Жеңіл атлетика сабағы процесі

Пән: Спорт
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 45 бет
Таңдаулыға:

Зерттеу нысаны. Жеңіл атлетика сабағы процесі.

Зерттеудің мақсаты -қысқа қашықтыққа жүгіру техникасын жетілдіру мен әдіснамалық-теориялық негіздерін анықтау.

Зерттеудің міндеттері:

-қысқа қашықтыққа жүгіру техникасын жетілдірудің механизмдерін анықтау.

- қысқа қашықтыққа жүгіру техникасын жетілдірудің мүмкіндіктерімен қозғалыс қимылдар жүйесін сипаттау.

Зерттеу әдістері: Зерттеу мәселесі бойынша педагогикалық, психологиялық және әдістемелік әдебиеттерге теориялық талдау жасау; мектептегі оқу-тәрбие үдерісін бақылау; әңгіме жүргізу.

Дипломдық жұмыстың құрылымы . Дипломдық жұмыс кіріспеден, 2 бөлімнен, қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 Жеңіл атлетика спортының теориялық негіздер

1. 1 Жеңіл атлетика спортының пайда болу тарихы

2012 жылғы жеңіл атлетикадан Лондон қаласында өткен олимпиадада Ольга Рыпакова алтын медаль жеңіп алды. Оның көрсеткіші 14. 98 м болды.

Жеңіл атлетика үлкен бес бөлікке бөлінеді жүру, жүгіру, секіру, лақтыру, және көп сайыс. Дене тәрбиесі факультетінде жеңіл атлетика оқу-ғылыми пән, ол практикадан және теориядан, оқыту үйрету әдісінен құралады.

Атлетика ертедегі грек сөзінен алынған аударсақ кұрес жаттығу дәл аты жолда жаттығу. Көптеген жеңіл атлетика түрлері жолда өтеді.

Гректерде атлет деп күшті ептілі адамдарды атаған. Жеңіл атлетика түрлерінен көптеген сайыстар өткен. Олар 172, 5 қашықтыққа (стадиге жүгірген) стадий табан өлшемі.

Саяхатшылардың айтуы бойынша қазақ жерлерінде ертеде жүгіруден сайыстар өткен ол 1-3км аралықта өткізілген. Таяқ лақтыру, әр нысанаға тигізу, қысқа қашықтыққа жүгіру, қада қадау.

Биік таудын басына тасқа аталарымыз жазып кеткен. «Ақылды болғын келсе жүгір, әдемі сұлу болам десен жүгір епті күшті болам десен жүгір».

Ақыл екі түрге бөлінеді: 1. Дәпішпен ақылды, ол терен ойдан тұрады (сабырмен) . 2. Эмоционалдық ақыл, қобалжудан қорқудан пайда болады.

Ұзаққа жүгірген адымды, ұзартып қоя алмайды, басты артқа шалқайып, алға епкеитін ұзақ жүгіру қиын осылай.

Жүгіру жайдақ жермен және кедергімен жүгіру. Жүгіру түрлері қысқа қашықтыққа (100, 200, 400м), орта (800, 1500м), ұзын қашықтықтар (5000, 1), марафон 42км 195м, эстафеталық жүгіру кен орын алады олар 4х100м, 4х400м аралықта өтеді.

Жайдақ жермен жүгіру айналмалы 400м жолда өтеді (сағат тіліне қарама қарсы жүгіріледі) . 400м жүгіру жеке жолда өтеді, әр жүгіруші өз жолымен жүгіреді.

Кедергімен жүгірудің мынандай айырақшылығы бар:

-Кедергімен жүгіру ерлерде: 110м-400м, әйелдерде: 100м-400м

- 3000м кедергіден жүгіру (стипль-чез) кедергілері ұзын, сулы жардан түрады, олар бір жақ секторда орналасады.

Эстафеталық жүгірудің мақсаты-жоғарғы жылдамдықпен эстафеталық таяқшаны сөреден, мәреге бір біріне беріп жеткізу кесінділердін ұзындығы әр түрлі (қысқа, орта әр түрлі) .

Жоғарғы жылдамдықпен жүру үшін спорттық жүрудің техникасын саналы менгеру керек. Секунд жүру ішкі органдардын қызметіне, қан айналысының жақсаруына жақсы әсер етеді.

Секунд жүруден жарыстар стадионда, асфальт жолдарда. Жай жолдарда 3 және 50 км аралықта өтіледі.

Жүгіру - адамның табиғи қозғалыс түрі. Бұл дене тәрбиесінің кең тараған түрі ол футбол, баскетбол, кол добында кеңінен қолданылады.

Жүгірудін емдік қажеті өте зор. Жүгіру кезінде жылдамдықты, ырғақта мөлшерлеп отыруға әбден болады, сонымен қоса жүгіру жалпы шыдамдылықты, жылдамдықты, арнайы шыдамдылықты кенінен дамытады. Жүгіру кезінде әлемге деген сүиіспеншік оянады, табиғат, көлдер, ағаш иістерін терең сезінеді.

Жүгіру кезінде жеңіл атлетикамен айналасатындарға көптеген талап қояды, оның жүрек қызметінде денсаулығында ақау болмауы керек, олар арнайы топтарға жатады, жүгіру кезінде жүру, жай жүгіру сабақ кезінде қолданылады, бірте-бірте жылдамдық қосады.

Мысалы: жүгірумен таңертең айналыскысы келген адам сағаттын шылдырып ағанын естіп оң жаққа бұрылып, жата береді, ол эмоциалық ақылдым женуі деп қарауға болады, бірақ тұрғанан кейін өзіне-өзі ырза емес. Осы жалқаулықты женсе ол бірте-бірте жүгіріп, 10км дейін жүгірудіп көтерсең байсалды, сабырлы боласын [5, 6] .

Жүру-адамнын табиғи қозғалу әдісі. Адам жүре бастағаннан бастап осы түрімен айналысады, бірақ оған мән бермейді. Түзу жүру деген ой келмейді ұзаққа жүрген кезде (10-20км) жұмысқа барлық бұлшық еттер, әсіресе жүрек, дем іске қосылып, қан айналу қызметі, зат алмасу процесі жақсарады. Жай жүру жаттығуларының сауықтыру мағнасы өте зор жеңіл атлетиканың бір мақсаты дұрыс жүруді үйрету[7] .

Жай жүруден басқа мынандай түрлерді айтуға болады: саяхат адымымен жүру, саптық, енкеиіп жүру. Спорттық жүруден (20-50км) жарыстар өтеді [8] .

Спорттық жүру техника жағынан ауыр, бірақ өте қолайлы себебі жай жүруден жылдамдығы екі есе артық болып келеді.

«Индустриальная Караганда» газетінін жүлдесі үшін өтетін эстафетада 1 кесінді 1000м, 500м, ақырғы мысалы 200м (18 кесінде - 18 адам жүгіреді) .

Табиғи ойпат жермен өтетін кросс 15км дейін өтеді, халық аралық жарыс 12км, марафон 42км 195м жеңіл атлетикада ең үлкен қашықтық болып есептеледі. Сонымен қоса көптеген жоғарғы марафондар өтеді мысалы: Қарағанды-Теміртау-Алматы-Астана т. б.

Секіру-адамның, кедергілерді жаратылыстан берілген әдіспен өту, олар көбенесе жедел уақытта барлып нерв-бұлшық еттер күшін пайдалану арқылы орындалады.

Жеңіл атлетика секірулерін сабақта өткен кезде, шәкірттер өз денесін тепе тендікте ұстап қалуды, қүшті бір жерге жинақтауды, күшті, жылдамдықты ептілікті батылдықты дамытады. Секіру жаттығулары аяқ бұлшық етін жақсартып, дамытып, секіру қабылетін жақсы дамытады.

Секіру жаттығулары екі түрге бөлінеді:

-Тік тұрған кедергіден өту, басты мақсат жоғары секіру, қазырғы Қазахстан рекордтын атап өтсек: сырықпен секіру 5. 92м Потапович. Екпінмен жүгіріп біктікке секіру 2, 36м Засимович, әйелдер 7. 31м Е. Коконова.

-Көлденен секіру, басты мақсаты алысқа - секіру, оған жататын ұзындыққа және үштік секіру (ұз секіру 8м 95см Пауэл), үштік секіру 18м 29см Эдвартс Қазақстан 8м 16см Василенко үштік секіру 17м 58см Сакиркин.

Секірулер орында түрып және екпінмен жүгірумен орындалады.

Лақтыру-итеру, лақтырудан тұратын жаттығулар, жарыстарда арнайы снарядтар пайдаланады ядро 7кг 257г; найза ерлерде 800г, әйлдерде 600г; диск 1, 5кг, әйелдер 1кг.

Лақтыру - итеру және лақтыру жаттығуларынан құралып, арнайы снарядтарды алысқа лақтырудан жарыс өткізіледі. Көрсетілген нәтиже метр және сантиметрмен өлшенеді.

Лақтыру жедел уақытта орындалып, қол, иық дене аяқ бұлшық еттері тепе тендік үйлісімді байланысты қозғалыста қызмет жасайды.

Жеңіл атлетика снарядтарын алысқа лақтыру үшін, күшті, жылдамдықты, ептілікті бір жерге үйлестіре білу көзделген нәтижеге жетудің басты шарты. Лақтырумен айналасу осы жоғарғы айтылған дене қабылеттілгін дамыта отырып, сонымен қоса дене бұлшық еттерінің бір келкілі дамуын қамтамасыз етеді.

Жеңіл атлетикалық лақтыруды орындау әдістерін үш түрге бөлуге болады.

-Бастан асыра лақтыру (найза және граната) ;

-Бұрылып тастау (диск, молот) ;

-Ядро итеру (артқа ырғып және айналып итеру деп екі түрге бөлінеді) .

Лақтыру әдістерінің әр қалыпта орындалуы снарядтын салмағына, пішініне байланысты. Жеңіл, ұстауға ынғайлы снарядттарды екпін алып бастан асыра лақтыруға ынғайлы. Ауыр снарядтарды (диск, молот) бұрылып лақтыруға, ұстайтын тұтқасы жоқ снаряд ядроны итеруге қолайлы.

Көп сайыс әр түрлі жүгіру, секіру және лақтырудан тұрады. Олардын аттары жеңіл атлетика түрлерінің кіретін санына байланысты аталады: үштік, төртік, бестік, жетіклік, ондық сайыс. Көп сайыспен айналасу осы жеңіл атлетика түрімен айналастатындарға өте жоғары талап қояды.

Жоғарғы әдісті менгере отырып сонымен қоса спортсмен спринтерде жылдам, снаряд лақтырушының күші, секіру, және епті жоғары секірушінің кедергімен, сырықпен секірушінін батылдығы, орта қашықтыққа жүгірушінің шыдамдылығын қажет етеді.

Көп сайыспен айналысу денені жан жақты дамытудың тамаша бір жолы. Президенттік тест талаптарын орнадауда осы көп сайыспен айналысу, жас спортшыға арнайы жаттығуларға көшуге әстіресе 60м жүгіру, орыннан секіру, граната лақтыру, 2000м қашықтыққа жүгіруге жеңіл болады, және жоғарғы нәтижеге жетуге өз әсерін тигізеді.

Көп сайыстын жетістігі ұпай санымен есептеледі мысалы 100м - 12, 3 - 281 ұп, ұзындыққа секіру 500 - 382 ұп, биіктікке секіру 1, 40 - 421 ұп. Осы ұпайларды дұрыс бөлу үшін арнайы кесте құрастырылған (кесте 1986 ж. - 2001 ж. ) .

Дене тәрбиесі мұғалімі болсын, бапкер болсын өзінің таңдап алған спорт түрінен қандайда бір іс-шараларды жоспар-лап, ұйымдастыру мен өткізуден бұрын ең бірінші кезекте сол спорт түрінің тарихымен танысқаны дұрыс. Маманның ол спорт түрі қайдан шықты, қай елде пайда болды және оның одан әрі дамуына не әсер етті деген мәселелерді білуі, өзінің одан арғы оқытушылық-бапкерлік жолдағы қызметін дұрыс жолмен жүргізуіне бірден-бір себеп болары сөзсіз.

1. 2 Жеңіл атлетитка дамуы мен оның түрелері

жаңаланбаған рекордтарға тоқталып өтпекпіз. Мәселен, 1983 жылы 800 метрлік қашықтықта бақ сынаған чехословакиялық Ярмила Кратохвилованың көрсеткіші- 1 минут 53, 28 секунд. Содан бері 30 жыл өтсе де, бұл рекордты ешкім жаңарта алатын емес.

Құрамында Людмила Борисова, Надежда Олизеренко, Любовь Губина және Ирина Подъяловская сынды желаяқтары бар Кеңес Одағы құрамасының 1984 жылғы Мәскеу Олимпиадасындағы 4Х800 метрлік эстафетадағы нәтижесі әлі өзгерген жоқ. Әңгімені ары қарай өрбітсек, 1985 жылы германиялық Маргарита Кох 400 метрге жүгіруде 47, 6 секундтың көрсеткішке қол жеткізді. 1986 жылы КСРО өкілі Юрий Седых балғаны 86, 74 сантиметрге, ал неміс алыбы Юрген Шульт дискіні 74, 08 сантиметрге лақтырды. 1987 жылы КСРО атлеті Наталья Лисовсканың ядро лақтырудағы нәтижесі - 22, 63 сантиметр. 1987 жылы Болгарияның биіктікке секірушісі Стефка Костадинова 20, 09 сантиметрлік межені бағындырды. Міне, ширек ғасырдан астам уақыт өтсе де жоғарыда есімдері аталған саңлақтардың рекорды жаңартуға адам баласының күш-қуаты жететін емес.

1994 жылдың 21 ақпанында даңқты украиналық атлет Сергей Бубка сырықпен секіру жаттығуында 6 метр 14 сантиметрлік белесті бағындырды. Содан бері 20 жылға жуық уақыт өтті. Жеңіл атлеттер бәсекесінде өзге де таңғажайып рекордтар тіркелуде.

Мысалы, 1974 жылы Гамбургте 41 жастағы германиялық желаяқ Герхард Вайндер 32 шақырымдық қашықтықты 2 сағат 30 минут 38, 6 секундта, ал 1986 жылы Цзянда 14 жастағы қытайлық өрен Ван Янь 5000 метрді 21 минут 33, 8 секундта жүріп өтті.

Олимпиада ойындарында ең көп медаль олжалаған жеңіл атлет - Пааво Нурми. Финляндия спортшысы 1920, 1924 және 1928 жылдардағы ғаламдық додада 12 жүлде (9 алтын, 3 күміс) алды. Әйелдер арасында Ширли Барбара де ла Хантидің шоқтығы биік. Австралиялық ару 1948, 1952 және 1953 жылдардағы Олимпиадада 7 рет (3 алтын, 1 күміс, 3 қола) жеңіс тұғырына көтерілді.

Ал польшалық Ирена Шевиньска - қатарынан төрт бірдей Олимпиада ойындарында жүлде алған жалғыз әйел. Ол 1964-1976 жылдар аралығында өткен аталмыш додада 7 рет үлде мен бүлдеге оранды. Оған даңқты Карл Льюистің көрсеткіштерін қосуға болады.

Ол 1984-1996 жылдар аралығындағы ғаламдық додада қатарынан 4 рет ұзындыққа секіруде алдына жан салған жоқ. Лос-Анджелесте 3 рет, Сеул мен Барселонада 1 рет түрлі қашықтыққа жүгіруде шашасына шаң жұқтырмады.

АҚШ-тың атақты атлеті Джесси Оуэнс 1935 жылдың 25 мамырында 1 күннің ішінде 4 бірдей әлемдік рекордты жаңартты. Бұл - әлемдік жеңіл атлетика тарихындағы теңдессіз тұлғалардың бірі. Оуэнс алғашқылардың бірі болып, қара нәсілді желаяқтардың мықтылығын төрткүл дүние жұртшылығына паш етті.

1956-1967 жылдар аралығында румыниялық Иоланда Балаш биіктікке секірушілердің 150 сайысына қатысып, барлығында жеңіске жеткен. 1977-1987 жылдар аралығында америкалық Эдвин Мозес 400 метрге кедергілер арқылы жүгіруде қатарынан 122 рет топ жарды. Міне, осылай тізбектей берсек, талай таңдай қағарлық көрсеткіштер жайында ұзақ әңгімелеуге болады.

Жиырма бірінші ғасырда да талай рекордтар дүниеге келді. Атап айтсақ, қысқа қашықтыққа жүгірушілер арасында Усейн Болттың көрсеткіші таңдандырмай қоймайды. Ол 100 метрді 9, 58 секунд, 200 метрді 19, 19 секундта жүгіріп өтті. Ямайкалық желаяқ бүгінгі таңда әлемдегі ең жылдам адам саналады. 800 метрге жүгіруде кениялық Дэвид Рудишаның қарқыны өте күшті. 2012 жылы ол осы қашықтықта 1 минут, 40, 91 секундтық нәтиже көрсетті. Орта қашықтықта эфиопиялық Кенениса Бикеленің алдын орайтын ешкім жоқ. 5000 және 1 метрлік сайыстағы рекорд осы саңлаққа тиесілі. Марафоншылар бәсекесінде Кенияның қара торы жігіті Патрик Макаудың мерейі үстем. Оның көрсеткіші - 2 сағат 03 минут 38 секунд.

Қазақ еліде жеңіл атлетика әлемінде рекорд орнатудан құр алақан емес. Қазақ топырағанда туып, осы топырақта тәй-тәй қадам басқан екібастұздық марафоншы Марат Жыланбаев марафоншылар арасында «Гиннестің рекордтар кітабына» жеті рет енген әлемдегі жалғыз спортшы.

Жер шарындағы ең ірі шөлдерді жүгіріп өту бойынша да онымен әзірге теңесетін марафоншы жоқ. Марат ағамыз 1990-1991 жылдар арасында, анығырағы 365 күнде жалпы саны 226 классикалық марафонға қатынасқан.

Сонымен бірге сол жылы наурыз айында 23 күнде 23 марафон өткерген. 1991 жылы жаз айында 15 күнде 30 марафон өткереді, бұл күніне екі марафоннан дегені. 1992 жылы Азия құрлығының ең ұзын шөлі Қарақұмды, 1993 жылы Африка құрлығының алпауыты Сахараны, осы жылдың өзінде Үлкен Виктория (Аустралия) шөлін жалғыз өзі жүгіріп өтеді. 1994 жылы Америкадағы Невада шөлін бағындырып, жалпы саны жеті рет мойнына «Гиннестің рекордтар кітабының» арнайы алқасын тағынған.

Жеңіл атлетика бойынша спорттық киімдер мен аяқ киім, сан ретінің реттілігі

Жарысқа қатысушылар киетін киім дене көрініп тұрмайтын материалдардан тігіледі. Марапаттау жарыс ережелерінің бір бөлігі болып есептелгеннен жарыстың, жабылу рәсіміне спорттық киіммен шығу ережені орындаған болып есептеледі.

Жарысқа қатысушы жалаң аяқ, немесе аяқ киімді бір аяғына киіпте, жарыс кезегін орындауға хақысы бар. Аяқ киімнің ортасынан байлап алуға рұқсат беріледі.

Аяқ киімдегі бекітілген шегелер. (шипы)

Жарысқа киетін аяқ киімді 11 шеге ге дейін пайдалануға болады.

Шегелер көлемі.

Синтетикалық материалдардың төселген жолдарды 9мм, ал биікттікке және найза лақтыруға 12мм ұзындығы бар аяқ киімді пайдалануға рұқсат етіледі.

Спортшылардың киімдердегі сан реті.

Жарыс кезінде спортшылардың екі сан көрсеткіші бірі кеудеде және арқасында орналасады. Сырықпен секіруге қатысатын спортшы бір сан көрсеткіші жеткілікті. Сан көрсеткіші жарыс хаттамада көрсетілген санмен бірдей болады.

Әр бір спортшы белгіленген сан көрсеткішімен ғана жарысқа қатысуға рұқсат етіледі.

Спортшыға көмек беру жолдары.

- Спортшылармен және тренерлермен байланыс жасауға болады, тек жарыс аумағында ғана.

-Белгіленген жарыс аумағында жарысқа қатысушыларға медициналық көмек беруге рұқсат етіледі, егерде жарысты өтуіне кедергі жасалмаған жағдайда (мысалы кедергіден жүгіріп келе жатқанда жарақат алса, басқа спортшы жүгіріп өткеннен кейін көмек көрсетіледі)

Көмек беру және көмек беруге рұқсат етпеу.

-Жарысқа қатыспайтын спортшыларға жеке дара көш бастаушыға және бір шеңбер қалып қойғандарға көмек көрсетуге болмайды.

-Спортшыларға магнитафон, радио, дискілер, телефон жүйелерін пленерлер пайдалануа рұқсат етілмейді.

Жарыс аумағында көмек алған спортшыға ескерту жасалады, қайталанған жағдайда жарыстан алынып тасталады. Жарыс көрсеткіштері есепке алынбайды.

Жарыстан алып тастау жеңіл атлетиканың жекелеген түрінен ережелер бұзылған жағдайда спортшы жарыстан босатылып хаттамаға жарыс ережелерінің бұзылғаны көрсетіледі. Жарыс кезінде спортшыға сай емес дөрекілік көрсетсе жарыстан босатылады.

Жарыс өтілуіне байланысты немесе көрсетілген нәтижеге келіспеушілік болған жағдайда жарыс қорытындысын жасауға 30 минут қалғанда өтініш жасауға болады.

Бастапқы ретте (инстанцияда) спортшы немесе лауазымды адам келіспеген жағдайда ауызша бас төрешіге ескертеді. Бас төреші дұрыс үкім шығару үшін барлық құжаттарды сонымен қоса материалдарды қолдана алады. Рефери келіспеушілікті өзіде шеше алады немесе апелляциялық жюрге жөнелтеді. Егерде келіспей өтініштің қабылдамаған жағдайда, тек апелляциялық төрешілерге беру ғана қалады.

Апелляциялық төрешілерге негізгі жарысқа 30 минут бұрын беріледі.

Апелляциялық келіспеушілік жазбаша түрінде беріледі.

Апелляцияға 50 доллар несие ретінде қоса, егерде келіспеушілік шешілмеген жағдайда несие ақша қайтарылмайды.

Ерлер және әйелдер жарысы стадионда өткен жағдайда бөлек өткізіледі. Қосып өткізуге тиым салынады. Келіспеушілік және аппеляция

Келіспеушілік болған жағдайда жарыс өткізу кезінде қосымша құжаттар пайдалануға болады олар көрсеткен нәтижелердің туралығын дәлелдейді егерде ереже бұзылған жағдайда. 3 бөлім жүгіру түрлері. 400м дейінгі жарыстаң барлық қатысушылар өз жолдарымен жүгіреді.

Сөрелік аяқ тірегіш 400м дейінгі барлық жарыстарда қолданылады, сонымен қоса эстафеталық жүгірудің 4×100, 4×400 бірінші кезеңінде қолданылады. Сөрелік аяқ тірегіш жолға қойылғаннан кейін оның бөлшектері сөре сызығынан шығып тұруға рұқсат етілмейді немесе басқа жолға қойылмайды.

Спортшы өз аяқ тірегішін пайдаланған жағдайда ол ереже талабына сай келу керек. Аяқ тірегіш кез келген заттардан құрастырылуы мүмкін, егерде басқа спортшыға қолайсыздық тудырмаса.

Жарыстарда жасанды жабдық қабылданғанда жарыс өткізетін пайдалануды талап етеді.

Сөре жарыстардың барлығы сөредегі төрешінің топаншамен атумен немесе басқа бір дыбыс берумен басталады, спортшылар өз сөрелік қалпын қабылдағанда сөредегі төреші жарысты бастайды.

400м дейінгі жарыста және 4×100, 4×400 эстафеталық жүгіруде мынадай бұйрық беріледі. «Сөреге, дайындал» осы айтылған бұйрығы орындалғаннан кейін спортшылар ықтиатты қалыпты қабылданғаннан кейін берілген дыбыстан кейін жүгіруді бастайды. Спортшының қолы немесе тізесі сөрелік сызықты басып тұрмайды.

400м жоғары қашықтықтарда тек «Сөреге» деген бұйрық беріледі, спортшылар қимылдамай тұрады содан кейін дыбыс беріледі. Сөреде тұрған кезде спортшының қолы жерге тимей тұрады. 400м жарыстарды және 4×100, 4×400 эстетикалық жүгіруде аласа сөре және аяқ тірегіш міндетті түрде қолданылады.

Сөреден ерте шығу (өтірік сөре) .

Сөредегі төрешінің тұжырымы бойынша сөреден шығу ережесі бұзылды деп хабарлайды; а) Егерде спортшы «Сөреге» немесе «Дайындал » бұйрығын орындамаған және берілген бір уақытқа сөре қалпын қабылдамаса

б) спортшы «Сөреге»деген бұйрық берілгеннен кейін басқа жолдағы спортшыға бір қылықпен кедергі жасаса.

7. Сөреден ерте шығып кеткен қандай бір спортшы болмасын оған ескерту жасалады. Жүгіру кезінде тек бір рет ережені бұзуға рұқсат етіледі (фальстарт) бұл жағдайда спортшы жарыстан босатылады. Көп сайыс жарыстарында спортшы екі рет қате сөре жасаған спортшы жарыстан алынып тасталынады:

-Аралық бойымен жүгіру

-Жолдағы кедергілер.

-Бәсекелесін итеріп немесе оған кез-келген түрде бөгет жасайтын жарысқа қатысушы кез-келген жүгіруші немесе спорттық жүруден жарысқа қатысушы құқығынан айрылады. (дисквалификация) қолданылады.

-Егер спортшыны басқа жолмен жүгіруге мәжбүр етіп бәсекелесін итерсе бұл жағдайда спортшы ешқандай басымдылыққа ие болмаса онда ол жарысқа қатысу құқығынан айрылмайды.

Егер спортшы:

-мәреге жақындағанда өз жолымен жүгірмесе бірақ бұдан ешқандай артықшылық болмаса, немесе өз жолының сыртындағы бұрылыспен жүгіріп, бұдан еш басымдылық алмаса, басқа қатысушыға бөгет жасамаса, ол сондай-ақ жарысқа қатысу құқығынан айрылмайды.

Жолдан кетіп қалу.

Спортшы жүгіру жолынан өз еркімен кеткеннен кейін жарысты әрі қарай жалғастыруға жіберілмейді.

Хронометраж және бейне көмбе.

Қол хронометражы:

-Жарысты бітірген барлық спортшылардың уақыты белгіленеді. Уақыт хронометристердің жеткілікті санымен немесе бірнеше спортшының нәтижелерін белгілейтін хронометр қолданылады.

-Уақытты есептеу топаншадан жарқылдың немесе түтінің пайда болған сәтінен мәре сызығын сөреге жақын шетінен өткізілген тік жазықтыққа спортшының денесінің кез-келген бөлігі (бас, мойын, қол, аяқ немесе өкше сөре сызығына дейін жүргізіледі) Есепке алынбайтын нәтижені алушы өз хронометрін белгіленген уақытты талқыламай тәуелсіз іс-әрекет жасауы керек. Ол өзінің уақыт ресми кесінді жазып қолын қойып, оны аға хронометріне жіберу керек.

-Егер электронды қол цифр хронометр қолданылса, онда секундық өлшемде нольге бітпейтін барлық уақыттар өсуге қарай секундтың 1/10-іне дөңгелектенеді, яғни 10, 11 нәтиже 10, 2-ге дөңгелектенеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.