Әл-Хорезми

Кіріспе

ӘЛ ХОРЕЗМИ (783–850). Толық есімі – Әбу Абдаллах (немесе Абу Жаббар) Мұхаммед ибн Мұса Әл Хорезми. Адамзат өркениетінің дамуына және қалыптасуны өлшеусіз үлес қосқан, көне өркениеттер тағылымының тал бесіктерінің бірі Ежелгі Хорезм еліндегі Хиуа қаласында дүниеге келген. Ол - әйгілі «Шығыстың жеті жұлдызының» бірі, әлемдік қазіргі алгебра ғылымының негізін салушы ретінде белгілі. Орта ғасырлық Ұлы ғалым - математик, астроном (жұлдызшы), тарихшы, жағрапияшы. Деректер бойынша арғы аталары бұл аймақта, Соғды әлемінде кең таралған зороастризм дінінің қасиетті абыздарынан болған.
Ғалымның латынша есімі «Алгоризми», «Алгоритми» түрінде айтылған. Әл-Хорезми – жан-жақты энциклопедист ғалым болған тарихи ерекше тұлға Оның есімі негізінен әлемге, кейінгі ұрпақтарға математика саласындағы зерттеулермен танымал болды. Сондықтан, қазіргі математика ғылымдарының, алгебра ғылымының атасы болып саналады. Қазіргі "алгебра", "алгол" және "алгоритм" сөздері соған байланысты. Яғни бұл ғұламаның есімінен (Алгоритми) тікелей шыққан...
Әлемге танымал ғалымның негізгі ғылыми өмірі негізінен Араб халифатының Орталығы болған Бағдад қаласындағы "Даналық үйінде" өткен. Бұл ғылыми Академияға халифаттың түкіпір-түкпірінен данышпан ғалымдар жиналған және аса ірі обсерватория және ғылыми-тарихи қолжазбалар қоры мол кітапхана бар еді. Ғалымды замандастары "Әл

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Әл-Хорезми
(783-850)

ӘЛ ХОРЕЗМИ (783–850). Толық есімі – Әбу Абдаллах (немесе Абу Жаббар)
Мұхаммед ибн Мұса Әл Хорезми. Адамзат өркениетінің дамуына және қалыптасуны
өлшеусіз үлес қосқан, көне өркениеттер тағылымының тал бесіктерінің бірі
Ежелгі Хорезм еліндегі Хиуа қаласында дүниеге келген. Ол - әйгілі Шығыстың
жеті жұлдызының бірі, әлемдік қазіргі алгебра ғылымының негізін салушы
ретінде белгілі. Орта ғасырлық Ұлы ғалым - математик, астроном (жұлдызшы),
тарихшы, жағрапияшы. Деректер бойынша арғы аталары бұл аймақта, Соғды
әлемінде кең таралған зороастризм дінінің қасиетті абыздарынан болған.
Ғалымның латынша есімі Алгоризми, Алгоритми түрінде айтылған. Әл-
Хорезми – жан-жақты энциклопедист ғалым болған тарихи ерекше тұлға Оның
есімі негізінен әлемге, кейінгі ұрпақтарға математика саласындағы
зерттеулермен танымал болды. Сондықтан, қазіргі математика ғылымдарының,
алгебра ғылымының атасы болып саналады. Қазіргі "алгебра", "алгол" және
"алгоритм" сөздері соған байланысты. Яғни бұл ғұламаның есімінен
(Алгоритми) тікелей шыққан...
Әлемге танымал ғалымның негізгі ғылыми өмірі негізінен Араб
халифатының Орталығы болған Бағдад қаласындағы "Даналық үйінде" өткен. Бұл
ғылыми Академияға халифаттың түкіпір-түкпірінен данышпан ғалымдар жиналған
және аса ірі обсерватория және ғылыми-тарихи қолжазбалар қоры мол кітапхана
бар еді. Ғалымды замандастары "Әл Мажуси" деп мадақтаған. Бұл араб тілінен
алғанда "Ғажайыптар иесі" деген мағынадағы сөз.
Әл-Хорезми өзінің ұрпаққа өлмес мұра етіп қалдырған төмендегідей 9 ірі
көлемді шығармалардың авторы болып саналады:
1. Үндістан арифметикасы туралы кітап - Көне Үндістан есептерінің және
амалдарының талдануына арналған;
2. Алгебра (Ал-джабр) және алмукабаланың есептеулері туралы қысқаша
кітап - Алгебра ғылымының негізгі қағидалары мен амалдарын жинақтауға
арналған;
3. Астрономиялық таблицалар (зидж) – Жұлдызнамалық еңбек, яғни аспан
денелерінің, ғаламшарлардың қозғалысын зерттеуге арналған ;
4. Жер шары бейнесінің кітабы - Планетамыздың жағрапиясы, яғни Жер
бедерін, елдер мен өзен, көлдерді, таулар мен шөлдердің орналасуын анықтап,
картаға түсіруге бағытталған;
5. Астролябияның көмегімен жасалатын зерттеу әдістері туралы кітап;
6. Күн сағаттары туралы кітап;
8. Еврейлер дәуірінің (пайғамбарлар дәуірі) сипаты және оның
мейрамдары туралы трактат;
9. Тарих кітабы – адамзат тарихына арналған туынды.
Әл-Хорезмидің жазған еңбектері оның замандастарының көрсетуінше
берілген. Алайда қазір оның шығармаларына түсіндірмелер жазған, көшірмелер
жасаған және көне латын тіліне аударылған еңбектеріннің бүгінге дейін
сақталғандарының барлық санын қосып есептегенде, бізге оның осы жоғарыда
аталған шығармаларының жетеуінің ғана көшірмелері немесе жалпы мазмұны
жетті. Анықтап көрсеткенде, жоғарыдағы тізімнің ішінен соңғы екеуі, адамзат
мәдениеті мен тарихына арналған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.