3 сынып математика сабақтарындағы халық педагогикасының озық үлгілерін пайдалану
Кіріспе
§ 1. 3 сынып математика сабақтарында халық педагогикасының озық үлгілерін пайдаланудың әдіс . тәсілдері . . . .
§ 2. Педагогикалық тәжірибе және оның нәтижелері . . . . . . . . . . . . . . . . .
Қорытынды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . .
§ 1. 3 сынып математика сабақтарында халық педагогикасының озық үлгілерін пайдаланудың әдіс . тәсілдері . . . .
§ 2. Педагогикалық тәжірибе және оның нәтижелері . . . . . . . . . . . . . . . . .
Қорытынды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . .
Халық педагогикасы жайлы жалпы ұғым және әр түрлі көзқарастар бар. Қазақ бастауыш мектебінде математиканы оқыту жөніндегі ғылыми ой- пікірлердің қалыптасуының бұлақ бастауларының бірі халық педагогикасы болып табылады.
Тарихта ешқандай мәдениеті болмайтын, әр түрлі өнер, мәдени, әдеби,шығарма жасамайтын адам қоғамы, ру тайпа халық болған емес, болмайды да.
Қай халықтың болмасын ғасырлар тереңінен бастау алатын, жас ұрпаққа тәлім- тәрбие және білім берумен байланысты өзіндік ой-пікір тәжірибелері бар. Бұлардың жиынтығы халық педагогикасы деп аталады.
Қазақ халқы ежелгі замандардан ақ жас ұрпақтың болашағын ойлап , оны ертеңгі тіршілік дүниесіне дайындау мәселелеріне ерекше мән берген. Осының н
әтижесінде жас ұрпаққа тәлім – тәрбие мен білім беру жөніндегі халқымыздың ұзақ ғасырлар бойғы өмір тәжірибесінен туған, өзіндік аса бай ой – толғаныстарының жүйесі қалыптасты.
Халық педагогикасы үлгілеріне мақал – мәтелдер, жұмбақ, жаңылтпаштар, математикалық ойындар, санамақтар, ертегілер жатады. Осылар баланың ойлау қабілеттерін, зейінін, ойлау өрісін дамытуда пайдаланылады. Халық педагогикасы жайлы ұғымды анықтау әр түрлі ғылыми педагогикалық көзқарастарды қалыптастыру проблемаларына көптеген ғалымдар, педагогтар көңіл аударды, құнды пікірлер айтты, өмірлік мұра қалдырды.
Мысалы: Орыс педагогтары К.Д. Ушинский, Н.К.Крупская, Г.С.Виноградов Г.Н.Волков, татар педагогы Я.И.Ханбиков, қазақтың педагогы Ы.Алтынсарин, М.Жұмабаев т.б.
Тарихта ешқандай мәдениеті болмайтын, әр түрлі өнер, мәдени, әдеби,шығарма жасамайтын адам қоғамы, ру тайпа халық болған емес, болмайды да.
Қай халықтың болмасын ғасырлар тереңінен бастау алатын, жас ұрпаққа тәлім- тәрбие және білім берумен байланысты өзіндік ой-пікір тәжірибелері бар. Бұлардың жиынтығы халық педагогикасы деп аталады.
Қазақ халқы ежелгі замандардан ақ жас ұрпақтың болашағын ойлап , оны ертеңгі тіршілік дүниесіне дайындау мәселелеріне ерекше мән берген. Осының н
әтижесінде жас ұрпаққа тәлім – тәрбие мен білім беру жөніндегі халқымыздың ұзақ ғасырлар бойғы өмір тәжірибесінен туған, өзіндік аса бай ой – толғаныстарының жүйесі қалыптасты.
Халық педагогикасы үлгілеріне мақал – мәтелдер, жұмбақ, жаңылтпаштар, математикалық ойындар, санамақтар, ертегілер жатады. Осылар баланың ойлау қабілеттерін, зейінін, ойлау өрісін дамытуда пайдаланылады. Халық педагогикасы жайлы ұғымды анықтау әр түрлі ғылыми педагогикалық көзқарастарды қалыптастыру проблемаларына көптеген ғалымдар, педагогтар көңіл аударды, құнды пікірлер айтты, өмірлік мұра қалдырды.
Мысалы: Орыс педагогтары К.Д. Ушинский, Н.К.Крупская, Г.С.Виноградов Г.Н.Волков, татар педагогы Я.И.Ханбиков, қазақтың педагогы Ы.Алтынсарин, М.Жұмабаев т.б.
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрлігі .
Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық Университеті . Психология -
Педагогика факультеті .
Бастауыш оқыту теориясымен әдістемесі кафедрасы .
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы :
3 сынып математика сабақтарындағы халық педагогикасының озық
үлгілерін пайдалану .
Ғылыми жетекші
Аға оқытушы :
Астамбаева Ж.Қ.
Орындаған : ПанжазоваГ.С
Мазмұны
Кіріспе
§ 1. 3 сынып математика сабақтарында халық педагогикасының озық
үлгілерін пайдаланудың әдіс – тәсілдері . . . .
§ 2. Педагогикалық тәжірибе және оның нәтижелері . . . . . . . . . . .
. . . . . .
Қорытынды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . .
Кіріспе
Халық педагогикасы жайлы жалпы ұғым және әр түрлі
көзқарастар бар. Қазақ бастауыш мектебінде математиканы оқыту
жөніндегі ғылыми ой- пікірлердің қалыптасуының бұлақ бастауларының
бірі халық педагогикасы болып табылады.
Тарихта ешқандай мәдениеті болмайтын, әр түрлі өнер, мәдени,
әдеби,шығарма жасамайтын адам қоғамы, ру тайпа халық болған емес,
болмайды да.
Қай халықтың болмасын ғасырлар тереңінен бастау алатын, жас ұрпаққа
тәлім- тәрбие және білім берумен байланысты өзіндік ой-пікір
тәжірибелері бар. Бұлардың жиынтығы халық педагогикасы деп аталады.
Қазақ халқы ежелгі замандардан ақ жас ұрпақтың болашағын
ойлап , оны ертеңгі тіршілік дүниесіне дайындау мәселелеріне ерекше
мән берген. Осының н
әтижесінде жас ұрпаққа тәлім – тәрбие мен білім беру жөніндегі
халқымыздың ұзақ ғасырлар бойғы өмір тәжірибесінен туған, өзіндік
аса бай ой – толғаныстарының жүйесі қалыптасты.
Халық педагогикасы үлгілеріне мақал – мәтелдер, жұмбақ,
жаңылтпаштар, математикалық ойындар, санамақтар, ертегілер жатады. Осылар
баланың ойлау қабілеттерін, зейінін, ойлау өрісін дамытуда
пайдаланылады. Халық педагогикасы жайлы ұғымды анықтау әр түрлі
ғылыми педагогикалық көзқарастарды қалыптастыру проблемаларына
көптеген ғалымдар, педагогтар көңіл аударды, құнды пікірлер айтты,
өмірлік мұра қалдырды.
Мысалы: Орыс педагогтары К.Д. Ушинский, Н.К.Крупская, Г.С.Виноградов
Г.Н.Волков, татар педагогы Я.И.Ханбиков, қазақтың педагогы Ы.Алтынсарин,
М.Жұмабаев т.б.
К.Д.Ушинский халық дәстүрлерін, әдет- ғұрыптарын, салт-санасын
жақсы білген. Оның пікірі бойынша халық – бірінші тәрбиеші, оған
халық ертегілері халық педагогикасын жасаудың бірінші және жарқын
әрекеті.
Г.С.Виноградов пікірі бойынша жасөспірімдерді оқыту және
тәрбиелеу мақсатында халықтың көзқарасын қолданатын құралдарды халық
педагогикасы деп атауға болады, өйткені халық педагогикасы халықтың
өмірлік тәжірибесі. Халық педагогикасын жан-жақты зерттеген ғалымның
бірі Г.Н.Волков. Ол екі монографияның авторы: Чувашская народная
педагогика және Этнопедагогика. Волков халық педагогикасы
тұжырымдамасын қалыптастыруда зор рөл атқарған. Этнопедагогика жас
ұрпақты тәрбиелеуде халық тәжірибесі, өмір, үйелмен педагогикасы, ру,
тайпа, ұлыс және ұлт жайлы ғылым деген.
Зерттеу жұмысының қайшылығы
Қоғамның қазіргі даму кезеңінде болып жатқан саяси
эканомикалық, мәдени- әлеуметтік және т.б. өзгерістерден ұрпақ
тәрбиесіндегі бет бұрыстардан білім және тәлім- тәрбие беру ісін жаңа
сатыға көтеру қажеттігі туындап отырғандығы белгілі. Өйткені егемен
еліміздің болашағы, оның материалдық және рухани дамуы жас ұрпақтың білімі
мен тәрбиесінің деңгейіне байланысты.
Зерттеу жұмысының мақсаты
Негізгі мектеп, математикасын оқытудың мазмұны мақсаты мен
міндеттері, әдіс- тәсілдері, құралдары, оқытудың ұйымдастырудың формалары,
оқушылардың сәйкес психологиялық және жас ерекшеліктері мен тұлғалық
сапаларын ескере отырып, математиканы оқытудың дәстүрлі әдістемесін табиғи
үйлесетін математиканы оқыту процесінде этнопедагогика элементтерін
пайдалану әдістемесінің мүмкін бір нұсқасын жасау.
Зерттеу міндеттер
1. 3сыныптарда математиканы оқытудың қазіргі жайының және оны
жетілдірудің негізгі бағыттарының сипаттамасын тұжырымдап беру.
2. Математиканы оқыту процесінде этнопедагогика элементтерін
пайдаланудың теориялық және практикалық алғышарттарын анықтау.
3.Математиканы оқытып этнопедагогика элементтерін математика
сабақтарында және пән бойынша сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстарда
пвйдаланудың ұсынылған әдістерінің тиімділігіне эксперемент жүргізу арқылы
көз жеткізу.
Зерттеу обьектісі
Мектепте халық педагогикасын пайдаланып математиканы оқыту
процесі.
Зерттеу пәні
3сыныпта математиканы оқыту процесінде этнопедагогика
элементтерін пайдалану әдістемесі.
Зерттеу әдісі
Зерттеу проблемасына байланысты тарихи, педагогикалық,
психологиялық және ғылыми оқу әдістемелік әдебиеттерге талдау жасап
жинақтау.
Этнопедагогика элементтерін пайдаланып жүргізілетін математика
сабақтарындағы мұғалімдермен оқушылардың жұмыстарын байқау.
§1 3сынып математика сабақтарында халық педагогикасының
озық үлгілерін пайдаланудың әдіс – тәсілдері
Халық педагогикасының бағана айтқандай озық үлгілеріне
ертегі, мақал- мәтелдер, жұмбақ-жаңылтпаштар санамақтар математикалық
ойындар, жатады. Енді осыларға нақтырақ тоқталып, сабақта пайдаланудың
әдістерін қарастырайық.
Ертегіні пайдалану : Сабақта белгілі бір білімдік
тәрбиелік және дамытушылық мақсаттары бар. Осы қойылған мақсатқа қол
жеткізу үшін оқытудың құралдары, тәсілдері және әдістері қолданылады
.
Сабақта оқытуды ұйымдастырудың тиімділігі оның дәстүрлі және
дәстүрлі емес , жалпы және арнайы әдістері мен есептеудің
ерекшеліктеріне байланысты. Сабақты оқытуды ұйымдастырудың дәстүрлі
емес тәсілдерінің бірі қиялға негізделген тәсілдер , яғни ертегілер
желісін пайдалану. Мұндай тәсіл басқа тәсілдер сияқты , оқытудың
сәйкес құралдары және әдістерімен бірге пайдаланылады. Оқытудың
құралдарының , тәсілдерінің және әдістерінің әрбір жүйесіне мұғалім
мен оқушылардың өзара қарым- қатынасымен анықталытын өзінің
ұйымдастыру түрлері сәйкес келеді. Мұндай оқытушы мен оқушының
арасындағы қарым- қатынастың жеке, ұжымдық түрлері пайдаланылады.
Негізгі мектепте математиканы оқытуды ұйымдастыруда ертегіні
оқытуды ұйымдастыру тәсілі ретінде пайдалануды негіздеу үшін
осыжастағы балалардың мынандай психологиялық ерекшеліктеріне иенеміз.
Оқушылардың қабылдауы алғашқы кезеңдерде басқаруға қиындылығымен
сипстталады. Балалардың зейіні тұрақсыз, олардың ерікті зейіні нашар
дамыған. Оқушыларды өздерінің естерін басқаруын ояту керек, берілген
ақпаратты есте сақтау үшін жарқын жеткізу керек. Есте сақтау жүйесі
неғұрлым көбірек оң эмоциялары қостауымен жүргізілсе, соғұрлым ол
толық және тұрақты болады. Ұйымдастыруда ертегілерді пайдаланудың
мақсаттылығы сабақтың әртүрлі типтеріне орай әралуан болып келеді.
Жаңа білім меңгерту барысында бұл тәсілдің мүмкіндігі оқытудың
дәстүрлі тәсілдерінен төменірек болады. Сондықтан оны жаңа білім
беруден гөрі бұрынғы білімді және іс - әрекет тәсілдерінің
маңыздылығын анықтағанда, білік дағдыларды қалыптастырғанда жиірек
қолданған тиімді, өйткені тірек білімін анықтау өткенматериалды еске
тусірумен бірге ол білімді жаңа біліммен ұштастыруды бұрынғы
білімді жаңа жағдайларда қолдануды, оларды тереңдетуді қажет етеді.
Білікті қалыптастыру жаңа біліммен іс- әрекет тәсілдерін қолдану,
оларды жалпылау мен жүйелеу, практикада қолдану, т.с.с. арқылы жүзеге
асырылады. Сондықтан бұл тәсіл бекіту білім мен білікті қолдану ,
білімді жалпылау және жүйелеу, білік және дағдыны тексеру сабақтарын
ұйымдастырғанда қолданылады.
Ертегілерді пайдалану сабақта оқушылардың ұжымдық, топтық
және жеке жұмысын ұйымдастыруға мүмкіндік туғызады. Ертегілерді
пайдалану тәсілін қолдана отырып барлық сыныппен ұжымдық жұмыс
ұйымдастырып сабақты мынадай түрде жүргізуге болады.
1. театрландырылған көрініс ретінде өткізілетін сабақ.
2. жарыс түрінде өткізілетін сабақ.
3. ойша елестету арқылы саяхат жасау ойындары түрінде жүргізілетін
сабақ.
Сабақтардың мұндай түрлерін құрғанда оқушыларға жақсы
таныс ертегілер алыну керек. Іс- әрекетті ұйымдастырудың ұжымдық
түрінде мұғалім мен оқушының біріккен жұмысы өзекті орын алады.
Мұғалімнің негізгі міндеті ертегі арқылы оқушылардың іс- әрекетке
құштарлығын ояту, ұмтылдыру.
Мақал –мәтелдерді пайдалану
Математика сабақтарында жаңа материалды оқыту және бекіту арасында
мақал- мәтелдерді пайдаланудың мүмкіндігі мен мақсаттылығы сабақтың
дидактикалық мақсаттарына байланысты. Көпшілік жағдайда олар
оқытылатын ұғымның сипаттамалық қасиеттерін суреттеп көрсету үшін
көмекші мысалдар ретінде қолданылады.
Мақал – мәтелдер халықтың көп ғасырлық тәжірибесі мен
тексеруден өткен орнықты заңдылықтың бейнесі. Мақалдармен ұқсастық
жүргізу оқушылардың белгілі бір ұжымды, оның қасиеттерін жақсы
ұғынуына көмектеседі және оны еске сақтаудың тірек дабылы
қызметінде атқарады деген Аға оқытушы Қосанов Б. Әртүрлі типтегі
мақалдарды пайдалану барысында негізгі мектеп оқушыларында
математикалық ұғымдар мен түсініктер қалыптасуы тиіс. Осы мақсатпен
мұғалім өзінің жоспары бойынша оқытылатын материалды түсіндіргенде
немесе бекіткенде мысал ретінде мақал- мәтелдерді пайдалану жұмысын
ұйымдастырады. Осындай жұмыстан тәжірибе жинақтай келе, оқушылар
алған білім біліктерін жұмыс істеуде пайдалануға дағдыланады.
Мұғалімнің мақал- мәтелдерді пайдалану кезеңдеріндегі жұмысының
мазмұны мен әдістемесін қарастырайық . Мақал - мәтелдің мәтінін
пайдалану мақсатына қарай не мұғалім, не оқушы хабарлайды. Егер
жаңа тақырып оқыту болса, онда оқу материалын түсіндіріп болғаннан
кейін математикалық фактіні дәлелдейтін мысал ретінде мұғалім мақал
не мәтел айтады. Егер бұрын оқылған материалды бекіту болса онда
мақалдарды мұғалімнің тапсырмасы бойынша оқушылар дайындап келуі
мүмкін.Мақалдың мәтінін талдау көп мақсатты жұмыс. Біріншіден
оқушылар мақалдың мазмұнын меңгеруі тиіс. Екіншіден, мәтінді талдау
барысында оқушылар оқу материалымен байланысты берілгендерді анықтауы
керек. Үшіншіден, мақалдың мәтінінде анықталған берілгендерді
математика тіліне аудару керек. Кейде мақал- мәтелдің мәтінін талдау
барысында мұғалімге оқушыларды жаңа сөздермен таныстыруға тура
келеді. Мақал- мәтелдің мазмұнын математикалық тұрғыдан талқылаудың
мәні, оны талдаудан басталады. Мұғалім мүмкіндігінше және қажеттігінше
көрнекілікті қолдана отырып сыныппен жаппай әңгіме жүргізу арқылы
оқылған материалмен мақал- мәтелдің математикалық мазмұнының
арасындағы сәйкестікті анықтайды, яғни математикалық тұрғыдан мақалды
талдаудың мәні оқушылардың білімін қалыптастыруда болып тұр. Мысалмен
көрсетсек Жолтаева Г.Н.еңбегінен алынған.
3 сыныпта жыл, ай, апта, сияқты уақыт өлшемдері оқытылады.
Уақыт өлшемдері жөнінде түсініктерді қалыптастырудың тиімді тәсілі
мақал- мәтелдер сияқты қызықты элементтерді пайдалану. Оқушылардың
уақыт жөніндегі түсініктерін анықтап, оқулықтағы жаттығулар мен
жұмыс істеп, болғаннан кейін мұғалім мақалмен жұмыс істеуді
мынандай сұрақтан бастауына болады: Балалар сендер уақыт жайлы
мақал - мәтелдер білесіңдерма?. Егер осыған байланысты білетіндері
табылса, онда оқушылардың айтқандарын таңдайды. Оқушылардың айтқан
мақал-мәтелдері сабақ тақырыбына сәйкес болса, солар талқыланады.
Болмаса мұгалім өзі айтады.
Мысалы: Қатты Қаңтар болмай,
Су теңіз тоңбайды .
Содан кейін сұрақ- жауап арқылы оқушылардың мақалдың
мазмұнын түсінгендігі анықталып талдау жүргізіледі.
М: Мақалда не жайлы айтылған?
О: Қаңтар айы
М: Қаңтар қай мезгіл айы?
О: Қыс
М: Қатты Қаңтар дегенді қалай түсіндіңдер?
О: Өте суық , аяз
М: дұрыс, қыс айлары суық, мұз қатады деген мағынада.
Сондықтан су, теңіз қатады дейді яғни су мұз болып тонады.
(Тақтаға қыс мезгілінің суреті ілінеді) т.б мысалдар.
Мақал – мәтелдерді пайдалану оқушыға математикалық білімді
меңгертуге байланысты қазақ халқының даналығын көрсетуге мүмкіндік
туғызады.
Жаңылтпаштарды пайдалану
Бастауыш сынып мектепте математика сабақтарында жаңа
материалды оқыту және ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Білім және ғылым министрлігі .
Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық Университеті . Психология -
Педагогика факультеті .
Бастауыш оқыту теориясымен әдістемесі кафедрасы .
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы :
3 сынып математика сабақтарындағы халық педагогикасының озық
үлгілерін пайдалану .
Ғылыми жетекші
Аға оқытушы :
Астамбаева Ж.Қ.
Орындаған : ПанжазоваГ.С
Мазмұны
Кіріспе
§ 1. 3 сынып математика сабақтарында халық педагогикасының озық
үлгілерін пайдаланудың әдіс – тәсілдері . . . .
§ 2. Педагогикалық тәжірибе және оның нәтижелері . . . . . . . . . . .
. . . . . .
Қорытынды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . .
Кіріспе
Халық педагогикасы жайлы жалпы ұғым және әр түрлі
көзқарастар бар. Қазақ бастауыш мектебінде математиканы оқыту
жөніндегі ғылыми ой- пікірлердің қалыптасуының бұлақ бастауларының
бірі халық педагогикасы болып табылады.
Тарихта ешқандай мәдениеті болмайтын, әр түрлі өнер, мәдени,
әдеби,шығарма жасамайтын адам қоғамы, ру тайпа халық болған емес,
болмайды да.
Қай халықтың болмасын ғасырлар тереңінен бастау алатын, жас ұрпаққа
тәлім- тәрбие және білім берумен байланысты өзіндік ой-пікір
тәжірибелері бар. Бұлардың жиынтығы халық педагогикасы деп аталады.
Қазақ халқы ежелгі замандардан ақ жас ұрпақтың болашағын
ойлап , оны ертеңгі тіршілік дүниесіне дайындау мәселелеріне ерекше
мән берген. Осының н
әтижесінде жас ұрпаққа тәлім – тәрбие мен білім беру жөніндегі
халқымыздың ұзақ ғасырлар бойғы өмір тәжірибесінен туған, өзіндік
аса бай ой – толғаныстарының жүйесі қалыптасты.
Халық педагогикасы үлгілеріне мақал – мәтелдер, жұмбақ,
жаңылтпаштар, математикалық ойындар, санамақтар, ертегілер жатады. Осылар
баланың ойлау қабілеттерін, зейінін, ойлау өрісін дамытуда
пайдаланылады. Халық педагогикасы жайлы ұғымды анықтау әр түрлі
ғылыми педагогикалық көзқарастарды қалыптастыру проблемаларына
көптеген ғалымдар, педагогтар көңіл аударды, құнды пікірлер айтты,
өмірлік мұра қалдырды.
Мысалы: Орыс педагогтары К.Д. Ушинский, Н.К.Крупская, Г.С.Виноградов
Г.Н.Волков, татар педагогы Я.И.Ханбиков, қазақтың педагогы Ы.Алтынсарин,
М.Жұмабаев т.б.
К.Д.Ушинский халық дәстүрлерін, әдет- ғұрыптарын, салт-санасын
жақсы білген. Оның пікірі бойынша халық – бірінші тәрбиеші, оған
халық ертегілері халық педагогикасын жасаудың бірінші және жарқын
әрекеті.
Г.С.Виноградов пікірі бойынша жасөспірімдерді оқыту және
тәрбиелеу мақсатында халықтың көзқарасын қолданатын құралдарды халық
педагогикасы деп атауға болады, өйткені халық педагогикасы халықтың
өмірлік тәжірибесі. Халық педагогикасын жан-жақты зерттеген ғалымның
бірі Г.Н.Волков. Ол екі монографияның авторы: Чувашская народная
педагогика және Этнопедагогика. Волков халық педагогикасы
тұжырымдамасын қалыптастыруда зор рөл атқарған. Этнопедагогика жас
ұрпақты тәрбиелеуде халық тәжірибесі, өмір, үйелмен педагогикасы, ру,
тайпа, ұлыс және ұлт жайлы ғылым деген.
Зерттеу жұмысының қайшылығы
Қоғамның қазіргі даму кезеңінде болып жатқан саяси
эканомикалық, мәдени- әлеуметтік және т.б. өзгерістерден ұрпақ
тәрбиесіндегі бет бұрыстардан білім және тәлім- тәрбие беру ісін жаңа
сатыға көтеру қажеттігі туындап отырғандығы белгілі. Өйткені егемен
еліміздің болашағы, оның материалдық және рухани дамуы жас ұрпақтың білімі
мен тәрбиесінің деңгейіне байланысты.
Зерттеу жұмысының мақсаты
Негізгі мектеп, математикасын оқытудың мазмұны мақсаты мен
міндеттері, әдіс- тәсілдері, құралдары, оқытудың ұйымдастырудың формалары,
оқушылардың сәйкес психологиялық және жас ерекшеліктері мен тұлғалық
сапаларын ескере отырып, математиканы оқытудың дәстүрлі әдістемесін табиғи
үйлесетін математиканы оқыту процесінде этнопедагогика элементтерін
пайдалану әдістемесінің мүмкін бір нұсқасын жасау.
Зерттеу міндеттер
1. 3сыныптарда математиканы оқытудың қазіргі жайының және оны
жетілдірудің негізгі бағыттарының сипаттамасын тұжырымдап беру.
2. Математиканы оқыту процесінде этнопедагогика элементтерін
пайдаланудың теориялық және практикалық алғышарттарын анықтау.
3.Математиканы оқытып этнопедагогика элементтерін математика
сабақтарында және пән бойынша сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстарда
пвйдаланудың ұсынылған әдістерінің тиімділігіне эксперемент жүргізу арқылы
көз жеткізу.
Зерттеу обьектісі
Мектепте халық педагогикасын пайдаланып математиканы оқыту
процесі.
Зерттеу пәні
3сыныпта математиканы оқыту процесінде этнопедагогика
элементтерін пайдалану әдістемесі.
Зерттеу әдісі
Зерттеу проблемасына байланысты тарихи, педагогикалық,
психологиялық және ғылыми оқу әдістемелік әдебиеттерге талдау жасап
жинақтау.
Этнопедагогика элементтерін пайдаланып жүргізілетін математика
сабақтарындағы мұғалімдермен оқушылардың жұмыстарын байқау.
§1 3сынып математика сабақтарында халық педагогикасының
озық үлгілерін пайдаланудың әдіс – тәсілдері
Халық педагогикасының бағана айтқандай озық үлгілеріне
ертегі, мақал- мәтелдер, жұмбақ-жаңылтпаштар санамақтар математикалық
ойындар, жатады. Енді осыларға нақтырақ тоқталып, сабақта пайдаланудың
әдістерін қарастырайық.
Ертегіні пайдалану : Сабақта белгілі бір білімдік
тәрбиелік және дамытушылық мақсаттары бар. Осы қойылған мақсатқа қол
жеткізу үшін оқытудың құралдары, тәсілдері және әдістері қолданылады
.
Сабақта оқытуды ұйымдастырудың тиімділігі оның дәстүрлі және
дәстүрлі емес , жалпы және арнайы әдістері мен есептеудің
ерекшеліктеріне байланысты. Сабақты оқытуды ұйымдастырудың дәстүрлі
емес тәсілдерінің бірі қиялға негізделген тәсілдер , яғни ертегілер
желісін пайдалану. Мұндай тәсіл басқа тәсілдер сияқты , оқытудың
сәйкес құралдары және әдістерімен бірге пайдаланылады. Оқытудың
құралдарының , тәсілдерінің және әдістерінің әрбір жүйесіне мұғалім
мен оқушылардың өзара қарым- қатынасымен анықталытын өзінің
ұйымдастыру түрлері сәйкес келеді. Мұндай оқытушы мен оқушының
арасындағы қарым- қатынастың жеке, ұжымдық түрлері пайдаланылады.
Негізгі мектепте математиканы оқытуды ұйымдастыруда ертегіні
оқытуды ұйымдастыру тәсілі ретінде пайдалануды негіздеу үшін
осыжастағы балалардың мынандай психологиялық ерекшеліктеріне иенеміз.
Оқушылардың қабылдауы алғашқы кезеңдерде басқаруға қиындылығымен
сипстталады. Балалардың зейіні тұрақсыз, олардың ерікті зейіні нашар
дамыған. Оқушыларды өздерінің естерін басқаруын ояту керек, берілген
ақпаратты есте сақтау үшін жарқын жеткізу керек. Есте сақтау жүйесі
неғұрлым көбірек оң эмоциялары қостауымен жүргізілсе, соғұрлым ол
толық және тұрақты болады. Ұйымдастыруда ертегілерді пайдаланудың
мақсаттылығы сабақтың әртүрлі типтеріне орай әралуан болып келеді.
Жаңа білім меңгерту барысында бұл тәсілдің мүмкіндігі оқытудың
дәстүрлі тәсілдерінен төменірек болады. Сондықтан оны жаңа білім
беруден гөрі бұрынғы білімді және іс - әрекет тәсілдерінің
маңыздылығын анықтағанда, білік дағдыларды қалыптастырғанда жиірек
қолданған тиімді, өйткені тірек білімін анықтау өткенматериалды еске
тусірумен бірге ол білімді жаңа біліммен ұштастыруды бұрынғы
білімді жаңа жағдайларда қолдануды, оларды тереңдетуді қажет етеді.
Білікті қалыптастыру жаңа біліммен іс- әрекет тәсілдерін қолдану,
оларды жалпылау мен жүйелеу, практикада қолдану, т.с.с. арқылы жүзеге
асырылады. Сондықтан бұл тәсіл бекіту білім мен білікті қолдану ,
білімді жалпылау және жүйелеу, білік және дағдыны тексеру сабақтарын
ұйымдастырғанда қолданылады.
Ертегілерді пайдалану сабақта оқушылардың ұжымдық, топтық
және жеке жұмысын ұйымдастыруға мүмкіндік туғызады. Ертегілерді
пайдалану тәсілін қолдана отырып барлық сыныппен ұжымдық жұмыс
ұйымдастырып сабақты мынадай түрде жүргізуге болады.
1. театрландырылған көрініс ретінде өткізілетін сабақ.
2. жарыс түрінде өткізілетін сабақ.
3. ойша елестету арқылы саяхат жасау ойындары түрінде жүргізілетін
сабақ.
Сабақтардың мұндай түрлерін құрғанда оқушыларға жақсы
таныс ертегілер алыну керек. Іс- әрекетті ұйымдастырудың ұжымдық
түрінде мұғалім мен оқушының біріккен жұмысы өзекті орын алады.
Мұғалімнің негізгі міндеті ертегі арқылы оқушылардың іс- әрекетке
құштарлығын ояту, ұмтылдыру.
Мақал –мәтелдерді пайдалану
Математика сабақтарында жаңа материалды оқыту және бекіту арасында
мақал- мәтелдерді пайдаланудың мүмкіндігі мен мақсаттылығы сабақтың
дидактикалық мақсаттарына байланысты. Көпшілік жағдайда олар
оқытылатын ұғымның сипаттамалық қасиеттерін суреттеп көрсету үшін
көмекші мысалдар ретінде қолданылады.
Мақал – мәтелдер халықтың көп ғасырлық тәжірибесі мен
тексеруден өткен орнықты заңдылықтың бейнесі. Мақалдармен ұқсастық
жүргізу оқушылардың белгілі бір ұжымды, оның қасиеттерін жақсы
ұғынуына көмектеседі және оны еске сақтаудың тірек дабылы
қызметінде атқарады деген Аға оқытушы Қосанов Б. Әртүрлі типтегі
мақалдарды пайдалану барысында негізгі мектеп оқушыларында
математикалық ұғымдар мен түсініктер қалыптасуы тиіс. Осы мақсатпен
мұғалім өзінің жоспары бойынша оқытылатын материалды түсіндіргенде
немесе бекіткенде мысал ретінде мақал- мәтелдерді пайдалану жұмысын
ұйымдастырады. Осындай жұмыстан тәжірибе жинақтай келе, оқушылар
алған білім біліктерін жұмыс істеуде пайдалануға дағдыланады.
Мұғалімнің мақал- мәтелдерді пайдалану кезеңдеріндегі жұмысының
мазмұны мен әдістемесін қарастырайық . Мақал - мәтелдің мәтінін
пайдалану мақсатына қарай не мұғалім, не оқушы хабарлайды. Егер
жаңа тақырып оқыту болса, онда оқу материалын түсіндіріп болғаннан
кейін математикалық фактіні дәлелдейтін мысал ретінде мұғалім мақал
не мәтел айтады. Егер бұрын оқылған материалды бекіту болса онда
мақалдарды мұғалімнің тапсырмасы бойынша оқушылар дайындап келуі
мүмкін.Мақалдың мәтінін талдау көп мақсатты жұмыс. Біріншіден
оқушылар мақалдың мазмұнын меңгеруі тиіс. Екіншіден, мәтінді талдау
барысында оқушылар оқу материалымен байланысты берілгендерді анықтауы
керек. Үшіншіден, мақалдың мәтінінде анықталған берілгендерді
математика тіліне аудару керек. Кейде мақал- мәтелдің мәтінін талдау
барысында мұғалімге оқушыларды жаңа сөздермен таныстыруға тура
келеді. Мақал- мәтелдің мазмұнын математикалық тұрғыдан талқылаудың
мәні, оны талдаудан басталады. Мұғалім мүмкіндігінше және қажеттігінше
көрнекілікті қолдана отырып сыныппен жаппай әңгіме жүргізу арқылы
оқылған материалмен мақал- мәтелдің математикалық мазмұнының
арасындағы сәйкестікті анықтайды, яғни математикалық тұрғыдан мақалды
талдаудың мәні оқушылардың білімін қалыптастыруда болып тұр. Мысалмен
көрсетсек Жолтаева Г.Н.еңбегінен алынған.
3 сыныпта жыл, ай, апта, сияқты уақыт өлшемдері оқытылады.
Уақыт өлшемдері жөнінде түсініктерді қалыптастырудың тиімді тәсілі
мақал- мәтелдер сияқты қызықты элементтерді пайдалану. Оқушылардың
уақыт жөніндегі түсініктерін анықтап, оқулықтағы жаттығулар мен
жұмыс істеп, болғаннан кейін мұғалім мақалмен жұмыс істеуді
мынандай сұрақтан бастауына болады: Балалар сендер уақыт жайлы
мақал - мәтелдер білесіңдерма?. Егер осыған байланысты білетіндері
табылса, онда оқушылардың айтқандарын таңдайды. Оқушылардың айтқан
мақал-мәтелдері сабақ тақырыбына сәйкес болса, солар талқыланады.
Болмаса мұгалім өзі айтады.
Мысалы: Қатты Қаңтар болмай,
Су теңіз тоңбайды .
Содан кейін сұрақ- жауап арқылы оқушылардың мақалдың
мазмұнын түсінгендігі анықталып талдау жүргізіледі.
М: Мақалда не жайлы айтылған?
О: Қаңтар айы
М: Қаңтар қай мезгіл айы?
О: Қыс
М: Қатты Қаңтар дегенді қалай түсіндіңдер?
О: Өте суық , аяз
М: дұрыс, қыс айлары суық, мұз қатады деген мағынада.
Сондықтан су, теңіз қатады дейді яғни су мұз болып тонады.
(Тақтаға қыс мезгілінің суреті ілінеді) т.б мысалдар.
Мақал – мәтелдерді пайдалану оқушыға математикалық білімді
меңгертуге байланысты қазақ халқының даналығын көрсетуге мүмкіндік
туғызады.
Жаңылтпаштарды пайдалану
Бастауыш сынып мектепте математика сабақтарында жаңа
материалды оқыту және ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz