер (өнім) мына формуламен анықталады:
КК = ККэККтККс
мұнда, КК -- өнім деңгейінің кешенді көрсеткіші;
ККэ -- эстетико-аргономикалық деңгейінің кешенді көрсеткіші;
ККт -- техникалық деңгейдің кешенді көрсеткіші;
КҚс -- көрсеткіш кешенінің сектімділігі.
Төртінші тәсіл. Бұл тәсілде бәсекеге жарамдылықтың деңгейі қалай техникалық, солай экономикалық параметрге салыстыру негізінде анықталады. Сонымен, техникалық параметрден тек сатып алушылар осындай ең жоғары деңгейде қызықтыратындарды таңдайды.
Қорыта айтқанда, біздің республикада өткізіліп жатқан нарыққа көшу сапа және өнімнің бәсекеге жарамдылығы жөніндегі мәселеге жаңадан қарауға мәжбүр етеді. Егер бүгін емес, ол ертең бәсекелестік нарығының дамуы өнімнің сапалық даму серпінің және деңгейін арттыруға еріксіз көндіретін болады. .3
2.3 Сапа көрсеткіштер
Өнім сапасының бірнеше көрсеткіштері бар.
Жалпылама көрсеткіштер - өнім сапасының деңгейінің сала бойынша немесе ұйы бойынша толығ сипаттайды. Бұл көрсеткішке мыналар жатады: сұрыпы маркасы, классы , пайдалы заттардың мазмұны, өнім мөлшері әлемдік стандарт сәйкестігі.
Бәрлік көрсеткіштер - өте әр түрлі және басқа өнімдерден ерекшеліктеріне байланысты оларды үлкен топқа бөлуге болады.
1. Еңбек заттарының бірлік көрсеткіштері
2. Еңбек құралдарының бірлік көрсеткіштері
Тағайындау көрсеткіштер - бұл өнімді пайдалану аймағында белгілі атағы шықан және тағайындалған өнімді пайдаланудан пайдалы тиімді эфектілермен сипатталады.
Үміткерлік көрсеткіштер - бұл қарсы болмау сақтау жөңдеуге жарамдылық және сондай-ақ ұзақ уақытқа бағаланған өнімнің ерекшеліктеріне көрсеткіштер үміткерлік сипаты үшін пайдалануға болады.
Қауіпсіздік көрсеткіштер - өнімді сатып алудан және пайдалану барысында жөңдеуде құрастыруда және қызмет көрсетудегі қауіпсізді сатып алушы мен қызмет көрсетуші қауіпсіздік ерекшеліктерімен сипатталады.
Экономикалық көрсеткіштер - өнімді экономикалық сипаттайды.
Абсалютті көрсеткіштер - әртүрлі өлшем бірліктегі немесе өлшеусіз көлемдегі сапа көрсеткіштері мәнін көрсетеді.
Қатысты кқрсеткіштер - бұл абсалютті көрсеткіштер дің барлық базалық көрсеткіштеріне қатысын сипаттайды. .2
2.4 Өнім сапасын басқару жүйесі
Өнімнің сапасын басқару -- бұл белгілеу, камтамасыз ету және сапаның қажетті деңгейін қолдау мақсатындағы құру және пайдалану немесе өнімді тұтыну кетіндегі жүргізілетін іс-әрекет.
Соңғы кездерге дейін ұйымдарда сапа проблемасын шешу кезінде нарықтылық қажеттілік есепке алынбай өнім сапасы техникалың деңгейге бағытталды. Сапаны басқару мәселелерімен техникалық бақылау және сапаны талдау бөлімдері айналысты. Олардың функцияларына бұйымдар параметрлерін (белгілер) тексеру, өндірістік процестердің әрбір операцияларында қолданылатын шикізаттар, материалдар, жабдықтардың дәлдік жұмыстары, өнімде табылған кемістіктер, оларды талдау және обоптерін белгілеу кіреді.
Өнімнің сапасын басқаруды жетілдіруде отандың өндірушілердің алдына қойылатын негізгі проблемалар, олар:
:: өнімнің сапалылығын басқару жүйесіне маркетинг қызметі механизмін қосу;
:: тұтынушыға және барлық өндірістік қызметтерде сапаны басқару жүйесін қалай бағыттау;
:: өнімнің өмірлік кезеңінің барлық белестеріндегі сапаны басқару жүйесіндегі механизм әсерлерді күшейту.
Сапаны басқару жүйесін енгізу ұйымда мынадай міндеттерді шешуге мүмкіндік береді:
:: жоғары сапалы өнімнің тұрақтылығын қамтамасыз ету;
:: өнім көлемін ұлғайту және оны сататын нарықты (рынокты) табу;
:: жоғары бағада сататын өнімді көбейту мүмкінділігін қарастыру;
:: өнімнің бәсекеге жарамдылығы және қаржы жағдайының тұрақтылығы жөніндегі проблемаларды шешу.
Сонымен, өнімнің сапасын басқару әрбір ұйымдарда жүйелі түрде іске асқан жөн.
