Компьютерлік графика бағытының информатика пәнінде қамтылуы
Мазмұны
Кіріспе
1 «Компьютерлік графика» мазмұндық теориялық негіздемесі.
1.1 Мектеп информатикасы туралы жалпы мағлұмат Компьютерлік графика бағытының информатика пәнінде қамтылуы
1.2 Компьютерлік графика мазмұндық сызығының құрылымы.
2. Компьютерлік графика жетілдіру жолдары
2.1 Компьютерлік графика бағдарлы курсының мазмұндық жүйесі
2.2 Электронды оқулықтарды пайдалану
2.3 Әдістеме
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Қосымша
Кіріспе
1 «Компьютерлік графика» мазмұндық теориялық негіздемесі.
1.1 Мектеп информатикасы туралы жалпы мағлұмат Компьютерлік графика бағытының информатика пәнінде қамтылуы
1.2 Компьютерлік графика мазмұндық сызығының құрылымы.
2. Компьютерлік графика жетілдіру жолдары
2.1 Компьютерлік графика бағдарлы курсының мазмұндық жүйесі
2.2 Электронды оқулықтарды пайдалану
2.3 Әдістеме
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Қосымша
Қазақстан Республикасының Президенті-Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың 2012 жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту - Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында: «Тұрғындардың компьютерлік сауаттылығын, соның ішінде әр түрлі ынталандырушы бағдарламалардың есебінен де көтеру қажет. Мен қазақстандықтарды ақпараттық технологияларды белсендірек игеруге шақырамын.» деп атап өтті.
Қоғам мен білім беруді ақпараттандыру- жауапкершілік сезімі мол, терең білімді, жаңа қоғамды жасаушы мамандар санының арта түсуін талап етеді. Барлық типтегі оқу орындарын, соның ішінде, жоғары оқу орындарын бітірушілердің кәсіби даярлығына қойылатын талаптар жоғарылауда. Білім берудің пәндік құрамы да толықтырыла түсуде. Информатика - іргелі және қолданбалы ғылым түрінде өндірістік күшті дамытудың және жаңа ақпараттық технологияның базасы ретінде, адамзат білімі жүйесіне өз үлесін қосып отыр және дербес меңгеруді талап етеді. Ақпараттандыруда - білім беру жүйесі және онымен байланысты адамзат әрекеттерінің түрлері де бірге қалыптасады, нақтырақ айтқанда ол заманауи технологияның әсерімен маңызды өзгерістерді басынан өткере отырып оларға ықпал етеді. Бұл мәселеде әсіресе жоғары кәсіби білім беруді жетілдірудің алатын орны ерекше. Ақпараттық қоғамда өмір сүріп өсіп келе жатқан жасөспірімдер үшін компьютерлік графика олардың сүйікті жанрларының бірі болып табылуда.Компьютерлік графика қазіргі қоғамда қарқынды түрде дамып келе жатқан информатика ғылымының бір саласы. Мысалы, Фирмалық таңбаларды (хаттар, құттықтаулар, әртүрлі белгілер) жарнамаларды құру. Компьютерлік графиканы түрлі салаларда қолданудың маңызы зор. Сондықтан мектептерді компьютерлендірудің дамуына байланысты соңғы жылдары компьютерлік өнеркәсіптерді дамытуда жас пайдаланушылардың саны айтарлықтай өсуде. Осыған байланысты жаңа ақпараттық технологиялар көмегімен мектеп информатика курсының "компьютерлік графика" мазмұндық бағыттың оқыту әдістемесін жетілдіруіне байланысты 11-сыныпқа арналып құрастырылды
Қоғам мен білім беруді ақпараттандыру- жауапкершілік сезімі мол, терең білімді, жаңа қоғамды жасаушы мамандар санының арта түсуін талап етеді. Барлық типтегі оқу орындарын, соның ішінде, жоғары оқу орындарын бітірушілердің кәсіби даярлығына қойылатын талаптар жоғарылауда. Білім берудің пәндік құрамы да толықтырыла түсуде. Информатика - іргелі және қолданбалы ғылым түрінде өндірістік күшті дамытудың және жаңа ақпараттық технологияның базасы ретінде, адамзат білімі жүйесіне өз үлесін қосып отыр және дербес меңгеруді талап етеді. Ақпараттандыруда - білім беру жүйесі және онымен байланысты адамзат әрекеттерінің түрлері де бірге қалыптасады, нақтырақ айтқанда ол заманауи технологияның әсерімен маңызды өзгерістерді басынан өткере отырып оларға ықпал етеді. Бұл мәселеде әсіресе жоғары кәсіби білім беруді жетілдірудің алатын орны ерекше. Ақпараттық қоғамда өмір сүріп өсіп келе жатқан жасөспірімдер үшін компьютерлік графика олардың сүйікті жанрларының бірі болып табылуда.Компьютерлік графика қазіргі қоғамда қарқынды түрде дамып келе жатқан информатика ғылымының бір саласы. Мысалы, Фирмалық таңбаларды (хаттар, құттықтаулар, әртүрлі белгілер) жарнамаларды құру. Компьютерлік графиканы түрлі салаларда қолданудың маңызы зор. Сондықтан мектептерді компьютерлендірудің дамуына байланысты соңғы жылдары компьютерлік өнеркәсіптерді дамытуда жас пайдаланушылардың саны айтарлықтай өсуде. Осыған байланысты жаңа ақпараттық технологиялар көмегімен мектеп информатика курсының "компьютерлік графика" мазмұндық бағыттың оқыту әдістемесін жетілдіруіне байланысты 11-сыныпқа арналып құрастырылды
1. Мұхамбетжанова С. Т. Компьютерлік дизайн. – Алматы, 2007.
2. Балафанов Н., Бөрібаев Б. Информатикадан 30 сабақ. – Алматы, 2003.
3. Смирнова И. Е., Web-дизайн бастамасы. – Санкт-Петербург, 2003.
4. Гончаров А. Самоучитель HTML. – Москва, 2002.
5. Информатика негіздері журналы, № 5-6 2006 жыл. – Алматы.
6. Информатика и образование №2 2001 жыл. – Москва.
7. Левковец, Л. Уроки компьютерной графики. Photoshop CS/, СПб.: Питер, 2005
8. Миронов Д. «Corel DRAW 12»: Учебный курс. –СПб.: Питер, 2004,
9. Миронов Д. Компьютерная графика в дизайне. –СПб.: Питер, 2004,
10. Мюррей Д.Д., Райпер У. Энциклопедия форматов графических файлов. Пер. С анг. Киев: ВНҮ, 1997,
11. Панкратов Т. Photoshop7. СПб.: Питер, 2005
12. Влад Мержевич. Теги HTML
13. Web-сайт своими руками - И. Шапошников .: БХВ – Санкт-Петербург, 2000.
14. Самоучитель Adobe Photoshop 5.5 А.М. Тайц, А.А. Тайц издательство "БХВ - Санкт-Петербург" 1999 год.
2. Балафанов Н., Бөрібаев Б. Информатикадан 30 сабақ. – Алматы, 2003.
3. Смирнова И. Е., Web-дизайн бастамасы. – Санкт-Петербург, 2003.
4. Гончаров А. Самоучитель HTML. – Москва, 2002.
5. Информатика негіздері журналы, № 5-6 2006 жыл. – Алматы.
6. Информатика и образование №2 2001 жыл. – Москва.
7. Левковец, Л. Уроки компьютерной графики. Photoshop CS/, СПб.: Питер, 2005
8. Миронов Д. «Corel DRAW 12»: Учебный курс. –СПб.: Питер, 2004,
9. Миронов Д. Компьютерная графика в дизайне. –СПб.: Питер, 2004,
10. Мюррей Д.Д., Райпер У. Энциклопедия форматов графических файлов. Пер. С анг. Киев: ВНҮ, 1997,
11. Панкратов Т. Photoshop7. СПб.: Питер, 2005
12. Влад Мержевич. Теги HTML
13. Web-сайт своими руками - И. Шапошников .: БХВ – Санкт-Петербург, 2000.
14. Самоучитель Adobe Photoshop 5.5 А.М. Тайц, А.А. Тайц издательство "БХВ - Санкт-Петербург" 1999 год.
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 59 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 59 бет
Таңдаулыға:
Мазмұны
Кіріспе
1 Компьютерлік графика мазмұндық теориялық негіздемесі.
1.1Мектеп информатикасы туралы жалпы мағлұмат
Компьютерлік графика бағытының информатика пәнінде
қамтылуы
1.2Компьютерлік графика мазмұндық сызығының құрылымы.
2. Компьютерлік графика жетілдіру жолдары
2.1Компьютерлік графика бағдарлы курсының мазмұндық
жүйесі
2.2Электронды оқулықтарды пайдалану
2.3Әдістеме
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Қосымша
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасының Президенті-Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың 2012
жылғы 27 қаңтардағы Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту - Қазақстан дамуының
басты бағыты атты Қазақстан халқына Жолдауында: Тұрғындардың компьютерлік
сауаттылығын, соның ішінде әр түрлі ынталандырушы бағдарламалардың есебінен
де көтеру қажет. Мен қазақстандықтарды ақпараттық технологияларды
белсендірек игеруге шақырамын. деп атап өтті.
Қоғам мен білім беруді ақпараттандыру- жауапкершілік сезімі мол,
терең білімді, жаңа қоғамды жасаушы мамандар санының арта түсуін талап
етеді. Барлық типтегі оқу орындарын, соның ішінде, жоғары оқу орындарын
бітірушілердің кәсіби даярлығына қойылатын талаптар жоғарылауда. Білім
берудің пәндік құрамы да толықтырыла түсуде. Информатика - іргелі және
қолданбалы ғылым түрінде өндірістік күшті дамытудың және жаңа ақпараттық
технологияның базасы ретінде, адамзат білімі жүйесіне өз үлесін қосып
отыр және дербес меңгеруді талап етеді. Ақпараттандыруда - білім беру
жүйесі және онымен байланысты адамзат әрекеттерінің түрлері де бірге
қалыптасады, нақтырақ айтқанда ол заманауи технологияның әсерімен маңызды
өзгерістерді басынан өткере отырып оларға ықпал етеді. Бұл мәселеде әсіресе
жоғары кәсіби білім беруді жетілдірудің алатын орны ерекше. Ақпараттық
қоғамда өмір сүріп өсіп келе жатқан жасөспірімдер үшін компьютерлік графика
олардың сүйікті жанрларының бірі болып табылуда.Компьютерлік графика
қазіргі қоғамда қарқынды түрде дамып келе жатқан информатика ғылымының бір
саласы. Мысалы, Фирмалық таңбаларды (хаттар, құттықтаулар, әртүрлі
белгілер) жарнамаларды құру. Компьютерлік графиканы түрлі салаларда
қолданудың маңызы зор. Сондықтан мектептерді компьютерлендірудің дамуына
байланысты соңғы жылдары компьютерлік өнеркәсіптерді дамытуда жас
пайдаланушылардың саны айтарлықтай өсуде. Осыған байланысты жаңа
ақпараттық технологиялар көмегімен мектеп информатика курсының
"компьютерлік графика" мазмұндық бағыттың оқыту әдістемесін жетілдіруіне
байланысты 11-сыныпқа арналып құрастырылды
Жұмыстың көкейкестілігі:
Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаевтың Жаңа әлемдегі
Жаңа Қазақстан атты Қазақстан халқына жолдаған жолдауындағы басым
бағыттардың бірі ретінде педагогтардың біліктілігін арттыру мен қайта
даярлау жүйесін әлемдік стандартқа жақындату мәселесі қарастырылды.
Бүгінгі таңда жалпы орта білім беретін мектептерде ақпараттық білімді
қалыптастыруда түрлі қиыншылықтар кездесуде. Атап айтсақ, пән
мұғалімдерінің біліктілігін арттыру жағдайында оқу бағдарламаларының
мазмұны компьютерлік сауаттылықты қалыптастыру мен офистік бағдарламаларды
үйретумен ғана шектеліп келеді. Бұл мазмұн АКТ құралдарының жеделдетіп
дамуына байланысты педагогтардың дайындық деңгейіне сай келмейді.
Сондықтан қоғам мен білім беруді ақпараттандыру- жауапкершілік сезімі
мол, терең білімді, жаңа қоғамды жасаушы мамандар санының арта түсуін талап
етеді. Барлық типтегі оқу орындарын, соның ішінде, мектеп оқушыларының
бірушілеріне кәсіби даярлығына қойылатын талаптар жоғарылауда. Білім
берудің пәндік құрамы да толықтырыла түсуде. Информатика - іргелі және
қолданбалы ғылым түрінде өндірістік күшті дамытудың және жаңа ақпараттық
технологияның базасы ретінде, адамзат білімі жүйесіне өз үлесін қосып
отыр және дербес меңгеруді талап етеді. Ақпараттандыруда - білім беру
жүйесі және онымен байланысты адамзат әрекеттерінің түрлері де бірге
қалыптасады, нақтырақ айтқанда ол заманауи технологияның әсерімен маңызды
өзгерістерді басынан өткере отырып оларға ықпал етеді. Бұл мәселеде әсіресе
жоғары кәсіби білім беруді жетілдірудің алатын орны ерекше. Ақпараттық
қоғамда өмір сүріп өсіп келе жатқан жасөспірімдер үшін компьютерлік графика
олардың сүйікті жанрларының бірі болып табылуда. Компьютерлік графика
қазіргі қоғамда қарқынды түрде дамып келе жатқан информатика ғылымының бір
саласы. Мысалы, Фирмалық таңбаларды (хаттар, құттықтаулар, әртүрлі
белгілер) жарнамаларды құру. Компьютерлік графиканы түрлі салаларда
қолданудың маңызы зор. Сондықтан мектептерді компьютерлендірудің дамуына
байланысты соңғы жылдары компьютерлік өнеркәсіптерді дамытуда жас
пайдаланушылардың саны айтарлықтай өсуде.
Компьютерлік графика негіздері пәні - техниканың және оның
программалық жабдықтарының даму сатылары бірқатар зерттеулерде көрініс
тапқан.
Жоғарыдағы еңбектерді талдай, саралай келе мектеп информатикасындағы
жоғары оқу орындарындағы білім беру нәтижесі ретінде оқушылардың
компьютерлік графикалық құзыреттілігін қалыптастыру мәселесі теориялық және
ғылыми-әдістемелік тұрғыда әлі де жетілдіруді қажет ететін тың тақырып
екеніне көзіміз жетті. Жүргізілген сауалнама нәтижесінде мектеп
түлектерінің 45%-ы компьютерлік графика құзыреттілігінің жеткіліксіздігінен
түрлі іс-әрекеттерінде графикалық мүмкіндіктерді қолданудан
қиналатындықтарын білдірді. Сонымен, зерттеу мәселесінің теориялық
зерттеулердегі және практикадағы қазіргі жағдайын талдай отырып, осы
уақытқа дейін арнайы зерттеулер жүргізілмегенін, тек қана оның жеке
аспектілері қарастырылғанын атап өту қажет. Мұны төмендегі қарама-
қайшылықтардан көруге болады
-Оқушылардың мектеп информатикасында компьютерлік графика бағытын
қалыптастыру қажеттілігі және оның теориялық тұрғыдан негізделмеуі мен
ғылыми-әдістемемен жеткілікті қамтамасыз етілмеуі арасында;
-оқушылардың түрлі іс-әрекеттерінде графикалық мүмкіндіктерді
қолдануға сұраныстарының артуы мен бұл қажеттілігін өтеуде білім, білік,
дағдыларының жеткіліксіздігі арасындағы.
Аталған қарама-қайшылықтардың дұрыс шешімін іздестіру зерттеу
мәселесін оқушылардың компьютерлік графика мазмұндық бағыттың теориялық
негіздерін және әдістемесін айқындау деп белгілеп және тақырыбын: Мектеп
информатика курсының компьютерлік графика мазмұндық бағыттың оқыту
әдістемесін жетілдіру деп таңдауымызға себеп болды.
Осыған байланысты жаңа ақпараттық технологиялар көмегімен мектеп
информатика курсының "компьютерлік графика" мазмұндық бағыттың оқыту
әдістемесін жетілдіруіне байланысты 11-сыныпқа арналып құрастырылды
Зерттеудің мақсаты. Ақпараттанған қоғам қажеттілігін қанағаттандыру үшін
Corel Draw векторлық графика мен Photoshop растрлық графика
бағдарламасын қазақ мектебіндегі 11-сыныпқа арналып құрастырудың теориялық
негіздерін анықтау және құрылымдық-мазмұндық үлгісін жасау, оны сынақтан
өткізіп, ғылыми негізделген ұсыныстар дайындау.
Зерттеу объектісі. Білім беру жүйесіндегі оқу-тәрбие үрдісі.
Зерттеу пәні. Оқу-тәрбие үрдісіне инновациялық технологияны ендіру.
Зерттеудің ғылыми болжамы. Оқу-тәрбие үрдісіне инновациялық технологияны
ендіруде оқытудың сапасы жоғары болады, егер де:
Әрбір оқушы жеке танымдық әрекетіне тән дағдыларды қалыптастыру үшін дамыта
оқытуды жүзеге асырса;
Әрбір оқушыны пәнге деген қызығушылығы мен білімге деген сенімін арттыру
үшін деңгейлеп оқыту жүзеге асырылса;
Әрбір оқушы білімінің берік, тиянақты, сапалы болуы үшін модульдік оқыту
жүйесі асырылса;
Зерттеудің міндеттері:
• Corel Draw программасымен Photoshop программасының жұмыс жасау
технологиясымен таныстырып, графикалық ортада ақпараттарды түрлендіруге
үйрету;
• оқушыларды информатика пәнін кәсіби бағытта оқытудың теориялық
негіздерімен және дидактикалық бірліктерімен қаруландыру;
• оқушыларды компьютерлік дизайнда жұмыс жасау технологиясымен таныстыру,
оны ғылыми-теориялық және дидактикалық тұрғыдан негіздеп, таңдауға үйрету;
• компьютерлік дизайнда жұмыс жасау арқылы оқушының эстетикалық талғамын
дамыту.
Зерттеудің жетекші идеясы. Мектеп информатикасының "компьютерлік графика"
мазмұндық бағытына Corel Draw векторлық графика мен Photoshop растрлық
графика бағдарламасын қазақ мектебіндегі 11-сыныпқа арнап құрастыру,
олардың ақпараттық қоғам талабына сай бәсекеге қабілетті маман болуына
жағдай жасайды.
Зерттеудің әдістері. Зерттеудің болжамын тексеру мен міндеттерін шешу
мақсатында философиялық, психологиялық, педагогикалық, әдістемелік
әдебиеттерді, педагогикалық озат іс-тәжірибелерді зерттеу проблемасына
сәйкес ғылыми тұрғыда талдау, мұғалімдермен, білімгерлермен әңгімелесу,
тәжірибелік жұмыстар жүргізу (тәжірибе сабақтары) және тәжірибелік жұмыстар
нәтижелерін өңдеу, қорытындылау әдістері қолданылды.
Зерттеудің деректі көздері. Философтардың, педагогтардың, психологтардың
таным, білім, жеке тұлға және оның шығармашыл әрекеті, инновация туралы
ғылыми еңбектері, Қазақстан Республикасының Конституциясы, Білім туралы
Заңы, Білім мемлекеттік бағдарламасы, жалпы орта білім мазмұны
тұжырымдамасы, оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдар, озат мұғалімдердің
іс-тәжірибелері.
Зерттеу базасы. Тараз мемлекеттік педагогикалық институты.
Қорғауға ұсынылатын негізгі қағидалар:
Оқу-тәрбие үрдісіне оқытудың инновациялық технологины ендірудің ғылыми-
теориялық негіздемесі;
Оқу-тәрбие үрдісіне оқытудың инновациялық технологины ендірудің
педагогикалық ерекшеліктері;
Оқу-тәрбие үрдісіне оқытудың инновациялық технологины ендірудің
педагогикалық шарттары.
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Зерттеу жұмысы кіріспеден, 3 тараудан,
қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.
Кіріспе бөлімінде зерттеудің ғылыми аппараты, тақырыптың көкейкестілігі,
зерттеу жұмысының мақсаты, объектісі, пәні, болжамы мен міндеттері, жетекші
идеясы, зерттеу әдістері, оның ғылыми жаңалығы, практикалық маңыздылығы,
тәжірибеге енгізілуі қарастырылады.
Дипломдық жұмыста негізінен екі бөлім қамтылған. Олардың бірі теориялық, ал
екіншісі практикалық бөлім. Теориялық бөлім негізінен 2 тараудан тұрады.
Компьютерлік графика бағытының информатика пәнінде қамтылуы атты бірінші
тарауда компьютерлік графика бағытының информатика пәнінде қамтылуы және
компьютерлік графика мазмұндық сызығының құрылымына түсінік беріледі.
Осы бағытта информатика пәнін оқытудың мемлекеттік білім стандартынан тыс
11-сыныптарға арналған Corel Draw векторлық графика, Рhotashop растрлық
графика практикалық курсының бағдарламасы құрылды.
Компьютерлік графика жетілдіру жолдары атты екінші тарауда
Компьютерлік графика бағдарлы курсының мазмұндық бағыты оқыту әдістемесін
жетілдіруіне байланысты Corel Draw векторлық графика , Photoshop
растрлық графика практикалық курстарын мектеп бағдарламаларына
сәйкестендіріліп сағаттарға бөлінген. Электронды оқулықтарды пайдалануда
қолданылатын Delphi программасының мүмкіндіктер жайлы толық жазылған.
Сонымен қатар жоғарғы дәрежелі ақпараттық технолгиялардың сапаларын
түсіндіру бағыттары да келтірілген.
Ал практикалық бөлімде теориялық бөлімде жазылған мәліметтерді
қарастыра отырып, мектеп информатика курсының "компьютерлік графика"
мазмұндық бағыттың оқыту әдістемесін жетілдіру курсы бойынша электронды
оқулық жасадым. Онда негізінен Компьютерлік графика курсын үйренушілер
үшін арнайы түрде дайындалған, қарапайымнан күрделілікке бағытталған сабақ
жоспарларының жинағы беріліп, Компьютерлік графика принциптеріне
байланысты тапсырмалар жүйесін практика жүзінде қарастыру ұйымдастырылған.
Зертханалық жұмыстар берілген. Тапсырмаларды деңгейлеп беру шаралары
келтірілген. Білімді бағалау мақсатында пән бойынша тест жүйесі
үйымдастырылған. Электронды оқулықты жасауда Delphi, MathCad,
CamtasiaStudio, AdobePhotoshop, CorelDraw программаларын қолдандым.
Қорытындыда - зерттеу тақырыбының көкейкестілігімен байланысты ғылыми-
теориялық негізі, басты идеялары тұжырымдар мен ұсыныстар ретінде
баяндалған.
I. Компьютерлік графика мазмұндық теориялық негіздемесі.
1. Компьютерлік графика бағытының информатика
пәнінде қамтылуы
Информатиканың негізгі ұғымдарына кіріспес бұрын информатиканың өзінің
және информатика пәнінің не екендігін және оның құрылымын анықтап алған
жөн. Қазіргі информатика курсы дүниежүзілік педагогика ісінде теңдесі жоқ
құбылыс болып саналады. Әдетте, ғылыми пәннің пайда болуынан бастап оның
жалпыілімдік мәнін ұғынуға немесе оның негіздерін мектептің білім беру
жүйесіне енгізуге дейін кемінде бірнеше он жыл, қала берді бірнеше жүз жыл
кетеді. Осы уақыт аралығында ғылыми ақпарат тұрақтандырылады, әдістаным
анықталады, жалпы әдістемелік жолдар қалыптасады, яғни берілген пәнге әлде
бір жүйелі көзқарас орнықтырылады.Бір жағынан, бұл үрдіс жиырма жыл шамасы
дерлік жалпыімдік пәндер құрамына міндетті түрде еніп келе жатса да
информатика үшін әлі де аяқтала қойған жоқ. Бірақ пәнге деген жүйелі
көзқарастың болмауы, оған үзіп-жұлып қарау қазіргі кезде информатиканы
оқытудағы басты мәселе болып табылады. Егер оқу пәнінің жалпы сүлбесіне
жүгінер болсақ, онда толық қажетті оқу пәні болуы үшін оған не
жетіспейтіндігін түсінуге болады:
- пән саласының айқын сипаттамасы;
-информатикаға ғана пән қызметтің жалпыланған түрлерінің тұжырымдамасы.
Өткен 1985 жылдан бастап информатика пән ретінде өзгеріске түсті. Ол
автоматикадан шын мәнінде алыстай бастады. Таза техникалық сала -
(компьютерлік ғылымдар) атты жеке ғылыми бағытқа бөлініп шықты. Ақпаратты
қорғау мен ақпарат қауіпсіздігі, деректер мен мағлұматтардың (білім
инженериясы) тұрпаттала өрнектелуі, әлеуметтік информатика және т.б. осы
сияқты бағыттар пайда болды. Бүгінгі күні қай бағыттың басым екендігі
туралы айту қиын, бірақ соның қажеті де жоқ шығар. Бірақ, информатиканың
барлық жетекші бағыттарының негізгі қағидалары оқу курсында да (әрине,
тәптіштеудің әртүрлі деңгейінде) бейнеленуге тиіс екендігі анық. Оның
үстіне, осы бағыттардың пайда болуы информатиканы саны күн сайын барынша
өсіп келе жатқан өзге пән мәселелерімен байланыстыруға мүмкіндік береді.
Мысалы, информатика енгізген Компьютерлік графика қазіргі қоғамның
айқындауыш сипаттарының бірі болып табылады. Графикалық режимде экран
жекелеген жарқырауық нүктелерге бөлінген, олардын саны монитордын
мүмкіндігімен айқындалады да,онын типі мен режіміне тәуелді (мысалды,VGA
типті экран үшін 16 түсті болғанда, көлденеңінен-640; тігінен-480 нүкте,ал
256 түсті болғанда,
көлденеңінен -320;тігінен-200 нүкте) болады. Бірқатар мониторлардың
базалық түсінің түрлері 16 стан-дартты түсті болады және ол келесідей 4
элеметпен: түстің үш құраушысы: қызыл,жасыл,көк,жарықтанудың мүмкін екі
денгейінін бірімен анықталады. Төрт құраушысынын әрқайсысынын бар болуы 0
немесе 1 цифрлары ақпараты-мен көрсетіледі. Мысалы,егер компьютрлерінде ЕGA
мониторы болса, онда экрандағы кескін жадтын 110Кбай-тын алады,мұны былай
есептеуге болады:640 пен 350-ды экран мүмкіндігін айқындайтын әрбір
нүктенін түсін сипаттайтын 4 битке көбейту керек: 640•350•4 = 112000
(байт)≈ 110(Кбайт).
Компьютер графикалық ақпаратпен,мысалы, суретпен жұмыс істегенде,сандар
жиыны мен жұмыс істеген сияқты болады, мұнда әрбір сан немесе сандар тобы
кескін элементін сипаттайды.Бұл былай түсіндіріледі:сендерде ақ-қара
фотосурет болсын.Оны сандар жиыны түрінде ұсыну ("цифрландыру")үшін оған
тікбұрышты тор салынуы керек.
Тор түйіндерінің қарайған жерлерне түскен түйіндерін 0-мен
белгілейміз.Сонда сендер нөлдер мен бірліктерден құралған тікбұрышты кесте
аласындар.Енді осы кестені компьютерге енгізсек,компьютер 1-дің орнына қара
нүкте қойып,оны экранға шығарса онда біз экраннан ізделініп отырған
кескінді көреміз.Әрине,жақындатылған түрде.Тор қаншалықты жиі болса, кескін
де соншалықты нақты болып шығады.Осылай ұсынылған фотосуреттін ақпараттық
көлемінің қандай екекенің есептеуге де болады. Мысалы, егер сендерде 480 х
640 тор болса,онда сендер 307200 нөл-дер мен бірліктерден,яғни екілік
белгілерден тұратын кесте аласындар немесе,басқаша айтқанда онын ақпараттық
көлемі 307200 бит = 38400 байт ≈ 37,5Кбайтқа тең болады.
Графикалық кескінді сақтаған жағдайда жадқа еңгізілетін элементтер саны
экраннын графикалық кескін алып тұрған нүктелерінің санына сәйкес болады.
Компьютерлік графика бағытының қамтылуы. Базалық мектеп курсына жеткілікті
болғанымен профильді оқыту үрдісінде өзінің күрделенуін талап етеді.
1.2 Компьютерлік графика мазмұндық сызығының құрылымы.
Компьютерлік графика: векторлық және растрлық болып бөлінеді. Графикалық
редакторлар әр түрлі суреттерді, сызбаларды, иллюстрацияларды дайындау
барысында пайдаланылатын қолданбалы программалардың тобын қалыптастырады.
Компьютерлік графиктердің қолданылатын бірқатар аймақтарын айта кетейік:
визиткалар мен хабарландыруларды, иллюстративтік және іскерлік графиктерді
ресімдейді, есептіліктердің, мақалалардың, кітаптардың суреттерін
әзірлейді; нақты іс сцена мен анимациялық фильмдерді құрастырады; жарнама
роликтерін жасайды және т.б.
Барлық графикалық редакторларды екі топқа бөлуге болады: растарлық және
векторлық. Растарлық графикалық редакторда (басқаша Bitmap- графикалық
редакторы деп аталады) кескін квадраттардың (кескіндердің пиксельдердің
элементтері) шамалары бойынша кішкентай әрі растарларды құрылады.
Растарлық редактордың негізі элементі- нүкте (оның жағдайы, анық та қанық
болуы, түсі).
Растарлық кескін бағандар мен жолдардың қиылысында орналасқан көптеген
жекелеген нүктелерден (пискельдерден) қалыптасады. Кескінді бұлай
қалыптастырудың басты артықшылығы- қарапайымдылығында. Растарлық кескінді
жадында сақтау үшін растарлық суреттердің бірінші кемшілігіне айналған-
жадында сақтаудың үлкен көлемін қажет етеді. Растарлық суреттердің тағы бір
кемшілігі- масштабын өзгерту барысында кескін бұрмаланып кетеді.
Информацияны көрсетудегі растарлық тәсілдің артықшылығы- обьектінің
формалары мен түсін өзгере алатын мүмкіндіктері шексіз (өте көп) десе де
болады. Графикалық редакторлардың бұл тобының типтік өкілі – Windows
операциялық жүйелерінің құрамына кіретін Paint графикалық редакторы болып
табылады. Растарлық графикалық редакторларға мыналар жатады: Adobe
Photoshop, Photostyler, Coler Photo, Adobe Photo-Paint.
Векторлық графиктің негізгі элементіне сызық және математикалық
формулалар жатады. Олар осы сызықты сызады.
Векторлық графикте объектінің мастабына өзгерткен кезде әр түрлі
пискелдердің орналасу карталары (кестелер, матрицалар) емес, объектінің
математикалық модельдерін жадында сақтаудың арқасында пропорция дәлме-дәл
сақталады. Векторлық графикалық редакторлар- Adobe Illustrator, Macromedia
Freehand және Corel Draw.
Векторлық графикте қисық үшін реттің алуан түрлілігі болып табылатын
Безье кеңінен тараған.
Динамикалық кескін 3D Studio MAX, Animator Pro және Corel Draw
редакторларының көмегімен жасалады.
3D Studio MAX десетесінде кескінді қалыптастырудың мына схмемалары
пайданылады: аз ғана түйінді кадрлар беріледі, ал олардың кадрларын
байланыстырушы қалғандары дестені интерполяция (жеткіліксіз деректерді
қалыптастыратын математикалық операция) арқылы автоматты түрде құрады.
3D Studio MAX редакторы кескінделетін объектілерді былайша түрлендіруді
орындауға мүмкіндік береді: берілген траекторияның ұзына бойымен жылжыту;
айналдыру; деформация (қысу немесе созу); морфинг (бір объектіні келесіне
жайлап трансформациялау). Десте объектіні жарықтандырудың (жарық қылудың)
бірнеше жарық көздерін және объектіні әр түрлі көзқарастан қадағалайтын
бірнеше кемераны пайдалануға мүмкіндік береді. Объектілердің қырлары (грани
объектов) кітапханада үлгілері сақтаулы болатын әр түрлі фактуралармен
сурет етіп салынуы ықтимал.
