ЖАПЫРАҚТЫҢ АНАТОМИЯЛЫҚ ҚҰРЫЛЫСЫ

1. Жапырақ плпстинкасының анатомиясы.
2. Жапырақтың қорғаныстық бейімделуі.
3. Жапырақ тақтасының өткізгіш.талшық шоқтары.
4. Мезофилл дегеніміз не.

Жапырақтың негізғі атқаратын кызметіне фотосинтез, судың булануын, газдың алмасуын реттеуі жатады. Жапырақ тақтасы эпидермадан, мезофиллден, өкізгіш шоктарынан (жүйкелерден) тұрады.
Буктың жапырағының үстінгі эпидермисінің клеткаларының кутикуласы астынғы эпидермасының клеткаларының кутикуласына қарағанда біршама қалың болып келеді. Үстінгі эпидерма мен астынғы эпидерманың арасында ассимиляциялық паренхималардан тұратын мезофилл жатады. Оның жоғарғы эпидермаға жақын орналасқан клеткаларының формасы ұзынша созылған, тыгыз орналасқан және клетка аралық қустары болмайды. Бұл бұл бағаналы паренхима. Онда негізінен фотосинтез процесі жүреді. Астынғы эпидермаға жақын жерде клетка аралық кустары үлкен, біршама дегелектеу болып келген клеткалар-борпылдақ клеткалар орналасады. Оның негізгі атқаратын қызметі – газдың алмасуын және судық булануып реттеу болып табылады. Мезофилде бір-бірінен белгілі бір қашықтықта өткізгіш шоқтары орналасады. Негізгі жүйке үстінгі эпидермистен астынғы эпидермиске дейінгі жапырақтың қалыңдығының барлығын түгелдей дәрлік алып жатады. Ксилема жапырақтың үстінгі бетіне қарай, ал флоэма астынғы бетіне қарай бағытталған. Яғни бүл жабық коллатеральды шоқ. Ол склеренхимамен қапталған. Шоқтың жоғарғы және төменгі жағында эпидермаға жанасып колленхима жатады. Жүйкенің жармақталуының қатары жоғарылаған сайын, шоқтан біртіндеп оның флоэмалық бөлігі жойылады да, қарапайым формаға келеді. Сонымен буктың жапырағының дорлальды және вентральды жақтары әртүрлі қызмет атқарады және соған байланысты құрылыстары да әртүрлі қызмет атқарады және соған байланысты құрылыстары да әртүрлі болады. Мұндай жапырақтар дорсовентральды деп аталады. Олар өсімдіктердің көпшілігіне тән.
Жүгеренің жапырағының үстінгі эпидермисінің клеткаларында екі түрлі қарапайым түктер болады қысқа біз тәрізді және үзын жіп тәрізді.

Негізгі
1. Әметов Ә. Ботаника. –Алматы -2003 ж.-511 б.
2. Яковлев Г.П., Челомбитько В.А., «Ботаника», //Санкт-Петербург, 3003-647 с.
3. Жуковский. «Ботаника».-М.,; «Колос»-1982г,586с.
4. В.Т. Хржановский «Курс общей ботаники», т.2,М.,ВШ,1982
5. В.Т.Хржановский, С.Ф. Пономаренко «Практикум по общей ботанике»,М.,ВШ,1979.
Қосымша:
1.Рейвн П., Эверт Р., Айкхорн С. «Современная ботаника»,М., Мир,1990.
2. Бавтуто Г.А., Еремин В.М. Практикум по анатомии и морфологии растений //Минск: ООО «Новое знание», 2002-464 с.
3. Бавтуто Г.А., Еремин В.М., Жигар М.П. Атлас по анатомии растений //Минск. Ураджай, 2001 -306 с.
4. Болотина А. Словарь лекарственных растений (латинский, английский, немецкий, русский) //М.,Руссо, 2004-384 с.
5. Дербуш С.Н. Основные черты строения и жизнедеятельности растительных клеток //Учебное пособие. –Караганды, 2005. – 61 с.
6. Еленевский А.Г., Соловьева М.П., Тихомиров В.И. Ботаника. Систематика высших, или наземных растений //М.: Асаdema, 2001. – 429 с.
7. Рахимов К.Д. Русско-казахско-латинский словарь растений, используемых в медицине и биологии //Алматы, 2003. – 172 с.
8. Сергиевская Е. Систематика высших растений /парктический курс. –Санкт-Петербург, 2002.-447 с.