:: Ұйымдарда шығарылатын өнімдердің сапасы - нарықтық жағдайда қызметтің негізгі факторы болып табылады, себебі, нарықтық саралымды кеңейтуді, ұйымды жаңдандыруды, пайданың артуын қамтамасыз етеді.
:: Халықаралық тәжірибе көрсеткендей, сапалылықты арттыру қызметі жүйелік басқару шеңберінде жүргізілуі мақсатқа сай болғаны дұрыс, өйткені, өнімнің барлық өміршеңдік кезеңін қамтиды -- жобалаудан бастап жұмысшыларға және кәдеге жараттуға дейін.
:: Өнімнің сапасын басқару стандарттауға негізделеді Ол ұлттық шаруашылықтың, халықтық, қорғаныстың, экспорттың қажеттілігі үшін дайындалатын өнімдерге үдемелі талаптарды анықтайтын нормативті-техникалық негізі болып табылады.
:: Дайындалған өнімнің сапасының түпкілікті бағалылығы сертификат көмегімен жүзеге асырылады, өнімді сапауды, тиісті сертификат беруді, бағалау сынағының көмегіен кейінгі өндірістің жағдайы үшін өнімді таңбалауды және бақылауды білдіреді.
:: Өнімнің сапасын басқаруда нормативтік актілерді іске асыру сапаны және өнім қауіпсіздігі заңдылығын қамтамасыз етуде тиімділік жүйені ұйымдастыруды талап етеді. Шетелдік және отандық практиканы еске ала отырып, құрылған өнімнің сапасын бақылаудың нормативтік-құқықтық базасы Қазақстан Республикасының аумағында адамдардың және жеке тұлғалардың құқықтарының бұзылуында құқықтарын және мүдделерін қорғаудан тұрады. .5
2.5 Сапаға қойылатын талаптар
Өндіріс сапасымен тиімділігі арасында тікелей байланыс болады. Басқадай тең жағдайларда өндірілетін өнім сапасы жоғары болған сайын өндіріс тиімдірек. Сапа қайсы бір өндіріс (бөлімінің және т.б.) буынының немесе басқару деңгейінің артықшылығы болып саналмайды. Сапа - шын мәнінсінде баршаның және әркімнің мақсатты ісі.
Тиісті сапаны қамтамасыз ету үшін негіз салушы талаптарды сақтау қажет.
oo тұтынушыға осы процестің маңызды құрамдасы ретінде қарау;
oo басшылықтың ұйымны басқару жүйесін жақсарту процесін енгізу жөніндегі ұзақ мерзімді міндеттемелерді қабылдауы;
oo кемелге келу шексіз деген сенім;
oo олар проблемалардың әсеріне жауап қатқаннан гөрі алдын алған жөн;
oo мүделілік, жетекші рөл және басшылықтың тікелей қатысуы;
oo ең аз шамадағы қателіктерден көрінетін жұмыстың үлгі-қалпы ( стандаоттары);
oo ұйымның барлық қызметкерлерінің ұжымдық түрде де, жекеше түрде де қатысуы;
oo адамдарды емес, процестерді жетілдіруге баса назар аудару;
oo жабдықтаушылар сіздің серіктесіңіз болады деген кәміл сенім;
oo еңбекті мойындап, қадірлеу; .4
2.6 Қазақстан Республикасындағы сапа менеджменті жүйесін жетілдіру
Бизнес жүйесінің интегративтік сапалары. Іскерлік қатынастың кез келген табиғатын, өндірістің ғылыми жүйелері сияқты өзіне тән бизнестік жүйелік қасиеттері болады. Әдетте, бизнестің осы қасиеттерін бизнес жүйесінің интегративтік сапалары дейміз. Өзіне тән қасиетіне байланысты осы сапа аталған жүйенің біртүтас құрамы болып қалыптасады. Бизнес жүйесінің негізгі интегративтік жүйелеріне төмендегілер жатады:
-- бизнес жүйесінде атқаратын функционалдық қызметіне қарамай-ақ барлық субъектілердің әлеуметтік-экономикалық тәуелсіздігі сақталады;
-- іскерлік қатыс барлық субъектілер ықыластарының консенсусы болып табылады.
Ұйымдардың әр түрлі болуы олардың меншік түріне тікелей байланысты. Сонымен қоса кәсіпкерлік ұйымлар өнім ассортименттерінің әртүрлілігімен, одақтарға кіру тәсілімен, бәсеке жүргізу жағдайы және бәсекелестік жолы жағынан ажыратылады.
Сапалық көрсеткіштер негізіне меншік түрлері жатады. Олардың ішіндегі жиі кездесетін түрлерін атап өтелік:
- жеке меншіктегі ұйымлар;
- жауапкершілігі шектелген ұжымдық ұйымдар;
-мемлекеттік және муниципалдық ұйымдар (Батыс елдеріне бұған мемлекеттік ұжымдық не мемлекеттік және меншіктік аралас меншіктегі капиталдары бар ұйымтер де жатқызылады);
- ұйымлардың филиалдары мен өкілдіктері.