CorelDRAW және Рhotashop программаларының мүмкіндіктері
Компьютерлікбағдарламалардың ішінде кең таралып, көп қолданысқа ие
бағдарламаларға :CorelDRAW , Рhotashop, Adobe InDesign және тағы
басқалары жатады. Енді сол бағдарламаларға тоқталып өтсек: CorelDRAW
Graphics Suite (ағыл: CorelDRAW бағдарлама топтастығы) —CorelDRAWдың 12
пакетінен бастап — бағдарламаның ресми маркетингтік аты Corel (Оттауа,
Онтарио, Канада) компаниясының графикалық редакторы. Suite н-се Graphics
Suiteдеген сөздер қорапшада 9 нұсқадан бері қолданылғанына қарамастан, бұл
нұсқаға дейін пакет жай ғана CorelDRAW деп
аталатын. Пакеттің құрамы оның атының өзгеруіне еш қатысы жоқ. СorelDRAW –
машиналық графиканың нағыз шедеврлерін жасау үшін қолданылатын компьютерлік
дизайнердің құралы. Түрлі-түсті көркемдеулерді, күрделі сызбаларды,
кітаптар мен журналдар мұқабаларының фигуралық пішіндерін, фотографиялық
шын және
фантастикалық шын емес бейнелеулерді, дайын бейнелеулерді редакциялау үшін,
графикалық Web-беттерді құру үшін, т.б. жасау үшін қолданылатын қолайлы
игеруге қарапайым құрал. Векторлық графика да қолданылады, оның көмегімен
сапаны жоғалтпай, бейнелеуді бірнеше есе көбейтуге болады, ал мысалы Paint
редакторында суреттерді растрлық берілуі кезінде ондай мүмкіндік жоқ. Сorel
Draw винестерде жадының 120-дан 700 МБ алады. Векторлық графика безендіру
және сызба бейнелеулерін құру үшін пайдаланылады. Векторлық графикада
Қисық негізгі объекті болады. Оны көбейткен кезде векторлық бейнелеулердің
сапасы өзгермейді. Мысалы, Сorel-де машина жазба бетінен бірнеше метрлік
плакаттарға дейінгі көлемде бейнелеулерді құруға болады. Сorel Draw –
бірнеше беттен тұрады, оны толықтыру, жою, басқа атымен атауға болады.
Объект – құжаттың фрагменті. Объекттер бір-бірімен қиылысу, бір-біріне
үстіне жапсырылуы мүмкін, олардың көмегімен түрлі-түсті мәтіндердің
комбинацияларды, суреттерді жасауға болады.
Жоғарыда сипатталып өткен программалық қамтамалардың қолданысы бойынша
кеңінен қолданылатыны, әрі ерекше орынға ие Adobe Photoshop программасы. Ол
2002 жылы шыққан 7.0 версиясы мамандарды жаңа қасиеттермен түрлендіре
түсті. Бұл ерекшелік – қабаттармен, каналдар мен контурлармен жұмыс
істеуде, облыстарды
бөліп қарау және оларды автоматты өңдеуде, сандық бейнелердің және
графикалық файлдар форматтарының көбісін қолдауында,
түстерді бөліп қараудың жоғары дәрежелілігінде айқын байқалады. Сондай-ақ
пакеттің одан басқа да көптеген қасиеттері бейнелерді ретуштауға
арналған айнымас құрал деп танытуға мүмкіндік
жасайды. Adobe Photoshop программасы графикалық объектілерді өңдеу,
өзгерту, сақтауда қолданылатын пакеттердің бірі. (АР) – палитрамен жұмыс
істеу, калибровка жасау, сканерлеу, импорттау және экспорттау, облыстарды,
контурларды бөлу, салу, өзгерту, түстерді, қабаттарды, каналдар және
маскаларды, таңдау және тағы басқа мүмкіндіктерді ұсынады. CorelDRAW
бағдарламасымен мен Рhotashop
бағдарламасының айырмашылығы - CorelDRAW негізінен векторлық бейнелерді
жасауға арналған, ал Рhotashop - негізінен нүктелік бейнелерді өңдеуге
бағытталған. Рhotashop жетістігі көпқой. CorelDRAW бағдарламасымен де
көп нәрселер жасауға болады. CorelDRAW -дың мен үшін артықшылығы word-тан
тексті көшіріп алып, CorelDRAW орнатып қалағаныңша өшіре аласың. Сосын
жасаған дүниелеріңді PDF, JPEG сияқты көптеген мүмкіншіліктерге форматын
айналдыра аласың. т.б көптеген мүмкіншіліктері бар. Рhotashop
негізінде image yagni pixel өлшеу арқылы жұмыс істейді. Ал CorelDRAW
бағдарламасы болса, вектор арқылы жұмыс істейді. Күнделікті суреттер немесе
web үшін керек жарақтарға әрине Рhotashop бағдарламасы жақсы. Алайда
көптеген көшедегі үлкен плакаттар, суреттер CorelDRAW бағдарламасымен
әлде қайда оңайырақ жасауға болады. Бірақ Adobe InDesign бағдарламасын
үйренген дұрыс, себебі, Рhotashop бағдарламасынан CorelDRAW -ға өткенше
Adobe InDesign бағдарламасына өту оңайырақ. Көптеген орындау командалары
Рhotashop - пен бірдей болады. CorelDRAW, Рhotashop және Adobe
InDesign бағдарламалары графикалық бағдарламалар. әр бағдарламаның өз
орны бар. мысалы, суретті орналастырып жасағанда фотошоп таптырмайтын
құрал, корелмен ондай нәтиежеге қол жеткізе алмайсың. бірақ векторлы
суреттер т.б баннер, түрлі жарнама заттарын жасауда корел ыңғайлы.
Фотошоппен екі-үш қимылмен жасалатын заттар корелда бір-ақ қимыл. сондықтан
қарапайым суреттер фотошопта алдымен өңделіп алып, корелда реттеледі.
Өкініштісі екеуі екі фирма. Сондықтан бір-бірін онша түсіне бермейді.
Фотошопта қайта орналастыра аласың, сосын корелға алып барғанда түстер сәл-
пәл өзгереді, ал индизайн ол тазалау бағдарламасы. Және фотошоп екеуі бір
фирма болғандықтан (adobe) бір-бірін өте жақсы түсінеді. Яғни, фото
фотошопта өңдеу жасалады, сосын индизайнда қойылып, орналастырылуы
жасалады, ал мұқабасы корелде жасалынады. Үш бағдарламада дизайнерлерге
сонымен қатар Қоғаммен байланыс мамандарына өте керек бағдарламалар болып
табылады.
Adobe Photoshop – растрлық графикалық редакторы. Adobe компаниясы
өзінің ең мықты және атақты графикалық пакеттерін біріктіріп, жаңа Creative
Suite, қысқаша айтқанда CS атты толық графикалық пакетін ұсынды. Оның
құрамына Photoshop–пен бірге ImageReady, Illustrator, InDesign, GoLive және
Acrobat программалары кірді.
Photoshop CS өзінің жаңартылған өзгерістерімен графикалық кескіндер мен
суреттерді жеңіл, ұтымды өзгертуге және өңдеуге мүмкіндік береді. Бұл
нағыз ақпаратты цифрлік өңдеу жүргізетін кәсіби қосымша пакет. Photoshop CS-
тың сипаттамаларының ерекшеліктері арқасында жұмысты кез келген адам, яғни
қарапайым қолданушыдан кәсіпкер біліктілер тез әрі оңай орындай алады.
Photoshop жаңарған сайын жұмысқа икемді әрі ыңғайлы болуда. Оны тағы
да бір рет дәлелдейтін бір жай - енді ыстық клавишаларды өздігінше
өзгертуге және реттеуге мүмкіндік бар. Қолданушы программада берілген ыстық
пернелерді жаттамай-ақ өзіне ыңғайлы болған пернелерді түзіп қоя алады.
Тағы бір дәлел болатын жағдай – жаңа Histogram (Гистограмма)
палитрасының пайда болуы. Оның атқаратын қызметі: кескіннің түсі мен ол
жайлы ақпараттарды көру, әлбетте сонымен бірге оларды бақылап отыру.
Осындай жаңалықтарымен Photoshop алдыңғы нұсқаларынан ерекшеленеді.
Одан басқа Photoshop-та біріктірілген кескін суреттерді (панорамных
изображений) шағаратын жаңа керемет команда пайда болды. Бұл - Photomerge
(фото біріктіру) командасы. Бұның көмегімен кез келген суретті көлденеңінен
де, тігінен де біріктіріп жаңа кескін алуға болады.
Crop and Straighten атты жаңа құрал сканермен көп жұмыс істейтін
адамдарға көп жеңілдік жасайды: енді сканерден өткен суреттер автоматты
түрде кесіліп дұрыс жағына айналып отырады.
Web-графиканы әзірлейтін ImageReady пакетіне де көптеген өзгерістер
енген. Енді түскен суреттерді Macromedia Flash форматында экспорттауға
болады.
Әрине бұл жаңалықтармен Photoshop СS-тың мүмкіндіктері біте қоймайды.
Жоғарыда көрсеткендер тек мысал ретінде ғана. Осылар мен тағы да басқа
жаңалықтармен мүмкіндіктерді алда қарастырып өтеміз.
Сorel Draw - векторлық графикалық редактор.Ғылыми – техникалық прогрестің
қазіргі заманғы жағдайларға сәйкес дамуы компьютерлендіру тенденциясымен,
электронды-есептеу машиналары, жүйелер және компьютерлік желілерден тұратын
деректерді өңдеудің тармақталған жүйесін жасаумен айқын ерекшеленеді.
Дербес компьютерді пайдаланушылардың қатарында компьютерлік графикамен
айналысатындардың саны күн санап артып келеді. Қазіргі кез келген мекемеде
кей уақытта газеттер мен журналдарға жарнамаларға тапсырыс беру немесе
жарнамалық парақшалар мен буклеттер басып шығару қажеттілігі туындайды.
Кейбіреулер осындай жұмыстарды арнайы дизайнерлік бюролар мен жарнамалық
агенттіктерге тапсырса, кейбіреулері қолда бар программалық құралдарды
пайдаланып, өз күштерімен жасауға тырысады. Болашақта осындай жұмыстарды өз
бетімен жасайтындай тұлғалардың қатарын көбейту үшін информатика пәнін
кәсіби бағытта оқыту керек. Оқытудың құрылымы мен мазмұнындағы өзгерістер
бүгінгі күннің негізгі проблемасына айналып отыр. Сондықтан аталған
проблеманы шешу барысында Corel Draw векторлық графика курсын оқытудың
қажеттілігі туындайды.
Corel Draw -Corel Сorporation каналдық фирманың көмегімен аты әлемге мәлім
болған программа. Corel Draw графикалық редакторы компьютерде ірі қуатты
жұмыстар атқаруға мүмкіндік жасайды. Мәні жағынан объектіге қатысты
жұмыстар атқаруға, оны өңдеуге, құруға және ең жеңіл программаладарда сурет
салуға қолайлы жағдай туғызады.
Программаның көмегімен құрылатын күрделі иллюстрациялар басқа графиктік
редакторлармен салыстырғанда жоғары деңгейде жасалады. Сонымен бірге
шығармашылық өнерді шынайы түрде құруға мүмкіндік жасайды. Corel Draw
программасында кез келген тапсырманы орындауға арнайы құрал-жабдықтары
жәрдемдеседі. Осы құрал-жабдықтарды дұрыс қолдана білу керек.
Осы бағытта информатика пәнін оқытудың мемлекеттік білім стандартынан
тыс 11-сыныптарға арналған Corel Draw векторлық графика, Рhotashop
растрлық графика практикалық курсының бағдарламасы құрылды.
Рс Сабақтардың тақырыптары Сағат саны
1 Компьютерлік графика: векторлық және растрлық 14
1.1 CorelDRAW бағдарламасының негізгі түсініктері және1
терминдері
1.2 Corel Draw графиктік редакторында құжатпен жұмыс . 1
Қосымшасының терезесі.Стандартты саймандар тақтасы
1.3 Векторлық объектілерді құру.Қарапайым фигуралар. 2
Көпбұрыштарды салу
1.4 Объектілерге қолданылатын қарапайым амалдар 2
Көшіру және кірістірме.Масштабталу
1.5 Қисық сызықтарды редакцилау. Қисықтарға айналдыру. 1
Меңзерді басқару пернелерінің көмегімен жылжыту
1.6 Мәтінмен жұмыс істеу 1
Қарапайым мәтінді пішімдеу 1
1.7 Бірнеше объектілермен жұмыс. Объектілерді 1
құрастыру.Объектілерге қолданылатын бульдік
(логикалық) операциялар.Объектілерді туралау
Объектілерді көбейту (көшірмесін алу)
1.8 Объектінің формасын өзгерту. Контурды және құюды 1
өңдеу. Параметрлерін баптау. Құюларды қолдану
1.9 Макет құру 1
1.10Құжатты сақтау және редакторда жүктеу. 1
1.11Баспа. Қағаз пішімдері туралы.Құжаттарды басып 1
шығару
1.12Беттер. Қосу және беттер бойынша жылжыту. Жылдам 1
аударып шығу. Жою. Атын өзгерту
1.13Қабаттар.Үлгі қабаттар. Жаңа объектілер, үлгі және 1
ағымжағы қабат
2 Adobe Photoshop 1
2.1 Adobe Photoshop графикалық бағдарламасы 1
2.2 Программа терезелерімен жұмыс. Меню жолы. Құралдар 3
панелі. Қасиеттер панелі
2.3 Adobe Photoshop бағдарламасының түс үлгілері. 2
2.4 Мәтінмен жұмыс істеу. Кесінділер салу құралы. 2
Ластиктер немесе өшіру құралдары. Кескіннің
жиектерін созу.
2.5 Adobe Photoshop бағдарламасы арқылы ескі суреттермен2
жұмыс істеу.
2.6 Контурларды редактрлеу. 1
2.7 Photoshop графиктік программасының арнаулы 1
(белгілеуі) мен мүмкіншілігі
2.8 Фон түсін өзгерту. 2
2.9 Растрлық құжатпен жұмыс істеу. Жаңа құжат ашу. 3
Құжатты ашу. Құжатты баспаға шығару
Барлығы 34
II. Компьютерлік графика бағдарлы курсын жетілдіру жолдары
2.1 Компьютерлік графика бағдарлы курсының
мазмұндық жүйесі
Компьютерлік графика: векторлық және растрлық. Графикалық редакторлар
әр түрлі суреттерді, сызбаларды, иллюстрацияларды дайындау барысында
пайдаланылатын қолданбалы программалардың тобын қалыптастырады.Компьютерлік
графиктердің қолданылатын бірқатар аймақтарын айта кетейік: визиткалар мен
хабарландыруларды, иллюстративтік және іскерлік графиктерді ресімдейді,
есептіліктердің, мақалалардың, кітаптардың суреттерін әзірлейді; нақты іс
сцена мен анимациялық фильмдерді құрастырады; жарнама роликтерін жасайды
және т.б. Барлық графикалық редакторларды екі топқа бөлуге болады:
растарлық және векторлық. Растарлық графикалық редакторда (басқаша Bitmap-
графикалық редакторы деп аталады) кескін квадраттардың (кескіндердің
пиксельдердің элементтері) шамалары бойынша кішкентай әрі растарларды
құрылады. Растарлық редактордың негізі элементі- нүкте (оның жағдайы, анық
та қанық болуы, түсі). Растарлық кескін бағандар мен жолдардың қиылысында
орналасқан көптеген жекелеген нүктелерден (пискельдерден) қалыптасады.
Кескінді бұлай қалыптастырудың басты артықшылығы- қарапайымдылығында.
Растарлық кескінді жадында сақтау үшін растарлық суреттердің бірінші
кемшілігіне айналған- жадында сақтаудың үлкен көлемін қажет етеді.
