Көмірсутектедің галоген туындылары

Көміртегі маликуласындығы бір немесе бірнеше сутегі атомдарының орнын галоген атомдарды басқан қосылыстарды көмірсутектердің гологен туындылары – деп атайды. Галоген атомдарының санына қарай моно және полигалоген туындылар деп бөлінеді. Галоген туындыларын көбінесе тарихи қалыптасқан атаулармен атайды. Мысалы.СНСІ3 – хлороформ. СНІ3 – иодоформ. Жүйелік номенклатура бойынша гологен туындыларды атау үшін,көміртегі тізбегінің ең ұзынын алып,галогенге жақын жағынан бастап нөмірлейді.Алдымен радикалдың орны мен атын,содан кейін галоген атомының тізбектегі орны мен атын,соңынан ұзын тізбекті атайды.Мысалы:
CH – CH – CH – CH – CH 3- метил 2- хлор пентан
Химиялық қасиеттері.
Көмірсутектердің галоген туындыларының реакцияға түсу қабілетілігі өте жоғары.Оның негізінде галоген атомының орнын басқа атом немесе әртүрлі радикалдар басады.
Жұмыстың мақсаты.Әртүрлі әдістермен галоген туындыларын алу.
Реактивтер мен жабдықтар.Этил спирті 95% - 40мл.бормды калий – 60г. H SO (конц) – 75мл.
Жұмыстың орындалу барысы:
1- тәжірибе.Бормды этил алу.
Негізгі реакция:
Көлемі 500 мл дөңгелек түпті қолбаға спиртті құяды.Оған 35 мл су құйып,үстігне араластыра және салқындата отырып,аз-аздан күкірт қышқылын тамызады.Барлық қоспаны үй темпе,ратурасына дейін салқындатып (не үшін?) үстіне ұнтақталған бромды калийді салады. Колбаға дефлагматор орнатып,оны ұзын Либих мұздатқышымен жалғайды.Мұздатқышқа аллонж жалғанады.Аллонждың екінші жағын ішіне мұзды су құйған қабылдағыш колбаға батырады.Себебі,бромды этилдің қйнау температурасы өте төмен болғандықтан ауада тез ұшып кетуі мүмкін.Сондықтан мөлшерін жоғалтпау үшін бөлінген бромды этильдімұзды судың астында жинайды.Содан кейін колбаны қабылдағыш колбаға ауыр май тәрізді сқйықтың айдалуы біткенге дейін қыздырады.