Шеміршек. Жасқа байланысты гистологиясы. Регенерациясы

I.Кіріспе

II. Негізгі бөлім

1. Шеміршек ұлпасы туралы жалпы түсінік
2. Жасқа байланысты гистологиясы
3. Шеміршектің физиологиялық регенерациясы

III. Қорытынды

IV. Пайдаланған әдебиеттер

Шеміршек ұлпасы (хрящевая ұлпа); (textus cartilagineus, лат. textus — ұлпа; лат. cartilago - шеміршек) — қаңқа дәнекер ұлпасы Шеміршек ұлпасы жасушалардан және жасушааралық заттардан құралған.
Жасушааралық заттың құрылыс ерекшеліктеріне байланысты ол: гиалинді, эластинді және талшықты шеміршек ұлпалары болып үш түрге бөлінеді. Гиалинді шеміршек ұлпасының жасушааралық заты мөлдір біркелкі болып келеді. Эластинді шеміршек ұлпасының жасушааралық затында эластин талшықтары, ал талшықты шеміршек ұлпасында коллаген талшықтарының будалары болады. Шеміршек ұлпасы сыртынан шеміршекқаппен (перихондрий) қапталған. Шеміршек ұлпасының жасушаларына прехондробласттар, хондробласттар, хондроциттер жатады. Жасушааралық зат — шеміршек ұлпасының негізін құрайды. Оның құрғақ салмағының 50-70% коллагеннен тұрады. Жасушааралық заттың құрамына хондрин талшықтары мен хондромуконд (мукополисахарид) кіреді Шеміршек ұлпасы организмде тіректік, қорғаныс және механикалық қызметтер атқарады.[2]
Гиалинді шеміршек - ұлпаның ең көп тараған негізгі түрі. Сүтқоректілердің ересек организмінде олар буындардың үстін, қабырғалардың ұштарын, кеңірдекті және т.б. органдардың шеміршектерін құрайды. Гиалинді шеміршек тығыз, серпімді және түсі мөлдір болады. Шеміршектің жасушалары негізгі заттың ерекше қуыстарында орналасады. Көбінесе олар 3-4 жасушалардан тұратын топтар түзеді. Бұл топтар бір жасушаның бөлуінен пайда болатындықтан изогенді топтар деп аталады.

1. Гистология,эмбрология ,цитология ;оқулық/ред Ю.И.Афанасьев ред. Н.А.Юрина пер.ред Р.Ж.Есимова ,пер .ред К.Т.Нурсейтова -М.: ГЭОТАР-
Медиа, 2014.-896б
2. Гистологияның практикалық сабағына арналған әдістемелік оқу құралы/ Д.Ж. Бримов, А.А. Бурхард, Г.А. Адилова, А.С. Адилгереева, А
.И. Маннапова.-Ақтөбе, 2003.-50б.
3. Жункейра Л.К. Гистология. Атлас: учебное пособие/ Л.К. Жункейра, Ж.Карнейро; пер. с анг.под ред. В.Л. Быкова.-М.: ГЭОТАР-Медиа, 2009.576с.
4. Қазымбет .П. Гистология цитология және эмбриология атласы оқу құралы П.Қазымбет –Алматы ;Эвро 2014-399б
5. Нуртазин С.Т. Жалпы гистология: оқу құралы/ С.Т. Нуртазин.-
Алматы: Эверо; Алматы: Қазақ университеті, 2011, 2010.-220, 238б.
6. Юй Р.И. Гистология, эмбриология және цитология бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған микросуреттер атласы/ Р.И. Юй, Р.Б. Абильдинов. –
Алматы: Эффект, 2010. -232 с.
7. Ажаев С.А. Гистология-1: оқулық, 2-ші бөлім: Жалпы гистология/С.А.Ажаев, Т.Ж. Үмбетов.-Түркістан,2010.-366 б.