Макс Вебердің әлеуметтік құрылым концепциясы

I Кіріспе

II Негізгі бөлім

2.1 Әлеуметтік құрылым жайлы түсінік

2.2 Әлеуметтік стратификация ұғымы

2.3 Таптық құрылым сипаты

III Қорытынды

IV Пайдаланылған әдебиеттер

Әлеуметтік құрылым дегеніміз - әлеуметтік құрылымды, оны құрайтын элементтерді, оның заңдылықтары мен әдістемесін зерттейтін орта деңгейдегі социологиялық теориялардың бірі және дербес оқу пәні. Бұл жерде біз қоғамның әлеуметтік құрылымы күрделі екенін, бірнеше шағын құрылымдарға жіктелетінін ескеруіміз керек. Қоғамның құрылымын бірнеше негізде қарастырсақ болады:
1. Қоғамның ұлттық құрамы.Қазақстанда қазақтар 58% құрайды. Ұлттық құрам қоғамдағы маңызды процестерді белгілейді. Соның ішінде мәдениет дамуы, мемлекеттік тіл т.б.
2. Қоғамның демографмялық құрылымы. Жастар көп болса, көбейеді. Қарттар көп болса, азаяды.
3. Қоғамның территориялық немесе аймақтық құрылымы.
4. Қоғамның кәсіби құрылымы.
5. Қоғамның діни наным-сенім негізіндегі құрылым. Қазақстандықтықтардың басым бөлігі – мұсылмандар. Екінші орында православие христиандары т.б.
Әдетінше, қоғамның әлеуметтік құрылымын қарастырғанда оның таптық немесе стратификациялық құрылымын айтады. Біз негізінен осыны зерттейміз.
Тап деген нәрсе ежелгі заманда қалыптасқан. Оны маңызды ерекшеліктеріне байланысты белгілеп Платон, Аристотель қоғамды бірнеше таптарға бөлген:
1) Абыздар;
2) Әскери;
3) Аристократтар;
4) Еркін адамдар;
5) Құлдар;
Таптар мүмкіндіктеріне байланысты бөледі:
1) билік
2) экономикалық жағдай
3) діни және білімділік
Тап – бұл экономикалық, биліктік және мәдени деңгейі ұқсас адамдардың үлкен әлеуметтік тобы.
Бұл адамдар өздерін осы тап мүшесі деп сезінеді, біледі және де басқалар бұл адамдарды солай бөледі.
Қоғамның даму типтерінің өзгеруі әрқашан да қоғамның әлеуметтік құрылымына өз ерекшеліктерін, жаңалықтарын ала келеді. 1917 жылғы революциядан кейін ірі жекеменшік нысандары мемлекетке өткізілді. Национализациялау басталды.
Әлеуметтік құрылымның демократиялық бағытты ұстануы жеке меншікке негізделген нарықтық қатынастардың қалыптасуы, нарықтың әр түрлі типтерінің қалыптасуы адамдардың қызметіне, әлеуметтік статусына, мәртебесіне, өмір сүру деңгейіне, көзқарастарына тікелей әсер тигізуде.

1. Ішкі және сыртқы саясатыньщ 2004 жылға арналған негізгі бағьптары. Президеиттің Қазакстан халкына жоддауы Егемен Кдзақстан N 79 05.04, 2003ж.
2. Әлеуметгану. Оку куралы. Алматы 1992 ж.
3. Мертон Р. Социальная структура и аномия. Социс,1992 2,4.
4. И.Шәмшәтұлы, МДәкенов, ДДәуіт, Н.Күнкожаев "Әлеуметтану" Алматы, 1999ж.
5. Основы социологии, ч П. М.,1994г.
6. Радугин А.А., Радугин К.А. Социология (курс лекций) М, 1995 г.
7. Тәжін М., Аяғанов Б. Социология негіздері. Алматы, 1993 ж.
8. Социология. Под редакцией доктора социологических
наук, профессора Габдуллиной К.Г. Алматы 1997 ж. 9. Т. Жумагулов "Казахстан сегодня" 1999 г. Ю- "Халық мұддесі - асыл мұрат" Егемен Кдзақстан N81-82 09.04.03 ж.