Сонымен қоса ұйымлардың сапалық және сандық сипаттамалары бар. Кәсіпкерлік ұйымлар сапалық жағынан меншік түрлеріне байланысты болса, сандық жағын жұмыскерлер саны мен капиталдың жылдық айналым мөлшеріне қарай ажыратуға болады.
Ұйымтердің сандық параметрі кызметкерлердің санына сәйкес мына төмендегідей бөлінеді (мысалы АКД):
- ең шағын ұйымтер (қызметкерлер саны оннан аспайды);
- өте ұсақ ұйымтер (қызметкерлер саны 20-дан аспайды);
- ұсақ ұйымтер (қызметкерлер саны 99-дан аспайды);
- ірі ұйымтер (қызметкерлер саны 500-ден астам).
Басқа елдердегі кәсіпкерлік ұйымлардың түрлерін ажырату сандық параметрлері жағынан осыған ұқсас.
Ұйымтер капиталдың жылдық айналым мөлшеріне сай мына төмендегідей бөлінеді (Германия):
- ұсақ ұйымтер (капиталдың жылдық айналымы 25 мың маркадан аспайды),
- орта және ірі ұйымтер (25 мың маркадан жоғары). Ұйымның сандық параметріне қарай олардың жауапкершілігі де өзгереді. Мысалы: ұсак және өте ұсақ ұйымтер, жауапкершіліктері шектелмеген жеке меншіктегі ұйымлар немесе ұжымдық ұйымдары тобын айтуға болады. Орта және ірі ұйымларға көбіне жауапкершілігі шектелген акционерлік қоғамдар жатады.
Рынок экономикасы дамыған елдердің бәрінде де кәсіпкерлік ұйымлардың әрекеттерін заң қорғайды және олардың өнімдері қоғам үшін аса қажетті деп саналады.
Бәсекеге қабілеттілік түсінігі экономикалық әдебиеттерде елдер, салалар, ұйым және өнім сапасы деңгейлерінде қарастырылады.
Соңғы 20 жыл бойында ұлт экономикасының бәсекеге қабілеттілік тұжырымдамасы экономикалық даму теориясында айтарлықтай маңызға ие. Ол ел өзінің экономикалық болашағын қалай қалыптастырып жатқандығын көрсетеді, ал оны бағалау маңызды экономикалық көрсеткіштермен ғана емес, маңызы бар саяси үдерістердің салдары және қоғамдық басқару, білім деңгейі, ғылыми база, ақпараттық құрылымның жоғарғы деңгейде дамуы, инновацияға мәдениет пен құндылықтар жүйесінің қолайлығы сияқты экономикалық емес көрсеткіштермен де жүзеге асырылады.
Елдің бәсекеге қабілеттілік индикаторы бірінші кезекте, азаматтардың өмір сүру деңгейі мен сапасының көтерілуі, тұрақтылық, мемлекеттің айқын болашағы, елде заңдардың сақталу деңгейі және тағы басқалар болып табылады. Яғни, өнімлар мен қызметтердің бәсекеге қабілеттілігі неғұрлым жоғары болса, соғұрлым ресурстарды пайдалану тиімділігі және халықтың өмір сүру деңгейі де жоғары.
Өз уақытысында мемлекеттің бәсекеге қабілеттілігі едәуір көлемде өндірістің негізгі үш факторы - табиғи ресурстар, еңбек ресурстары және капиталға байланысты болды. Өндіріс пен техникалық прогрестің дамуымен байланысты бәсекеге қабілеттілікті бірінші кезекте, жоғарғы деңгейдегі елдің инфрақұрылымы, оның ғылыми әлеуеті, халықтың білім деңгейі сияқты факторлар анықтай бастады. Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, өндіріс факторларының болуы маңызды, бірақ табысты бәсеке жағдайында жеткіліксіз. Сонымен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Абай атындағы ҚазҰПУ жанындағы колледжі
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Ұйымда өнім сапасын басқару
Тексерген: Карибаева А.Н
Орындаған: 305 топ студенті
Қалыбекова Ж.Е
Алматы 2012жыл
ЖОСПАР
І. КІРІСПЕ
ІІ. Негізгі бөлім
2.1 Сапа көрсеткіштерінің мәні мен қызметі
2.2 Өнім сапасының бәсекеге жарамдылығы
2.3 Сапа көрсеткіштері
2.4 Өнім сапасын басқару жүйесі
2.5 Сапаға қойылатын талаптар
2.6 Қазақстан Республикасындағы сапа менеджменті жүйесін жетілдіру
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Зерттеу жұмысының өзектілігі. ХІХ - ғасырдың француз экономисті Жан Батист Сәй (1767 -1832 жылдар) жылдар ұйымның шаруашылық қызметінің негізгі ережесін қалыптастырды. Пайданы көбейту үшін өндіріс шығындарын азайту керек.
Осы классикалық ереже еркін, жетілген нарықтық бәсеке жағдайында бас тартпай жұмыс істеді. Бұл жағдай сол кездегі ұйым ұйымларының шаруашылық қызметтері, шығарылған өнім ассортименті және өткізу рыноктары салыстырмалы түрде тұрақты болуымен түсіндіріледі. Тұрақты рынокта ұйымлар осы нарықта өздерінің белгілі бір үлесі үшін күресті. Ұйымның стратегиялық мақсаты сатуды және өндіріс шығындарын азайту арқылы өзінің үлесін көбейту болды.
Көптеген өндірістік ұйымдар өнім сапасын басқару үшін Өнім сапасын басқарудың кешенді жүйесін дайындауы қажет. Кешенді жүйе өнімді жобалау, өндіру және пайдалану мен тұтынудың барлық кезеңдерінде өнім сапасын арттыруға ұйымдастырушылық, экономикалық, әлеуметтік, техникалық, шараларды қамти отырып біркелкі әдістемелік талап қоюды қарастырады.
Өнім сапасын басқару өнімнің өміршендігінің барлық сатыларында (болжау, дайындау, өнім өндіруге өндірісті дайындау, өнімді өндіру жэне т.б.) жүргізіледі.
Өнімді болжау және дайындау сатысында модельдердің жаңа үлгілерін жасау, өнімнің техникалық деңгейін бағалау жұмыстары атқарылады. Өнімнің техникалық деңгейін бағалау үшін оның әлемдік деңгейге сай келетіндігін белгілі бір көрсеткіштермен салыстыруды талап етеді.
Өнімді өндірісте игеру және өнімді дайындау кезеңіне байланысты әлемдік деңгейге сай келетін көрсеткіштердің екі категориясы аныкталынады: өндірілетін өнімді дайындау немесе оның техникалык деңгейін бағалау үшін қолданылатын қазіргі әлемдік деңгейі, өнім өндіру немесе перспективаға жоспарлаудың техникалық деңгейін бағалау үшін қолданылатын перспективалық әлемдік деңгей.Осы дәуір, еркін бәсеке дәуірі теоретикалық экономикаға баға бәсеке дәуірі ретінде белгілі. Осы уақытта бәсекелестеріне қарағанда сондай өнімге бағасы төмен ұйым алға шықты.
Осы бойынша америка ғылымы, экономист, П. Самуэльсон: Өнім өндірушілер бағалар бәсекесіне қарсы тұра алады және өздерінің пайдасын максимум деңгейге дейін көтере алады, тек қана шығындарды минумум деңгейге дейін азайтқанда, бұл өз кезегінде өндірістің ең тиімді әдістерін ендіргенде ғана қол жеткізіледі - деп жазды.
Қазіргі жетілмеген, бағалық емес бәсеке жағдайында өндірістің шығындары азайту арқылы пайданы көбейту жолын іздеу әрекеті, әсіресе ұйымлар арасында бәсеке болғанда ерте ме кеш не ұйым үшін төлем төлей алмауға әкеледі.
Ұйым, егер ол нарықта үлгеруге ұмтылса, мына ережені бұлжытпай орындауы тиіс: табыстарды көбейтуді, шығындарды азайту арқылы емес, сату көлемін арттыру болса да.
Зерттеудің мақсаты мен тіндеттері. Жалпы қабылдағандай, ұйым басшысы білімді және жан - жақты болса да, менеджерлер мен инженерлердің қандай таланттары мен қабілеттері болғанымен, бағалық емес, қатаң бәсеке жағдайларында, яғни тұтынушылар сұраныстарының құрылымында бірінші орынға жаңашылдық, сапа, дизайн, жиі жаңарту мен әр алуан ассортимент, сатудан кейінгі жоғары деңгейдегі сервис қойылғанда, өз ұйымсында өндірістік шығындар деңгейін белгілі бір шекарасынан төмен азайту мүмкін еместігіне көзі жетеді.
Ұйымда өзінің өнімінің сапасын және сатудан кейінгі сервистің деңгейіне көтеруге ерекше көңіл бөлуі керек. Тұтынушылардың өнім сапасына деген талаптары бүгін тек, өсіп қана қойған жоқ, және де өзінің сипатын түбірмен өзгертті. Қазір жақсы өнімді шығару аз, сонымен бірге сатудан кейінгі сервисті ұйымдастыруды, тұтынушылардың жоғары деңгейдегі өзіндік сұраныстарына қосымша ұйымлық қызметтерді көрсету туралы ойлау керек.
Сондықтан да барлық ұйымдар меншік түріне байланыссыз - ақ экономикалық қызметті ғана емес, әлеуметтік қызметті де атқаруға міндетті. Ендеше экономикалық қызметтің құрылымын қарастырамыз:
oo өндірістік қызмет, бұл қоғамдық тұтынуды қанағаттандыру үшін қажетті өнім мен қызмет өндірісімен байланысты;
oo алынған табысты бөлу мен мақсатты қолдану қызметі, мұнда өндіріс іс - әрекетінен алынған табыс өндірісті ұлғайтуға және ұжымды әлеуметтік дамытуға жұмсалады;
oo жаңа жағдайда ұйым өндірілген өнімді өткеру қызметімен айналысуға мәжбүр, мұнда ол нарықтық конъюнктурамен, бәсекелестік орта жағдайымен сұраным төлем қабілеттілігімен және нарықтық ортаның басқа да фактормен есептесуі керек;
oo жаңа жағдайда ұйым иығына мемлекеттік экономикадағы ұйымда кездеспеген - кәсіпкерлік қызмет жүктеледі. Осы қызмет бұрындары және қазіргі кезде же дәстүрлі түрде шағын бизнеспен байланыстырылады. Қазіргі нарықтық жағдай кәсіпкерлік жайлы ескі көзқарасты барынша жоюда.1
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Сапа көрсеткіштерінің мәні мен қызметі
Қазіргі нарықтық экономика негізінде шығарылган өнімнің сапасына басқалай талап қояды. Бұл қазіргі дүниеде кез келген ұйымның өміршендігі, оның өнімлар нарығындағы және қызмет көрсетудегі орнықты жағдайы бәсекеге жарамдылық деңгейін көрсетеді.
Өз кезегінде бәсекеге жарамдылық екі көрсеткішке байланысты -- баға деңгейіне және өнім сапасы деңгейіне. Ал екінші фактор бірте-бірте бірінші орынға шығады. Еңбек өнімділігі, ресурстардың барлық түрлерін үнемдеу өнімнің сапасына тікелей орын береді.
Өнімнің сапасы -- бұл белгілі мұқтаждылықты қанағаттандыруға үлкен себепші болатын өнімнің пайдалылығының жиынтық ерекшелігі. Өнімнің сапалылығы тек техникалық, өнім тану ғана емес, соныменқатар ең маңызды экономикалық санаты болып табылады. Экономикалық санаты ретінде ол тұтыну құнына тығыз байланысты. Егер де тұтыну құны -- бұл жалпы алғанда өнімдың пайдалылығы болса, ал онімнің сапалылығы -- бұл оны пайдаланудағы нақтылы жағдайда тұтыну құнының деңгейіндегі көрінуі.
Өнімнің сапа деңгейі оның сапалық көрсеткіштері жүйесі негізінде анықталады. Бұл деңгейді анықтау үшін мұның әрбір көрсеткіштерінің сандық маңызын білу және ұқсастық өнім көрсеткіштерімен салыстыру қажет.
Сапаның көрсеткішін анықтау оның саңдық маңызын өзін өзі түсіну болып табылады. Ол үшін практикада өнімнің өзіндік ерекшелігіне байланысты мына төмендегі әдістер пайдаланылады:
өлшеуші әдіс (аснаитар, приборлардың көмегімен);
тіркеу әдісі -- бұл тіркеуге және есептеуге негізделген. Тіркеу әдісі мынадай көрсеткіштермен, атап айтқанда: қауіпсіздік, патенттік-құқықтық стандарттау, сәйкестендірумен анықталуы мүмкін;
есептеу әдісі -- өнімнің сапасы жөніндегі көрсеткіштерді анықтау үшін арнайы математикалық үлгілерді қолдануға негізделеді;
органолептік әдіс -- адам мүшесін сезу-көру, есту, дәм, түйсінуді талдауды қамтиды. Табылған маңыздылықтың дәлдігі және растылығы адамдардың біліктілігі, даңдылығына және қабілеттілігіне байланысты;
социологиялық әдіс -- өнім, оны нақты немесе тұтынушылардың мүмкіншілігі туралы пікірлерді талдау және жинау негізінде жүзеге асырылады;
сарапшылық әдіс -- мамандар тобы арқылы іске асырылады. Мысалы, дизайнерлер, дәм айырушылар.
Практикада өнімнің сапа деңгейін бағалау үшін көрсеткіштер жүйесін пайдаланады. Онда өзіне қорытындылау және өнімнің сапасы жөнідегі жеке көрсеткіштер қосылады.4
2.2 Өнім сапасының бәсекеге жарамдылығы
Нарықтық жағдайда тұтынушының қанағаттануы өнімға деген өзінің ерекшелігінің жиынтығы сатын алу сату актісінде көрінеді Мұндай ерекшеліктің үйлесті өндіруші мен тұтынушының мүдделерінің сақталуы негізінде өнімлар және тұтынушылар талабының сипаттамасын, сол сияқты нарық жағдайында өнімдың толық сәйкестігін бәсекенің жарамдылығы деп атайды.
Өнімнің бәсекеге жарамдылығы ерекше жағдайын қанағаттандыруына мүмкіндік беретін тұтыну кешенінің (сапалық және сандық) сипаттамасын анықтайды. Бәсекеге жарамдылығы өнім рынокта жеңіл және тез сатылады. Әрбір сатып алушы өзінің жеке мұқтажын ең жоғары қанағаттандыратын өнімды ғана алады. Жалпы алғанда, сатып алушылар бағалармен салыстырғанда қоғамдық мұқтажына толық сәйкес келетін өнімды сатып алады. Сондықтан, сатып алушының өнімға деген қанағаттанушылық деңгейінде жеке дара көрсеткіштер пікір жиынтығын құрайды, оның тағы да нарықтың пайда болу қарасында қалыптасады.
Сонымен, өнімға бәсекенің жарамдылығын, оның сапалың және құндық сипаттамасының жиынтығы деп түсінуге болады. Ол сатып алушының нақтылы мұқтажын қанағаттандыруды қамтамасыз етеді және сатып алушы үшін тиімділігі ұқсас өнім -- бәсекелестер ерекшеленеді.
Бұл маңызды көрсеткішті анықтаудың бірнеше тәсілдері белгілі. Олардың ең көп таралғандарына қысқаша тоқталайық.
Бірінші тәсіл. Техникаға бәсекенің жарамдылығын анықтайтын белгісі - бұл өнімды тұтыну бағаны болып табылады. Ол мынадай формуламен анықталады:
Бт = Бс Шт
мұнда, Бт -- тұтыну бағасы
Бс -- сатылу бағасы
Шт -- бұл өнімді тұтынушылардың шығындары (оның барлық норматавтік мерзім ішіндегі қызметі)
Екінші тәсіл. Өнімдың бәсекелестік жарамдылығын анықтағанда бұл тәсіл екі өлшемді еске алуы мүмкін; өнімнің өзіндік құны, өнімды сату және оның сапалылық деңгейі. Сөзсіз, бәсекеге жарамдылығы артытырақ болатын өнім оны өндіруге, сатуға кеткен шығындар ең төмен, ал сапа деңгейі бәсекелес өнімға қарағанда жоғарылау болатын болса.
Үшінші тәсіл. Бұл тәсіл техниканың деңгейін және сату бағасын есепке ала отырып, бәсекелестік өнімларды қалыптастыруға негізделген. Бұл тәсілге сәйкес басымда салыстырмалы сапаның сандық көрсеткіштерінің деңгейі және базалық үлгілер (өнім) мына формуламен анықталады:
КК = ККэККтККс
мұнда, КК -- өнім деңгейінің кешенді көрсеткіші;
ККэ -- эстетико-аргономикалық деңгейінің кешенді көрсеткіші;
ККт -- техникалық деңгейдің кешенді көрсеткіші;
КҚс -- көрсеткіш кешенінің сектімділігі.
Төртінші тәсіл. Бұл тәсілде бәсекеге жарамдылықтың деңгейі қалай техникалық, солай экономикалық параметрге салыстыру негізінде анықталады. Сонымен, техникалық параметрден тек сатып алушылар осындай ең жоғары деңгейде қызықтыратындарды таңдайды.
Қорыта айтқанда, біздің республикада өткізіліп жатқан нарыққа көшу сапа және өнімнің бәсекеге жарамдылығы жөніндегі мәселеге жаңадан қарауға мәжбүр етеді. Егер бүгін емес, ол ертең бәсекелестік нарығының дамуы өнімнің сапалық даму серпінің және деңгейін арттыруға еріксіз көндіретін болады. .3
2.3 Сапа көрсеткіштер
Өнім сапасының бірнеше көрсеткіштері бар.
Жалпылама көрсеткіштер - өнім сапасының деңгейінің сала бойынша немесе ұйы бойынша толығ сипаттайды. Бұл көрсеткішке мыналар жатады: сұрыпы маркасы, классы , пайдалы заттардың мазмұны, өнім мөлшері әлемдік стандарт сәйкестігі.
Бәрлік көрсеткіштер - өте әр түрлі және басқа өнімдерден ерекшеліктеріне байланысты оларды үлкен топқа бөлуге болады.
1. Еңбек заттарының бірлік көрсеткіштері
2. Еңбек құралдарының бірлік көрсеткіштері
Тағайындау көрсеткіштер - бұл өнімді пайдалану аймағында белгілі атағы шықан және тағайындалған өнімді пайдаланудан пайдалы тиімді эфектілермен сипатталады.
Үміткерлік көрсеткіштер - бұл қарсы болмау сақтау жөңдеуге жарамдылық және сондай-ақ ұзақ уақытқа бағаланған өнімнің ерекшеліктеріне көрсеткіштер үміткерлік сипаты үшін пайдалануға болады.
Қауіпсіздік көрсеткіштер - өнімді сатып алудан және пайдалану барысында жөңдеуде құрастыруда және қызмет көрсетудегі қауіпсізді сатып алушы мен қызмет көрсетуші қауіпсіздік ерекшеліктерімен сипатталады.
Экономикалық көрсеткіштер - өнімді экономикалық сипаттайды.
Абсалютті көрсеткіштер - әртүрлі өлшем бірліктегі немесе өлшеусіз көлемдегі сапа көрсеткіштері мәнін көрсетеді.
Қатысты кқрсеткіштер - бұл абсалютті көрсеткіштер дің барлық базалық көрсеткіштеріне қатысын сипаттайды. .2
2.4 Өнім сапасын басқару жүйесі
Өнімнің сапасын басқару -- бұл белгілеу, камтамасыз ету және сапаның қажетті деңгейін қолдау мақсатындағы құру және пайдалану немесе өнімді тұтыну кетіндегі жүргізілетін іс-әрекет.
Соңғы кездерге дейін ұйымдарда сапа проблемасын шешу кезінде нарықтылық қажеттілік есепке алынбай өнім сапасы техникалың деңгейге бағытталды. Сапаны басқару мәселелерімен техникалық бақылау және сапаны талдау бөлімдері айналысты. Олардың функцияларына бұйымдар параметрлерін (белгілер) тексеру, өндірістік процестердің әрбір операцияларында қолданылатын шикізаттар, материалдар, жабдықтардың дәлдік жұмыстары, өнімде табылған кемістіктер, оларды талдау және обоптерін белгілеу кіреді.
Өнімнің сапасын басқаруды жетілдіруде отандың өндірушілердің алдына қойылатын негізгі проблемалар, олар:
:: өнімнің сапалылығын басқару жүйесіне маркетинг қызметі механизмін қосу;
:: тұтынушыға және барлық өндірістік қызметтерде сапаны басқару жүйесін қалай бағыттау;
:: өнімнің өмірлік кезеңінің барлық белестеріндегі сапаны басқару жүйесіндегі механизм әсерлерді күшейту.
Сапаны басқару жүйесін енгізу ұйымда мынадай міндеттерді шешуге мүмкіндік береді:
:: жоғары сапалы өнімнің тұрақтылығын қамтамасыз ету;
:: өнім көлемін ұлғайту және оны сататын нарықты (рынокты) табу;
:: жоғары бағада сататын өнімді көбейту мүмкінділігін қарастыру;
:: өнімнің бәсекеге жарамдылығы және қаржы жағдайының тұрақтылығы жөніндегі проблемаларды шешу.
Сонымен, өнімнің сапасын басқару әрбір ұйымдарда жүйелі түрде іске асқан жөн.
:: Ұйымдарда шығарылатын өнімдердің сапасы - нарықтық жағдайда қызметтің негізгі факторы болып табылады, себебі, нарықтық саралымды кеңейтуді, ұйымды жаңдандыруды, пайданың артуын қамтамасыз етеді.
:: Халықаралық тәжірибе көрсеткендей, сапалылықты арттыру қызметі жүйелік басқару шеңберінде жүргізілуі мақсатқа сай болғаны дұрыс, өйткені, өнімнің барлық өміршеңдік кезеңін қамтиды -- жобалаудан бастап жұмысшыларға және кәдеге жараттуға дейін.
:: Өнімнің сапасын басқару стандарттауға негізделеді Ол ұлттық шаруашылықтың, халықтық, қорғаныстың, экспорттың қажеттілігі үшін дайындалатын өнімдерге үдемелі талаптарды анықтайтын нормативті-техникалық негізі болып табылады.
:: Дайындалған өнімнің сапасының түпкілікті бағалылығы сертификат көмегімен жүзеге асырылады, өнімді сапауды, тиісті сертификат беруді, бағалау сынағының көмегіен кейінгі өндірістің жағдайы үшін өнімді таңбалауды және бақылауды білдіреді.
:: Өнімнің сапасын басқаруда нормативтік актілерді іске асыру сапаны және өнім қауіпсіздігі заңдылығын қамтамасыз етуде тиімділік жүйені ұйымдастыруды талап етеді. Шетелдік және отандық практиканы еске ала отырып, құрылған өнімнің сапасын бақылаудың нормативтік-құқықтық базасы Қазақстан Республикасының аумағында адамдардың және жеке тұлғалардың құқықтарының бұзылуында құқықтарын және мүдделерін қорғаудан тұрады. .5
2.5 Сапаға қойылатын талаптар
Өндіріс сапасымен тиімділігі арасында тікелей байланыс болады. Басқадай тең жағдайларда өндірілетін өнім сапасы жоғары болған сайын өндіріс тиімдірек. Сапа қайсы бір өндіріс (бөлімінің және т.б.) буынының немесе басқару деңгейінің артықшылығы болып саналмайды. Сапа - шын мәнінсінде баршаның және әркімнің мақсатты ісі.
Тиісті сапаны қамтамасыз ету үшін негіз салушы талаптарды сақтау қажет.
oo тұтынушыға осы процестің маңызды құрамдасы ретінде қарау;
oo басшылықтың ұйымны басқару жүйесін жақсарту процесін енгізу жөніндегі ұзақ мерзімді міндеттемелерді қабылдауы;
oo кемелге келу шексіз деген сенім;
oo олар проблемалардың әсеріне жауап қатқаннан гөрі алдын алған жөн;
oo мүделілік, жетекші рөл және басшылықтың тікелей қатысуы;
oo ең аз шамадағы қателіктерден көрінетін жұмыстың үлгі-қалпы ( стандаоттары);
oo ұйымның барлық қызметкерлерінің ұжымдық түрде де, жекеше түрде де қатысуы;
oo адамдарды емес, процестерді жетілдіруге баса назар аудару;
oo жабдықтаушылар сіздің серіктесіңіз болады деген кәміл сенім;
oo еңбекті мойындап, қадірлеу; .4
2.6 Қазақстан Республикасындағы сапа менеджменті жүйесін жетілдіру
Бизнес жүйесінің интегративтік сапалары. Іскерлік қатынастың кез келген табиғатын, өндірістің ғылыми жүйелері сияқты өзіне тән бизнестік жүйелік қасиеттері болады. Әдетте, бизнестің осы қасиеттерін бизнес жүйесінің интегративтік сапалары дейміз. Өзіне тән қасиетіне байланысты осы сапа аталған жүйенің біртүтас құрамы болып қалыптасады. Бизнес жүйесінің негізгі интегративтік жүйелеріне төмендегілер жатады:
-- бизнес жүйесінде атқаратын функционалдық қызметіне қарамай-ақ барлық субъектілердің әлеуметтік-экономикалық тәуелсіздігі сақталады;
-- іскерлік қатыс барлық субъектілер ықыластарының консенсусы болып табылады.
Ұйымдардың әр түрлі болуы олардың меншік түріне тікелей байланысты. Сонымен қоса кәсіпкерлік ұйымлар өнім ассортименттерінің әртүрлілігімен, одақтарға кіру тәсілімен, бәсеке жүргізу жағдайы және бәсекелестік жолы жағынан ажыратылады.
Сапалық көрсеткіштер негізіне меншік түрлері жатады. Олардың ішіндегі жиі кездесетін түрлерін атап өтелік:
- жеке меншіктегі ұйымлар;
- жауапкершілігі шектелген ұжымдық ұйымдар;
-мемлекеттік және муниципалдық ұйымдар (Батыс елдеріне бұған мемлекеттік ұжымдық не мемлекеттік және меншіктік аралас меншіктегі капиталдары бар ұйымтер де жатқызылады);
- ұйымлардың филиалдары мен өкілдіктері.
Сонымен қоса ұйымлардың сапалық және сандық сипаттамалары бар. Кәсіпкерлік ұйымлар сапалық жағынан меншік түрлеріне байланысты болса, сандық жағын жұмыскерлер саны мен капиталдың жылдық айналым мөлшеріне қарай ажыратуға болады.
Ұйымтердің сандық параметрі кызметкерлердің санына сәйкес мына төмендегідей бөлінеді (мысалы АКД):
- ең шағын ұйымтер (қызметкерлер саны оннан аспайды);
- өте ұсақ ұйымтер (қызметкерлер саны 20-дан аспайды);
- ұсақ ұйымтер (қызметкерлер саны 99-дан аспайды);
- ірі ұйымтер (қызметкерлер саны 500-ден астам).
Басқа елдердегі кәсіпкерлік ұйымлардың түрлерін ажырату сандық параметрлері жағынан осыған ұқсас.
Ұйымтер капиталдың жылдық айналым мөлшеріне сай мына төмендегідей бөлінеді (Германия):
- ұсақ ұйымтер (капиталдың жылдық айналымы 25 мың маркадан аспайды),
- орта және ірі ұйымтер (25 мың маркадан жоғары). Ұйымның сандық параметріне қарай олардың жауапкершілігі де өзгереді. Мысалы: ұсак және өте ұсақ ұйымтер, жауапкершіліктері шектелмеген жеке меншіктегі ұйымлар немесе ұжымдық ұйымдары тобын айтуға болады. Орта және ірі ұйымларға көбіне жауапкершілігі шектелген акционерлік қоғамдар жатады.
Рынок экономикасы дамыған елдердің бәрінде де кәсіпкерлік ұйымлардың әрекеттерін заң қорғайды және олардың өнімдері қоғам үшін аса қажетті деп саналады.
Бәсекеге қабілеттілік түсінігі экономикалық әдебиеттерде елдер, салалар, ұйым және өнім сапасы деңгейлерінде қарастырылады.
Соңғы 20 жыл бойында ұлт экономикасының бәсекеге қабілеттілік тұжырымдамасы экономикалық даму теориясында айтарлықтай маңызға ие. Ол ел өзінің экономикалық болашағын қалай қалыптастырып жатқандығын көрсетеді, ал оны бағалау маңызды экономикалық көрсеткіштермен ғана емес, маңызы бар саяси үдерістердің салдары және қоғамдық басқару, білім деңгейі, ғылыми база, ақпараттық құрылымның жоғарғы деңгейде дамуы, инновацияға мәдениет пен құндылықтар жүйесінің қолайлығы сияқты экономикалық емес көрсеткіштермен де жүзеге асырылады.
Елдің бәсекеге қабілеттілік индикаторы бірінші кезекте, азаматтардың өмір сүру деңгейі мен сапасының көтерілуі, тұрақтылық, мемлекеттің айқын болашағы, елде заңдардың сақталу деңгейі және тағы басқалар болып табылады. Яғни, өнімлар мен қызметтердің бәсекеге қабілеттілігі неғұрлым жоғары болса, соғұрлым ресурстарды пайдалану тиімділігі және халықтың өмір сүру деңгейі де жоғары.
Өз уақытысында мемлекеттің бәсекеге қабілеттілігі едәуір көлемде өндірістің негізгі үш факторы - табиғи ресурстар, еңбек ресурстары және капиталға байланысты болды. Өндіріс пен техникалық прогрестің дамуымен байланысты бәсекеге қабілеттілікті бірінші кезекте, жоғарғы деңгейдегі елдің инфрақұрылымы, оның ғылыми әлеуеті, халықтың білім деңгейі сияқты факторлар анықтай бастады. Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, өндіріс факторларының болуы маңызды, бірақ табысты бәсеке жағдайында жеткіліксіз. Сонымен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz