Аласа таулы аймақ ландшафтысы



І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Аласа таулы аймақ ландшафтысы
2. Аласа таулы шөлейт ландшафты
3. Аласа таулы дала және орманды дала ландшафты
4. Аласа таулы орман ландшафтысы
5. Өсімдіктер мен хайуанаттар әлемі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиет
Географиялык ландшафт — құрамындағы табиғат құраушылары (жер бедері, климат, су, топырақ, өсімдік бірлестіктері мен жануарлар) мен морфологиялық бөліктері (фация, қоныс, жергілікті жер) өзара үйлескен, өзіндік құрылымы бар, географиялық қабықтың салыстырмалы түрдегі біртектес бөлігі. “Ландшафт” (нем. land — жер, schaft — өзара байланысты білдіретін жұрнақ) терминін орыс ғалымы Л.С. Берг енгізген. Географиялык ландшафтқа тән негізгі көрсеткіштер қатарына аумақтың біркелкі сипаты, құраушыларының біртекті ұштасуы, құрылымының кешенді сипаты мен біртұтастығы, тұрақтылығы, зат және энергия алмасуының біртектестігі жатады. Географиялык ландшафт терминінің “тарихи қалыптасып, біртұтастығын сақтай отырып, ұдайы дамитын табиғат кешені” немесе “табиғи геожүйе” деген де анықтамасы бар. Ландшафтар типке, тип тармағына және түрге жіктеледі. Ландшафтарды жіктеуде жылу және ылғалмен қамтамасыз етілу жағдайлары, геоботан. белгілері ескеріледі. Жер шарындағыбарлық ландшафтардың жиынтығын ландшафтық сфера деп атайды. Ландшафтық түсірімдер нәтижесінде әр түрлі масштабтағы ландшафтық карталар жасалынады. Қазіргі кезде Географиялық ландшафттардың матем. моделі жасалынып, олар жайлы мәліметтер компьютерлік өңдеуден өткізіледі. Адам әрекетінен өзгерген ландшафт антропогендік (жасанды) ландшафт деп аталады.
Географиялық ландшафт - геожүйе түрлерінің бірі. Барлық негізгі құрамбөліктері: бедер, климат, су, топырақ, өсімдіктер менжануарлар дүниесі өзара күрделі әрекетте және өзара шарттылықта болып, біртұтас үздіксіз жүйе құрайтын табиғи географиялық кешен. Ландшафттануда географиялық ландшафтының бірнеше топтық анықтамалары қалыптасты. Қоғамдық іс-әрекетте географиялық ландшафтының жүйенің ресурс өндіруші, орта құрушы және генетикалық қорды сақтаушы жүйе ретінде жәнетабиғи ресурстарды жайғасты пайдалану мен қоршаған органы қорғаудың ең басты нысандарының бірі ретінде көрінеді.
1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 264 бет.
2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:Экология және табиғат қорғау/ Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдаламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет.
3. Қазақстан - спортшылар елі. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: "Сөздік-Словарь".

Пән: География
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Аласа таулы аймақ ландшафтысы
Географиялык ландшафт — құрамындағы табиғат құраушылары (жер бедері,
климат, су, топырақ, өсімдік бірлестіктері мен жануарлар) мен морфологиялық
бөліктері (фация, қоныс, жергілікті жер) өзара үйлескен, өзіндік құрылымы
бар, географиялық қабықтың салыстырмалы түрдегі біртектес бөлігі.
“Ландшафт” (нем. land — жер, schaft — өзара байланысты білдіретін жұрнақ)
терминін орыс ғалымы Л.С. Берг енгізген. Географиялык ландшафтқа тән
негізгі көрсеткіштер қатарына аумақтың біркелкі сипаты, құраушыларының
біртекті ұштасуы, құрылымының кешенді сипаты мен біртұтастығы, тұрақтылығы,
зат және энергия алмасуының біртектестігі жатады. Географиялык ландшафт
терминінің “тарихи қалыптасып, біртұтастығын сақтай отырып, ұдайы дамитын
табиғат кешені” немесе “табиғи геожүйе” деген де анықтамасы бар. Ландшафтар
типке, тип тармағына және түрге жіктеледі. Ландшафтарды жіктеуде жылу және
ылғалмен қамтамасыз етілу жағдайлары, геоботан. белгілері ескеріледі. Жер
шарындағыбарлық ландшафтардың жиынтығын ландшафтық сфера деп атайды.
Ландшафтық түсірімдер нәтижесінде әр түрлі масштабтағы ландшафтық карталар
жасалынады. Қазіргі кезде Географиялық ландшафттардың матем. моделі
жасалынып, олар жайлы мәліметтер компьютерлік өңдеуден өткізіледі. Адам
әрекетінен өзгерген ландшафт антропогендік (жасанды) ландшафт деп аталады.

Географиялық ландшафт - геожүйе түрлерінің бірі. Барлық негізгі
құрамбөліктері: бедер, климат, су,  топырақ, өсімдіктер менжануарлар дү ниесі
өзара күрделі әрекетте және өзара шарттылықта болып, біртұтас үздіксіз жүйе
құрайтын табиғи географиялық кешен. Ландшафттануда географиялық
ландшафтының бірнеше топтық анықтамалары қалыптасты. Қоғамдық іс-әрекетте
географиялық ландшафтының жүйенің ресурс өндіруші, орта құрушы
және генетикалық қорды сақтаушы жүйе ретінде жәнетабиғи
ресурстарды жайғасты пайдалану мен қоршаған органы қорғаудың ең басты
нысандарының бірі ретінде көрінеді.

Қазақстанның аласа таулы аймақтарындағы жеке дара тау массивтері
мен Тянь-Шань, Жетісу Алатауы, Тарбағатай, Сауыр,Алтай тау жүйелерінің 1900-
2100 м-ге дейінгі бөктерлері енетін аймақ бедері. Бұл
аймаққа Маңғыстау таулары, Мұғалжар тауы, Ұлытау, Көкшетау қыраты,
Қарқаралы, Қызылтас, Баянауыл, Ерейментау, Шыңғыстау, Қаратау, Шу, Іле
таулары, Қалба жотасы жатады. Олардың Маңғыстау тауларынан басқасы палеозой
кезіндегі каледондық және герциндік қатпарлану кезеңінде түзілген. Бұл
таулардың жер бедері аса куаң келеді. Олар денудациялық жолдармен түзілген
шоқылы-белесті аласа таулармен текшеленген беткейлер мен тау бөктеріндегі
еңісті жазықтардың тізбегінен тұрады. Климаттық және гидрогеолог.
жағдайының әртүрлі болуына орай, қалыптасқан топырақ жамылғысы, өсімдігі
мен жануарлар дүниесі де әртүрлі болып келеді. Бұл аймақта шөл, шөлейт,
дала, орманды дала және орман ландшафтылары тараған. Аласа таулы шөл
ландшафтысы Маңғыстау тауларында, сонымен қатар Тянь-Шань, Жетісу Алатауы,
Тарбағатай, Сауыр, Алтай тауларының 500-700 м-ге дейінгі бөктерлік
жоталарында, тау етегі мен жотааралық ішкі жазықтарында тараған. Бұл
жерлерде табиғи ландшафттар өте құрғақ континентті климат жағдайында
қалыптасқан. Қысы қара суық, қатты, бірақ қарсыз болып келеді. Көктемі
жылы, қысқа, тез өте шығады. Бұл кезеңде эфемерлер мен эфемероидтердің ғана
көктеп, өсіп жетілуіне болады. Жазы ыстық, құрғақ және ұзаққа созылады. Жаз
бойына өсімдіктері қурап қалады, көптеген жануарлары биол. самарқаулық күй
кешеді. Негізгі маусымы — күз. Ол жылы, ылғалды болып келеді, өсімдіктердің
күздік вегетациясы өтеді, жануарлары қысқа коң жинап күйленеді. Көктем мен
күз кезінде кейде арктик. ауа массасының осы аймаққа жетуіне байланысты жиі-
жиі үсік жүреді. Таудан басталатын Талас, Шу, Іле, Қаратал, Ақсу, Лепсі
сияқты өзендер шөл белдеміндегі суармалы егістіктердің ауқымын кеңітіп,
қолтума шұратты ландшафт түзейді. Басым тараған топырақ жыныстарының
литологиялық құрамына қарай топырағы саз-балшықты (сорлар мен тақырлар),
саздақты (сұр қоңыр және сұр топырақты жерлер) және тасты шөл (гаммада)
болып бөлінеді. Аласа таулардағы көлдер маңында, өзен аңғарларында, ыза
сулы жерлерінде гидроморфты сипаттағы интразональды ландшафт тараған.
Оларға: дәнді дақылдар мен жусанды, шилі, ажырықты шалғын өсетін топырақты-
саздақты аллювийлі жазықтар; қамысты қопа; әртүрлі шөптесіндер мен дәнді-
дақылды шалғындар, тоғайлы-аллювийлі шөгінділерден түзілген саздақты өзен
жайылмалары; өзен бойындағы шұраттар мен тартпа сорлар және тақырлар
жатады.

Аласа таулы шөлейт ландшафты

Аласа таулы шөлейт ландшафтысы Алтай, Сауыр, Тарбағатай тауларындағы
500-600 м-ден 900-1100 м-ге , Жетісу Алатауындағы 600-700 м-ге, Солт. Тянь-
Шаньдағы 800 м-ден 1500 м-ге дейінгі жоталар мен тау беткейлерінде
орналасқан. Жеке дара тау массивтерінен бұл аймаққа Қызылтау, Қызылтас және
Шыңғыстау таулары жатады. Жер бедері негізінен ұсақ шоқылы, белесті жазық
болып келеді де, ірі тау сілемдерінің етегі ысырынды конустар тізбектерінен
түзілген еңісті жазықтардан тұрады. Оларға айналасындағы шөлдермен
салыстырғанда жылына 50-100 мм жауын-шашын артық түседі. Ауаның орташа темп-
расы шілдеде 2-30С-ға кемиді. Мұнда өзен торы сирек, көл сулары аз. Жер
асты сулары жарықшақтар арқылы жиналған. Ашық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
ЛАНДШАФТ ҒЫЛЫМЫНА ШОЛУ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЛАНДШАФТ КАРТАСЫ
Жамбыл облысының геоэкологиялық аудандастыруы
Қазақстанның табиғаты
Қазақстанның қорықтары мен бақтары туралы
Жер беті ландшафттарының типтері. Тропикалық және экваторлық ландшафт типтері
Жамбыл облысының топырағы әралуан
Қазақстан аумағын физикалық-географиялық және геоэкологиялық тұрғыдан аудандастыруының ерекшеліктері
Гоби шөлінің климаты
ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ ТЕРРИТОРИЯСЫ ТАБИҒАТЫНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарының географиясы мен оның рекрациялық маңызы
Пәндер