Қазақстанның несие жүйесі

Жоспар.

1. Кіріспе.

КРЕДИТТІҢ .шығу тарихы, түсінігі.

2.Негізгі бөлім.
1.КРЕДИТ АҚША САЯСАТЫ.
2.КРЕДИТ ЖҮЙЕСІ .

3.КРЕДИТКЕ БИЛІК ЕТУШІ.

3.Қорытынды.

КРЕДИТ ӨТЕУ ҚАБІЛЕТІ.

4.Пайдаланған әдебиеттер.

КРЕДИТ ( сгейо — сенемін, сенім білдіремін), несие — белгілі бір мерзім бойы пайдаланып, қайтарылу үшін әдетте, пайыз төлеу шартымен ақшалай немесе тауар түрінде берілетін қарыз. Оның қозғалысы кезінде несиегер мен қарызгер арасында белгілі бір экономикалық қатынастар қалыптасады. Кредиттің дамуы ұдайы өндіріс үрдісіндегі капиталдың ауыспалы айналымының заңдылықтарына орайлас келеді: шаруашьшықтың белгілі бір телімдерінде уақытша еркін айналымдағы ақша капиталы бос қалады да, басқаларында оған деген мұқтаждық, яғни кредит алу қажеттілігі туады.
Капиталдың ауыспалы айналымы негізінде пайда болған уақытша еркін айналымдағы ақша капиталы, халық пен мемлекеттің ақшалай жинақтары кредит көзін құрайды. Кредиттік қатынастар жүйесінде кредит операцияларын жасау үшін қаражат тартудың да маңызы зор. Мұндай қызмет өр түрлі кредиттік катынастар үшін біркелкі бола бермейді. Айталық, коммерциялық кредит кезінде несиегердің сырттан қаражат тарту кажеттілігі туындамайды, ал банктік кредиттеуде сырттан тартьшған қорлардың кеңінен пайдаланылуы көзделеді.
Экономиканы дамытуда кредиттің рөлі маңызды ері сан салалы. Кредит өнімнің өндірілуі, өткізілуі мен түтынылуы үрдісіне және ақша айналысы саласына өсерін тигізеді, яғни өнімді өндіру мен өткізу үрдістерінің іркіліссіз болуына ықпал етеді, өндірістің маусымдылығына орай туындаған кдражатқа деген ділгірлікті уақытша қанағаттаңдыруда, өндірісті кеңейтуде үлкен рөл атқарады. Тұтыну кредиті халықтың әр түрлі қажеттіліктерін қанағаттандыруға септігін тигізеді. Кредит, негізінен, коммерциялық кредит жене банк кредиті түрлеріне бөлінеді.
Айрықша түрі — халықар. кредит коммерциялық кредит — сатушы тауарды сатып алушыға төлемін кейінге қалдыра отырып беретін несие. Бұл орайда айналым құралы ретінде, әдетте, вексель жүреді. мұндағы вексель дегеніміз — несиегерге вексель беруші қарызгерден вексельде көрсетілген ақша сомасын белгіленген мерзімде төлеуді талап ету құқын беретін белгілі бір нысандағы жазбаша борыштық міндеттеме, банк кредитінің әмбебаптық сипаты бар.
Бұл ретте банкредиттер, ақша иелері және басқа кредит мекемелері несиегерлер болып келеді. кредиттің берілуі мен өтелуіне, ставка пайызының мөлшеріне байланысты тараптардың міндеттемесі мен экономикалық жауапкершілігі кредиттис келісімдер негізінде шешімін табады.
Банк кредиті кредиттеу мерзіміне қарай қысқамерзімді (1 жылға дейінгі мерзімге), орта мерзімді (1 жылдан 3 жылға дейінгі мерзімге) және ұзақ мерзімді (3 жылдан астам мерзімге) болып келеді. ол қарызгерге тиесілі жылжымайтын мүлік, тауарлар, бағалы қағаздар мен өзге де құндылықтар кепілімен қамтамасыз етілуге тиіс.
Сондайақ, кредит түрлері кредиттеу нысандары мен әдістері бойынша жөне басқа белгілеріне қарай жіктеледі. Қазақстанда кредиттің мынадай түрлері қолданылады:
1) үлттык банктің кредиті — аукциондық, ломбардтық, бюджеттік кредиттер;
2) екінші деңгейдегі банктердің кредиттері — меншікредитті айналым қаражатының жетіспеушілігін уақытша толтыруға, күрделі салымдарды қаржыландыруға, түтыну мақсатына арналған кредиттер; импорттық, ипотекалық, консорциалдық, банкаралық кредиттер.
Қазақстанның Ұлттық банкінде кредит сапасына қарай стандарттық, бейстандарттық, канағаттанғысыз, күмәнді жөне зиян келтіруші кредит деп бөлінеді.
КРЕДИТ АҚША САЯСАТЫ— мемлекет экономикасында ақша мөлшерін реттеу мақсатында қолданылатын шаралар кешені. Кредит ақша саясаты жалпы ұлттық өнім, баға деңгейі және ұлттық табыс сияқты аса маңызды макроэкономикалық көрсеткіштерге айтарлықтай әсерін тигізетіндіктен мемлекеттік экономикалық саясаттың негізгі бағыттарының бірі ретінде қаралады.

Пайдаланған әдебиеттер:
1.Қазақстан ұлттық энциклопедия.
Алматы 1998ж.
1. Экономикалық теория негіздері.
Алматы “САНАТА” 1998 ж.