Денсаулық сақтаудың және медицинаның жалпы теориялық жүйелік ілімдері
1. Денсаулық сақтаудың және медицинаның жалпы теориялық жүйелік ілімдері
2. Қоғамдық денсаулықты зерттеу әдістетемелер.
3. Өсіп.өнудің денсаулықпен байланысы.
4. Халық сырқаттанушылығы және оны зерттеу әдістері.
5. Физикалық даму.
6. Мүгедектік
7. Қоғамдық денсаулық сақтау жағдайын жақсартудағы негізгі бағыттар.
8. Аурудан сақтану және салауатты өмір сүруді қалыптастыру
9. негіздері
10. Халыққа амбулаторлық.емханалық көмекті көрсету
11. Халыққа ауруханалық көмекті ұйымдастыру
12. Диспансерлер
13. Ауыл тұрғындарына медициналық көмекті ұйымдастыру
14. Өнеркәсіп жұмысшыларына медициналық.санитарлық көмекті ұйымдстыру
15. Акушерлік.гинекологиялық көмекті ұйымдастыру
16. Балаларға емдеу.профилактикалық көмекті ұйымдастыру
17. Мектепке дейінгі мекемелерде және мектептерде емдеу.профилактикалық қызметі ұйымдастыру
18. Денсаулық сақтау ұйымдарына еңбекке жарамсыздықты сараптауды ұйымдастыру
19. Денсаулық сақтауды жоспарлау
20. Денсаулық сақтауды қаржыландыру
21. Денсаулық сақтауды экономикасы
22. Денсаудық сақтаудағы менеджмент
23. Денсаулық сақтаудағы маркетинг
24. Денсаулық сақтаудағы кәсіпкерлік
25. Денсаулық сақтаудың сапасын бақылау
26. Медициналық қызметті лицензиялау
27. Денсаулық сақтаудағы стандарттау
28. Медициналық кадрлар
29. Денсаулық сақтауды басқаруда есептеу техниканы және автоматтандырылған жүйені қолдану
2. Қоғамдық денсаулықты зерттеу әдістетемелер.
3. Өсіп.өнудің денсаулықпен байланысы.
4. Халық сырқаттанушылығы және оны зерттеу әдістері.
5. Физикалық даму.
6. Мүгедектік
7. Қоғамдық денсаулық сақтау жағдайын жақсартудағы негізгі бағыттар.
8. Аурудан сақтану және салауатты өмір сүруді қалыптастыру
9. негіздері
10. Халыққа амбулаторлық.емханалық көмекті көрсету
11. Халыққа ауруханалық көмекті ұйымдастыру
12. Диспансерлер
13. Ауыл тұрғындарына медициналық көмекті ұйымдастыру
14. Өнеркәсіп жұмысшыларына медициналық.санитарлық көмекті ұйымдстыру
15. Акушерлік.гинекологиялық көмекті ұйымдастыру
16. Балаларға емдеу.профилактикалық көмекті ұйымдастыру
17. Мектепке дейінгі мекемелерде және мектептерде емдеу.профилактикалық қызметі ұйымдастыру
18. Денсаулық сақтау ұйымдарына еңбекке жарамсыздықты сараптауды ұйымдастыру
19. Денсаулық сақтауды жоспарлау
20. Денсаулық сақтауды қаржыландыру
21. Денсаулық сақтауды экономикасы
22. Денсаудық сақтаудағы менеджмент
23. Денсаулық сақтаудағы маркетинг
24. Денсаулық сақтаудағы кәсіпкерлік
25. Денсаулық сақтаудың сапасын бақылау
26. Медициналық қызметті лицензиялау
27. Денсаулық сақтаудағы стандарттау
28. Медициналық кадрлар
29. Денсаулық сақтауды басқаруда есептеу техниканы және автоматтандырылған жүйені қолдану
Денсаулық сақтауда және медицинадағы классикалық және жаңа теориялар туралы негізгі түсініктер. Пайда болу тарихы және таралуы. Денсаулық сақтаудың және медицина теорияларының жіктелуі (Ю.П.Лисицин бойынша). Денсаулыққа байланысты теориялар: қауіп-қатер факторлары, өмір салты, «аурулық және кедейлік күй», «өркениеттік аурулар» және әлеуметтік бейімделінбеу. Натуралистік медициналық –биологиялық теориялар: әлеуметтік биология, этологизм, әлеуметтік экология, күйзеліс теориясы және Сельенің жалпы бейімдеулік белгілері, фрейдизм, фрейдизмнің жаңа түрі, психоаналитика, психосоматика, неогиппократизм, стресс және жалпы адаптациялық синдром теориялары, фрейдизм, неофрейдизм, биотипология. Медицина функциональдық ақаулар теориясы: жасушалық ақау, нервизм, кортиковаскулярлық ақау. Натуралистік денсаулық сақтаудың және халық саының өзгеру теориялары: мальтузиондық, мальтузиандықтың жаңа түрі, ″халық санын шектеу"теориясы, расизм. Синтетикалық, әмбебаптық теориялар: денсаулық сақтаудағы конвергенция теориясы.
Заманауи медицинаның этикалық мәселелері:лей қоғамдық денсаулықпен байланысты: гендік инженерия, клондау әдісі, криогенизация, мүшелерді трансплантациялау және имплантациялау, эвтаназия, сұрыптау, адамдарға тәжірибе жүргізу, жасарту, жыныстық өзгерістер және т.б.
Қоғамдық денсаулықты зерттеу әдістетемелер.
Медициналық-әлеуметтік зерттеулер, кезеңдері. Бағдарлама (мақсаттары мен міндеттері) және жоспар (бақылау бірлігі мен объектісі, қамтуы, бақылау бірлігін іріктеу және ақпарат жинау әдістері). Жастық –жыныстық және әлеуметтік топтарды статистикалық зерттеу обьектісі ретінде алу.
Халық денсаулығы жағдайының зерттеу әдістері: статистикалық, әлеуметтік, медициналық құжаттарды талдау және т.б.
Халықтың жастық-жыныстық және әлеуметтік топтарының денсаулығын кешенді зерттеу. Халық денсаулығын сандық және сапалық бағалау. Халық денсаулығын әртүрлі көрсеткіштеріне әлеуметтік және экономикалық факторлардың тигізетінәсерін бағалау.
Зерттеудің мақсаты мен міндеттерінің, зерттелетін жинақтарды қалыптастару тәсілдерінің, жүйелі көрсеткіштердің өзара байланысын ұсыныстар мен тұжырымдары ғылыми практикалық дәлелдеме ретінде пайдалануы. Денсаулық сақтау практикасына зерттеу нәтижелерін енгізу тәсілдері. Халық денсаулығы жағдайының мониторингісі. Халық денсаулығының индикаторлары.
Медициналық-статистикалық ақпарат
Медициналық құжаттар: оперативі, оперативті-тіркеу, тіркеу және есептік құжаттар. Біріншілік медициналық құжат түрінің тізімі. Сырқаттанушылықты қадағалаудағы автоматтық тіркеулер-туберкулез, қатерлі ісік, қант диабеті бойынша біріншілік құжаттарды орталықтандыра өңдеу.
Заманауи медицинаның этикалық мәселелері:лей қоғамдық денсаулықпен байланысты: гендік инженерия, клондау әдісі, криогенизация, мүшелерді трансплантациялау және имплантациялау, эвтаназия, сұрыптау, адамдарға тәжірибе жүргізу, жасарту, жыныстық өзгерістер және т.б.
Қоғамдық денсаулықты зерттеу әдістетемелер.
Медициналық-әлеуметтік зерттеулер, кезеңдері. Бағдарлама (мақсаттары мен міндеттері) және жоспар (бақылау бірлігі мен объектісі, қамтуы, бақылау бірлігін іріктеу және ақпарат жинау әдістері). Жастық –жыныстық және әлеуметтік топтарды статистикалық зерттеу обьектісі ретінде алу.
Халық денсаулығы жағдайының зерттеу әдістері: статистикалық, әлеуметтік, медициналық құжаттарды талдау және т.б.
Халықтың жастық-жыныстық және әлеуметтік топтарының денсаулығын кешенді зерттеу. Халық денсаулығын сандық және сапалық бағалау. Халық денсаулығын әртүрлі көрсеткіштеріне әлеуметтік және экономикалық факторлардың тигізетінәсерін бағалау.
Зерттеудің мақсаты мен міндеттерінің, зерттелетін жинақтарды қалыптастару тәсілдерінің, жүйелі көрсеткіштердің өзара байланысын ұсыныстар мен тұжырымдары ғылыми практикалық дәлелдеме ретінде пайдалануы. Денсаулық сақтау практикасына зерттеу нәтижелерін енгізу тәсілдері. Халық денсаулығы жағдайының мониторингісі. Халық денсаулығының индикаторлары.
Медициналық-статистикалық ақпарат
Медициналық құжаттар: оперативі, оперативті-тіркеу, тіркеу және есептік құжаттар. Біріншілік медициналық құжат түрінің тізімі. Сырқаттанушылықты қадағалаудағы автоматтық тіркеулер-туберкулез, қатерлі ісік, қант диабеті бойынша біріншілік құжаттарды орталықтандыра өңдеу.
Негізгі:
1. Лисицын Ю.П. Общественное здоровье и здравоохранение. – 2-е изд., перераб. и доп.. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007. – 512 с.
2. Общественное здоровье и здравоохранение / Под ред. В.А. Миняева, Н.И. Вишнякова. – М.: МЕДпресс-информ, 2003. – 528 с.
3. Юрьев В.К., Куценко Г.И. Общественное здоровье и здравоохранение. - С.-Петербург, 2000.- 914 с.
4. Қосымша:
1. Аканов А.А., Девятко В.Н., Кульжанов М.К. Общественное здравоохранение в Казахстане: концепция, проблемы и перспективы. – Алматы, 2001.– 100 с.
2. Девятко В.Н., Аканов А.А. Здоровье народа и здравоохранение Казахстана в переходный период: опыт, уроки, проблемы. – Алматы, 1999.-–140 с.
3. Максимова Т.М. Современное состояние, тенденции и перспективные оценки здоровья населения. – М.: ПЕР СЭ, 2002. – 192 с.
4. Медик В.А. Заболеваемость населения: история, современное состояние и методология изучения. – М.: Медицина, 2003. – 512 с.
5. Медик В.А. Руководство по статистике здоровья и здравоохранения. – М.: Медицина, 2006. – 528 с.
6. Медик В.А., Юрьев В.К. Курс лекций по общественному здоровью и здравоохранению. – В 3-х частях. – М.: Медицина, 2003.
7. Муминов Т.А., Камалиев М.А. Анализ здравоохранения с позиций социального маркетинга. – Алматы, 2003.– 170 с.
8. Муминов Т.А., Камалиев М.А., Аязбаева А.Г., Шахиева А.М. Медико-социальные и эпидемиологические аспекты здорового образа жизни. – Алматы, 1999.– 170 с.
9. Шарманов Т.Ш. Мировое здравоохранение до и после великой Алма-Атинской конференции. – Алматы-Вашингтон-Женева, 2003. – 143 с.
10. Тульчинский Т.Х., Варавикова Е.А. Новое общественное здравоохранение: Введение в современную науку. – Иерусалим, 1999. – 1049 с.
1. Лисицын Ю.П. Общественное здоровье и здравоохранение. – 2-е изд., перераб. и доп.. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007. – 512 с.
2. Общественное здоровье и здравоохранение / Под ред. В.А. Миняева, Н.И. Вишнякова. – М.: МЕДпресс-информ, 2003. – 528 с.
3. Юрьев В.К., Куценко Г.И. Общественное здоровье и здравоохранение. - С.-Петербург, 2000.- 914 с.
4. Қосымша:
1. Аканов А.А., Девятко В.Н., Кульжанов М.К. Общественное здравоохранение в Казахстане: концепция, проблемы и перспективы. – Алматы, 2001.– 100 с.
2. Девятко В.Н., Аканов А.А. Здоровье народа и здравоохранение Казахстана в переходный период: опыт, уроки, проблемы. – Алматы, 1999.-–140 с.
3. Максимова Т.М. Современное состояние, тенденции и перспективные оценки здоровья населения. – М.: ПЕР СЭ, 2002. – 192 с.
4. Медик В.А. Заболеваемость населения: история, современное состояние и методология изучения. – М.: Медицина, 2003. – 512 с.
5. Медик В.А. Руководство по статистике здоровья и здравоохранения. – М.: Медицина, 2006. – 528 с.
6. Медик В.А., Юрьев В.К. Курс лекций по общественному здоровью и здравоохранению. – В 3-х частях. – М.: Медицина, 2003.
7. Муминов Т.А., Камалиев М.А. Анализ здравоохранения с позиций социального маркетинга. – Алматы, 2003.– 170 с.
8. Муминов Т.А., Камалиев М.А., Аязбаева А.Г., Шахиева А.М. Медико-социальные и эпидемиологические аспекты здорового образа жизни. – Алматы, 1999.– 170 с.
9. Шарманов Т.Ш. Мировое здравоохранение до и после великой Алма-Атинской конференции. – Алматы-Вашингтон-Женева, 2003. – 143 с.
10. Тульчинский Т.Х., Варавикова Е.А. Новое общественное здравоохранение: Введение в современную науку. – Иерусалим, 1999. – 1049 с.
Денсаулық сақтаудың және медицинаның жалпы теориялық жүйелік ілімдері
Денсаулық сақтауда және медицинадағы классикалық және жаңа теориялар
туралы негізгі түсініктер. Пайда болу тарихы және таралуы. Денсаулық
сақтаудың және медицина теорияларының жіктелуі (Ю.П.Лисицин бойынша).
Денсаулыққа байланысты теориялар: қауіп-қатер факторлары, өмір салты,
аурулық және кедейлік күй, өркениеттік аурулар және әлеуметтік
бейімделінбеу. Натуралистік медициналық –биологиялық теориялар: әлеуметтік
биология, этологизм, әлеуметтік экология, күйзеліс теориясы және Сельенің
жалпы бейімдеулік белгілері, фрейдизм, фрейдизмнің жаңа түрі,
психоаналитика, психосоматика, неогиппократизм, стресс және жалпы
адаптациялық синдром теориялары, фрейдизм, неофрейдизм, биотипология.
Медицина функциональдық ақаулар теориясы: жасушалық ақау, нервизм,
кортиковаскулярлық ақау. Натуралистік денсаулық сақтаудың және халық
саының өзгеру теориялары: мальтузиондық, мальтузиандықтың жаңа түрі, ″халық
санын шектеу"теориясы, расизм. Синтетикалық, әмбебаптық теориялар:
денсаулық сақтаудағы конвергенция теориясы.
Заманауи медицинаның этикалық мәселелері:лей қоғамдық денсаулықпен
байланысты: гендік инженерия, клондау әдісі, криогенизация, мүшелерді
трансплантациялау және имплантациялау, эвтаназия, сұрыптау, адамдарға
тәжірибе жүргізу, жасарту, жыныстық өзгерістер және т.б.
Қоғамдық денсаулықты зерттеу әдістетемелер.
Медициналық-әлеуметтік зерттеулер, кезеңдері. Бағдарлама (мақсаттары
мен міндеттері) және жоспар (бақылау бірлігі мен объектісі, қамтуы, бақылау
бірлігін іріктеу және ақпарат жинау әдістері). Жастық –жыныстық және
әлеуметтік топтарды статистикалық зерттеу обьектісі ретінде алу.
Халық денсаулығы жағдайының зерттеу әдістері: статистикалық,
әлеуметтік, медициналық құжаттарды талдау және т.б.
Халықтың жастық-жыныстық және әлеуметтік топтарының денсаулығын кешенді
зерттеу. Халық денсаулығын сандық және сапалық бағалау. Халық
денсаулығын әртүрлі көрсеткіштеріне әлеуметтік және экономикалық
факторлардың тигізетінәсерін бағалау.
Зерттеудің мақсаты мен міндеттерінің, зерттелетін жинақтарды
қалыптастару тәсілдерінің, жүйелі көрсеткіштердің өзара байланысын
ұсыныстар мен тұжырымдары ғылыми практикалық дәлелдеме ретінде пайдалануы.
Денсаулық сақтау практикасына зерттеу нәтижелерін енгізу тәсілдері. Халық
денсаулығы жағдайының мониторингісі. Халық денсаулығының индикаторлары.
Медициналық-статистикалық ақпарат
Медициналық құжаттар: оперативі, оперативті-тіркеу, тіркеу және есептік
құжаттар. Біріншілік медициналық құжат түрінің тізімі. Сырқаттанушылықты
қадағалаудағы автоматтық тіркеулер-туберкулез, қатерлі ісік, қант диабеті
бойынша біріншілік құжаттарды орталықтандыра өңдеу.
Демографияның медициналық – әлеуметтік мәселелері.
Демографияның мазмұны және анықтамасы. Халықтың демографиялық
статистикасының обьектісі ретінде. Халық денсаулығы үшін жәнеденсаулық
сақтау тәжірибесіндегі демографиялық мәліметтердің маңыздылығы.
Халық статистикасы: саны, орналасу тығыздығы, жасы, жынысы және т.б.
белгілері бойынша құрамы. Халық статистикасын зерттеу әдістемесі. Халық
санағы, ұйымдастыру және жүргізу әдістемесі. Халықтың жастық құрылым
типтері: прогрессивті үдемелі, стационарлық, регрессивті немесе кері
тартпалы. Қазақстан халқының саны және құрамы.
Халық динамикасы: халықтың механикалық және табиғи өзгеруі. Көшіп-қону
түрлері: эмиграция, иммиграция, қалалану, шарасыз орын ауыстырушылар,
босқындар. Көшіп-қонудың негізгі себептері мен салдарлары. Халықтың
механикалық қозғалысын зерттеу әдістері.
Туушылық, анықтамасы, есептеу әдістемесі. Туушылыққа әсер ететін
(жалпы және жеке) факторлар. Туушылыққа қарқынының әлеуметтік-экономикалық
және т.б, факторлармен өзара байланысы. Туушылықтың арнайы көрсеткіштері:
фертильдік (ұрықтылық) және инфертильдік, некелік және некесіз және т.б.
Халық өлімі: жалпы және жасқа сәйкес, деңгейі, құрылымы мен қарқыны.
Халықтың табиғи өсуі, түрлері. Депопуляция ұғымы (демографиялық қиысу). Туу
мен өлімжағдайларын тіркеу және есепке алу жүйесі. Туу мен өлім деректерін
куәландыратын есептік құжаттар. Тууышылық пен өлімді тіркеуге алуда
медициналық қызметкерлердің рөлі. Халықтың табиғи өзгеруін талдау.
Дүниежүзі елдерінде, Қазақстанда аймақтар бойынша өзгерудің ерекшеліктері.
Сәбилер өлімі.: Тірі туу, өлі туу, ұрық туралы түсінікСәбилер өлімін
талдау және есептеу әдістемесі. Қазақстан Республикасындағы сәбилер
өлімінің басты себептері: перинатальдық кезеңде пайда болатын жағдай,
дамуында туа біткен ақаулар тыныс алу мүшесінің аурулары.
Болашақ өмірдің ұзақтығы, анықтамасы, принциптері және оларды есептеу
әдістемесі. Өлім (өмір сүру) кестесі туралы түсінік. Қазақстандағы және
басқа елдердегі болашақ өмірдің орташа ұзақтығының көрсеткіштері. Халықтың
қартаюы, салдарлары. Қазақстандағы және басқа елдердегі егде адамдардың
үлесі. Егде адамдар өмірінің әлеуметтік-экономикалық, медициналық және
психологиялық тұрғылары.
Қазақстандағы және басқа елдердегі демографиялық саясат.
Өсіп-өнудің денсаулықпен байланысы.
Өсіп-өнудің денсаулықпен байланысы, анықтамасы. Азаматтардың өсіп-өну
құқығы және оны жүзеге асыру кепілі. ҚР-ғы 2006-2016 жылдардағы гендерлік
теңдік стратегиясы. 200-2012 жылдарға ″Ерлер және өсіп-өнудің
денсаулықпен" мемлекеттік бағдарламасы.
Отбасын жоспарлау. Ұрықтанушылықтың реттелуі анықтамасы, әдістері.
Жасанды түсік медициналық-әлеуметтік мәселе ретінде. Жасанды түсік
тастаудың таралуы. Әлеуметтік факторлардың жасанды түсік тастаудың
жиілігіне әсері. Жасанды түсік тастауға қарсы жүргізілетін негізгі шаралар.
Жасанды түсікке қарсы шарала, контрацепциялық шаралардың маңызы. Туу
жасындағы әйелдердің денсаулығына жасанды түсік тастаудың кері әсерінен
сақтану.
Ана өлімі өсіп-өну жасындағы әйел денсаулығының бірлескен көрсеткіші
ретінде. тАкушерлік себептерге тікелей және жанама байланысты ана өлімі.
Қазақстандағы барлық ана өлімінің басты себептері: шұғыл генитальді
аурулық, акушерлік қан кетулер, жасанды түсіктер. Өсіп-өндің денсаулықпен
байланысы индексі.
Халық сырқаттанушылығы және оны зерттеу әдістері.
Халық денсаулығының жағдайын кешенді түрде бағалау үшін сырқаттанушылық
статистикасының маңызы, Жалпы және алғашқы сырқаттанушылық туралы түсінік.
Денсаулыққа байланысты мәселелердің және аурулардың халықаралық
статистиканың жіктелуі (АХЖ, БҰҰ 10-шы қаралуы), құрылу принциптері Халық
сырқаттанушылығының зерттеу әдістері және көздері. Негізгі тіркеу және іс
жүргізу құжаттары. Өздігінен қаралу, өлім себептері, медициналық тексеру
мәліметтері бойынша сырқаттанушылықты зерттеу. Ауруды есепке алу (тіркеу).
Сырқаттанушылықты жеке және құрама есепке алу.Сырқаттанушылықтың басымдылық
кластарының медициналық-әлеуметтік тұрғылары. Айналағыларға қауіп
төндіретін аурулар мен әлеуметтік маңызды аурулар туралы түсінік.
Аурулықтың кейбір түрлерін арнайы тіркеу (жұқпалы кеселмен аурулық, аса
маңызды жұқпалы емес сырқаттар уақытша еңбекке жарамсыздық, госпитальдық
аурулық). Уақытша еңбекке жарамсыздықтың негізгі көрсеткіштері және оның
экономикалық маңызы. Әрбір ауруды жеке тіркеу және уақытша еңбекке
жарамсыздықты зерттеу. Тіркеу ережесі, кәсіби аурулар мен улануларды
тексеру, осылар бойынша тіркеу және есепке алу. Сырқаттанушылықты
зерттеудің таңдамалы және жалпылай тәсілдері. Сырқаттанушылықтың
себептерін және құрылымын зерттеудегі дәрігерлердің маңызы.. Қазақстанның
халқының сырқаттанушылықты туралы негізгі мәліметтер.
Сырқаттанушылықты қадағалаудағы автоматтық тіркеулер-туберкулез, қатерлі
ісік, қант диабеті бойынша біріншілік құжаттарды орталықтандыра өңдеу.
Физикалық даму.
Физикалық дамудың негізгі негізгі белгілері мен өлшемдері
(антропометриялық, физиометриялық соматоскопиялық). Антропометриялық
мәліметтерді статистикалық өңдеу әдістемелігі. Физикалық дамуды бағалау
кестелері және стандарттары Физикалық дамуды топтық және жекелік
бағалалануы. Сигмальды бағалау. Балалардың және жасөспірімдердің физикалық
және жыныстық дамуының (акселерация және децелерация) медициналық-
әлеуметтік маңызыі.
Халықтың кейбір топтарының физикалық дамуын бақылау жүйесі: сәбилердің,
мектепке дейінгі жастағы балалардың, оқушылардың, студенттердің, әскерге
шақырылатындардың, шақырылғандардың, шақырылғандардың, кейбір өнеркәсіптегі
жұмысшылардың.
Мүгедектік
Мүгедектік себептері. Мүгедектік топтары және оларды топтастыру
принциптері. Халықтың мүгедектелігі, деңгейі, құрылымы.
Медициналық–әлеуметтік сараптамалық комиссиясының құжаттары. Мүгедектік
көрсеткіштері.
Қоғамдық денсаулық сақтау жағдайын жақсартудағы негізгі бағыттар.
Алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсетуге арналған халықаралық
конференция (Алма-Ата, 1978). Алматы декларациясы-ХХ ғасырдың ұлы хартиясы.
ДДСҰ жиырма бірінші жүз жылдықта денсаулық бәріне арналады. (Денсаулық-
21), мақсаты, міндеттері. Мыңжылдық Саммитінде қабылданған Нью-Йорк, 2000ж
.), мыңжылдықты дамыту мақсаты, Қазақстанға арналған мақсаттар, мониторинг
индикаторлары. Қазақстан-2030 стратегиясы. Өркендеу, қауіпсіздік және
баршав қазақстандықтардың тұрмысын жақсарту. 4 ұзақ мерзімді басымды
Денсаулық, білім және Қазақстан азаматтарыныңсалауаттылығы, шешілетін
мәселелер:туушылықтың жоғарлауына, өлімнің төмендеуіне, өмір сүру
ұзақтығының артуына негізделген демографиялық саясат; салауатты өмір салты
және т.б. Қазақстан Республикасы Президентінің жыл сайынғы халқына
жолдауындағы денсаулық тақырыптары.
Аурудан сақтану және салауатты өмір сүруді қалыптастыру
Денсаулықтың валеологиялық тұрғылары. Өмір салты түсінік. Өмір салтының
денсаулыққа әсері. Медициналық белсенділік. Салауатты өмір-салты және оны
қалыптастыру. Өмір салтының көрсеткіштері мен бағалау принциптері. Халық
денсаулығына қауіп-қатер факторларының жіктелуі.. Өмір сүру дағдысына
байланысты қауіп-қатер факторлары. Экономикалық дамыған елдерде аурудан
сақтану стратегиясы: популяциялық стратегия және жоғары қауіп-қатерлі
факторлар стратегиясы. Әлеуметтік және медициналық сақтану шаралары.
Алғашқы және екінші тұрғыдан сақтану шаралары. Сақтану бағдарламалары:
кешенді және мақсаттылық, көп факторлық және бір факторлық, ұлттық,
аймақтық, салалық және бірлестік. Аурудан сақтану және салауатты өмір
сүруді қалыптастырудағы медициналық қызметкерлердің маңызы. Халықты
гигиеналық оқыту және тәрбиелеудің мақсаттары мен міндеттері.Мемлекеттік
бағдарлама ″Салауатты өмір салты" мемлекеттік бағдарламасы.
Қоғамдық денсаулықты сақтаудың ұйымдастырушылық-құқықтық негіздері
Қазақстан Республикасының конституциясы (1995 ж. 30-шы тамыз)
Қазақстан Республикасының Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі
туралы кодексі.
Қазақстан Республикасының 2005-2010 жж. Денсаулық сақтауды реформалау
және дамыту мемлекеттік бағдарламасы.
Халыққа көрсетілетін медициналық көмектің түрлері мен принциптері
Денсаулық қорғауда мемлекеттік кепілдікті қамтамсыз ету және азаматтар
құқығын сақтау. Медициналық көмектің шектелуі кепілдік көлеміндегі
тегінділігі, сабақтастығы және бәріне-бірдей қол жететіндігі. Денсаулығын
жоғалтқан жағдайда азаматтардың әлеуметтік қорғалуы. Медициналық көмек
алудағы әлеуметтік әділдік және теңдік. Халықтың қажеттілігіне сай
денсаулық сақтау жүйесінің дамуы және медициналық мекемелерге бірдей жағдай
жасау. Медициналық әлеуметтік және медициналық санитарлық шаралардың ғылыми
негізделуі және профилактикалық бағыттылығы. Медициналық сақтандырудың және
көп салалы медицинаның дамуы. Азаматтардың денсаулығы үшін мемлекеттік
басқару органдардың, жұмыс берушілердің және лауазымды адамдардың
жауапкершілігі. Азаматтардың денсаулығы үшін мемлекеттік басқару
органдардың, жұмыс берушілердің және лауазымды адамдардың жауапкершілігі.
Азаматтардың және айналасындағылардың денсаулығын сақтау және нығайтуға
жауаптылығы. Сектораралық ынтымақтастық. Қаржылық төлем әділеттілігі.
Медициналық көмектің түрлері: алғашқы медициналық-санитарлық көмек,
мамандандырылған көмек. Қайта оңалту (реабилитация).
Денсаулық сақтау жүйесін басқарудың иерархиялық құрылымы. Денсаулық
сақтауды басқарудың деігейлері: орталық және жергілікті.
Денсаулық ұйымының тізімі.
Тегін медициналық көмектің кепілдік көлемі, анықтамасы, тізбесі.
Денсаулық сақтау мекемелерінің кепілдік медициналық көмек көлеміне
кірмейтін төлемді түрде көрсетілетін медициналық көмектердің тізімі.
Халыққа амбулаторлық-емханалық көмекті көрсету
Халыққа амбулаторлық-емханалық көмекті ұйымдсатыру принциптері (учаскелік
принцип, жалпылық, қолжетерлік, профилактикалық бағыттылық, дәрігерді
ерікті таңдау). Негізгі амбулаторлық-емханалық ұйымдар (қалалық емхана,
қалалық аурухананың емханасы).
Қалалық емхана, мақсаты мен мен жұмысын ұйымдастыру. Емхананың
қызметкерлері және жұмыс істеу тәртібі. Емхананы басқару. Емхананың
құрылымы: тіркеу орны, профилактика бөлімі, емдеу-профилактикалық
бөлімшелері (терапиялық, хирургиялық бөлімдері, дәрігер-маман кабинеттері,
қайта оңалту бөлімі, физиотерапевтикалық бөлімі), емдеу-диагностикалық
бөлімдер (рентгенологиялық, эндоскопиялық, функциональдық әдістер,
зертханалар және басқалар), әкімшілік-шаруашылық бөлім. Қалалық емхананың
бөлімдерінің міндеттері және жұмысын ұйымдастыру. Қалалық емхананың және
оның бөлімдерінің жұмысының көрсеткіштері.
Учаскелік дәрігер мақсаттары, міндеттері, жұмысын ұйымдастыру,
қызметінің көрсеткіштері.
Халықты диспансеризасиялау. Қазіргі кезеңдегі диспансеризациялау.
Қазіргі кезеңдегі диспансеризация мақсаттары. Диспансеризация жүргізу
бойынша нормативтік құжаттар, диспансеризацсиялаудың тарихы, талдау және
нәтижелері.
Қазіргі кезеңде диспансеризацияны жүргізу. Диспансерлік бақылауға
алынатын тұрғындардың топтары. Диспансеризацияның мақсаттары. Барлық
мамандағы дәрігерлердің диспансерлік бақылау ұйымдастыруы, медициналық
құжаттар. Диспансерлік бақылауды жүргізу бойынша жұмыстың көрсеткіштері.
Медициналық тексерулер. Қазақстанда жалпы практикалық дәрігер жанұялық
дәрігер: мақсаттары, міндеттері, құқықтары, жауапкершілігі, қызметінің
түрлері. Семиялық дәрігерлік амбулатория, мақсаттары және жұмыс істеу
принциптері, жұмысты ұйымдастыру, қаржыландыру.
Акушерлік терапевтикалық-бала емдеу бірлестігі.
Амбулаторлық-емханалық мекемелердің тіркеу мен іс жүргізу және есептеу
құжаттары.
Кеңестік-диагностикалық орталық. Құрылымы (тіркеу орны, диспетчерлік
жүйе, психосоматикалық анықтау бөлімі, анықтау үрдісін анықтау бөлімі,
клиникалық-кеңестік бөлім, терапевтикалық, бала емдеу, хирургиялық
бөлімдер, зертханалар: гематологиялық және жалпы клиникалық зерттеу,
клиникалық-иммунологиялық, цитоморфологиялық, функциональдық анықтау,
компьютерлік томография, рентгенмен тексеру, эндоскопиялық, ультрадыбыстық
анықтау, биохимиялық және т.б.) міндеттері. Қаржылық-шаруалық жұмысының
принциптері, қаржыландыру қорлары. Диагностикалық орталықтарға келушілерге
жолдама беру реті. Диспетчерлік жұмыс және оны қаралуға келушілерге реттеу
жұмысы.
Жедел медициналық көмекті ұйымдастыру. Негізгі принциптері және
ұйымдастыру түрлері. Ауруханалық емес шұғыл жәрдем. Орталық жедел жәрдем
станциясының және оның бөлімдерінің жұмысын басқару. Мақсаттары, міндеттері
және жедел жәрдем станциясының құрылымы (шұғыл бөлім, госпитьализациялау
бөлімі, жедел жәрдем станциясының және амбулаторлық-емханалық мекемелердің
жұмысының байланыстылығы. Жедел медициналық көмектің ауруханасы, оның
қазіргі кезеңдегі жағдайлары, жұмысының тиімділігі және сапасы.
Халыққа ауруханалық көмекті ұйымдастыру
Ауруханалық көмек жүйесінде көп салалы аурухана негізгі және алдағы
буындағы бөлім. Қалалық аурухананың құрылымы қызметкерлерінің саны,
міндеттері және жұмысын ұйымдастыруы. Аурухананың төсектер санының
құрылымына, сипатына және қаржыландыруына әсері. Ауруханалық көмекке
нормативтік қажеттілік. Аурухананың жұмысының көрсеткіштері: төсек қорын
пайдалану көрсеткіштері (төсектің жыл бойы пайдалануы, төсек айналымы,
госпитализациялау көлемі, бір аурудың емделу ұзақтығы), өлім көрсеткіші.
Аурухана орнына жүретін технологиялар.
Диспансерлер
Кардиологиялық, тері-венерологиялық, наркологиялық, онкологиялық,
туберкулезге қарсы, психоневрологиялық, эндокринологиялық, дәрігерлік-дене
шынықтыру диспансерлері, олардың құрылымы, міндеттері, қызметтері,
істерінің ұйымдастырылуы.
Ауыл тұрғындарына медициналық көмекті ұйымдастыру
Ауылдық медициналық ұйымдардың тізімі. Ауыл тұрғындарының медициналық
қызметкерлермен, амбулаторлық-емханалық және ауруханалық көмекпен
қамтамасыз етілуі. Ауыл тұрғындарының медициналық көмекке қол жетулігі.
Ауылдық денсаулық сақтау мекемелерінің жалпы материалдық-техникалық
сипаттамасы. Ауылдық денсаулық сақтау жүйесінің кезеңділігі (ауылдық
дәрігерлік учаскесі, ауылдық және облыстық денсаулық сақтау ұйымдары),
олардың сипаттамасы және бағалануы.
Ауылдық дәрігерлік учаскесі: медициналық ұйымдар, медициналық көмек
көрсетуден көлем, міндеттері. Ауыл-шаруашылық жұмысына және оның
мерзімдігіне байланысты медициналық қызметті ұйымдастыру ерекшеліктері.
Ауылдық дәрігерлік учаскесі санитарлық ағарту жұмысы. Ауыл тұрғындарының
кейбір топтарын диспансеризациялау, эпидемияда қарсы жұмыс жүргізу
Аудандық медициналық мекемелер, олардың міндеттері. Орталық аудандық
аурухананың құрылымы және міндеттері, медициналық көмектің көлеміне,
аудандық денсаулық сақтау жүйесін басқаруға байланысты ұйымдастырушылық
әдістемелік орталықтың қызметін жүргізуі. Жедел және шұғыл көмекті
ұйымдастыру. Аудандық мекемелердің жұмысы, құжаттары.
Облыстық медициналық ұйымдар: облыстық аурухана, (міндеттері, құрылымы
және жұмысының көрсеткіштері).
Ауылдық жерде ана мен баланы қорғауды ұйымдастырудың ерекшеліктері.
Өнеркәсіп жұмысшыларына медициналық-санитарлық көмекті ұйымдстыру
Медициналық-санитарлық бөлім, денсаулық сақтау орындары, олардың құрылымы
мен міндеттері. Цехтік учаскелік ұстаным. Жергілікті және салалық денсаулық
сақтау жүйесінің өзара байланысы. Цехтік учаскелік дәрігердің негізгі
міндеттері, қызмет көрсетудің бригадалық әдісі. Өндірістік жарақаттануды
және уақытша еңбекке жарамсыздық аурулығын төмендетудегі цехтік дәрігердің
маңызы. Жұмысшыларды медициналық тексеруден өткізу және оны ұйымдастыру.
Жұмысшыларды, жас өспірімдерді, әйелдерді диспансерлік тіркеуге алу.
Өндірістердегі санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы жұмыс.
Өндірістік жарақаттанудан және кәсіби аурулардан сақтану, өндірістерде
еңбек жағдайын қорғау және қауіпсіздік техникасы. Медициналық-санитарлық
бөлімінің әкімшілікпен және қоғамдық ұйымдармен байланысы. Бизнестің
әлеуметтік жауапкершілігі. Өндірістердің әлеуметтік дамуы-өнеркәсіп
жұмысшыларының денсаулығын нығайтудың негізі.
Акушерлік-гинекологиялық көмекті ұйымдастыру
Біріккен оның міндеттері және құрылымы. Әйелдер кон сультациясы және
оның құрылымы, қызметкерлерінің саны, жұмыс істеу әдістері мен түрлері.
Әйелдер консультациясының жұмысындағы учаскелік ұстаным және диспансерлік
тәсіл. Медициналық қызмет көрсетуді қажет ететін негізгі топтары. Қызмет
көрсету аймақтағы әйелдер арасындағы профилактикалық жұмыс. Профилактикалық
тексерулерді ұйымдастыру және жүргізу. Әйелдер денсаулығының жағдайын
зерттеу және олардың еңбек пен тұрмыс жағдайын жақсарту туралы ұсыныстар
жасау. Жүкті әйелдерге медициналық қызметті ұйымдастыру. Туылатын сәбидің
денсаулығын қорғау үшін жүргізілетін жұмыстар. Жүкті әйелдерді дер кезінде
тіркеуге алуды толық тексеруді, жүктілік кезінде үзбей бақылауды қамтамасыз
ету. Босануға дейінгі мерзімді жүкті әйелдерді жанжақты дайындау.
Гинекологиялық аурулары бар әйелдерге медициналық қызметті ұйымдастыру,
оларды диспансерлік тіркеуге алу және бақылау. Өндірістік өнеркәсіптердегі
акушер-гинекологтың жұмысы. Перзентхана оның құрылымының ерекшеліктері,
оларға қойылатын талаптар. Жүкті әйелдер және гинекологиялық ауруы барларды
қабылдауды ұйымдастыру. Жұқпалы ауруларға қарсы жұмыс жүргізу. Аналар өлімі
мен сәбилер өлімінің алдын алу шараларын жүргізі. Акушерлік-гинекологиялық
көмектің мамандандырылуы. Әелдер консультациясының және перзентхананың
жұмысының құжаттары, есеп беруі мен көрсеткіштері. Әйелдер консультациясы
мен перзентханада және балалар емханасы жұмысында сабақтастықты қамтамасыз
ету.
Перинатальдық орталық, міндеттері. Отбасын жоспарлау және өсіп-өнуден
денсаулықпен байланысы орталығы, оның міндеттері.
Балаларға емдеу-профилактикалық көмекті ұйымдастыру
Балалар ауруханасы, құрылымы. Балалар емханасы, құрылымы, қызметкерлер
саны. Баларға медициналық көмекті ұйымдастырудағы учаскелік ұстаным мен
диспансерлік тәсіл. Учаскелік бала дәрігерінен қызметін ұйымдастыру және
оның мазмұны. Балалардың дамуын және олардың денсаулығының жағдайын
профилактикалық бақылау және патронаж. Балалар емханасында эпидемияға қарсы
жұмыс жүргізу, егу кабинетінің жұмысын ұйымдастыру, ҚР егу күнтізбесі. Сау
және ауру балаларды қабылдауды ұйымдастыру, сүзгі кабинетінен жұмысын
ұйымдастыру. Мамандандырылған көмекпен қамтамасыз ету, мамандардың жұмысын
және қосымша емдеу диагностикалық бөлімдерді. Балалар емханасының
құжаттары, есеп беру және қызметінің көрсеткіштері.
Балалар емханасының құрылымының ерекшеліктері, қызметкерлер саны.
Қабылдау бөлімнің жұмысын ұйымдастыру ерекшеліктері. Санитарлық және
эпидемияға қарсы жұмыс пен емдеу мен тыныштықты қорғау тәртібі. Ауру
балаларды күтуде қамтамасыз ету және тәрбиелеу жұмысы. Ауру балаларды
күтуге аналарды тарту түрлері. Балалар ауруханасының құжаттары, есеп беруі
және жұмысының көрсеткіштері.
Мектепке дейінгі мекемелерде және мектептерде емдеу-профилактикалық
қызметі ұйымдастыру
Мектепке дейінгі мекемелерде және мектептердің түрлері. Мектепке дейінгі
қызметкерлердің тізімі. Балалар емханасының және мектепке дейінгі
мекемелердің жұмысының сабақтастығы. Мектепке дейінгі мекемелердің
міндеттері және олардың профилактикалық жұмысты ұйымдастыру: егу жүргізу,
эпидемияға қарсы шаралар және санитарлық ағарут жұмысы. Мектепке дейінгі
мекемелерінде емдеу-сауықтыру шараларды жүргізу. Мектепке дейінгі балаларға
арналған мамандандырылған мекемелер, олардың жоғары дәрежедегі медициналық
көмекті және қайта оңалту емін жүргізудегі міндеттері. Балалар үйі
медициналық қызметте ұйымдастыру, медициналық қызметкерлердің жұмысының
мазмұны және жұмыс түрлері. Балаларды мектепке дайындау ұшы медициналық
құжаттарды толтыру реті. Мектеп дәрігерінің міндеттері, оның жұмысын
ұйымдастыру. Оқушыларды медициналық тексеруден өткізу және
диспансеризациялау. Балалар емханасының мектепке дейінгі және жарамсыздық
қағазынке мектеп жасындағыларға арналған бөлімдер, олардың құрылымы мен
міндеттері. Мектеп дәрігерінің тіркеу, есеп беру құжаттары жұмысының
көрсеткіштері.
Денсаулық сақтау ұйымдарына еңбекке жарамсыздықты сараптауды ұйымдастыру
Уақытша еңбекке жарамсыздықты сараптау. Уақытша еңбекке жарамсыздықтың
түрлері. Уақытша еңбекке жарамсыздық қағаз медициналық, заңдылық және
қаржылық құжат ретінде. Уақытша еңбекке жарамсыздықтың әртүрлі
жағдайларында еңбекке жарамсыздық қағазын беру және толтыру тәртібі. Еңбек
жарамсыздық қағазын беру және толтыру тәртібі. Еңбекке жарамсыздық қағазын
беруді бақылау. Емдеуші дәрігерлердің, бөлім меңгерушілерінің, бас
дәрігердің және олардың дәрігерлік еңбектік сараптау бойынша
орынбасарларының құқықтары мен міндеттері. Уақытша еңбекке жарамсыздық
жағдайында жұмысқа тұрғызу мәселесі. Мүгедектіктің алдын алу.
Тұрақты еңбекке жарамсыздықты сарыптау. Медициналық-әлеуметтік сараптау
комиссиялары, құрылымы, міндеттері және мүгедектікті анықтаудағы жұмысының
әдістері. Мүгедектік топтары және оның анықтау принциптері. Еңбекке
жарамдылықты қалпына келтіру және ұтымды түрде жұмысқа тұрғызу мақсаты мен
медициналық-әлеуметтік көмек көрсету. Мүгедектерге арналған еңбекке
жарамдылықты қалпына келтіру бағу мен күту үшін бейімделген мемлекеттік
және қоғамдық мекемелердің жүйесі.
Денсаулық сақтауды жоспарлау
Денсаулық сақтауды жүйесін жоспарлаудың негізгі ұстанымдары негізделуі және
қолдануы. Денсаулық сақтау жүйесін жоспарлаудың негізгі тәсілдері: талдау,
салыстыру, тепе-теңдік нормативтік, тәжірибелік, экономикалық-математикалық
және т.б. Денсаулық сақтау жүйесінде стратегиялық жоспарлауды қолдану.
Денсаулық сақтауды жүйесін жоспарлаудың негізгі кезеңдері: базистік
(берілегн мәліметтерді талдау), медициналық қызметтің барлық түрлерінің
қажеттілігін қанағаттандыру деңгейін бағалау. Денсаулық сақтаудың жоспарын
барлық көрсеткіштері мен бөлімдері бойынша құрастыру, жоспардың орындалуын
бақылау және түзетулерді енгізу. Бизнесті жоспарлау.
Денсаулық сақтауды қаржыландыру
Денсаулық сақтауды қаржыландырудың негізгі қорлары және ұйымдастырылуы.
Бюджет туралы түсінік пен денсаулық сақтау жүйесіне жұмсалатын қаржыларды
сипаттайтын негізгі қаржылық критерийлер. Бюджеттік жіктелу. Денсаулық
сақтау жүйесінің бюджетін құру әдістемесі. Бюджеттік тәртіп және қаржылық-
бюджеттік тәртіпке қойылатын негізгі талаптар. Нарықтық жағдайда денсаулық
сақтау жүйесінің қаржылық қорын басқару.
Денсаулық сақтауды экономикасы
Денсаулық сақтау экономикасының анықтамасы, оның мақсаттары. Денсаулық
сақтау экономикасының негізгі сұрақтары және бөлімдері. Денсаулық сақтаудың
әлеуметтік, медициналық, экономикалық тиімділігі туралы түсінік. Денсаулық
сақтаудың экономикасының дамуына ісері, басқа салаларымен өзара байланысы.
Денсаулық сақтау экономикасының негізгі бағыттары: денсаулық сақтаудың
экономикалық тиімділігі (макроэкономика) , денсаулық сақтау тиімділігі-
денсаулық сақтауға пайдаланатын қаржыны ұтымды және тиімді пайдалану
әдістерін іздестіру және жасау (микроэкономика) Халықтың аурулығына, өлім-
жітіміне байланысты экономикалық зардаптың құрылымы. Денсаулық сақтау
мекемелерінің қызметінің көрсеткіштерін экономикалық талдау. Амбулаторлық-
емханалық және стационарлық көмектің құны. Клиника- статистикалық аурулар
тобының негізінде қоғамдық қажеттілік шығынды есептеу. Денсаулық сақтауда
төлемдік бағаның қалыптасуы. . Денсаулық сақтауда пайданы және табыстылықты
есептеу. Нарықтық қатынастарға өту кезеңінде денсаулық сақтау
обьектілерінің өндірістік-шаруашылық қызметін экономикалық талдау. Нарықтық
қатынасқа өту кезеңінде еңбек қорының қалыптасуы және медициналық
қызметкерлер еңбегінің төлемі.
Денсаудық сақтаудағы менеджмент
Денсаудық сақтауда менеджмент жұмыс және қызмет ретінде денсаулық
сақтауда менеджмент жұмысы: жоспарлау ұйымдастыру, дәлел-дәйектер, бақылау.
Мақсаттарды анықтау және шешім қабылдау. Дәлел-дәйектер және медициналық
ұйымдарда оған әсер ететін жағдайлар. Бақылау денсаулық сақтауда менеджмент
функциясы ретінде және оның кезеңдері. Бақылаудың тәлім тәртіптік
көріністері. Денсаулық сақтаудағы мемлекеттік және мемлекеттік емес
ұйымдарды тиімді бақылаудың сипаттамалары.
Басшының қызметі және басқарушылық жұмыстың мәні. Ұйым басшыларының
басқарушылық міндеттері, оларды қызмет бабында іске асыру. Шешім қабылдау.
Шешім қабылдау жаратылысы. Шешім қабылдаудың үлгілері мен тәсілдері.
Денсаулық сақтау ұйымдарының тиімді қызмет істеуін қамтамасыз ету.
Емдеу ұйымдарында еңбек етушілерді басқару. Қызметкерлердің жұмысының
нәтижесін бағалау, бағалау тиімділігі. Болашақта басқарушы қызметкерлерді
дайындау және оған қажет дәлел-дәйектер. Медициналық ұйымдардағы ұжымының
еңбегінің сапасын жоғарлату.
Денсаулық сақтаудағы маркетинг
Медициналық қызмет нарығы. Медициналық қызмет көрсетуге сипаттамалар:
Дерекнамадан айтарлықсыздығы, ажырамаушылығы, сапаның тұрақсыздығы,
сақталмаушылық. Медициналық ұйымдардың маркетинг тұжырымдамасы: сыртқы және
ішкі орта маркетингісі қызметті ұсыну, жаңа қызмет түрлерін жасау, олардың
сапасын жақсарту. Медициналық қызметтің көптүрлілігі және сапасы. Нарықтық
жағдай туралы зерттеулер және талдаулар. Жарнама және медициналық қызмет
көрсетуді ұсыну.
Денсаулық сақтаудағы кәсіпкерлік
Медицинада іскерлікпен шұғылданатын шаруашылық ұйымдардың түрлері.
Шаруашылық есептегі медициналық ұйымдарды құру реті (құжаттарды толтыру,
тіркеу реті, банктен несие алу, инвестициялар тарту, жалға алу т.б.).
Медициналық мекемелердің шаруашылық жұмысын есептеу мәселелері. Шаруашылық
үрдістер мен шаруашылық іс-әрекеттер медициналық ұйымдардың қандай да
меншікті түрде болса есепке алу нысаны ретінде болуы. Шаруашылық жұмысты
есептеуді ұйымдастыру. Денсаулық сақтау нысандарының салық салу механизмі.
Денсаулық сақтаудың сапасын бақылау
Медициналық қызмет көрсету сапасын анықтау. Денсаулық сақтаудың
сапасының сипаттамалары: кәсіби құзырет, қол жетімділік, нәтижелілік, өзара
қарым-қатынастар, тиімділік, толассыздық, қауіпсіздік, қолайлылық. Сапаны
қамтамасыз ету жұмысының түрлері. Медициналық қызмет сапасына сараптама
жүргізудің тәртібі.
Медициналық қызметті лицензиялау
Медициналық ұйымдарға және жеке тұлғаларға лицензиялау мен
аккредитациялау жүргізу тәртібі. Белгіленген кәсіби стандартқа сәйкестігін
анықтау. Өтініш берушінің құқықтары мен міндеттері. Келіспеушілікті шешу
тәртібі және екі жақтың жауапкершілігі. Медициналық көмек көрсету құқығын
лицензиялауды жүргізу үшін қажет жұжаттар.
Денсаулық сақтаудағы стандарттау
Ұйымдастыру технологиялары; медициналық қызмет көрсету; медициналық,
дәрігерлік, фармацевтикалық істі жүзеге асыру үрдісіне пайдаланылатын
технологиялар; дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіру, іске асыру
шарттары, сапасы; медициналық және фармацевтикалық қызметкерлер
біліктілігі; тіркеу-есеп беру құжаттар сандарттары.
Халықаралық денсаулық сақтау
Халықаралық ұйымдардың пайда болу тарихы: олардың міндеттері және
мақсаттары. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДСҰ), оның құрылымы. ДДСҰ-
ның аймақтық бюролары. ДДҰС-ның мүше-мемлекеттері, олардың міндеттері. ДДСҰ-
ның жұмысының негізгі бағыттары, халықаралық денсаулық сақтаудағы әртүрлі
мәселелерді шешудегі маңызы. Қазақстан Республикасы ДДСҰ-ның мүшесі,
мақсаттары және міндеттері. Денсаулық сақтаудағы медициналық білім беру
және ғылым саласындағы халықаралық ынтымақтастық.
Шет мемлекеттердегі денсаулық сақтауды қорғау жүйелері: негізгі
ұстанымдары, ұйымдастырылуы, ерекшеліктері, салыстырмалы талдау.
Медициналық кадрлар
Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар тізімі. Денсаулық сақтау
ұйымдарының типтік қызметкерлер санының нормативтері. Дәрігерлер еңбегінің
төлемі мен ұйымдастырылу жүйесі. Дәрігерлерді, орта буындағы мамандар мен
фармацевтерді дайындау жүйесі, оларды мамандандыру және білімін жетілдіру.
Қазақстандағы жоғары және орта медициналық оқу орындары.Медициналық кадрлар
дайындаудағы негізгі бағыттар. Жоғары медициналық білім берудің негізгі
ұстанымдары.
Денсаулық сақтауды басқаруда есептеу техниканы және автоматтандырылған
жүйені қолдану
Есептеу орталықтары және денсаулық сақтауды басқарудағы автоматтандырылған
жүйе. (БАЖ). Біріккен аурухананы, емхананы, мамандандырылған медициналық
жүйелерді автоматтандырылған басқару жүйесі. Денсаулық сақтау жүйесін
автоматтық басқару жүйесінің негізгі ұстанымдары. АБЖ-ның ақпараттық
қамтамасыз етілуі. Басшы мәліметінің автоматтандырылған жүйесі (БМАЖ), бұл
жүйенің мүмкіншілігі. Автоматтандырылған жұмыс орындары (АЖО). Денсаулық
сақтауды басқарудағы ақпараттық технологиялар. Денсаулық сақтаудағы
біріккен ақпараттық жүйе.
• Тақырыптық жоспары
Дәрістердің тақырыптық жоспары:
№ Тақырыптың аталуы Өткізу түрі Ұзақтығы
1 Қоғамдық денсаулық сақтау Дәріске шолу 1
ғылым және пән оқыту ретінде
2 Денсаулықтың әлеуметтік Дәріске шолу 1
факторлары
3 Демографияның медициналық Дәріске шолу 1
әлеуметтік аспектілері
4 Халық сырқаттанушылығы және Мәселелік дәріс 1
оны зерттеу әдістері
5 Аурудың басымдылық Дәріске шолу 1
класстарының медициналық –
әлеуметтік аспектілері
6 Халық денсаулығын кешенді Мәселелік дәріс 1
бағалау
7 Аурудан сақтану және Дәріске шолу 1
салауатты өмір сүруді ... жалғасы
Денсаулық сақтауда және медицинадағы классикалық және жаңа теориялар
туралы негізгі түсініктер. Пайда болу тарихы және таралуы. Денсаулық
сақтаудың және медицина теорияларының жіктелуі (Ю.П.Лисицин бойынша).
Денсаулыққа байланысты теориялар: қауіп-қатер факторлары, өмір салты,
аурулық және кедейлік күй, өркениеттік аурулар және әлеуметтік
бейімделінбеу. Натуралистік медициналық –биологиялық теориялар: әлеуметтік
биология, этологизм, әлеуметтік экология, күйзеліс теориясы және Сельенің
жалпы бейімдеулік белгілері, фрейдизм, фрейдизмнің жаңа түрі,
психоаналитика, психосоматика, неогиппократизм, стресс және жалпы
адаптациялық синдром теориялары, фрейдизм, неофрейдизм, биотипология.
Медицина функциональдық ақаулар теориясы: жасушалық ақау, нервизм,
кортиковаскулярлық ақау. Натуралистік денсаулық сақтаудың және халық
саының өзгеру теориялары: мальтузиондық, мальтузиандықтың жаңа түрі, ″халық
санын шектеу"теориясы, расизм. Синтетикалық, әмбебаптық теориялар:
денсаулық сақтаудағы конвергенция теориясы.
Заманауи медицинаның этикалық мәселелері:лей қоғамдық денсаулықпен
байланысты: гендік инженерия, клондау әдісі, криогенизация, мүшелерді
трансплантациялау және имплантациялау, эвтаназия, сұрыптау, адамдарға
тәжірибе жүргізу, жасарту, жыныстық өзгерістер және т.б.
Қоғамдық денсаулықты зерттеу әдістетемелер.
Медициналық-әлеуметтік зерттеулер, кезеңдері. Бағдарлама (мақсаттары
мен міндеттері) және жоспар (бақылау бірлігі мен объектісі, қамтуы, бақылау
бірлігін іріктеу және ақпарат жинау әдістері). Жастық –жыныстық және
әлеуметтік топтарды статистикалық зерттеу обьектісі ретінде алу.
Халық денсаулығы жағдайының зерттеу әдістері: статистикалық,
әлеуметтік, медициналық құжаттарды талдау және т.б.
Халықтың жастық-жыныстық және әлеуметтік топтарының денсаулығын кешенді
зерттеу. Халық денсаулығын сандық және сапалық бағалау. Халық
денсаулығын әртүрлі көрсеткіштеріне әлеуметтік және экономикалық
факторлардың тигізетінәсерін бағалау.
Зерттеудің мақсаты мен міндеттерінің, зерттелетін жинақтарды
қалыптастару тәсілдерінің, жүйелі көрсеткіштердің өзара байланысын
ұсыныстар мен тұжырымдары ғылыми практикалық дәлелдеме ретінде пайдалануы.
Денсаулық сақтау практикасына зерттеу нәтижелерін енгізу тәсілдері. Халық
денсаулығы жағдайының мониторингісі. Халық денсаулығының индикаторлары.
Медициналық-статистикалық ақпарат
Медициналық құжаттар: оперативі, оперативті-тіркеу, тіркеу және есептік
құжаттар. Біріншілік медициналық құжат түрінің тізімі. Сырқаттанушылықты
қадағалаудағы автоматтық тіркеулер-туберкулез, қатерлі ісік, қант диабеті
бойынша біріншілік құжаттарды орталықтандыра өңдеу.
Демографияның медициналық – әлеуметтік мәселелері.
Демографияның мазмұны және анықтамасы. Халықтың демографиялық
статистикасының обьектісі ретінде. Халық денсаулығы үшін жәнеденсаулық
сақтау тәжірибесіндегі демографиялық мәліметтердің маңыздылығы.
Халық статистикасы: саны, орналасу тығыздығы, жасы, жынысы және т.б.
белгілері бойынша құрамы. Халық статистикасын зерттеу әдістемесі. Халық
санағы, ұйымдастыру және жүргізу әдістемесі. Халықтың жастық құрылым
типтері: прогрессивті үдемелі, стационарлық, регрессивті немесе кері
тартпалы. Қазақстан халқының саны және құрамы.
Халық динамикасы: халықтың механикалық және табиғи өзгеруі. Көшіп-қону
түрлері: эмиграция, иммиграция, қалалану, шарасыз орын ауыстырушылар,
босқындар. Көшіп-қонудың негізгі себептері мен салдарлары. Халықтың
механикалық қозғалысын зерттеу әдістері.
Туушылық, анықтамасы, есептеу әдістемесі. Туушылыққа әсер ететін
(жалпы және жеке) факторлар. Туушылыққа қарқынының әлеуметтік-экономикалық
және т.б, факторлармен өзара байланысы. Туушылықтың арнайы көрсеткіштері:
фертильдік (ұрықтылық) және инфертильдік, некелік және некесіз және т.б.
Халық өлімі: жалпы және жасқа сәйкес, деңгейі, құрылымы мен қарқыны.
Халықтың табиғи өсуі, түрлері. Депопуляция ұғымы (демографиялық қиысу). Туу
мен өлімжағдайларын тіркеу және есепке алу жүйесі. Туу мен өлім деректерін
куәландыратын есептік құжаттар. Тууышылық пен өлімді тіркеуге алуда
медициналық қызметкерлердің рөлі. Халықтың табиғи өзгеруін талдау.
Дүниежүзі елдерінде, Қазақстанда аймақтар бойынша өзгерудің ерекшеліктері.
Сәбилер өлімі.: Тірі туу, өлі туу, ұрық туралы түсінікСәбилер өлімін
талдау және есептеу әдістемесі. Қазақстан Республикасындағы сәбилер
өлімінің басты себептері: перинатальдық кезеңде пайда болатын жағдай,
дамуында туа біткен ақаулар тыныс алу мүшесінің аурулары.
Болашақ өмірдің ұзақтығы, анықтамасы, принциптері және оларды есептеу
әдістемесі. Өлім (өмір сүру) кестесі туралы түсінік. Қазақстандағы және
басқа елдердегі болашақ өмірдің орташа ұзақтығының көрсеткіштері. Халықтың
қартаюы, салдарлары. Қазақстандағы және басқа елдердегі егде адамдардың
үлесі. Егде адамдар өмірінің әлеуметтік-экономикалық, медициналық және
психологиялық тұрғылары.
Қазақстандағы және басқа елдердегі демографиялық саясат.
Өсіп-өнудің денсаулықпен байланысы.
Өсіп-өнудің денсаулықпен байланысы, анықтамасы. Азаматтардың өсіп-өну
құқығы және оны жүзеге асыру кепілі. ҚР-ғы 2006-2016 жылдардағы гендерлік
теңдік стратегиясы. 200-2012 жылдарға ″Ерлер және өсіп-өнудің
денсаулықпен" мемлекеттік бағдарламасы.
Отбасын жоспарлау. Ұрықтанушылықтың реттелуі анықтамасы, әдістері.
Жасанды түсік медициналық-әлеуметтік мәселе ретінде. Жасанды түсік
тастаудың таралуы. Әлеуметтік факторлардың жасанды түсік тастаудың
жиілігіне әсері. Жасанды түсік тастауға қарсы жүргізілетін негізгі шаралар.
Жасанды түсікке қарсы шарала, контрацепциялық шаралардың маңызы. Туу
жасындағы әйелдердің денсаулығына жасанды түсік тастаудың кері әсерінен
сақтану.
Ана өлімі өсіп-өну жасындағы әйел денсаулығының бірлескен көрсеткіші
ретінде. тАкушерлік себептерге тікелей және жанама байланысты ана өлімі.
Қазақстандағы барлық ана өлімінің басты себептері: шұғыл генитальді
аурулық, акушерлік қан кетулер, жасанды түсіктер. Өсіп-өндің денсаулықпен
байланысы индексі.
Халық сырқаттанушылығы және оны зерттеу әдістері.
Халық денсаулығының жағдайын кешенді түрде бағалау үшін сырқаттанушылық
статистикасының маңызы, Жалпы және алғашқы сырқаттанушылық туралы түсінік.
Денсаулыққа байланысты мәселелердің және аурулардың халықаралық
статистиканың жіктелуі (АХЖ, БҰҰ 10-шы қаралуы), құрылу принциптері Халық
сырқаттанушылығының зерттеу әдістері және көздері. Негізгі тіркеу және іс
жүргізу құжаттары. Өздігінен қаралу, өлім себептері, медициналық тексеру
мәліметтері бойынша сырқаттанушылықты зерттеу. Ауруды есепке алу (тіркеу).
Сырқаттанушылықты жеке және құрама есепке алу.Сырқаттанушылықтың басымдылық
кластарының медициналық-әлеуметтік тұрғылары. Айналағыларға қауіп
төндіретін аурулар мен әлеуметтік маңызды аурулар туралы түсінік.
Аурулықтың кейбір түрлерін арнайы тіркеу (жұқпалы кеселмен аурулық, аса
маңызды жұқпалы емес сырқаттар уақытша еңбекке жарамсыздық, госпитальдық
аурулық). Уақытша еңбекке жарамсыздықтың негізгі көрсеткіштері және оның
экономикалық маңызы. Әрбір ауруды жеке тіркеу және уақытша еңбекке
жарамсыздықты зерттеу. Тіркеу ережесі, кәсіби аурулар мен улануларды
тексеру, осылар бойынша тіркеу және есепке алу. Сырқаттанушылықты
зерттеудің таңдамалы және жалпылай тәсілдері. Сырқаттанушылықтың
себептерін және құрылымын зерттеудегі дәрігерлердің маңызы.. Қазақстанның
халқының сырқаттанушылықты туралы негізгі мәліметтер.
Сырқаттанушылықты қадағалаудағы автоматтық тіркеулер-туберкулез, қатерлі
ісік, қант диабеті бойынша біріншілік құжаттарды орталықтандыра өңдеу.
Физикалық даму.
Физикалық дамудың негізгі негізгі белгілері мен өлшемдері
(антропометриялық, физиометриялық соматоскопиялық). Антропометриялық
мәліметтерді статистикалық өңдеу әдістемелігі. Физикалық дамуды бағалау
кестелері және стандарттары Физикалық дамуды топтық және жекелік
бағалалануы. Сигмальды бағалау. Балалардың және жасөспірімдердің физикалық
және жыныстық дамуының (акселерация және децелерация) медициналық-
әлеуметтік маңызыі.
Халықтың кейбір топтарының физикалық дамуын бақылау жүйесі: сәбилердің,
мектепке дейінгі жастағы балалардың, оқушылардың, студенттердің, әскерге
шақырылатындардың, шақырылғандардың, шақырылғандардың, кейбір өнеркәсіптегі
жұмысшылардың.
Мүгедектік
Мүгедектік себептері. Мүгедектік топтары және оларды топтастыру
принциптері. Халықтың мүгедектелігі, деңгейі, құрылымы.
Медициналық–әлеуметтік сараптамалық комиссиясының құжаттары. Мүгедектік
көрсеткіштері.
Қоғамдық денсаулық сақтау жағдайын жақсартудағы негізгі бағыттар.
Алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсетуге арналған халықаралық
конференция (Алма-Ата, 1978). Алматы декларациясы-ХХ ғасырдың ұлы хартиясы.
ДДСҰ жиырма бірінші жүз жылдықта денсаулық бәріне арналады. (Денсаулық-
21), мақсаты, міндеттері. Мыңжылдық Саммитінде қабылданған Нью-Йорк, 2000ж
.), мыңжылдықты дамыту мақсаты, Қазақстанға арналған мақсаттар, мониторинг
индикаторлары. Қазақстан-2030 стратегиясы. Өркендеу, қауіпсіздік және
баршав қазақстандықтардың тұрмысын жақсарту. 4 ұзақ мерзімді басымды
Денсаулық, білім және Қазақстан азаматтарыныңсалауаттылығы, шешілетін
мәселелер:туушылықтың жоғарлауына, өлімнің төмендеуіне, өмір сүру
ұзақтығының артуына негізделген демографиялық саясат; салауатты өмір салты
және т.б. Қазақстан Республикасы Президентінің жыл сайынғы халқына
жолдауындағы денсаулық тақырыптары.
Аурудан сақтану және салауатты өмір сүруді қалыптастыру
Денсаулықтың валеологиялық тұрғылары. Өмір салты түсінік. Өмір салтының
денсаулыққа әсері. Медициналық белсенділік. Салауатты өмір-салты және оны
қалыптастыру. Өмір салтының көрсеткіштері мен бағалау принциптері. Халық
денсаулығына қауіп-қатер факторларының жіктелуі.. Өмір сүру дағдысына
байланысты қауіп-қатер факторлары. Экономикалық дамыған елдерде аурудан
сақтану стратегиясы: популяциялық стратегия және жоғары қауіп-қатерлі
факторлар стратегиясы. Әлеуметтік және медициналық сақтану шаралары.
Алғашқы және екінші тұрғыдан сақтану шаралары. Сақтану бағдарламалары:
кешенді және мақсаттылық, көп факторлық және бір факторлық, ұлттық,
аймақтық, салалық және бірлестік. Аурудан сақтану және салауатты өмір
сүруді қалыптастырудағы медициналық қызметкерлердің маңызы. Халықты
гигиеналық оқыту және тәрбиелеудің мақсаттары мен міндеттері.Мемлекеттік
бағдарлама ″Салауатты өмір салты" мемлекеттік бағдарламасы.
Қоғамдық денсаулықты сақтаудың ұйымдастырушылық-құқықтық негіздері
Қазақстан Республикасының конституциясы (1995 ж. 30-шы тамыз)
Қазақстан Республикасының Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі
туралы кодексі.
Қазақстан Республикасының 2005-2010 жж. Денсаулық сақтауды реформалау
және дамыту мемлекеттік бағдарламасы.
Халыққа көрсетілетін медициналық көмектің түрлері мен принциптері
Денсаулық қорғауда мемлекеттік кепілдікті қамтамсыз ету және азаматтар
құқығын сақтау. Медициналық көмектің шектелуі кепілдік көлеміндегі
тегінділігі, сабақтастығы және бәріне-бірдей қол жететіндігі. Денсаулығын
жоғалтқан жағдайда азаматтардың әлеуметтік қорғалуы. Медициналық көмек
алудағы әлеуметтік әділдік және теңдік. Халықтың қажеттілігіне сай
денсаулық сақтау жүйесінің дамуы және медициналық мекемелерге бірдей жағдай
жасау. Медициналық әлеуметтік және медициналық санитарлық шаралардың ғылыми
негізделуі және профилактикалық бағыттылығы. Медициналық сақтандырудың және
көп салалы медицинаның дамуы. Азаматтардың денсаулығы үшін мемлекеттік
басқару органдардың, жұмыс берушілердің және лауазымды адамдардың
жауапкершілігі. Азаматтардың денсаулығы үшін мемлекеттік басқару
органдардың, жұмыс берушілердің және лауазымды адамдардың жауапкершілігі.
Азаматтардың және айналасындағылардың денсаулығын сақтау және нығайтуға
жауаптылығы. Сектораралық ынтымақтастық. Қаржылық төлем әділеттілігі.
Медициналық көмектің түрлері: алғашқы медициналық-санитарлық көмек,
мамандандырылған көмек. Қайта оңалту (реабилитация).
Денсаулық сақтау жүйесін басқарудың иерархиялық құрылымы. Денсаулық
сақтауды басқарудың деігейлері: орталық және жергілікті.
Денсаулық ұйымының тізімі.
Тегін медициналық көмектің кепілдік көлемі, анықтамасы, тізбесі.
Денсаулық сақтау мекемелерінің кепілдік медициналық көмек көлеміне
кірмейтін төлемді түрде көрсетілетін медициналық көмектердің тізімі.
Халыққа амбулаторлық-емханалық көмекті көрсету
Халыққа амбулаторлық-емханалық көмекті ұйымдсатыру принциптері (учаскелік
принцип, жалпылық, қолжетерлік, профилактикалық бағыттылық, дәрігерді
ерікті таңдау). Негізгі амбулаторлық-емханалық ұйымдар (қалалық емхана,
қалалық аурухананың емханасы).
Қалалық емхана, мақсаты мен мен жұмысын ұйымдастыру. Емхананың
қызметкерлері және жұмыс істеу тәртібі. Емхананы басқару. Емхананың
құрылымы: тіркеу орны, профилактика бөлімі, емдеу-профилактикалық
бөлімшелері (терапиялық, хирургиялық бөлімдері, дәрігер-маман кабинеттері,
қайта оңалту бөлімі, физиотерапевтикалық бөлімі), емдеу-диагностикалық
бөлімдер (рентгенологиялық, эндоскопиялық, функциональдық әдістер,
зертханалар және басқалар), әкімшілік-шаруашылық бөлім. Қалалық емхананың
бөлімдерінің міндеттері және жұмысын ұйымдастыру. Қалалық емхананың және
оның бөлімдерінің жұмысының көрсеткіштері.
Учаскелік дәрігер мақсаттары, міндеттері, жұмысын ұйымдастыру,
қызметінің көрсеткіштері.
Халықты диспансеризасиялау. Қазіргі кезеңдегі диспансеризациялау.
Қазіргі кезеңдегі диспансеризация мақсаттары. Диспансеризация жүргізу
бойынша нормативтік құжаттар, диспансеризацсиялаудың тарихы, талдау және
нәтижелері.
Қазіргі кезеңде диспансеризацияны жүргізу. Диспансерлік бақылауға
алынатын тұрғындардың топтары. Диспансеризацияның мақсаттары. Барлық
мамандағы дәрігерлердің диспансерлік бақылау ұйымдастыруы, медициналық
құжаттар. Диспансерлік бақылауды жүргізу бойынша жұмыстың көрсеткіштері.
Медициналық тексерулер. Қазақстанда жалпы практикалық дәрігер жанұялық
дәрігер: мақсаттары, міндеттері, құқықтары, жауапкершілігі, қызметінің
түрлері. Семиялық дәрігерлік амбулатория, мақсаттары және жұмыс істеу
принциптері, жұмысты ұйымдастыру, қаржыландыру.
Акушерлік терапевтикалық-бала емдеу бірлестігі.
Амбулаторлық-емханалық мекемелердің тіркеу мен іс жүргізу және есептеу
құжаттары.
Кеңестік-диагностикалық орталық. Құрылымы (тіркеу орны, диспетчерлік
жүйе, психосоматикалық анықтау бөлімі, анықтау үрдісін анықтау бөлімі,
клиникалық-кеңестік бөлім, терапевтикалық, бала емдеу, хирургиялық
бөлімдер, зертханалар: гематологиялық және жалпы клиникалық зерттеу,
клиникалық-иммунологиялық, цитоморфологиялық, функциональдық анықтау,
компьютерлік томография, рентгенмен тексеру, эндоскопиялық, ультрадыбыстық
анықтау, биохимиялық және т.б.) міндеттері. Қаржылық-шаруалық жұмысының
принциптері, қаржыландыру қорлары. Диагностикалық орталықтарға келушілерге
жолдама беру реті. Диспетчерлік жұмыс және оны қаралуға келушілерге реттеу
жұмысы.
Жедел медициналық көмекті ұйымдастыру. Негізгі принциптері және
ұйымдастыру түрлері. Ауруханалық емес шұғыл жәрдем. Орталық жедел жәрдем
станциясының және оның бөлімдерінің жұмысын басқару. Мақсаттары, міндеттері
және жедел жәрдем станциясының құрылымы (шұғыл бөлім, госпитьализациялау
бөлімі, жедел жәрдем станциясының және амбулаторлық-емханалық мекемелердің
жұмысының байланыстылығы. Жедел медициналық көмектің ауруханасы, оның
қазіргі кезеңдегі жағдайлары, жұмысының тиімділігі және сапасы.
Халыққа ауруханалық көмекті ұйымдастыру
Ауруханалық көмек жүйесінде көп салалы аурухана негізгі және алдағы
буындағы бөлім. Қалалық аурухананың құрылымы қызметкерлерінің саны,
міндеттері және жұмысын ұйымдастыруы. Аурухананың төсектер санының
құрылымына, сипатына және қаржыландыруына әсері. Ауруханалық көмекке
нормативтік қажеттілік. Аурухананың жұмысының көрсеткіштері: төсек қорын
пайдалану көрсеткіштері (төсектің жыл бойы пайдалануы, төсек айналымы,
госпитализациялау көлемі, бір аурудың емделу ұзақтығы), өлім көрсеткіші.
Аурухана орнына жүретін технологиялар.
Диспансерлер
Кардиологиялық, тері-венерологиялық, наркологиялық, онкологиялық,
туберкулезге қарсы, психоневрологиялық, эндокринологиялық, дәрігерлік-дене
шынықтыру диспансерлері, олардың құрылымы, міндеттері, қызметтері,
істерінің ұйымдастырылуы.
Ауыл тұрғындарына медициналық көмекті ұйымдастыру
Ауылдық медициналық ұйымдардың тізімі. Ауыл тұрғындарының медициналық
қызметкерлермен, амбулаторлық-емханалық және ауруханалық көмекпен
қамтамасыз етілуі. Ауыл тұрғындарының медициналық көмекке қол жетулігі.
Ауылдық денсаулық сақтау мекемелерінің жалпы материалдық-техникалық
сипаттамасы. Ауылдық денсаулық сақтау жүйесінің кезеңділігі (ауылдық
дәрігерлік учаскесі, ауылдық және облыстық денсаулық сақтау ұйымдары),
олардың сипаттамасы және бағалануы.
Ауылдық дәрігерлік учаскесі: медициналық ұйымдар, медициналық көмек
көрсетуден көлем, міндеттері. Ауыл-шаруашылық жұмысына және оның
мерзімдігіне байланысты медициналық қызметті ұйымдастыру ерекшеліктері.
Ауылдық дәрігерлік учаскесі санитарлық ағарту жұмысы. Ауыл тұрғындарының
кейбір топтарын диспансеризациялау, эпидемияда қарсы жұмыс жүргізу
Аудандық медициналық мекемелер, олардың міндеттері. Орталық аудандық
аурухананың құрылымы және міндеттері, медициналық көмектің көлеміне,
аудандық денсаулық сақтау жүйесін басқаруға байланысты ұйымдастырушылық
әдістемелік орталықтың қызметін жүргізуі. Жедел және шұғыл көмекті
ұйымдастыру. Аудандық мекемелердің жұмысы, құжаттары.
Облыстық медициналық ұйымдар: облыстық аурухана, (міндеттері, құрылымы
және жұмысының көрсеткіштері).
Ауылдық жерде ана мен баланы қорғауды ұйымдастырудың ерекшеліктері.
Өнеркәсіп жұмысшыларына медициналық-санитарлық көмекті ұйымдстыру
Медициналық-санитарлық бөлім, денсаулық сақтау орындары, олардың құрылымы
мен міндеттері. Цехтік учаскелік ұстаным. Жергілікті және салалық денсаулық
сақтау жүйесінің өзара байланысы. Цехтік учаскелік дәрігердің негізгі
міндеттері, қызмет көрсетудің бригадалық әдісі. Өндірістік жарақаттануды
және уақытша еңбекке жарамсыздық аурулығын төмендетудегі цехтік дәрігердің
маңызы. Жұмысшыларды медициналық тексеруден өткізу және оны ұйымдастыру.
Жұмысшыларды, жас өспірімдерді, әйелдерді диспансерлік тіркеуге алу.
Өндірістердегі санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы жұмыс.
Өндірістік жарақаттанудан және кәсіби аурулардан сақтану, өндірістерде
еңбек жағдайын қорғау және қауіпсіздік техникасы. Медициналық-санитарлық
бөлімінің әкімшілікпен және қоғамдық ұйымдармен байланысы. Бизнестің
әлеуметтік жауапкершілігі. Өндірістердің әлеуметтік дамуы-өнеркәсіп
жұмысшыларының денсаулығын нығайтудың негізі.
Акушерлік-гинекологиялық көмекті ұйымдастыру
Біріккен оның міндеттері және құрылымы. Әйелдер кон сультациясы және
оның құрылымы, қызметкерлерінің саны, жұмыс істеу әдістері мен түрлері.
Әйелдер консультациясының жұмысындағы учаскелік ұстаным және диспансерлік
тәсіл. Медициналық қызмет көрсетуді қажет ететін негізгі топтары. Қызмет
көрсету аймақтағы әйелдер арасындағы профилактикалық жұмыс. Профилактикалық
тексерулерді ұйымдастыру және жүргізу. Әйелдер денсаулығының жағдайын
зерттеу және олардың еңбек пен тұрмыс жағдайын жақсарту туралы ұсыныстар
жасау. Жүкті әйелдерге медициналық қызметті ұйымдастыру. Туылатын сәбидің
денсаулығын қорғау үшін жүргізілетін жұмыстар. Жүкті әйелдерді дер кезінде
тіркеуге алуды толық тексеруді, жүктілік кезінде үзбей бақылауды қамтамасыз
ету. Босануға дейінгі мерзімді жүкті әйелдерді жанжақты дайындау.
Гинекологиялық аурулары бар әйелдерге медициналық қызметті ұйымдастыру,
оларды диспансерлік тіркеуге алу және бақылау. Өндірістік өнеркәсіптердегі
акушер-гинекологтың жұмысы. Перзентхана оның құрылымының ерекшеліктері,
оларға қойылатын талаптар. Жүкті әйелдер және гинекологиялық ауруы барларды
қабылдауды ұйымдастыру. Жұқпалы ауруларға қарсы жұмыс жүргізу. Аналар өлімі
мен сәбилер өлімінің алдын алу шараларын жүргізі. Акушерлік-гинекологиялық
көмектің мамандандырылуы. Әелдер консультациясының және перзентхананың
жұмысының құжаттары, есеп беруі мен көрсеткіштері. Әйелдер консультациясы
мен перзентханада және балалар емханасы жұмысында сабақтастықты қамтамасыз
ету.
Перинатальдық орталық, міндеттері. Отбасын жоспарлау және өсіп-өнуден
денсаулықпен байланысы орталығы, оның міндеттері.
Балаларға емдеу-профилактикалық көмекті ұйымдастыру
Балалар ауруханасы, құрылымы. Балалар емханасы, құрылымы, қызметкерлер
саны. Баларға медициналық көмекті ұйымдастырудағы учаскелік ұстаным мен
диспансерлік тәсіл. Учаскелік бала дәрігерінен қызметін ұйымдастыру және
оның мазмұны. Балалардың дамуын және олардың денсаулығының жағдайын
профилактикалық бақылау және патронаж. Балалар емханасында эпидемияға қарсы
жұмыс жүргізу, егу кабинетінің жұмысын ұйымдастыру, ҚР егу күнтізбесі. Сау
және ауру балаларды қабылдауды ұйымдастыру, сүзгі кабинетінен жұмысын
ұйымдастыру. Мамандандырылған көмекпен қамтамасыз ету, мамандардың жұмысын
және қосымша емдеу диагностикалық бөлімдерді. Балалар емханасының
құжаттары, есеп беру және қызметінің көрсеткіштері.
Балалар емханасының құрылымының ерекшеліктері, қызметкерлер саны.
Қабылдау бөлімнің жұмысын ұйымдастыру ерекшеліктері. Санитарлық және
эпидемияға қарсы жұмыс пен емдеу мен тыныштықты қорғау тәртібі. Ауру
балаларды күтуде қамтамасыз ету және тәрбиелеу жұмысы. Ауру балаларды
күтуге аналарды тарту түрлері. Балалар ауруханасының құжаттары, есеп беруі
және жұмысының көрсеткіштері.
Мектепке дейінгі мекемелерде және мектептерде емдеу-профилактикалық
қызметі ұйымдастыру
Мектепке дейінгі мекемелерде және мектептердің түрлері. Мектепке дейінгі
қызметкерлердің тізімі. Балалар емханасының және мектепке дейінгі
мекемелердің жұмысының сабақтастығы. Мектепке дейінгі мекемелердің
міндеттері және олардың профилактикалық жұмысты ұйымдастыру: егу жүргізу,
эпидемияға қарсы шаралар және санитарлық ағарут жұмысы. Мектепке дейінгі
мекемелерінде емдеу-сауықтыру шараларды жүргізу. Мектепке дейінгі балаларға
арналған мамандандырылған мекемелер, олардың жоғары дәрежедегі медициналық
көмекті және қайта оңалту емін жүргізудегі міндеттері. Балалар үйі
медициналық қызметте ұйымдастыру, медициналық қызметкерлердің жұмысының
мазмұны және жұмыс түрлері. Балаларды мектепке дайындау ұшы медициналық
құжаттарды толтыру реті. Мектеп дәрігерінің міндеттері, оның жұмысын
ұйымдастыру. Оқушыларды медициналық тексеруден өткізу және
диспансеризациялау. Балалар емханасының мектепке дейінгі және жарамсыздық
қағазынке мектеп жасындағыларға арналған бөлімдер, олардың құрылымы мен
міндеттері. Мектеп дәрігерінің тіркеу, есеп беру құжаттары жұмысының
көрсеткіштері.
Денсаулық сақтау ұйымдарына еңбекке жарамсыздықты сараптауды ұйымдастыру
Уақытша еңбекке жарамсыздықты сараптау. Уақытша еңбекке жарамсыздықтың
түрлері. Уақытша еңбекке жарамсыздық қағаз медициналық, заңдылық және
қаржылық құжат ретінде. Уақытша еңбекке жарамсыздықтың әртүрлі
жағдайларында еңбекке жарамсыздық қағазын беру және толтыру тәртібі. Еңбек
жарамсыздық қағазын беру және толтыру тәртібі. Еңбекке жарамсыздық қағазын
беруді бақылау. Емдеуші дәрігерлердің, бөлім меңгерушілерінің, бас
дәрігердің және олардың дәрігерлік еңбектік сараптау бойынша
орынбасарларының құқықтары мен міндеттері. Уақытша еңбекке жарамсыздық
жағдайында жұмысқа тұрғызу мәселесі. Мүгедектіктің алдын алу.
Тұрақты еңбекке жарамсыздықты сарыптау. Медициналық-әлеуметтік сараптау
комиссиялары, құрылымы, міндеттері және мүгедектікті анықтаудағы жұмысының
әдістері. Мүгедектік топтары және оның анықтау принциптері. Еңбекке
жарамдылықты қалпына келтіру және ұтымды түрде жұмысқа тұрғызу мақсаты мен
медициналық-әлеуметтік көмек көрсету. Мүгедектерге арналған еңбекке
жарамдылықты қалпына келтіру бағу мен күту үшін бейімделген мемлекеттік
және қоғамдық мекемелердің жүйесі.
Денсаулық сақтауды жоспарлау
Денсаулық сақтауды жүйесін жоспарлаудың негізгі ұстанымдары негізделуі және
қолдануы. Денсаулық сақтау жүйесін жоспарлаудың негізгі тәсілдері: талдау,
салыстыру, тепе-теңдік нормативтік, тәжірибелік, экономикалық-математикалық
және т.б. Денсаулық сақтау жүйесінде стратегиялық жоспарлауды қолдану.
Денсаулық сақтауды жүйесін жоспарлаудың негізгі кезеңдері: базистік
(берілегн мәліметтерді талдау), медициналық қызметтің барлық түрлерінің
қажеттілігін қанағаттандыру деңгейін бағалау. Денсаулық сақтаудың жоспарын
барлық көрсеткіштері мен бөлімдері бойынша құрастыру, жоспардың орындалуын
бақылау және түзетулерді енгізу. Бизнесті жоспарлау.
Денсаулық сақтауды қаржыландыру
Денсаулық сақтауды қаржыландырудың негізгі қорлары және ұйымдастырылуы.
Бюджет туралы түсінік пен денсаулық сақтау жүйесіне жұмсалатын қаржыларды
сипаттайтын негізгі қаржылық критерийлер. Бюджеттік жіктелу. Денсаулық
сақтау жүйесінің бюджетін құру әдістемесі. Бюджеттік тәртіп және қаржылық-
бюджеттік тәртіпке қойылатын негізгі талаптар. Нарықтық жағдайда денсаулық
сақтау жүйесінің қаржылық қорын басқару.
Денсаулық сақтауды экономикасы
Денсаулық сақтау экономикасының анықтамасы, оның мақсаттары. Денсаулық
сақтау экономикасының негізгі сұрақтары және бөлімдері. Денсаулық сақтаудың
әлеуметтік, медициналық, экономикалық тиімділігі туралы түсінік. Денсаулық
сақтаудың экономикасының дамуына ісері, басқа салаларымен өзара байланысы.
Денсаулық сақтау экономикасының негізгі бағыттары: денсаулық сақтаудың
экономикалық тиімділігі (макроэкономика) , денсаулық сақтау тиімділігі-
денсаулық сақтауға пайдаланатын қаржыны ұтымды және тиімді пайдалану
әдістерін іздестіру және жасау (микроэкономика) Халықтың аурулығына, өлім-
жітіміне байланысты экономикалық зардаптың құрылымы. Денсаулық сақтау
мекемелерінің қызметінің көрсеткіштерін экономикалық талдау. Амбулаторлық-
емханалық және стационарлық көмектің құны. Клиника- статистикалық аурулар
тобының негізінде қоғамдық қажеттілік шығынды есептеу. Денсаулық сақтауда
төлемдік бағаның қалыптасуы. . Денсаулық сақтауда пайданы және табыстылықты
есептеу. Нарықтық қатынастарға өту кезеңінде денсаулық сақтау
обьектілерінің өндірістік-шаруашылық қызметін экономикалық талдау. Нарықтық
қатынасқа өту кезеңінде еңбек қорының қалыптасуы және медициналық
қызметкерлер еңбегінің төлемі.
Денсаудық сақтаудағы менеджмент
Денсаудық сақтауда менеджмент жұмыс және қызмет ретінде денсаулық
сақтауда менеджмент жұмысы: жоспарлау ұйымдастыру, дәлел-дәйектер, бақылау.
Мақсаттарды анықтау және шешім қабылдау. Дәлел-дәйектер және медициналық
ұйымдарда оған әсер ететін жағдайлар. Бақылау денсаулық сақтауда менеджмент
функциясы ретінде және оның кезеңдері. Бақылаудың тәлім тәртіптік
көріністері. Денсаулық сақтаудағы мемлекеттік және мемлекеттік емес
ұйымдарды тиімді бақылаудың сипаттамалары.
Басшының қызметі және басқарушылық жұмыстың мәні. Ұйым басшыларының
басқарушылық міндеттері, оларды қызмет бабында іске асыру. Шешім қабылдау.
Шешім қабылдау жаратылысы. Шешім қабылдаудың үлгілері мен тәсілдері.
Денсаулық сақтау ұйымдарының тиімді қызмет істеуін қамтамасыз ету.
Емдеу ұйымдарында еңбек етушілерді басқару. Қызметкерлердің жұмысының
нәтижесін бағалау, бағалау тиімділігі. Болашақта басқарушы қызметкерлерді
дайындау және оған қажет дәлел-дәйектер. Медициналық ұйымдардағы ұжымының
еңбегінің сапасын жоғарлату.
Денсаулық сақтаудағы маркетинг
Медициналық қызмет нарығы. Медициналық қызмет көрсетуге сипаттамалар:
Дерекнамадан айтарлықсыздығы, ажырамаушылығы, сапаның тұрақсыздығы,
сақталмаушылық. Медициналық ұйымдардың маркетинг тұжырымдамасы: сыртқы және
ішкі орта маркетингісі қызметті ұсыну, жаңа қызмет түрлерін жасау, олардың
сапасын жақсарту. Медициналық қызметтің көптүрлілігі және сапасы. Нарықтық
жағдай туралы зерттеулер және талдаулар. Жарнама және медициналық қызмет
көрсетуді ұсыну.
Денсаулық сақтаудағы кәсіпкерлік
Медицинада іскерлікпен шұғылданатын шаруашылық ұйымдардың түрлері.
Шаруашылық есептегі медициналық ұйымдарды құру реті (құжаттарды толтыру,
тіркеу реті, банктен несие алу, инвестициялар тарту, жалға алу т.б.).
Медициналық мекемелердің шаруашылық жұмысын есептеу мәселелері. Шаруашылық
үрдістер мен шаруашылық іс-әрекеттер медициналық ұйымдардың қандай да
меншікті түрде болса есепке алу нысаны ретінде болуы. Шаруашылық жұмысты
есептеуді ұйымдастыру. Денсаулық сақтау нысандарының салық салу механизмі.
Денсаулық сақтаудың сапасын бақылау
Медициналық қызмет көрсету сапасын анықтау. Денсаулық сақтаудың
сапасының сипаттамалары: кәсіби құзырет, қол жетімділік, нәтижелілік, өзара
қарым-қатынастар, тиімділік, толассыздық, қауіпсіздік, қолайлылық. Сапаны
қамтамасыз ету жұмысының түрлері. Медициналық қызмет сапасына сараптама
жүргізудің тәртібі.
Медициналық қызметті лицензиялау
Медициналық ұйымдарға және жеке тұлғаларға лицензиялау мен
аккредитациялау жүргізу тәртібі. Белгіленген кәсіби стандартқа сәйкестігін
анықтау. Өтініш берушінің құқықтары мен міндеттері. Келіспеушілікті шешу
тәртібі және екі жақтың жауапкершілігі. Медициналық көмек көрсету құқығын
лицензиялауды жүргізу үшін қажет жұжаттар.
Денсаулық сақтаудағы стандарттау
Ұйымдастыру технологиялары; медициналық қызмет көрсету; медициналық,
дәрігерлік, фармацевтикалық істі жүзеге асыру үрдісіне пайдаланылатын
технологиялар; дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіру, іске асыру
шарттары, сапасы; медициналық және фармацевтикалық қызметкерлер
біліктілігі; тіркеу-есеп беру құжаттар сандарттары.
Халықаралық денсаулық сақтау
Халықаралық ұйымдардың пайда болу тарихы: олардың міндеттері және
мақсаттары. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДСҰ), оның құрылымы. ДДСҰ-
ның аймақтық бюролары. ДДҰС-ның мүше-мемлекеттері, олардың міндеттері. ДДСҰ-
ның жұмысының негізгі бағыттары, халықаралық денсаулық сақтаудағы әртүрлі
мәселелерді шешудегі маңызы. Қазақстан Республикасы ДДСҰ-ның мүшесі,
мақсаттары және міндеттері. Денсаулық сақтаудағы медициналық білім беру
және ғылым саласындағы халықаралық ынтымақтастық.
Шет мемлекеттердегі денсаулық сақтауды қорғау жүйелері: негізгі
ұстанымдары, ұйымдастырылуы, ерекшеліктері, салыстырмалы талдау.
Медициналық кадрлар
Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар тізімі. Денсаулық сақтау
ұйымдарының типтік қызметкерлер санының нормативтері. Дәрігерлер еңбегінің
төлемі мен ұйымдастырылу жүйесі. Дәрігерлерді, орта буындағы мамандар мен
фармацевтерді дайындау жүйесі, оларды мамандандыру және білімін жетілдіру.
Қазақстандағы жоғары және орта медициналық оқу орындары.Медициналық кадрлар
дайындаудағы негізгі бағыттар. Жоғары медициналық білім берудің негізгі
ұстанымдары.
Денсаулық сақтауды басқаруда есептеу техниканы және автоматтандырылған
жүйені қолдану
Есептеу орталықтары және денсаулық сақтауды басқарудағы автоматтандырылған
жүйе. (БАЖ). Біріккен аурухананы, емхананы, мамандандырылған медициналық
жүйелерді автоматтандырылған басқару жүйесі. Денсаулық сақтау жүйесін
автоматтық басқару жүйесінің негізгі ұстанымдары. АБЖ-ның ақпараттық
қамтамасыз етілуі. Басшы мәліметінің автоматтандырылған жүйесі (БМАЖ), бұл
жүйенің мүмкіншілігі. Автоматтандырылған жұмыс орындары (АЖО). Денсаулық
сақтауды басқарудағы ақпараттық технологиялар. Денсаулық сақтаудағы
біріккен ақпараттық жүйе.
• Тақырыптық жоспары
Дәрістердің тақырыптық жоспары:
№ Тақырыптың аталуы Өткізу түрі Ұзақтығы
1 Қоғамдық денсаулық сақтау Дәріске шолу 1
ғылым және пән оқыту ретінде
2 Денсаулықтың әлеуметтік Дәріске шолу 1
факторлары
3 Демографияның медициналық Дәріске шолу 1
әлеуметтік аспектілері
4 Халық сырқаттанушылығы және Мәселелік дәріс 1
оны зерттеу әдістері
5 Аурудың басымдылық Дәріске шолу 1
класстарының медициналық –
әлеуметтік аспектілері
6 Халық денсаулығын кешенді Мәселелік дәріс 1
бағалау
7 Аурудан сақтану және Дәріске шолу 1
салауатты өмір сүруді ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz