Антисептика және Асептика

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР:

КІРІСПЕ

1. Антисептика.

1. 1 химиялық антисептиктер.

1. 2 механикалық антисептика

1. 3 физикалық антисептика

1. 4 биологиялық антисептика

2. Асептика

1. Антисептика

Асептика деп микробтардың жарада немесе адам мүшелерінде өсіп-өнуіне кедергі жасайтын әдіс, олрады жоюға бағытталған ем, алдын-аул шараларының жиынтығы. Ағылшын хирургі Д. Листер Л. Пастердің ғылыми еңбектеріне сүйене отырып 1867 жылы операцияға пайдаланатын құрал-саймандар, хирургтің, операция мейркешінің қолдары және тағы басқалар микробтан таза болу керектігін дәлелдеп еңбек жапзып шығарды. Микробтардың өсіп-өнбеуіне ол ғылым карбол қышқылын ұсынады. Сондықтан микробтардың өсуіне мүмкіншілік бермейтін химялық заттарды- ансептикалық заттар деп атайды.

Бұл әдісті пайдаланған хирургтар карбол қышқылы адамның клеткаларына зиянын тигізетіндігін, науқасты уландырып, кейде өлімге ұшырататындығын, ал хиругтардың және олардың көмекшілерінің уланып, тістерінен айырылатындығы анықталған. Сондықтан карбол қышқылы орнына сулема, салицил қышқылы, бор қышылы, көмір қышқылды натри (сода) және тағы басқа химиялық заттар пайдаланыла бастады.

Антисептиканың әдістері: химиялық, физикалық, механикалық және биологиялық болып бөлінеді.

ХИМИЯЛЫҚ АНТИСЕПТИКТЕР. Қазіргі уақытта көп антисептикалық заттарды қолданып жүр. Солардың ішіндегі ең көп пайдаланатындары төмендегі заттар.

Голлоидтық заттар. Хлорацид (chloracidum) . Қазіргі уақытта 0. 5 процент ерітіндісі хирургтың қолын жууға, резеңке қолғаптарды, түтік аспаптарды ( катерлер, дренаждар ) . Іріңдеп қабынған жараларды, қуыстарды жуып тазалау үшін қолданылады.

Хлорамин Б. 2 процент ерітіндісі сол жоғарыда айтылған айтылған мақсатта қолданылады.

Йодтың спирттік ерітіндісі. 5-процент ерітіндісі операция жасалатын алаңды және жараның айналасын тазалауға қолданылады.

Люголь ерітіндісі- калий йодид спиртте немесе суда ерітілген және йод ерітіндісі қоспасы болып пайдаланылады. Резеңке қолғаптарды, жараны тігетін жібек жіптерді залалсыздандыру үшін қолданылады.

Йоданат. 1процент йод ерітіндісін сумен 3 есе көбейтіп, операция жасайтын алаңды 4 рет тазалайды.

Тотықтырғыштар (оксилители) . Сутегі тотығы. Іріп-шіріген жараны жууға және оның исін бейтараптау үшін қолданылады. Сонымен бірге жарадан шіріген тіндерді сыртқа шығаруға көмектеседі.

Калий перманганаты- 0. 1-0. 5 процент жараны қуықты жууға, жағымсыз иісті бейтараптауға жақсы. 2-5 процентті ерітіндісі терідегі жараны емдеуге пайдаланылады.

Бор қышқылы. 2 процент суға араласқан ерітіндісі аяқшасымен кок ірің таяқшасымен іріңдегенде жуылады немесе май, ұнтақ түрінде пайдаланылады.

3. Ауыр метал тұздары. Екі хлорлы немесе сулема, сулеманың 1:1000 ерітіндісі науқастың ыдыс-аяғын, құралын-жабдықттарды, резеңке қолғаптарды, жараны тігетін жібек жіптерді залалсыздандыру үшін қолданылады.

С улема улы зат болғандықтан ол қызыл түске боялады және өте абайлықпен пайдалану қажет. А-тізімінде сақталады.

Диоцид (diocidum) . 1:1000 ерітіндісімен құрал-саймандар залалсыздандырылады, ал 1:500 ерітіндісімен қолды жууға болады.

Күміс нитратының- 1:500, 1:1000 жараны, қуық қуысы жуылады. Бұның 10 проценттік ерітіндісімен жарада дәнекер, түйіршік тканьдер мөлшерден көп өсіп кеткенде оларды күйдіруге қолданылады.

Протаргол. 1-2-3 процент ерітіндісі қуықтың қабынуында оған жіберу үшін тұтастырғыш және қабынуға қарсы дәрі түрінде қолданылады.

4. Спирттер. Этил немесе шарап спірті. Теріні құрғатып, бүгістіреді және спирттің микробтарды өлтіретін қасиеті бар. Қолды және операция жасайтын аймақты тазалау үшін 70 жіне 90 процент ерітінділері түрінде қолданылады.

5. Формальдегиттер. Формалин. Формальдегідтің 40 процент су ерітіндісі болып табылады. Құрал-саймандарды залалсыздандыру үшін қолданылады. (0, 5 процент ерітіндісі) . Үш үлесті ерітіндінің құрамына кіреді(1000 мл қоспаларынан алынған суға формалин 20г, карбол қышқылы 10г, натрий гкорбанаты 30г) .

6. Фенол. Фенол-карбол қышқылы. 3-5процент ерітіндісі науқастың

пайдаланатын заттарын залалсыздандыру, құрал-саймандарды, аспаптарды, резеңке қолғаптарды залалсыздандыру үшін қолданылады. Үш үлесті ерітіндінің құрамына кіреді.

Қарамай (деготь) қарағай қабығынан құрғақ тәсілмен алынған зат. Антисептикалық және қабынуға қарсы әсер етеді. Вишневский майыны құрамына кіреді.

7. Бояуштар. Этакридин лактаты- риванол. 1:500, 1:1000 ерітіндісі іріңді қуістарды жуу үшін қолданылады.

Бриллиант жасылы. 0. 1-0. 2 процент спиртті ерітіндісі іріңді ауруларда теріге жағу үшін қолданылады.

Метилен көгі. 1-3 прцент спиртті ерітіндісі антисептикалық дәрі ретінде күйіктерде және іріңді тері ауруларында қолданылады.

8. Нитрофуран тобы - фуруцилин. 1:5000 ерітінділерінде іріңді жараларды емдеу, қуыстарды жуу үшін қолданылады. Анаэробтар жиынтығына белсенді әсер етеді.

Фурагин. 0, 1 процент ерітіндісінде, әсіресе кеңірдекше өзегінің ауруларында қолданылады.

9. Сульфаниламид препараттары . Стрептоцид. әр түрлі қабынған процестерде пайдаланылады. Күніне 0, 5-2г-нан 4-5рет ішіледі.

Норсульфазым. Әсіресе стафилококтар дамытқан ауруларда стептоцидке қарағанда едәуір белседі әсер етеді. 0. 5-1. 0 г- нан әр 4-6 сағат сайын.

Сульфадемизин еә күшті әсер ететін сульфаниламидтердің бірі болып табылады. Мөлшері алдыңғы дәрілерге ұқсас.

Антибиотиктер айтарлықтай биологиялық белсенділікке ие. Олар микробтардан, өсімдіктерден, жануарлар тканьдарынан және синтетикалық жолдармен алынады.

Химядағы жаңалықтар бағдарланған өзгермелі қасиеттерге ие синтетикалық және жартылай синтетикалық антибиотиктердің пайда болуына алып келеді, олардың ұзақ уақыт әсер ету қасиеті бар. Жартылай синтетикалық пеницилиндер жоғарғы белсенділікте болғандықтан пеницилинге шыдамды стафилококтарға әсер ететін және операциядан кейінгі кезеңде, көкірек қусының іріңді қабынуында, сесисте, остеомелитте қолданылады.

Кең спектрде әсер етуші антибиотиктер асқазан-ішек жолы және зәр-жыныс жолдары ауруларында жақсы көмектеседі.

Пеницилин тобы . Бұл топқа көп сандағы әр түрлі пеницилин түздары жатады. Препараттар әр түрлі микроорганизмге қатынасы жағынан спектрлі әсерге ие(бактериялық пеницилинге шыдамды түрлері пайда болуына байланысты стафилококтарға қатынасы жағынан аз нәтижелі болып отыр) .

Пеницилин натрий хлоридінің иозотоникалық ерітіндісіне ерітіледі, бірақ көбінесе новакаиннің 0. 25-0. 5 процент ерітінделеріне ерітіледі. Пеницилин организмнен тез шығып кетеді, оысған байланысты, тәулігіен 4-6 рет жіберіледі. Үлкен адамдар үшін орташа мөлшері 2-3 ЕД, тәулік мөлшері - 1 000 000 нан 3 000 000 ЕД-ге дейін. Пеницилин тері астына, бұлшық етке, көк тамырға, қызыл тамырғаәр түрлі қуысрат(қарын көкірек буын қуыстары), кеңірдекке және жұлын қуыстарына жіберіледі. Пеницилин ішуге феноксиметилпеницилин ретінде қолданылады, ол асқазан сөлінің ісерінен бұзылмайды. Пеницилинмен әсіресе оны басқа антибиотиктермен қосып ұзақ уақыт емдегенда саңырауқұлақ ауруы- кандидомиоз болуы мүмкін.

Стрептомицин тобы . Стептомицин әр түрлі микрофлораларға, сондай-ақ туберкулез микробактериясы на көбінесе оны өлтіруге көменктеседі. Тәулігіне 5 ЕД-дан 1 000 000-ға дейін 1-2 рет бұлшық етке жіберіледі.

Тетроциклин тобы . Тетроциклин операциядан кейінгі асқынулардың, күйіктердің, әр түрлі іріңді аурулардың алдын алу үшін қолданылады. Сепсисте пеницилин және стрептомицинді араластып пайдаланады. Тәулігіне ішу үшін 0. 1-0. 5 г-нан 4-6 рет таблеткалар беріледі. Тәуліктік мөлщері 2 г. Керек жерлерге 1-2 процент май түрінде қолданылады.

Биомицин. Пеницилинге және стрептомицинге шыдамды микробтардан болған ауруларда жақсы нәтиже береді. Басқа антибиотиктермен араластырып пайдалануға болады. 100 000-200 000 ЕД таблеткалар қолданылады. Тәулігіне мөлшері 2 000 000 ЕД артпауы керек. Антибиотиктер- амионглюкозидер. Мономицин кең спектрлі әсері бар. Тетрациклинге, левомицинге, стрептомицинге шыдамды микроорганизмдерге белсенді әсер ететеді. Бұлшық еттерге, қуыстарғажіберіледі және ауыздан беріледі. Көп уақыт қабылдағанда есту жүйесінің қабынуы түрінде реакция береді, кейде бүйрек қызметін нашарлатады.

Саңырауқұлақ ауруларына қарсы антибиотиктер . Нистанин ең күшті саңырауқұлақтарға, әсіресе Gandida түріндегі ашытқыға ұқсас саңырауқұлақтарға әсер етеді. Бактерияларға әсері белсенді емес. Әр түрлі жерге тарап кетпнген кандидомикоздың алдын алу және оны емдеу үшін қолданылады. Таблеткалар түрінде күніне 500 000 ЕД 3-4 рет немесе 250 000 ЕД 6-8 рет қолданылады. Ауыр саңырауқұлақ ауруларында мөлшері көбейтілінеді.

Леворин. Саңырауқұлақ ауруларын емдеуде күніне ауыздан 500 000 ЕД 2-3рет, капсулаларда немесе шырышты қабықтарына жағу үшін майлар түрінде қолданылады.

Антибиотиктердің кең жинағы ол немесе бұл препаратты, не болмаса олардың құрастырмасын қолайлы етіп пайдалануға мүмкіндік береді. Дегенмен ол не бұл антибиотиктерді үйлетіріп қолдануға олрадың бірлесіп әсер ету түрін есепке алу қажет. Бір жағдайларда антибиотиктер бірінің әсерін бірі күшейтеді, ал басқа бір жағдайларда олардың бір біріне қарсылығы байқалады.

Науқастарды антибиотиктерді қабылдауын анықтау . Антибиотиктерге болатын жоғары сезімталдығын анықтау үшін антибиотиктер оларды тері ішіне жіберіліп сынау жасалады. Осы мақсатта 1000 ЕД антибиотикке ие 0. 1мл изотоник ерітіндісі біектің алаөан жағына, теексеріп көру үшін осындай мөлшерде натрий хлорийдінің изотоник ерітіндісі антибиотиксіз қолданылады. Жоғары сезімталдығы бар адамдарда антибиотик жіберілген жерде айтарлықтай ісіну, қызару, бөртпелер пайда болады.

Антибиотиктер терапиясындағы қателіктер мен қателер . Антибиотиктертің қолайлы мөлшерін дұрыс анықтамау, антибиотиктің терапиялық мөлшерінің негізсіз, жөнсіз көбейтілуінде улану қаупі паіда болады. Мысал, стрептомицин, каномицин, моноцин мөлшерінің көптігінен олардың естуіне әсер етіп, кейде науқса керең болып қалуы мүмкін. Мөлшері кемігенде емдеу нәтижесі жеткіліксіз болады және ауру созылмалы түріне айналады.

Антибиотиктерді пайдалануға болмайтын жағдайлар . Антибиотиктерді вирусты инфекцияларда, денесінің ыстығының көтерілуінің түсініксіз жағдайларында беруге болмайды.

Антибиотиктерді теріс таңдау . Әрбір нақты жағдайда антибиотик спектірінің бөлінген, ажыратылғна ғоздырушыға сәйкес келуі, антибиотик терапиясының табысты қолданылуының өте жақсы шарты болып есептеледі. Тар спектрлі препарттар қолданылуы қажет. Кең спектрдегі әсерлі антибиотиктер берілгенде, улану құблыстары және дисбактериоздың пайда болуын бақылауға болады. Сондай-ақ антибиотиктердің фармокодиномикасын және оның ақаулық дерт ошағына өту жолын есепке алу керек.

Антибиотиктердің қоспасын негізсіз қолдану . Антибиотиктерді пайдалануда монотерапияға, яғни микрофлораның сезімтал түріне қарай қолданылуы қажет. Антибиотиктердің қоспалары тек аралас инфкцияда ғана белгіленеді. Антибиотиктердің қоспалар негізсіз қолдануа қосымша улану жіен аллергиялық қаупі артады. Жарамдылық мөлшері өткен жіне дұрыс сақталмаған антибиотиктерді пайдалануөа болмайды.

Пеницилин зиянды әсерлері . Антибиотикке жоғары сезімтал науқастарда аллергиялық әлсіздік пайда болады. Тек реакция беруші антибиотиктерден ғана емес, басқада жоғары сезімталдық жағдай пайда етуші дәрі заттарына да сезімталдығы күшейуі мүмкін. Алдын-алу: антибиотиктпен емделгенде әр түрлі әсерлік жағдай болғанын сұррап білу керек. Бастапқы мөлшері көп болмауы тиіс. Алдын ала антибиотикке сезімталдығы анақталады.

Анафилактикалық естен тану пенциллинді қолданғанда көбірек, басқа антибиотиктерді қолданғанда сирегірек байқалады. Клиникалық белгісі қан қысымының төмендеуі, естен тануы, бет және шырышты қабықтың ісінуі, есек жемнің пайда болуы, сирегірек құсу және іш өту байқалады. Ауыр түрлерінде ішектен қан кету, дем алудың қиындауы, мидың ісінуі, бауырдың зақымдануы, ессіз жағдай байқалады. Жіберілгеннен кейін бірінші минуттарда-ақ не бірінші сағаттардан-ақ адам өліп кетуі мүмкін.

Емделуі 0. 1процент ноадренрлин немесе адреналин ерітіндісін 0. 5-1мл мөлшерде тері астына немесе бұлшық етке жіберу қажет. Ауыр жағдайларда көк тамырна жіберу қажет. Көк тамырға тамшылатып 500мл изотоник ерітіндісіне кортикостероидтар және мезотонмен бірге жіберіледі. Көк тамырға преднизолон ақырын 50-100мл мөлшерінде, гидрокортизон 100-250мл мөлшерінде, калций хлориді 10 мл 10 процентеріесе тіндісінде жіберіледі. Егер тамақ ісінсе, трахеостомия істелініп, жасанды дем беріледі жәен димедрол жіберіледі. Пеницилинді жіберуде пайда болған анафилтикалық естен тануды бұлшық етке 800 000 ЕД пенициллиназа жіберумен емдеу қажет.

Суперинфекция . Антибиотиктермен емдеу барысында негізгі ауруды қоздыратын флора жойлады. Осы жағдайда ауруды(эндокринді) суперинфекция қоздыратын шартты патогенді микрофлораның тез пайда боуы байқалады.

Кандидоздар Gandida тегіне жататын нан ашытқысына ұқсас саңырауқұлақтар кондидамикозын пайда етеді. Антибиотиктер терапиясы(әсіресе кең спектрдегі әсерлі препараттар) қалыпты микрофлораның әртүрлі уәкілдерінің арасындағы әдеттегі қатынасты бұзады және Gandidaның белсенділігіне әсер етеді. Кандидоздардың сыртқы қабаттарының жіне ішкі ағзаларының зақымдалуы байқалады.

Емі: антибитиктерді қолданбай нистанин немесе леворин бару қажет.

1. 1 Механикалық антисептика

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.