Растарлық суреттердің тағы бір кемшілігі- масштабын өзгерту барысында
кескін бұрмаланып кетеді. Информацияны көрсетудегі растарлық тәсілдің
артықшылығы- обьектінің формалары мен түсін өзгере алатын мүмкіндіктері
шексіз (өте көп) десе де болады. Графикалық редакторлардың бұл тобының
типтік өкілі – Windows операциялық жүйелерінің құрамына кіретін Paint
графикалық редакторы болып табылады. Растарлық графикалық редакторларға
мыналар жатады: Adobe Photoshop, Photostyler, Coler Photo, Adobe Photo-
Paint. Векторлық графиктің негізгі элементіне сызық және математикалық
формулалар жатады. Олар осы сызықты сызады. Векторлық графикте объектінің
мастабына өзгерткен кезде әр түрлі пискелдердің орналасу карталары
(кестелер, матрицалар) емес, объектінің математикалық модельдерін жадында
сақтаудың арқасында пропорция дәлме-дәл сақталады. Векторлық графикалық
редакторлар- Adobe Illustrator, Macromedia Freehand және Corel Draw.
Векторлық графикте қисық үшін реттің алуан түрлілігі болып табылатын Безье
кеңінен тараған. Динамикалық кескін 3D Studio MAX, Animator Pro және Corel
Draw редакторларының көмегімен жасалады. 3D Studio MAX десетесінде кескінді
қалыптастырудың мына схмемалары пайданылады: аз ғана түйінді кадрлар
беріледі, ал олардың кадрларын байланыстырушы қалғандары дестені
интерполяция (жеткіліксіз деректерді қалыптастыратын математикалық
операция) арқылы автоматты түрде құрады. 3D Studio MAX редакторы
кескінделетін объектілерді былайша түрлендіруді орындауға мүмкіндік
береді: берілген траекторияның ұзына бойымен жылжыту; айналдыру; деформация
(қысу немесе созу); морфинг (бір объектіні келесіне жайлап
трансформациялау). Десте объектіні жарықтандырудың (жарық қылудың) бірнеше
жарық көздерін және объектіні әр түрлі көзқарастан қадағалайтын бірнеше
кемераны пайдалануға мүмкіндік береді. Объектілердің қырлары (грани
объектов) кітапханада үлгілері сақтаулы болатын әр түрлі фактуралармен
сурет етіп салынуы ықтимал.
CorelDRAW бағдарламасының негізгі түсініктері және терминдері.CorelDRAW-
мен жұмысты бастамай тұрып, келесі терминдермен танысу керек.
Термин Түсініктеме
объект Сурет элементі, мысалы бейне, фигура, сызық, қисық, символ,
мәтін немесе қабат
сурет CorelDRAW бағдарламасында құрылатын сурет, мысалы
иллюстрациялар, логотиптер, плакаттар және жарнамалық
проспекттер
векторлық Математикалық түсініктеме негізде құрылған және оның
графика көмегімен сызықты салудың бағыты мен ұзындығының жағдайы
берілетін сурет
растрлық Нүктелер торынан тұратын бейне
бейне
баптау Белгілі бір сайманға немес есепке жататын жеңіл командалар
терезесі мен параметрлері бар терезе
мәзір Белгілі саймандар тобы немесе мәзірдің басқа да элементтері
ашылатын батырма
фигуралық Мәтіннің арнайы эффектілер қолдануға болатын түрі, мысалы
мәтін көлеңке
қарапайым Үлкен блоктармен пішімдеуге және өңдеуге болатын мәтін түрі
мәтін
Corel Draw графиктік редакторында құжатпен жұмыс. Жаңа құжатты жасау.
Corel Draw графиктік редакторын ашқанда қыстырмадан жаңа графикті таңдасақ
жаңа құжат ашылады. Немесе стандартты құралдар тақтасынан "Жаңа" батырмасын
басу арқылы жаңа құжат ашуға болады. Файл→Жаңа (Файл→Новый) командасы
арқылы да жасуға болады. Жаңа құжат пішімін(формат) құралдар тақтасынан
таңдаймыз.
Corel Draw 12-ге қош келдің қыстырма терезесі.
Құжатты ашу. Мұны да қыстырмадан таңдауға немесе Файл→Ашу (Файл→Открыть)
командасы арқылы орындауға болады. Сол кезде Құжатты ашу терезесі ашылады.
Мұнда ашылатын құжаттың тұрған бумасын көрсетеміз. Сол арқылы іздеген
құжатты табамыз. Файл типі тізімінен керекті құжат форматын көрсетуге
болады. Және құжатты Алдын-ала көруге болады. Егер ашатын құжат Corel Draw,
Corel R.A.V.E немесе Corel Photo-Paint файлы болса, онда алдын-ала құжаттың
версиясын, қолданба программаның атын, ескерту, түйінді сөз, жасалған
уақытын, тілін және типін білуге болады. Бірнеше құжаттарды Ctrl және Shift
пернелерінің комбинациялары арқылы таңдап ашуға болады. Басқа программаның
құжатын ашқанда, ондағы графиктік және мәтіндік объекттер Corel Draw
қолдайтын эквиваленттерге айналады. Кейбір құжаттар Corel Draw-да
ашылмайды. Ол жағдайда құжатты импорттау керек.
Альбомдар. Бұл жапсырмалы терезеде көп қолданатын векторлық және растрлық
суреттер, макеттер және сызбаларды орналастыруға болады.
Clipart жинағынан суреттер, формалар және Интернетке рұқсат болса, Corel
фирмасының Web-сайтынан объекттерді жүктеуге болады. Альбомды ашу үшін
Құралдар→Альбомдар→Іздеу (Инструменты→Текстографический файл→Поиск)
командасын орындау керек.
Файлдарды импорттау. Импорт – сырттан әртүрлі форматтағы файлдарды енгізу.
Corel Draw 12 импортты 61 фильтр ақылы өткізеді Импорттау Файл→Импорт
командасы арқылы жүзеге асады.
Файлдарды экспорттау. Бұл ағымдағы (текущий) файлдың басқа программаларда
қиындықсыз қолдану үшін қажет. Экспорттау үшін файл сақтағаннан кейін
Файл→Экспорт командасын орындау керек.
Corel Draw графиктік редакторындағы құралдар және олармен жұмыс
Құралдармен жұмыстан бұрын объектімен жұмысты (белгілеу, жылжыту, өлшемін
ұзарту-қысқарту, көшірмесін алу, өшіру және тағы да басқа қарапайым
операциялар) қарастырсақ.
1 Таңдау құралы. Таңдау құралы – ең маңызды құралдардың бірі. Алдыңғы
айтылған операциялар осы құрал арқылы орындалады. Белгілеу дегеніміз
объектіні Таңдау құралымен үстінен бір рет шерту. Жылжыту таңдау құралымен
объектінің үстінен басып тұрып керекті жерге апарамыз. Өлшемін ұзарту-
қысқарту объектінің шеткі маркерленрін тарту не қысу арқылы орындалады.
Егер Shift пернесін бірге басып өлшемін өзгертсе, центрге қарағанда ұзарады
не қысылады немесе үлкейеді не кішірейеді. Объектіні қисайту арқылы
объектіні айналдыру, қисайту, өске қарағанда айналдыру операцияларын
орындайды. Өшіру Таңдау құралымен белгіленген объектіні Delete пернесін
басу арқылы жүзеге асырылады. Көшірмесін алудың бірнеше түрі бар: 1)
Жылжыту кезінде тышқанның оң жағын шертсе 2) Жылжыту кезінде бос
орын(пробел) пернесін басу арқылы 3) Объектіні белгілеп + пернесін(цифрлық
бӛлігіндегі) басса, 4) Қосарлау арқылы Ctrl+D пернесін басса кӛшірмесі
пайда болады. Клондау – көшірме алудың ең қызық түрі. Белгіленген объектіні
Түзету→Клондау (Редактировать→Клонировать) арқылы клондасақ, көшірмесі
шығады. Егер клондалған объектіні өзгертсек, клон-көшірмелері де өзгереді.
Базалық фигуралар.
Базалық фигуралар Құралдар жиынында орналасады. Құралды таңдау құралдар
жиынынан белгілеу немесе тышқанның оң жағы→объектті жасау →құрал командасы
арқылы орындалады.
Cor
elDRAW қосымшасының терезесі. CorelDRAW-ды жүктегенде сурет салатын
терезесі бар қосымша терезесі ашылады. Сурет салу терезесінің ортасындағы
тіктөртбұрышты аймақ – сурет салу беті. Төменде CorelDRAW терезі және
элементтері.
Элемент Түсініктеме
Мәзір қатары Ашылатын мәзірі бар аймақ
Қасиеттер Белсенді аспапқа немесе объектке қатысты командалары бар
панелі ауыспалы панель. Мысалы, мәтін енгізу сайманы белсенді
болғанда, қасиеттер панелінде мәтін құру және өңдеу
қасиеттер панелі көрінеді.
Саймандар Жылдам шақырылатын пернелері және басқа командалары бар
тақтасы ауыспалы панель
Тақырып жолы Сол кезде ашулы тұрған суреттің аты көрінетін аймақ.
Сызғыштар Суреттегі объекттердің жағдайы және өлшемін анықтау үшін
қолданылатын тік және көлденең шекаралар
Саймандар Суреттегі объект құру, өзгерту және толтыруға арналған
тақтасы аспаптары бар жылжымалы панель
Сурет салу Сурет салу аймағының сыртындағы қосымшаны басқару
терезесі элементтері мен айналдыру жолағымен шектелген аймақ
Сурет салу бетіСурет салу аймағындағы тіктөртбұрышты аймақ.
Жұмыс аймағының бұл бөлігін баспаға беруге болады
Түс палитрасы Түстердің үлгісі бекітілген панель
Баптау терезесіБелгілі бір аспапқа немесе есепке қатысты жұмыс атқаруға
болатын командалар мен параметрлердың тобы бар терезе
Қалып-күй Қосымшадағы объектінің қасиеті, мысалы, типі, түсі,
қатары өлшемі, бояу аймағы бар терезенің төменгі жақ бөлігіндегі
аймақ. Қалып-күй қатарында тышқанның ағымдағы орны
көрсетіледі.
Құжаттар Беттер арасында ауысуды және бетті қосуды көрсететін
новигаторы басқару элементтері бар қосымша терезесінің төменгі жақ
бөлігі
Навигатор Төменгі сол бұрыштағы оны басқанда кіші терезе ашылатын,
оның көмегімен сурет бойынша қозғалыс жасайтын батырма
Стандартты саймандар тақтасы. Үнсіз келісім бойынша көрінетін стандартты
саймандар тақтасы мәзір командаларын тез шақыру батырмалары мен басқару
элементтерін қамтиды.
жаңа сурет құру
суретті ашу
суретті сақтау
суретті баспаға беру
ерекшеленген объектіні қиып
алмасу буферіне көшіру
ерекшеленген объектіні алмасу
буф қою
алмасу буферіндегі ақпаратты
суретке қою
іс-әрекетті болдырмау
болдырмауды қалпына келтіру
суретті импорттау
суретті экспорттау
сorel қосымшаларын жүктеу
сorel Graphics-тағы
веб-түйінге өту
масштаб деңгейі орнату
Векторлық объектілерді құру. CORELDRAW – тағы өте күрделі суреттер бірнеше
қарапайым объектілерден құрылады. Сондықтан келешекте суретті редакциялай
алу үшін әртүрлі векторлық объектілерді құра білу қажет.
Қарапайым фигуралауды салу. CORELDRAW – та құрылатын қарапайым
геометриялық объектілерге тік төртбұрышты және эллипсті, көпбұрышты және
спиральды, түзу және қисық сызықтарды жатқызуға болады. Кейбір күрделі
объектілер көптеген қарапайым объектілерден тұрады. Сондықтан оны сала білу
қажет. Тәжірибемізді тік төртбұрышты салудан басталық. Бағдарлама
терезесінің сол жақ бөлігінде орналасқан Toolbox (Графика) құралдар
панелінен
Rectangle Tool құралын таңдаңыз. Бұл кезде батырманың
түрі өзгеріп, батыңқы күйге ауысады, яғни тік төртбұрыш құру режимінде
екеніңізді білдіреді. Сіз басқа құрал таңдағанша, ол батырма сол батыңқы
күйде болады. Жұмыс аймағының кез келген жеріне тінтуір нұсқағышын
қойыңыз. Бұл кезде нұсқағыш крест түріне ауысады. Тінтуірдің сол жақ
батырмасын басып, оны босатпай жылжытыңыз. Экранда өлшемі тінтуір
қозғалысымен бірге өзгеретін тік төртбұрыш пайда болады. Қажетті өлшемді
алғаннан кейін, тінтуір батырмасын босатқасын, экранда тік төртбұрыш
суретін көресіз.
Құрылған объекті маңында қара тік төртбұрыштар мен ортасында х
белгісін, ал төбелерінде контурлық тік төртбұрыштарды көреміз. Бұлардың
барлығы объектіні редакциялауға арналған басқарушы элементтер. Олардың
қолданылуын келесі бөлімдерде қарастырамыз. Эллипсте дәл осылай салынады.
Тапсырма:
1. Toolbox (Графика) құралдар панелінен Ellipse Tool
құралын таңдап, эллипсті салыңыз.
2. Ctrl пернесін басып тұрып, тік төртбұрыш және эллипс
командаларын таңдап, шаршы мен шеңберді салыңыз.
3. Центрлік нүктемен байланысқан тік төртбұрыш салыңыз. Ол үшін
салынатын объектінің центріне тінтуір нұсқағышын апарыңыз.
Shift батырмасын басып, оны босатпай тік төртбұрыш салыңыз.
Объектінің центрі нұсқағыштың бастапқы қалпымен сәйкес келетіне
көз жеткізіңіз.
Дәл осылай барлық қарапайым фигураларға Ctrl, Shift пернелерін қолданып
салуға болады.
Көпбұрыштарды салу. Қабырғаларының саны әр түрлі көпбұрыштарды салу үшін
келесі әрекеттерді орындайық:
Көпбұрыш (Polygon Tool) құралын таңдаңыздар. Нұсқағыш қасында бесбұрышы бар
крестке айналады. Бастапқы нүктені таңдап, оны оңға және төмен апарыңыздар.
Үнсіз келісім бойынша көпбұрыштың қабырғаларының саны - 5. Эллипстер мен
көпбұрыштарды салуда ұқсастық байқалады. Көпбұрышты салу да бұрыштан немесе
центрден жүргізілуі мүмкін (Shift пернесін басып ұстап). Егер салу кезінде
Ctrl- ды басып ұстасаңыз, онда дұрыс көпбұрыш салынады. Біз салған бесбұрыш
кез келген объект сияқты манипулятормен қоршалған және бұрыштардың
әрқайсысында бірден және қабырғалардың әрқайсысының ортасында - 10
тораптары бар. Бесбұрыштың ұшы төбесі (шыңы) (тақ санды қабырғалары бар кез
келген көпбұрыш сияқты), оны жоғарыдан төмен салғанда жоғары бағытталады.
Көпбұрыштың қабырғаларының санын өзгертуге болады. Қасиеттер панеліндегі
сәйкес енгізу жолы жұлдызша кескінімен белгіленген. Көпбұрыштың
қабырғаларының санын енгізу жолына 3 санын енгізіңіздер. Объект үшбұрышқа
айналады.
Көпбұрыштың қабырғаларының саны. Қабырғалардың саны 3-тен 500-ге
дейін өзгере алады. Бұл сипаттаманы көпбұрыштың басқа қасиеттеріндей үнсіз
келісім бойынша барлық жаңа обьектілер үшін беруге болады.
Көпбұрыш дөңес (бұрыштары сыртқы шығыңқы) (бұрыштарының әрқайсысы 180 –
тан кем) немесе жұлдыз пішінді болуы мүмкін. Жұлдыз тәрізді көпбұрыш
сәулелерінің (лучей) ұзындығы қасиеттер панелінде берілмейді. Оны тек
интерактивті өзгертуге болады. Тораптардың қайсысына болсын басыңыздар және
оны жұлдыздың қажетті мөлшеріне байланысты ортаға (центрге) немесе центрден
апарыңыздар. Егер көпбұрыштың торабын айналдырсаңыз, ол күрделі, сәулелері
көп рет қиылысатын фигураға айналады. Мысалы үшін 12 қабырғалы көпбұрыш
салыңыздар, оның қабырғасындағы торапты обьектінің ішіне, шамамен центрге
дейінгі арақашықтықтың үштен біріне апарыңыздар, ал сонан кейін бұл торапты
шеңбер бойы апарыңыздар. Тораптың айналу барысында жұлдыз түрін өзгертеді,
оның сәулелері әсем түйіспелер құрайды.
Көпбұрыш (Многоугольник, (Polygon Tool) инструментімен тек жұлдыз
тәрізді көпбұрышты ғана емес, жұлдыздың өзін де салуға болады. Оның
сәулелері обьектінің ішкі аймағы арқылы өтетін кесінділермен өзара
қосылған. Бесбұрышты таңдаңыздар, сонан кейін Жұлдыз (Star ) батырмасын
басыңыздар (онда кішкене көк жұлдызша салынған).Обьект таңбашаға айналды.
Енді батырмада көпбұрыш салынғанына назар аударыңыздар. Қайта шерту
фигураны алғашқы қалпына келтіреді.
Объектілерге қолданылатын қарапайым амалдар.Осы уақытқа дейін суреттегі
әрбір обьектіні біз жаңадан салатынбыз. Бірақ сіздер кез келген фигураны
көшіріп және көшірмені керек жерге орналастырып, сонымен қатар, жасалынған
фигураны редакциялайда аласыздар. Төменде қарастырылатын, объектілермен
жүргізілетін операциялар оларды белгілеуден (айқындаудан) басталады:
• Объект таңдалған Нұсқағыш иструментімен белгіленіп
реакцияланады.
• Егер объектілер айқасатын болса, (жоғарғы екі элипс сияқты), онда
ортақ аймақта шерткенде обектілердің кейін салынған таңдалады,
өйтекені бағдарлама оны алдыңғысының үстіне салынған деп есептейді.
(жоғары қабатта тұрған.)
Көшіру және кірістірме
Объектіні көшірейік.
1. Бесбұрышты белгілеңіздер.
2. Ctrl+C пернелерін қатар басыңыздар. Объект Windows алмасу буферіне
көшіріледі. Суретте ешқандай өзгерістер болған жоқ.
3. Ctrl+Р перналерін басыңыздар. Алмастыру буферіндегі объект жұмыс
бетінде алғашқының үстіне кірістірілген. Суретте бұл көрінбейді,
өйткені фигуралардың шекаралары беттесіп тұр.
Объектіні көшіріп Копировать (көшіру, Сору) командасы Правка менюінде
болады. Объектіні белгілеп, осы команданы таңдаңыздар. Объектіні
кірістіру үшін Правка менюіндегі Вставить (Кірістіру, Paste) командасын
таңдаңыздар. Кірістіру, көшіру және қиып алу командаларының батырмалары
басқару панелінің сол жағында тұр.
Жылжыту. Көшірме кірістіргеннен кейін белгілеуді қалпында қалады. Оны
керек орынға қозғап апару үшін қасиеттер панелінің Координаттар өрісін
пайдалануға болады. Бұл тәсіл орналастырудың жоғары дәрежелі дәлдігімен
қамтамасыз етеді. Бірақ жұмысты жылжытмдату үшін әдетте объектілерді
интерактивті жылжыту қолданылады. Осылайша программаның кез келген
объектілерін жылжытуға болады.
1. Егер ол белгіленбеген болса, онда бесбұрышты белгілеңіздер. Нұсқағышты
орталық манипуляторға әкеліңіздер. Нұстағыш төртбасты стрелка пішінді
болады.
2. Обектіні керек орынға жеткенше (эранда сіздер оның жылуын көресіздер.)
тасып апарыңыздар. Объектінің көшірмесі орынан жылжиды, ал алғашқы
фигура орынында қалады.
Көлденең және тік ығысу. Егер объектіні жылжытқанда Ctrl пернесін басып
ұстасаңыз, онда ығысу дәлме –дәл көлденең немесе тік жүргізіледі.
Масштабталу.Тәждің екінші кертші кішірек болуы керек. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
1 Компьютерлік графика мазмұндық теориялық негіздемесі.
1.1Мектеп информатикасы туралы жалпы мағлұмат
Компьютерлік графика бағытының информатика пәнінде
қамтылуы
1.2Компьютерлік графика мазмұндық сызығының құрылымы.
2. Компьютерлік графика жетілдіру жолдары
2.1Компьютерлік графика бағдарлы курсының мазмұндық
жүйесі
2.2Электронды оқулықтарды пайдалану
2.3Әдістеме
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Қосымша
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасының Президенті-Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың 2012
жылғы 27 қаңтардағы Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту - Қазақстан дамуының
басты бағыты атты Қазақстан халқына Жолдауында: Тұрғындардың компьютерлік
сауаттылығын, соның ішінде әр түрлі ынталандырушы бағдарламалардың есебінен
де көтеру қажет. Мен қазақстандықтарды ақпараттық технологияларды
белсендірек игеруге шақырамын. деп атап өтті.
Қоғам мен білім беруді ақпараттандыру- жауапкершілік сезімі мол,
терең білімді, жаңа қоғамды жасаушы мамандар санының арта түсуін талап
етеді. Барлық типтегі оқу орындарын, соның ішінде, жоғары оқу орындарын
бітірушілердің кәсіби даярлығына қойылатын талаптар жоғарылауда. Білім
берудің пәндік құрамы да толықтырыла түсуде. Информатика - іргелі және
қолданбалы ғылым түрінде өндірістік күшті дамытудың және жаңа ақпараттық
технологияның базасы ретінде, адамзат білімі жүйесіне өз үлесін қосып
отыр және дербес меңгеруді талап етеді. Ақпараттандыруда - білім беру
жүйесі және онымен байланысты адамзат әрекеттерінің түрлері де бірге
қалыптасады, нақтырақ айтқанда ол заманауи технологияның әсерімен маңызды
өзгерістерді басынан өткере отырып оларға ықпал етеді. Бұл мәселеде әсіресе
жоғары кәсіби білім беруді жетілдірудің алатын орны ерекше. Ақпараттық
қоғамда өмір сүріп өсіп келе жатқан жасөспірімдер үшін компьютерлік графика
олардың сүйікті жанрларының бірі болып табылуда.Компьютерлік графика
қазіргі қоғамда қарқынды түрде дамып келе жатқан информатика ғылымының бір
саласы. Мысалы, Фирмалық таңбаларды (хаттар, құттықтаулар, әртүрлі
белгілер) жарнамаларды құру. Компьютерлік графиканы түрлі салаларда
қолданудың маңызы зор. Сондықтан мектептерді компьютерлендірудің дамуына
байланысты соңғы жылдары компьютерлік өнеркәсіптерді дамытуда жас
пайдаланушылардың саны айтарлықтай өсуде. Осыған байланысты жаңа
ақпараттық технологиялар көмегімен мектеп информатика курсының
"компьютерлік графика" мазмұндық бағыттың оқыту әдістемесін жетілдіруіне
байланысты 11-сыныпқа арналып құрастырылды
Жұмыстың көкейкестілігі:
Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаевтың Жаңа әлемдегі
Жаңа Қазақстан атты Қазақстан халқына жолдаған жолдауындағы басым
бағыттардың бірі ретінде педагогтардың біліктілігін арттыру мен қайта
даярлау жүйесін әлемдік стандартқа жақындату мәселесі қарастырылды.
Бүгінгі таңда жалпы орта білім беретін мектептерде ақпараттық білімді
қалыптастыруда түрлі қиыншылықтар кездесуде. Атап айтсақ, пән
мұғалімдерінің біліктілігін арттыру жағдайында оқу бағдарламаларының
мазмұны компьютерлік сауаттылықты қалыптастыру мен офистік бағдарламаларды
үйретумен ғана шектеліп келеді. Бұл мазмұн АКТ құралдарының жеделдетіп
дамуына байланысты педагогтардың дайындық деңгейіне сай келмейді.
Сондықтан қоғам мен білім беруді ақпараттандыру- жауапкершілік сезімі
мол, терең білімді, жаңа қоғамды жасаушы мамандар санының арта түсуін талап
етеді. Барлық типтегі оқу орындарын, соның ішінде, мектеп оқушыларының
бірушілеріне кәсіби даярлығына қойылатын талаптар жоғарылауда. Білім
берудің пәндік құрамы да толықтырыла түсуде. Информатика - іргелі және
қолданбалы ғылым түрінде өндірістік күшті дамытудың және жаңа ақпараттық
технологияның базасы ретінде, адамзат білімі жүйесіне өз үлесін қосып
отыр және дербес меңгеруді талап етеді. Ақпараттандыруда - білім беру
жүйесі және онымен байланысты адамзат әрекеттерінің түрлері де бірге
қалыптасады, нақтырақ айтқанда ол заманауи технологияның әсерімен маңызды
өзгерістерді басынан өткере отырып оларға ықпал етеді. Бұл мәселеде әсіресе
жоғары кәсіби білім беруді жетілдірудің алатын орны ерекше. Ақпараттық
қоғамда өмір сүріп өсіп келе жатқан жасөспірімдер үшін компьютерлік графика
олардың сүйікті жанрларының бірі болып табылуда. Компьютерлік графика
қазіргі қоғамда қарқынды түрде дамып келе жатқан информатика ғылымының бір
саласы. Мысалы, Фирмалық таңбаларды (хаттар, құттықтаулар, әртүрлі
белгілер) жарнамаларды құру. Компьютерлік графиканы түрлі салаларда
қолданудың маңызы зор. Сондықтан мектептерді компьютерлендірудің дамуына
байланысты соңғы жылдары компьютерлік өнеркәсіптерді дамытуда жас
пайдаланушылардың саны айтарлықтай өсуде.
Компьютерлік графика негіздері пәні - техниканың және оның
программалық жабдықтарының даму сатылары бірқатар зерттеулерде көрініс
тапқан.
Жоғарыдағы еңбектерді талдай, саралай келе мектеп информатикасындағы
жоғары оқу орындарындағы білім беру нәтижесі ретінде оқушылардың
компьютерлік графикалық құзыреттілігін қалыптастыру мәселесі теориялық және
ғылыми-әдістемелік тұрғыда әлі де жетілдіруді қажет ететін тың тақырып
екеніне көзіміз жетті. Жүргізілген сауалнама нәтижесінде мектеп
түлектерінің 45%-ы компьютерлік графика құзыреттілігінің жеткіліксіздігінен
түрлі іс-әрекеттерінде графикалық мүмкіндіктерді қолданудан
қиналатындықтарын білдірді. Сонымен, зерттеу мәселесінің теориялық
зерттеулердегі және практикадағы қазіргі жағдайын талдай отырып, осы
уақытқа дейін арнайы зерттеулер жүргізілмегенін, тек қана оның жеке
аспектілері қарастырылғанын атап өту қажет. Мұны төмендегі қарама-
қайшылықтардан көруге болады
-Оқушылардың мектеп информатикасында компьютерлік графика бағытын
қалыптастыру қажеттілігі және оның теориялық тұрғыдан негізделмеуі мен
ғылыми-әдістемемен жеткілікті қамтамасыз етілмеуі арасында;
-оқушылардың түрлі іс-әрекеттерінде графикалық мүмкіндіктерді
қолдануға сұраныстарының артуы мен бұл қажеттілігін өтеуде білім, білік,
дағдыларының жеткіліксіздігі арасындағы.
Аталған қарама-қайшылықтардың дұрыс шешімін іздестіру зерттеу
мәселесін оқушылардың компьютерлік графика мазмұндық бағыттың теориялық
негіздерін және әдістемесін айқындау деп белгілеп және тақырыбын: Мектеп
информатика курсының компьютерлік графика мазмұндық бағыттың оқыту
әдістемесін жетілдіру деп таңдауымызға себеп болды.
Осыған байланысты жаңа ақпараттық технологиялар көмегімен мектеп
информатика курсының "компьютерлік графика" мазмұндық бағыттың оқыту
әдістемесін жетілдіруіне байланысты 11-сыныпқа арналып құрастырылды
Зерттеудің мақсаты. Ақпараттанған қоғам қажеттілігін қанағаттандыру үшін
Corel Draw векторлық графика мен Photoshop растрлық графика
бағдарламасын қазақ мектебіндегі 11-сыныпқа арналып құрастырудың теориялық
негіздерін анықтау және құрылымдық-мазмұндық үлгісін жасау, оны сынақтан
өткізіп, ғылыми негізделген ұсыныстар дайындау.
Зерттеу объектісі. Білім беру жүйесіндегі оқу-тәрбие үрдісі.
Зерттеу пәні. Оқу-тәрбие үрдісіне инновациялық технологияны ендіру.
Зерттеудің ғылыми болжамы. Оқу-тәрбие үрдісіне инновациялық технологияны
ендіруде оқытудың сапасы жоғары болады, егер де:
Әрбір оқушы жеке танымдық әрекетіне тән дағдыларды қалыптастыру үшін дамыта
оқытуды жүзеге асырса;
Әрбір оқушыны пәнге деген қызығушылығы мен білімге деген сенімін арттыру
үшін деңгейлеп оқыту жүзеге асырылса;
Әрбір оқушы білімінің берік, тиянақты, сапалы болуы үшін модульдік оқыту
жүйесі асырылса;
Зерттеудің міндеттері:
• Corel Draw программасымен Photoshop программасының жұмыс жасау
технологиясымен таныстырып, графикалық ортада ақпараттарды түрлендіруге
үйрету;
• оқушыларды информатика пәнін кәсіби бағытта оқытудың теориялық
негіздерімен және дидактикалық бірліктерімен қаруландыру;
• оқушыларды компьютерлік дизайнда жұмыс жасау технологиясымен таныстыру,
оны ғылыми-теориялық және дидактикалық тұрғыдан негіздеп, таңдауға үйрету;
• компьютерлік дизайнда жұмыс жасау арқылы оқушының эстетикалық талғамын
дамыту.
Зерттеудің жетекші идеясы. Мектеп информатикасының "компьютерлік графика"
мазмұндық бағытына Corel Draw векторлық графика мен Photoshop растрлық
графика бағдарламасын қазақ мектебіндегі 11-сыныпқа арнап құрастыру,
олардың ақпараттық қоғам талабына сай бәсекеге қабілетті маман болуына
жағдай жасайды.
Зерттеудің әдістері. Зерттеудің болжамын тексеру мен міндеттерін шешу
мақсатында философиялық, психологиялық, педагогикалық, әдістемелік
әдебиеттерді, педагогикалық озат іс-тәжірибелерді зерттеу проблемасына
сәйкес ғылыми тұрғыда талдау, мұғалімдермен, білімгерлермен әңгімелесу,
тәжірибелік жұмыстар жүргізу (тәжірибе сабақтары) және тәжірибелік жұмыстар
нәтижелерін өңдеу, қорытындылау әдістері қолданылды.
Зерттеудің деректі көздері. Философтардың, педагогтардың, психологтардың
таным, білім, жеке тұлға және оның шығармашыл әрекеті, инновация туралы
ғылыми еңбектері, Қазақстан Республикасының Конституциясы, Білім туралы
Заңы, Білім мемлекеттік бағдарламасы, жалпы орта білім мазмұны
тұжырымдамасы, оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдар, озат мұғалімдердің
іс-тәжірибелері.
Зерттеу базасы. Тараз мемлекеттік педагогикалық институты.
Қорғауға ұсынылатын негізгі қағидалар:
Оқу-тәрбие үрдісіне оқытудың инновациялық технологины ендірудің ғылыми-
теориялық негіздемесі;
Оқу-тәрбие үрдісіне оқытудың инновациялық технологины ендірудің
педагогикалық ерекшеліктері;
Оқу-тәрбие үрдісіне оқытудың инновациялық технологины ендірудің
педагогикалық шарттары.
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Зерттеу жұмысы кіріспеден, 3 тараудан,
қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.
Кіріспе бөлімінде зерттеудің ғылыми аппараты, тақырыптың көкейкестілігі,
зерттеу жұмысының мақсаты, объектісі, пәні, болжамы мен міндеттері, жетекші
идеясы, зерттеу әдістері, оның ғылыми жаңалығы, практикалық маңыздылығы,
тәжірибеге енгізілуі қарастырылады.
Дипломдық жұмыста негізінен екі бөлім қамтылған. Олардың бірі теориялық, ал
екіншісі практикалық бөлім. Теориялық бөлім негізінен 2 тараудан тұрады.
Компьютерлік графика бағытының информатика пәнінде қамтылуы атты бірінші
тарауда компьютерлік графика бағытының информатика пәнінде қамтылуы және
компьютерлік графика мазмұндық сызығының құрылымына түсінік беріледі.
Осы бағытта информатика пәнін оқытудың мемлекеттік білім стандартынан тыс
11-сыныптарға арналған Corel Draw векторлық графика, Рhotashop растрлық
графика практикалық курсының бағдарламасы құрылды.
Компьютерлік графика жетілдіру жолдары атты екінші тарауда
Компьютерлік графика бағдарлы курсының мазмұндық бағыты оқыту әдістемесін
жетілдіруіне байланысты Corel Draw векторлық графика , Photoshop
растрлық графика практикалық курстарын мектеп бағдарламаларына
сәйкестендіріліп сағаттарға бөлінген. Электронды оқулықтарды пайдалануда
қолданылатын Delphi программасының мүмкіндіктер жайлы толық жазылған.
Сонымен қатар жоғарғы дәрежелі ақпараттық технолгиялардың сапаларын
түсіндіру бағыттары да келтірілген.
Ал практикалық бөлімде теориялық бөлімде жазылған мәліметтерді
қарастыра отырып, мектеп информатика курсының "компьютерлік графика"
мазмұндық бағыттың оқыту әдістемесін жетілдіру курсы бойынша электронды
оқулық жасадым. Онда негізінен Компьютерлік графика курсын үйренушілер
үшін арнайы түрде дайындалған, қарапайымнан күрделілікке бағытталған сабақ
жоспарларының жинағы беріліп, Компьютерлік графика принциптеріне
байланысты тапсырмалар жүйесін практика жүзінде қарастыру ұйымдастырылған.
Зертханалық жұмыстар берілген. Тапсырмаларды деңгейлеп беру шаралары
келтірілген. Білімді бағалау мақсатында пән бойынша тест жүйесі
үйымдастырылған. Электронды оқулықты жасауда Delphi, MathCad,
CamtasiaStudio, AdobePhotoshop, CorelDraw программаларын қолдандым.
Қорытындыда - зерттеу тақырыбының көкейкестілігімен байланысты ғылыми-
теориялық негізі, басты идеялары тұжырымдар мен ұсыныстар ретінде
баяндалған.
I. Компьютерлік графика мазмұндық теориялық негіздемесі.
1. Компьютерлік графика бағытының информатика
пәнінде қамтылуы
Информатиканың негізгі ұғымдарына кіріспес бұрын информатиканың өзінің
және информатика пәнінің не екендігін және оның құрылымын анықтап алған
жөн. Қазіргі информатика курсы дүниежүзілік педагогика ісінде теңдесі жоқ
құбылыс болып саналады. Әдетте, ғылыми пәннің пайда болуынан бастап оның
жалпыілімдік мәнін ұғынуға немесе оның негіздерін мектептің білім беру
жүйесіне енгізуге дейін кемінде бірнеше он жыл, қала берді бірнеше жүз жыл
кетеді. Осы уақыт аралығында ғылыми ақпарат тұрақтандырылады, әдістаным
анықталады, жалпы әдістемелік жолдар қалыптасады, яғни берілген пәнге әлде
бір жүйелі көзқарас орнықтырылады.Бір жағынан, бұл үрдіс жиырма жыл шамасы
дерлік жалпыімдік пәндер құрамына міндетті түрде еніп келе жатса да
информатика үшін әлі де аяқтала қойған жоқ. Бірақ пәнге деген жүйелі
көзқарастың болмауы, оған үзіп-жұлып қарау қазіргі кезде информатиканы
оқытудағы басты мәселе болып табылады. Егер оқу пәнінің жалпы сүлбесіне
жүгінер болсақ, онда толық қажетті оқу пәні болуы үшін оған не
жетіспейтіндігін түсінуге болады:
- пән саласының айқын сипаттамасы;
-информатикаға ғана пән қызметтің жалпыланған түрлерінің тұжырымдамасы.
Өткен 1985 жылдан бастап информатика пән ретінде өзгеріске түсті. Ол
автоматикадан шын мәнінде алыстай бастады. Таза техникалық сала -
(компьютерлік ғылымдар) атты жеке ғылыми бағытқа бөлініп шықты. Ақпаратты
қорғау мен ақпарат қауіпсіздігі, деректер мен мағлұматтардың (білім
инженериясы) тұрпаттала өрнектелуі, әлеуметтік информатика және т.б. осы
сияқты бағыттар пайда болды. Бүгінгі күні қай бағыттың басым екендігі
туралы айту қиын, бірақ соның қажеті де жоқ шығар. Бірақ, информатиканың
барлық жетекші бағыттарының негізгі қағидалары оқу курсында да (әрине,
тәптіштеудің әртүрлі деңгейінде) бейнеленуге тиіс екендігі анық. Оның
үстіне, осы бағыттардың пайда болуы информатиканы саны күн сайын барынша
өсіп келе жатқан өзге пән мәселелерімен байланыстыруға мүмкіндік береді.
Мысалы, информатика енгізген Компьютерлік графика қазіргі қоғамның
айқындауыш сипаттарының бірі болып табылады. Графикалық режимде экран
жекелеген жарқырауық нүктелерге бөлінген, олардын саны монитордын
мүмкіндігімен айқындалады да,онын типі мен режіміне тәуелді (мысалды,VGA
типті экран үшін 16 түсті болғанда, көлденеңінен-640; тігінен-480 нүкте,ал
256 түсті болғанда,
көлденеңінен -320;тігінен-200 нүкте) болады. Бірқатар мониторлардың
базалық түсінің түрлері 16 стан-дартты түсті болады және ол келесідей 4
элеметпен: түстің үш құраушысы: қызыл,жасыл,көк,жарықтанудың мүмкін екі
денгейінін бірімен анықталады. Төрт құраушысынын әрқайсысынын бар болуы 0
немесе 1 цифрлары ақпараты-мен көрсетіледі. Мысалы,егер компьютрлерінде ЕGA
мониторы болса, онда экрандағы кескін жадтын 110Кбай-тын алады,мұны былай
есептеуге болады:640 пен 350-ды экран мүмкіндігін айқындайтын әрбір
нүктенін түсін сипаттайтын 4 битке көбейту керек: 640•350•4 = 112000
(байт)≈ 110(Кбайт).
Компьютер графикалық ақпаратпен,мысалы, суретпен жұмыс істегенде,сандар
жиыны мен жұмыс істеген сияқты болады, мұнда әрбір сан немесе сандар тобы
кескін элементін сипаттайды.Бұл былай түсіндіріледі:сендерде ақ-қара
фотосурет болсын.Оны сандар жиыны түрінде ұсыну ("цифрландыру")үшін оған
тікбұрышты тор салынуы керек.
Тор түйіндерінің қарайған жерлерне түскен түйіндерін 0-мен
белгілейміз.Сонда сендер нөлдер мен бірліктерден құралған тікбұрышты кесте
аласындар.Енді осы кестені компьютерге енгізсек,компьютер 1-дің орнына қара
нүкте қойып,оны экранға шығарса онда біз экраннан ізделініп отырған
кескінді көреміз.Әрине,жақындатылған түрде.Тор қаншалықты жиі болса, кескін
де соншалықты нақты болып шығады.Осылай ұсынылған фотосуреттін ақпараттық
көлемінің қандай екекенің есептеуге де болады. Мысалы, егер сендерде 480 х
640 тор болса,онда сендер 307200 нөл-дер мен бірліктерден,яғни екілік
белгілерден тұратын кесте аласындар немесе,басқаша айтқанда онын ақпараттық
көлемі 307200 бит = 38400 байт ≈ 37,5Кбайтқа тең болады.
Графикалық кескінді сақтаған жағдайда жадқа еңгізілетін элементтер саны
экраннын графикалық кескін алып тұрған нүктелерінің санына сәйкес болады.
Компьютерлік графика бағытының қамтылуы. Базалық мектеп курсына жеткілікті
болғанымен профильді оқыту үрдісінде өзінің күрделенуін талап етеді.
1.2 Компьютерлік графика мазмұндық сызығының құрылымы.
Компьютерлік графика: векторлық және растрлық болып бөлінеді. Графикалық
редакторлар әр түрлі суреттерді, сызбаларды, иллюстрацияларды дайындау
барысында пайдаланылатын қолданбалы программалардың тобын қалыптастырады.
Компьютерлік графиктердің қолданылатын бірқатар аймақтарын айта кетейік:
визиткалар мен хабарландыруларды, иллюстративтік және іскерлік графиктерді
ресімдейді, есептіліктердің, мақалалардың, кітаптардың суреттерін
әзірлейді; нақты іс сцена мен анимациялық фильмдерді құрастырады; жарнама
роликтерін жасайды және т.б.
Барлық графикалық редакторларды екі топқа бөлуге болады: растарлық және
векторлық. Растарлық графикалық редакторда (басқаша Bitmap- графикалық
редакторы деп аталады) кескін квадраттардың (кескіндердің пиксельдердің
элементтері) шамалары бойынша кішкентай әрі растарларды құрылады.
Растарлық редактордың негізі элементі- нүкте (оның жағдайы, анық та қанық
болуы, түсі).
Растарлық кескін бағандар мен жолдардың қиылысында орналасқан көптеген
жекелеген нүктелерден (пискельдерден) қалыптасады. Кескінді бұлай
қалыптастырудың басты артықшылығы- қарапайымдылығында. Растарлық кескінді
жадында сақтау үшін растарлық суреттердің бірінші кемшілігіне айналған-
жадында сақтаудың үлкен көлемін қажет етеді. Растарлық суреттердің тағы бір
кемшілігі- масштабын өзгерту барысында кескін бұрмаланып кетеді.
Информацияны көрсетудегі растарлық тәсілдің артықшылығы- обьектінің
формалары мен түсін өзгере алатын мүмкіндіктері шексіз (өте көп) десе де
болады. Графикалық редакторлардың бұл тобының типтік өкілі – Windows
операциялық жүйелерінің құрамына кіретін Paint графикалық редакторы болып
табылады. Растарлық графикалық редакторларға мыналар жатады: Adobe
Photoshop, Photostyler, Coler Photo, Adobe Photo-Paint.
Векторлық графиктің негізгі элементіне сызық және математикалық
формулалар жатады. Олар осы сызықты сызады.
Векторлық графикте объектінің мастабына өзгерткен кезде әр түрлі
пискелдердің орналасу карталары (кестелер, матрицалар) емес, объектінің
математикалық модельдерін жадында сақтаудың арқасында пропорция дәлме-дәл
сақталады. Векторлық графикалық редакторлар- Adobe Illustrator, Macromedia
Freehand және Corel Draw.
Векторлық графикте қисық үшін реттің алуан түрлілігі болып табылатын
Безье кеңінен тараған.
Динамикалық кескін 3D Studio MAX, Animator Pro және Corel Draw
редакторларының көмегімен жасалады.
3D Studio MAX десетесінде кескінді қалыптастырудың мына схмемалары
пайданылады: аз ғана түйінді кадрлар беріледі, ал олардың кадрларын
байланыстырушы қалғандары дестені интерполяция (жеткіліксіз деректерді
қалыптастыратын математикалық операция) арқылы автоматты түрде құрады.
3D Studio MAX редакторы кескінделетін объектілерді былайша түрлендіруді
орындауға мүмкіндік береді: берілген траекторияның ұзына бойымен жылжыту;
айналдыру; деформация (қысу немесе созу); морфинг (бір объектіні келесіне
жайлап трансформациялау). Десте объектіні жарықтандырудың (жарық қылудың)
бірнеше жарық көздерін және объектіні әр түрлі көзқарастан қадағалайтын
бірнеше кемераны пайдалануға мүмкіндік береді. Объектілердің қырлары (грани
объектов) кітапханада үлгілері сақтаулы болатын әр түрлі фактуралармен
сурет етіп салынуы ықтимал.
CorelDRAW және Рhotashop программаларының мүмкіндіктері
Компьютерлікбағдарламалардың ішінде кең таралып, көп қолданысқа ие
бағдарламаларға :CorelDRAW , Рhotashop, Adobe InDesign және тағы
басқалары жатады. Енді сол бағдарламаларға тоқталып өтсек: CorelDRAW
Graphics Suite (ағыл: CorelDRAW бағдарлама топтастығы) —CorelDRAWдың 12
пакетінен бастап — бағдарламаның ресми маркетингтік аты Corel (Оттауа,
Онтарио, Канада) компаниясының графикалық редакторы. Suite н-се Graphics
Suiteдеген сөздер қорапшада 9 нұсқадан бері қолданылғанына қарамастан, бұл
нұсқаға дейін пакет жай ғана CorelDRAW деп
аталатын. Пакеттің құрамы оның атының өзгеруіне еш қатысы жоқ. СorelDRAW –
машиналық графиканың нағыз шедеврлерін жасау үшін қолданылатын компьютерлік
дизайнердің құралы. Түрлі-түсті көркемдеулерді, күрделі сызбаларды,
кітаптар мен журналдар мұқабаларының фигуралық пішіндерін, фотографиялық
шын және
фантастикалық шын емес бейнелеулерді, дайын бейнелеулерді редакциялау үшін,
графикалық Web-беттерді құру үшін, т.б. жасау үшін қолданылатын қолайлы
игеруге қарапайым құрал. Векторлық графика да қолданылады, оның көмегімен
сапаны жоғалтпай, бейнелеуді бірнеше есе көбейтуге болады, ал мысалы Paint
редакторында суреттерді растрлық берілуі кезінде ондай мүмкіндік жоқ. Сorel
Draw винестерде жадының 120-дан 700 МБ алады. Векторлық графика безендіру
және сызба бейнелеулерін құру үшін пайдаланылады. Векторлық графикада
Қисық негізгі объекті болады. Оны көбейткен кезде векторлық бейнелеулердің
сапасы өзгермейді. Мысалы, Сorel-де машина жазба бетінен бірнеше метрлік
плакаттарға дейінгі көлемде бейнелеулерді құруға болады. Сorel Draw –
бірнеше беттен тұрады, оны толықтыру, жою, басқа атымен атауға болады.
Объект – құжаттың фрагменті. Объекттер бір-бірімен қиылысу, бір-біріне
үстіне жапсырылуы мүмкін, олардың көмегімен түрлі-түсті мәтіндердің
комбинацияларды, суреттерді жасауға болады.
Жоғарыда сипатталып өткен программалық қамтамалардың қолданысы бойынша
кеңінен қолданылатыны, әрі ерекше орынға ие Adobe Photoshop программасы. Ол
2002 жылы шыққан 7.0 версиясы мамандарды жаңа қасиеттермен түрлендіре
түсті. Бұл ерекшелік – қабаттармен, каналдар мен контурлармен жұмыс
істеуде, облыстарды
бөліп қарау және оларды автоматты өңдеуде, сандық бейнелердің және
графикалық файлдар форматтарының көбісін қолдауында,
түстерді бөліп қараудың жоғары дәрежелілігінде айқын байқалады. Сондай-ақ
пакеттің одан басқа да көптеген қасиеттері бейнелерді ретуштауға
арналған айнымас құрал деп танытуға мүмкіндік
жасайды. Adobe Photoshop программасы графикалық объектілерді өңдеу,
өзгерту, сақтауда қолданылатын пакеттердің бірі. (АР) – палитрамен жұмыс
істеу, калибровка жасау, сканерлеу, импорттау және экспорттау, облыстарды,
контурларды бөлу, салу, өзгерту, түстерді, қабаттарды, каналдар және
маскаларды, таңдау және тағы басқа мүмкіндіктерді ұсынады. CorelDRAW
бағдарламасымен мен Рhotashop
бағдарламасының айырмашылығы - CorelDRAW негізінен векторлық бейнелерді
жасауға арналған, ал Рhotashop - негізінен нүктелік бейнелерді өңдеуге
бағытталған. Рhotashop жетістігі көпқой. CorelDRAW бағдарламасымен де
көп нәрселер жасауға болады. CorelDRAW -дың мен үшін артықшылығы word-тан
тексті көшіріп алып, CorelDRAW орнатып қалағаныңша өшіре аласың. Сосын
жасаған дүниелеріңді PDF, JPEG сияқты көптеген мүмкіншіліктерге форматын
айналдыра аласың. т.б көптеген мүмкіншіліктері бар. Рhotashop
негізінде image yagni pixel өлшеу арқылы жұмыс істейді. Ал CorelDRAW
бағдарламасы болса, вектор арқылы жұмыс істейді. Күнделікті суреттер немесе
web үшін керек жарақтарға әрине Рhotashop бағдарламасы жақсы. Алайда
көптеген көшедегі үлкен плакаттар, суреттер CorelDRAW бағдарламасымен
әлде қайда оңайырақ жасауға болады. Бірақ Adobe InDesign бағдарламасын
үйренген дұрыс, себебі, Рhotashop бағдарламасынан CorelDRAW -ға өткенше
Adobe InDesign бағдарламасына өту оңайырақ. Көптеген орындау командалары
Рhotashop - пен бірдей болады. CorelDRAW, Рhotashop және Adobe
InDesign бағдарламалары графикалық бағдарламалар. әр бағдарламаның өз
орны бар. мысалы, суретті орналастырып жасағанда фотошоп таптырмайтын
құрал, корелмен ондай нәтиежеге қол жеткізе алмайсың. бірақ векторлы
суреттер т.б баннер, түрлі жарнама заттарын жасауда корел ыңғайлы.
Фотошоппен екі-үш қимылмен жасалатын заттар корелда бір-ақ қимыл. сондықтан
қарапайым суреттер фотошопта алдымен өңделіп алып, корелда реттеледі.
Өкініштісі екеуі екі фирма. Сондықтан бір-бірін онша түсіне бермейді.
Фотошопта қайта орналастыра аласың, сосын корелға алып барғанда түстер сәл-
пәл өзгереді, ал индизайн ол тазалау бағдарламасы. Және фотошоп екеуі бір
фирма болғандықтан (adobe) бір-бірін өте жақсы түсінеді. Яғни, фото
фотошопта өңдеу жасалады, сосын индизайнда қойылып, орналастырылуы
жасалады, ал мұқабасы корелде жасалынады. Үш бағдарламада дизайнерлерге
сонымен қатар Қоғаммен байланыс мамандарына өте керек бағдарламалар болып
табылады.
Adobe Photoshop – растрлық графикалық редакторы. Adobe компаниясы
өзінің ең мықты және атақты графикалық пакеттерін біріктіріп, жаңа Creative
Suite, қысқаша айтқанда CS атты толық графикалық пакетін ұсынды. Оның
құрамына Photoshop–пен бірге ImageReady, Illustrator, InDesign, GoLive және
Acrobat программалары кірді.
Photoshop CS өзінің жаңартылған өзгерістерімен графикалық кескіндер мен
суреттерді жеңіл, ұтымды өзгертуге және өңдеуге мүмкіндік береді. Бұл
нағыз ақпаратты цифрлік өңдеу жүргізетін кәсіби қосымша пакет. Photoshop CS-
тың сипаттамаларының ерекшеліктері арқасында жұмысты кез келген адам, яғни
қарапайым қолданушыдан кәсіпкер біліктілер тез әрі оңай орындай алады.
Photoshop жаңарған сайын жұмысқа икемді әрі ыңғайлы болуда. Оны тағы
да бір рет дәлелдейтін бір жай - енді ыстық клавишаларды өздігінше
өзгертуге және реттеуге мүмкіндік бар. Қолданушы программада берілген ыстық
пернелерді жаттамай-ақ өзіне ыңғайлы болған пернелерді түзіп қоя алады.
Тағы бір дәлел болатын жағдай – жаңа Histogram (Гистограмма)
палитрасының пайда болуы. Оның атқаратын қызметі: кескіннің түсі мен ол
жайлы ақпараттарды көру, әлбетте сонымен бірге оларды бақылап отыру.
Осындай жаңалықтарымен Photoshop алдыңғы нұсқаларынан ерекшеленеді.
Одан басқа Photoshop-та біріктірілген кескін суреттерді (панорамных
изображений) шағаратын жаңа керемет команда пайда болды. Бұл - Photomerge
(фото біріктіру) командасы. Бұның көмегімен кез келген суретті көлденеңінен
де, тігінен де біріктіріп жаңа кескін алуға болады.
Crop and Straighten атты жаңа құрал сканермен көп жұмыс істейтін
адамдарға көп жеңілдік жасайды: енді сканерден өткен суреттер автоматты
түрде кесіліп дұрыс жағына айналып отырады.
Web-графиканы әзірлейтін ImageReady пакетіне де көптеген өзгерістер
енген. Енді түскен суреттерді Macromedia Flash форматында экспорттауға
болады.
Әрине бұл жаңалықтармен Photoshop СS-тың мүмкіндіктері біте қоймайды.
Жоғарыда көрсеткендер тек мысал ретінде ғана. Осылар мен тағы да басқа
жаңалықтармен мүмкіндіктерді алда қарастырып өтеміз.
Сorel Draw - векторлық графикалық редактор.Ғылыми – техникалық прогрестің
қазіргі заманғы жағдайларға сәйкес дамуы компьютерлендіру тенденциясымен,
электронды-есептеу машиналары, жүйелер және компьютерлік желілерден тұратын
деректерді өңдеудің тармақталған жүйесін жасаумен айқын ерекшеленеді.
Дербес компьютерді пайдаланушылардың қатарында компьютерлік графикамен
айналысатындардың саны күн санап артып келеді. Қазіргі кез келген мекемеде
кей уақытта газеттер мен журналдарға жарнамаларға тапсырыс беру немесе
жарнамалық парақшалар мен буклеттер басып шығару қажеттілігі туындайды.
Кейбіреулер осындай жұмыстарды арнайы дизайнерлік бюролар мен жарнамалық
агенттіктерге тапсырса, кейбіреулері қолда бар программалық құралдарды
пайдаланып, өз күштерімен жасауға тырысады. Болашақта осындай жұмыстарды өз
бетімен жасайтындай тұлғалардың қатарын көбейту үшін информатика пәнін
кәсіби бағытта оқыту керек. Оқытудың құрылымы мен мазмұнындағы өзгерістер
бүгінгі күннің негізгі проблемасына айналып отыр. Сондықтан аталған
проблеманы шешу барысында Corel Draw векторлық графика курсын оқытудың
қажеттілігі туындайды.
Corel Draw -Corel Сorporation каналдық фирманың көмегімен аты әлемге мәлім
болған программа. Corel Draw графикалық редакторы компьютерде ірі қуатты
жұмыстар атқаруға мүмкіндік жасайды. Мәні жағынан объектіге қатысты
жұмыстар атқаруға, оны өңдеуге, құруға және ең жеңіл программаладарда сурет
салуға қолайлы жағдай туғызады.
Программаның көмегімен құрылатын күрделі иллюстрациялар басқа графиктік
редакторлармен салыстырғанда жоғары деңгейде жасалады. Сонымен бірге
шығармашылық өнерді шынайы түрде құруға мүмкіндік жасайды. Corel Draw
программасында кез келген тапсырманы орындауға арнайы құрал-жабдықтары
жәрдемдеседі. Осы құрал-жабдықтарды дұрыс қолдана білу керек.
Осы бағытта информатика пәнін оқытудың мемлекеттік білім стандартынан
тыс 11-сыныптарға арналған Corel Draw векторлық графика, Рhotashop
растрлық графика практикалық курсының бағдарламасы құрылды.
Рс Сабақтардың тақырыптары Сағат саны
1 Компьютерлік графика: векторлық және растрлық 14
1.1 CorelDRAW бағдарламасының негізгі түсініктері және1
терминдері
1.2 Corel Draw графиктік редакторында құжатпен жұмыс . 1
Қосымшасының терезесі.Стандартты саймандар тақтасы
1.3 Векторлық объектілерді құру.Қарапайым фигуралар. 2
Көпбұрыштарды салу
1.4 Объектілерге қолданылатын қарапайым амалдар 2
Көшіру және кірістірме.Масштабталу
1.5 Қисық сызықтарды редакцилау. Қисықтарға айналдыру. 1
Меңзерді басқару пернелерінің көмегімен жылжыту
1.6 Мәтінмен жұмыс істеу 1
Қарапайым мәтінді пішімдеу 1
1.7 Бірнеше объектілермен жұмыс. Объектілерді 1
құрастыру.Объектілерге қолданылатын бульдік
(логикалық) операциялар.Объектілерді туралау
Объектілерді көбейту (көшірмесін алу)
1.8 Объектінің формасын өзгерту. Контурды және құюды 1
өңдеу. Параметрлерін баптау. Құюларды қолдану
1.9 Макет құру 1
1.10Құжатты сақтау және редакторда жүктеу. 1
1.11Баспа. Қағаз пішімдері туралы.Құжаттарды басып 1
шығару
1.12Беттер. Қосу және беттер бойынша жылжыту. Жылдам 1
аударып шығу. Жою. Атын өзгерту
1.13Қабаттар.Үлгі қабаттар. Жаңа объектілер, үлгі және 1
ағымжағы қабат
2 Adobe Photoshop 1
2.1 Adobe Photoshop графикалық бағдарламасы 1
2.2 Программа терезелерімен жұмыс. Меню жолы. Құралдар 3
панелі. Қасиеттер панелі
2.3 Adobe Photoshop бағдарламасының түс үлгілері. 2
2.4 Мәтінмен жұмыс істеу. Кесінділер салу құралы. 2
Ластиктер немесе өшіру құралдары. Кескіннің
жиектерін созу.
2.5 Adobe Photoshop бағдарламасы арқылы ескі суреттермен2
жұмыс істеу.
2.6 Контурларды редактрлеу. 1
2.7 Photoshop графиктік программасының арнаулы 1
(белгілеуі) мен мүмкіншілігі
2.8 Фон түсін өзгерту. 2
2.9 Растрлық құжатпен жұмыс істеу. Жаңа құжат ашу. 3
Құжатты ашу. Құжатты баспаға шығару
Барлығы 34
II. Компьютерлік графика бағдарлы курсын жетілдіру жолдары
2.1 Компьютерлік графика бағдарлы курсының
мазмұндық жүйесі
Компьютерлік графика: векторлық және растрлық. Графикалық редакторлар
әр түрлі суреттерді, сызбаларды, иллюстрацияларды дайындау барысында
пайдаланылатын қолданбалы программалардың тобын қалыптастырады.Компьютерлік
графиктердің қолданылатын бірқатар аймақтарын айта кетейік: визиткалар мен
хабарландыруларды, иллюстративтік және іскерлік графиктерді ресімдейді,
есептіліктердің, мақалалардың, кітаптардың суреттерін әзірлейді; нақты іс
сцена мен анимациялық фильмдерді құрастырады; жарнама роликтерін жасайды
және т.б. Барлық графикалық редакторларды екі топқа бөлуге болады:
растарлық және векторлық. Растарлық графикалық редакторда (басқаша Bitmap-
графикалық редакторы деп аталады) кескін квадраттардың (кескіндердің
пиксельдердің элементтері) шамалары бойынша кішкентай әрі растарларды
құрылады. Растарлық редактордың негізі элементі- нүкте (оның жағдайы, анық
та қанық болуы, түсі). Растарлық кескін бағандар мен жолдардың қиылысында
орналасқан көптеген жекелеген нүктелерден (пискельдерден) қалыптасады.
Кескінді бұлай қалыптастырудың басты артықшылығы- қарапайымдылығында.
Растарлық кескінді жадында сақтау үшін растарлық суреттердің бірінші
кемшілігіне айналған- жадында сақтаудың үлкен көлемін қажет етеді.
Растарлық суреттердің тағы бір кемшілігі- масштабын өзгерту барысында
кескін бұрмаланып кетеді. Информацияны көрсетудегі растарлық тәсілдің
артықшылығы- обьектінің формалары мен түсін өзгере алатын мүмкіндіктері
шексіз (өте көп) десе де болады. Графикалық редакторлардың бұл тобының
типтік өкілі – Windows операциялық жүйелерінің құрамына кіретін Paint
графикалық редакторы болып табылады. Растарлық графикалық редакторларға
мыналар жатады: Adobe Photoshop, Photostyler, Coler Photo, Adobe Photo-
Paint. Векторлық графиктің негізгі элементіне сызық және математикалық
формулалар жатады. Олар осы сызықты сызады. Векторлық графикте объектінің
мастабына өзгерткен кезде әр түрлі пискелдердің орналасу карталары
(кестелер, матрицалар) емес, объектінің математикалық модельдерін жадында
сақтаудың арқасында пропорция дәлме-дәл сақталады. Векторлық графикалық
редакторлар- Adobe Illustrator, Macromedia Freehand және Corel Draw.
Векторлық графикте қисық үшін реттің алуан түрлілігі болып табылатын Безье
кеңінен тараған. Динамикалық кескін 3D Studio MAX, Animator Pro және Corel
Draw редакторларының көмегімен жасалады. 3D Studio MAX десетесінде кескінді
қалыптастырудың мына схмемалары пайданылады: аз ғана түйінді кадрлар
беріледі, ал олардың кадрларын байланыстырушы қалғандары дестені
интерполяция (жеткіліксіз деректерді қалыптастыратын математикалық
операция) арқылы автоматты түрде құрады. 3D Studio MAX редакторы
кескінделетін объектілерді былайша түрлендіруді орындауға мүмкіндік
береді: берілген траекторияның ұзына бойымен жылжыту; айналдыру; деформация
(қысу немесе созу); морфинг (бір объектіні келесіне жайлап
трансформациялау). Десте объектіні жарықтандырудың (жарық қылудың) бірнеше
жарық көздерін және объектіні әр түрлі көзқарастан қадағалайтын бірнеше
кемераны пайдалануға мүмкіндік береді. Объектілердің қырлары (грани
объектов) кітапханада үлгілері сақтаулы болатын әр түрлі фактуралармен
сурет етіп салынуы ықтимал.
CorelDRAW бағдарламасының негізгі түсініктері және терминдері.CorelDRAW-
мен жұмысты бастамай тұрып, келесі терминдермен танысу керек.
Термин Түсініктеме
объект Сурет элементі, мысалы бейне, фигура, сызық, қисық, символ,
мәтін немесе қабат
сурет CorelDRAW бағдарламасында құрылатын сурет, мысалы
иллюстрациялар, логотиптер, плакаттар және жарнамалық
проспекттер
векторлық Математикалық түсініктеме негізде құрылған және оның
графика көмегімен сызықты салудың бағыты мен ұзындығының жағдайы
берілетін сурет
растрлық Нүктелер торынан тұратын бейне
бейне
баптау Белгілі бір сайманға немес есепке жататын жеңіл командалар
терезесі мен параметрлері бар терезе
мәзір Белгілі саймандар тобы немесе мәзірдің басқа да элементтері
ашылатын батырма
фигуралық Мәтіннің арнайы эффектілер қолдануға болатын түрі, мысалы
мәтін көлеңке
қарапайым Үлкен блоктармен пішімдеуге және өңдеуге болатын мәтін түрі
мәтін
Corel Draw графиктік редакторында құжатпен жұмыс. Жаңа құжатты жасау.
Corel Draw графиктік редакторын ашқанда қыстырмадан жаңа графикті таңдасақ
жаңа құжат ашылады. Немесе стандартты құралдар тақтасынан "Жаңа" батырмасын
басу арқылы жаңа құжат ашуға болады. Файл→Жаңа (Файл→Новый) командасы
арқылы да жасуға болады. Жаңа құжат пішімін(формат) құралдар тақтасынан
таңдаймыз.
Corel Draw 12-ге қош келдің қыстырма терезесі.
Құжатты ашу. Мұны да қыстырмадан таңдауға немесе Файл→Ашу (Файл→Открыть)
командасы арқылы орындауға болады. Сол кезде Құжатты ашу терезесі ашылады.
Мұнда ашылатын құжаттың тұрған бумасын көрсетеміз. Сол арқылы іздеген
құжатты табамыз. Файл типі тізімінен керекті құжат форматын көрсетуге
болады. Және құжатты Алдын-ала көруге болады. Егер ашатын құжат Corel Draw,
Corel R.A.V.E немесе Corel Photo-Paint файлы болса, онда алдын-ала құжаттың
версиясын, қолданба программаның атын, ескерту, түйінді сөз, жасалған
уақытын, тілін және типін білуге болады. Бірнеше құжаттарды Ctrl және Shift
пернелерінің комбинациялары арқылы таңдап ашуға болады. Басқа программаның
құжатын ашқанда, ондағы графиктік және мәтіндік объекттер Corel Draw
қолдайтын эквиваленттерге айналады. Кейбір құжаттар Corel Draw-да
ашылмайды. Ол жағдайда құжатты импорттау керек.
Альбомдар. Бұл жапсырмалы терезеде көп қолданатын векторлық және растрлық
суреттер, макеттер және сызбаларды орналастыруға болады.
Clipart жинағынан суреттер, формалар және Интернетке рұқсат болса, Corel
фирмасының Web-сайтынан объекттерді жүктеуге болады. Альбомды ашу үшін
Құралдар→Альбомдар→Іздеу (Инструменты→Текстографический файл→Поиск)
командасын орындау керек.
Файлдарды импорттау. Импорт – сырттан әртүрлі форматтағы файлдарды енгізу.
Corel Draw 12 импортты 61 фильтр ақылы өткізеді Импорттау Файл→Импорт
командасы арқылы жүзеге асады.
Файлдарды экспорттау. Бұл ағымдағы (текущий) файлдың басқа программаларда
қиындықсыз қолдану үшін қажет. Экспорттау үшін файл сақтағаннан кейін
Файл→Экспорт командасын орындау керек.
Corel Draw графиктік редакторындағы құралдар және олармен жұмыс
Құралдармен жұмыстан бұрын объектімен жұмысты (белгілеу, жылжыту, өлшемін
ұзарту-қысқарту, көшірмесін алу, өшіру және тағы да басқа қарапайым
операциялар) қарастырсақ.
1 Таңдау құралы. Таңдау құралы – ең маңызды құралдардың бірі. Алдыңғы
айтылған операциялар осы құрал арқылы орындалады. Белгілеу дегеніміз
объектіні Таңдау құралымен үстінен бір рет шерту. Жылжыту таңдау құралымен
объектінің үстінен басып тұрып керекті жерге апарамыз. Өлшемін ұзарту-
қысқарту объектінің шеткі маркерленрін тарту не қысу арқылы орындалады.
Егер Shift пернесін бірге басып өлшемін өзгертсе, центрге қарағанда ұзарады
не қысылады немесе үлкейеді не кішірейеді. Объектіні қисайту арқылы
объектіні айналдыру, қисайту, өске қарағанда айналдыру операцияларын
орындайды. Өшіру Таңдау құралымен белгіленген объектіні Delete пернесін
басу арқылы жүзеге асырылады. Көшірмесін алудың бірнеше түрі бар: 1)
Жылжыту кезінде тышқанның оң жағын шертсе 2) Жылжыту кезінде бос
орын(пробел) пернесін басу арқылы 3) Объектіні белгілеп + пернесін(цифрлық
бӛлігіндегі) басса, 4) Қосарлау арқылы Ctrl+D пернесін басса кӛшірмесі
пайда болады. Клондау – көшірме алудың ең қызық түрі. Белгіленген объектіні
Түзету→Клондау (Редактировать→Клонировать) арқылы клондасақ, көшірмесі
шығады. Егер клондалған объектіні өзгертсек, клон-көшірмелері де өзгереді.
Базалық фигуралар.
Базалық фигуралар Құралдар жиынында орналасады. Құралды таңдау құралдар
жиынынан белгілеу немесе тышқанның оң жағы→объектті жасау →құрал командасы
арқылы орындалады.
Cor
elDRAW қосымшасының терезесі. CorelDRAW-ды жүктегенде сурет салатын
терезесі бар қосымша терезесі ашылады. Сурет салу терезесінің ортасындағы
тіктөртбұрышты аймақ – сурет салу беті. Төменде CorelDRAW терезі және
элементтері.
Элемент Түсініктеме
Мәзір қатары Ашылатын мәзірі бар аймақ
Қасиеттер Белсенді аспапқа немесе объектке қатысты командалары бар
панелі ауыспалы панель. Мысалы, мәтін енгізу сайманы белсенді
болғанда, қасиеттер панелінде мәтін құру және өңдеу
қасиеттер панелі көрінеді.
Саймандар Жылдам шақырылатын пернелері және басқа командалары бар
тақтасы ауыспалы панель
Тақырып жолы Сол кезде ашулы тұрған суреттің аты көрінетін аймақ.
Сызғыштар Суреттегі объекттердің жағдайы және өлшемін анықтау үшін
қолданылатын тік және көлденең шекаралар
Саймандар Суреттегі объект құру, өзгерту және толтыруға арналған
тақтасы аспаптары бар жылжымалы панель
Сурет салу Сурет салу аймағының сыртындағы қосымшаны басқару
терезесі элементтері мен айналдыру жолағымен шектелген аймақ
Сурет салу бетіСурет салу аймағындағы тіктөртбұрышты аймақ.
Жұмыс аймағының бұл бөлігін баспаға беруге болады
Түс палитрасы Түстердің үлгісі бекітілген панель
Баптау терезесіБелгілі бір аспапқа немесе есепке қатысты жұмыс атқаруға
болатын командалар мен параметрлердың тобы бар терезе
Қалып-күй Қосымшадағы объектінің қасиеті, мысалы, типі, түсі,
қатары өлшемі, бояу аймағы бар терезенің төменгі жақ бөлігіндегі
аймақ. Қалып-күй қатарында тышқанның ағымдағы орны
көрсетіледі.
Құжаттар Беттер арасында ауысуды және бетті қосуды көрсететін
новигаторы басқару элементтері бар қосымша терезесінің төменгі жақ
бөлігі
Навигатор Төменгі сол бұрыштағы оны басқанда кіші терезе ашылатын,
оның көмегімен сурет бойынша қозғалыс жасайтын батырма
Стандартты саймандар тақтасы. Үнсіз келісім бойынша көрінетін стандартты
саймандар тақтасы мәзір командаларын тез шақыру батырмалары мен басқару
элементтерін қамтиды.
жаңа сурет құру
суретті ашу
суретті сақтау
суретті баспаға беру
ерекшеленген объектіні қиып
алмасу буферіне көшіру
ерекшеленген объектіні алмасу
буф қою
алмасу буферіндегі ақпаратты
суретке қою
іс-әрекетті болдырмау
болдырмауды қалпына келтіру
суретті импорттау
суретті экспорттау
сorel қосымшаларын жүктеу
сorel Graphics-тағы
веб-түйінге өту
масштаб деңгейі орнату
Векторлық объектілерді құру. CORELDRAW – тағы өте күрделі суреттер бірнеше
қарапайым объектілерден құрылады. Сондықтан келешекте суретті редакциялай
алу үшін әртүрлі векторлық объектілерді құра білу қажет.
Қарапайым фигуралауды салу. CORELDRAW – та құрылатын қарапайым
геометриялық объектілерге тік төртбұрышты және эллипсті, көпбұрышты және
спиральды, түзу және қисық сызықтарды жатқызуға болады. Кейбір күрделі
объектілер көптеген қарапайым объектілерден тұрады. Сондықтан оны сала білу
қажет. Тәжірибемізді тік төртбұрышты салудан басталық. Бағдарлама
терезесінің сол жақ бөлігінде орналасқан Toolbox (Графика) құралдар
панелінен
Rectangle Tool құралын таңдаңыз. Бұл кезде батырманың
түрі өзгеріп, батыңқы күйге ауысады, яғни тік төртбұрыш құру режимінде
екеніңізді білдіреді. Сіз басқа құрал таңдағанша, ол батырма сол батыңқы
күйде болады. Жұмыс аймағының кез келген жеріне тінтуір нұсқағышын
қойыңыз. Бұл кезде нұсқағыш крест түріне ауысады. Тінтуірдің сол жақ
батырмасын басып, оны босатпай жылжытыңыз. Экранда өлшемі тінтуір
қозғалысымен бірге өзгеретін тік төртбұрыш пайда болады. Қажетті өлшемді
алғаннан кейін, тінтуір батырмасын босатқасын, экранда тік төртбұрыш
суретін көресіз.
Құрылған объекті маңында қара тік төртбұрыштар мен ортасында х
белгісін, ал төбелерінде контурлық тік төртбұрыштарды көреміз. Бұлардың
барлығы объектіні редакциялауға арналған басқарушы элементтер. Олардың
қолданылуын келесі бөлімдерде қарастырамыз. Эллипсте дәл осылай салынады.
Тапсырма:
1. Toolbox (Графика) құралдар панелінен Ellipse Tool
құралын таңдап, эллипсті салыңыз.
2. Ctrl пернесін басып тұрып, тік төртбұрыш және эллипс
командаларын таңдап, шаршы мен шеңберді салыңыз.
3. Центрлік нүктемен байланысқан тік төртбұрыш салыңыз. Ол үшін
салынатын объектінің центріне тінтуір нұсқағышын апарыңыз.
Shift батырмасын басып, оны босатпай тік төртбұрыш салыңыз.
Объектінің центрі нұсқағыштың бастапқы қалпымен сәйкес келетіне
көз жеткізіңіз.
Дәл осылай барлық қарапайым фигураларға Ctrl, Shift пернелерін қолданып
салуға болады.
Көпбұрыштарды салу. Қабырғаларының саны әр түрлі көпбұрыштарды салу үшін
келесі әрекеттерді орындайық:
Көпбұрыш (Polygon Tool) құралын таңдаңыздар. Нұсқағыш қасында бесбұрышы бар
крестке айналады. Бастапқы нүктені таңдап, оны оңға және төмен апарыңыздар.
Үнсіз келісім бойынша көпбұрыштың қабырғаларының саны - 5. Эллипстер мен
көпбұрыштарды салуда ұқсастық байқалады. Көпбұрышты салу да бұрыштан немесе
центрден жүргізілуі мүмкін (Shift пернесін басып ұстап). Егер салу кезінде
Ctrl- ды басып ұстасаңыз, онда дұрыс көпбұрыш салынады. Біз салған бесбұрыш
кез келген объект сияқты манипулятормен қоршалған және бұрыштардың
әрқайсысында бірден және қабырғалардың әрқайсысының ортасында - 10
тораптары бар. Бесбұрыштың ұшы төбесі (шыңы) (тақ санды қабырғалары бар кез
келген көпбұрыш сияқты), оны жоғарыдан төмен салғанда жоғары бағытталады.
Көпбұрыштың қабырғаларының санын өзгертуге болады. Қасиеттер панеліндегі
сәйкес енгізу жолы жұлдызша кескінімен белгіленген. Көпбұрыштың
қабырғаларының санын енгізу жолына 3 санын енгізіңіздер. Объект үшбұрышқа
айналады.
Көпбұрыштың қабырғаларының саны. Қабырғалардың саны 3-тен 500-ге
дейін өзгере алады. Бұл сипаттаманы көпбұрыштың басқа қасиеттеріндей үнсіз
келісім бойынша барлық жаңа обьектілер үшін беруге болады.
Көпбұрыш дөңес (бұрыштары сыртқы шығыңқы) (бұрыштарының әрқайсысы 180 –
тан кем) немесе жұлдыз пішінді болуы мүмкін. Жұлдыз тәрізді көпбұрыш
сәулелерінің (лучей) ұзындығы қасиеттер панелінде берілмейді. Оны тек
интерактивті өзгертуге болады. Тораптардың қайсысына болсын басыңыздар және
оны жұлдыздың қажетті мөлшеріне байланысты ортаға (центрге) немесе центрден
апарыңыздар. Егер көпбұрыштың торабын айналдырсаңыз, ол күрделі, сәулелері
көп рет қиылысатын фигураға айналады. Мысалы үшін 12 қабырғалы көпбұрыш
салыңыздар, оның қабырғасындағы торапты обьектінің ішіне, шамамен центрге
дейінгі арақашықтықтың үштен біріне апарыңыздар, ал сонан кейін бұл торапты
шеңбер бойы апарыңыздар. Тораптың айналу барысында жұлдыз түрін өзгертеді,
оның сәулелері әсем түйіспелер құрайды.
Көпбұрыш (Многоугольник, (Polygon Tool) инструментімен тек жұлдыз
тәрізді көпбұрышты ғана емес, жұлдыздың өзін де салуға болады. Оның
сәулелері обьектінің ішкі аймағы арқылы өтетін кесінділермен өзара
қосылған. Бесбұрышты таңдаңыздар, сонан кейін Жұлдыз (Star ) батырмасын
басыңыздар (онда кішкене көк жұлдызша салынған).Обьект таңбашаға айналды.
Енді батырмада көпбұрыш салынғанына назар аударыңыздар. Қайта шерту
фигураны алғашқы қалпына келтіреді.
Объектілерге қолданылатын қарапайым амалдар.Осы уақытқа дейін суреттегі
әрбір обьектіні біз жаңадан салатынбыз. Бірақ сіздер кез келген фигураны
көшіріп және көшірмені керек жерге орналастырып, сонымен қатар, жасалынған
фигураны редакциялайда аласыздар. Төменде қарастырылатын, объектілермен
жүргізілетін операциялар оларды белгілеуден (айқындаудан) басталады:
• Объект таңдалған Нұсқағыш иструментімен белгіленіп
реакцияланады.
• Егер объектілер айқасатын болса, (жоғарғы екі элипс сияқты), онда
ортақ аймақта шерткенде обектілердің кейін салынған таңдалады,
өйтекені бағдарлама оны алдыңғысының үстіне салынған деп есептейді.
(жоғары қабатта тұрған.)
Көшіру және кірістірме
Объектіні көшірейік.
1. Бесбұрышты белгілеңіздер.
2. Ctrl+C пернелерін қатар басыңыздар. Объект Windows алмасу буферіне
көшіріледі. Суретте ешқандай өзгерістер болған жоқ.
3. Ctrl+Р перналерін басыңыздар. Алмастыру буферіндегі объект жұмыс
бетінде алғашқының үстіне кірістірілген. Суретте бұл көрінбейді,
өйткені фигуралардың шекаралары беттесіп тұр.
Объектіні көшіріп Копировать (көшіру, Сору) командасы Правка менюінде
болады. Объектіні белгілеп, осы команданы таңдаңыздар. Объектіні
кірістіру үшін Правка менюіндегі Вставить (Кірістіру, Paste) командасын
таңдаңыздар. Кірістіру, көшіру және қиып алу командаларының батырмалары
басқару панелінің сол жағында тұр.
Жылжыту. Көшірме кірістіргеннен кейін белгілеуді қалпында қалады. Оны
керек орынға қозғап апару үшін қасиеттер панелінің Координаттар өрісін
пайдалануға болады. Бұл тәсіл орналастырудың жоғары дәрежелі дәлдігімен
қамтамасыз етеді. Бірақ жұмысты жылжытмдату үшін әдетте объектілерді
интерактивті жылжыту қолданылады. Осылайша программаның кез келген
объектілерін жылжытуға болады.
1. Егер ол белгіленбеген болса, онда бесбұрышты белгілеңіздер. Нұсқағышты
орталық манипуляторға әкеліңіздер. Нұстағыш төртбасты стрелка пішінді
болады.
2. Обектіні керек орынға жеткенше (эранда сіздер оның жылуын көресіздер.)
тасып апарыңыздар. Объектінің көшірмесі орынан жылжиды, ал алғашқы
фигура орынында қалады.
Көлденең және тік ығысу. Егер объектіні жылжытқанда Ctrl пернесін басып
ұстасаңыз, онда ығысу дәлме –дәл көлденең немесе тік жүргізіледі.
Масштабталу.Тәждің екінші кертші кішірек болуы керек. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz