Мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқару саласындағы сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар: құрамдары,қарау ерекшеліктері, сот практикасы

1. Мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқару саласындағы сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар: құрамдары,қарау ерекшеліктері, сот практикасы.
2. Сыбайлас жемқорлықтың салдары

Масштабтысыбайласжемқорлық мәселесі, оның түрлерінің әртүрлігімен және жақсы ұйымдасқанымен сипатталады. Міне осымен Қазақстан Республикасы дүниежүзілік қауымдастыққа бірігу басрысында кездесті. Соңғы кездері Қазақстанда қоғамдық қарым-қатынастарды реттеудің формалды емес әдістерінің артықшылығы байқалады, бұл көбіне биліктік қатынастардың табиғатына сыбайлас жемқорлықтың әсері болып табылады. Мақаланың өзектілігі, біздің елдегі мемлекеттік аппараттағы сыбайлас жемқорлық қоғамның көп бөлігін алып жатыр, және адамдар бұл мәселемен жиі кездеседі.

Проблема масштабной коррупции, характеризующаяся многообразием и высокой организованностью ее форм - вот с чем столкнулся Казахстан на пути к интеграции в мировое сообщество. В последнее десятилетие в Казахстане наблюдается превалирование неформальных способов регулирования общественных отношений, что во многом является следствием воздействия коррупции на природу властных отношений.Актуальность данного исследования заключается в том, коррупция государственного аппарата у нас в стране занимает достаточно большую часть общества в Казахстане, и поэтому люди очень часто сталкиваются в жизни с этими проблемами.

Түйінді сөздер: сыбайлас жемқорлық, мемлекеттік басқару, мемлекеттік қызмет, Қылмыстық кодекс, Қазақстан Республикасы

Ключевые слова: коррупция, государственное управление, государственная служба, Уголовный кодекс, Республика Казахстан

2009 жылы 28 тамыздаҚазақстан Республикасының №858 «Қазақстан Республикасының 2010-2020 жылдар аралығындағы кезеңдегі құқықтық саясат тұжырымдамасы» атты Жарлығы жарияланды. Бұл тұжырымдаманың басты мақсаты – өмірдің барлық салаларында сыбайлас жемқорлықтың деңгейін төмендету болып табылады. Біріккен Ұлттар Ұйымының Гаванада 1990 жылы өткен қылмыстың алдын алу және құқық бұзушылармен жұмыс істеуге байланысты сегізінші конгрессте, «Мемлекеттік басқару саласындағы сыбайлас жемқорлық» атты қарарында, мемлекеттік әкімшіліктегі сыбайлас жемқорлық жалпы сипаттқа ие жәге оның кері әсері барлық әлемде байқалады деп атап кетті. Біздің республикамыз да бұны жоққа шығарған жоқ.
Сондықтан сыбайлас жемқорлықпен күресетін бірыңғай жүйені құру қажет. Жеке мемлкеттердегі сыбайлас жемқорлықпен күрестің анализі заң алдындағы барлық азаматтардың теңдігі деген мағлұмдаған қағидалар мен қылмыстық жауапкершілікке тартудың нақты тәжірибесі арасындағы үлкен алшақтықты көрсетеді.
Мемлекеттік құрылымды ежелден бұзып келе жатқан факторлардың арасында, ерекше орынға сыбайлас жемқорлық ие. Сыбайлас жемқорлық деп лауазымды тұлғаның өзінің билігін немесе беделін, өзінің жеке пайда табу мақсатында парақорлық, күшпен алушылық, алдап соғу жолымен өзінің қызмет орнын пайдаланып қиянат етуді айтады.
Көптеген мемлекеттердің сыбайлас жемқорлыққа қарсы қолданып жатқан шараларына қарамастан, бұл қылмыс түрінің өсуі мен оның тигізген әлеуметтік-экономикалық зардаптары өсіп жатыр.
Сыбайлас жемқорлықтың ерекше қауіп-қатері, ол қатерлі ісік сияқты мемлекеттік аппаратты қайта тудырады, және қайтымсыз өзгерістерге әкеледі. Олардың қауіп-қатері басқа пайдақор қылмыстарды жасаумен жиі араласып келуі.

1 АгыбаевА.Н.Актуальныепроблемыборьбы с коррупционнымипреступлениями. // Алматы. Вестник КазНУ. 2011
2 Аленчинов Ж. Исторические предпосылки формирования коррупционного правосознания в Казахстане. // Фемида. №2. 2007.
3 Құттаяқов Ш. Қазаннан қақпақ кетсе... Сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы ой – толғамдар. – Астана: Елорда, 2000.
4 ҚазақстанРеспубликасыПрезидентiнiң «Ұйымдасқаннысандағықылмыспенсыбайласжемқорлыққақарсыкүрестiкүшейтужөнiндегiшаралартуралы» Жарлығы. 1992 ж. 17 наурыз N 684.Күшіжойылды - ҚР Президентінің 2006.01.09.№1696 жарлығымен.
5 ӨзгерістерментолықтыруларенгізілгенҚазақстанРеспубликасының «Сыбайласжемқорлыққақарсыкүрестуралы» 2007 ж. 21 шілдедегі №308 Заңы, 1 бап //Казахстанскаяправда. – 2007 ж. 27 шілдедегі №315.
6 Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексi[Электрондық ресурс] URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/K970000167_

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқару саласындағы сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар: құрамдары, қарау ерекшеліктері, сот практикасы.

Масштабты сыбайлас жемқорлық мәселесі, оның түрлерінің әртүрлігімен және жақсы ұйымдасқанымен сипатталады. Міне осымен Қазақстан Республикасы дүниежүзілік қауымдастыққа бірігу басрысында кездесті. Соңғы кездері Қазақстанда қоғамдық қарым-қатынастарды реттеудің формалды емес әдістерінің артықшылығы байқалады, бұл көбіне биліктік қатынастардың табиғатына сыбайлас жемқорлықтың әсері болып табылады. Мақаланың өзектілігі, біздің елдегі мемлекеттік аппараттағы сыбайлас жемқорлық қоғамның көп бөлігін алып жатыр, және адамдар бұл мәселемен жиі кездеседі.

Проблема масштабной коррупции, характеризующаяся многообразием и высокой организованностью ее форм - вот с чем столкнулся Казахстан на пути к интеграции в мировое сообщество. В последнее десятилетие в Казахстане наблюдается превалирование неформальных способов регулирования общественных отношений, что во многом является следствием воздействия коррупции на природу властных отношений. Актуальность данного исследования заключается в том, коррупция государственного аппарата у нас в стране занимает достаточно большую часть общества в Казахстане, и поэтому люди очень часто сталкиваются в жизни с этими проблемами.

Түйінді сөздер: сыбайлас жемқорлық, мемлекеттік басқару, мемлекеттік қызмет, Қылмыстық кодекс, Қазақстан Республикасы

Ключевые слова: коррупция, государственное управление, государственная служба, Уголовный кодекс, Республика Казахстан

2009 жылы 28 тамызда Қазақстан Республикасының №858 Қазақстан Республикасының 2010-2020 жылдар аралығындағы кезеңдегі құқықтық саясат тұжырымдамасы атты Жарлығы жарияланды. Бұл тұжырымдаманың басты мақсаты - өмірдің барлық салаларында сыбайлас жемқорлықтың деңгейін төмендету болып табылады. Біріккен Ұлттар Ұйымының Гаванада 1990 жылы өткен қылмыстың алдын алу және құқық бұзушылармен жұмыс істеуге байланысты сегізінші конгрессте, Мемлекеттік басқару саласындағы сыбайлас жемқорлық атты қарарында, мемлекеттік әкімшіліктегі сыбайлас жемқорлық жалпы сипаттқа ие жәге оның кері әсері барлық әлемде байқалады деп атап кетті. Біздің республикамыз да бұны жоққа шығарған жоқ.
Сондықтан сыбайлас жемқорлықпен күресетін бірыңғай жүйені құру қажет. Жеке мемлкеттердегі сыбайлас жемқорлықпен күрестің анализі заң алдындағы барлық азаматтардың теңдігі деген мағлұмдаған қағидалар мен қылмыстық жауапкершілікке тартудың нақты тәжірибесі арасындағы үлкен алшақтықты көрсетеді.
Мемлекеттік құрылымды ежелден бұзып келе жатқан факторлардың арасында, ерекше орынға сыбайлас жемқорлық ие. Сыбайлас жемқорлық деп лауазымды тұлғаның өзінің билігін немесе беделін, өзінің жеке пайда табу мақсатында парақорлық, күшпен алушылық, алдап соғу жолымен өзінің қызмет орнын пайдаланып қиянат етуді айтады.
Көптеген мемлекеттердің сыбайлас жемқорлыққа қарсы қолданып жатқан шараларына қарамастан, бұл қылмыс түрінің өсуі мен оның тигізген әлеуметтік-экономикалық зардаптары өсіп жатыр.
Сыбайлас жемқорлықтың ерекше қауіп-қатері, ол қатерлі ісік сияқты мемлекеттік аппаратты қайта тудырады, және қайтымсыз өзгерістерге әкеледі. Олардың қауіп-қатері басқа пайдақор қылмыстарды жасаумен жиі араласып келуі. Мемлекеттік органдардың аппаратының әдеттегі әрекетіне қастандық жасап, сыбайлас жемқорлық олардың беделін түсіреді, басқару және билік органдарын сенімін жояды, бұл қоғамдық әделеттілік пен құқықтық қағидаларының бұзылуына әкеледі. Бірақ ең бастысы, сыбайлас жемқорлық - бұл ұйымдасқан қылмыстың катализаторы, оның тұратын ортасының қажетті бөлігі. Селбесе келіп, бұл екі құбылыс мемлекет пен қоғам үшін, әсіресе жасалынып келе жатқан демократия шарттарында, салмақты қауіп-қатер тудырады. Сыбайлас жемқорлық қарабет қалдыра алады, көптеген лауазымды тұлғалардың адалдығына күмән келтіре алады, оларға ғана емес, барлық жалпы мемлекетте, және конституциялық құқықтар мен мүдделерге қысым жасайды, заңдық қағидаларды бұрмалайды, сөйтіп Қазақстан Республикасының дамуы мен гүлденіуне кедергі тудырады. Бұның бәрі сыбайлас жемқорлықпен күресуді одан әрі заңдық реттеуді және оған қатысты заңдар мен ережелерді қабылдауды қажет етеді.
Оған қоса, Қазақстан Республикасының 2010-2020 жылдарға арналған құқықтық саясатының тұжырымдамасында, негізгі мақсат болып мемлекеттік бақылау жүйсін қаржылық-шаруашылық салада қиянат етушілікті болдырмау, мемлекет органдарының сыбайлас жемқорлықтың алдын аулу жұмыстарының нәтижелілігін көтеру, қызметтік этика нормаларын сақтау болып табылатындығы айтылған.
Қазақстан Республикасының халқына арналған 2012 жылғы 28 қаңтардағы Президент Н.А. Назарбаевтың жолдауында сыбайлас жемқорлық пен қылмыспен күрестің маңыздылығы ерекше айтылып кеткен.
Сыбайлас жемқорлықпен байланысты қылмыстың көптеген түрлерімен нәтижелі күресу үшін, сыбайлас жемқорлықпен байланысты қылмыстың ұғымдары мен түрлерінің анықтамалары теориялық және практикалық маңызға ие, және аталған қылмысты жасауға итермелейтін себептер мен шарттарды анықтау.
Сыбайлас жемқорлықтың салдарынан пайда болған тікелей зиян мемлекеттік бюджеттің табысының, және өндіріліп жатқан жалпы ұлттық өнімнің мөлшерінің азаюы.
Сыбайлас жемқорлық көлеңкелі экономика кеңейтеді, бәсекелестікке кері әсер етеді, себебі пара бәсекеге қабілетті еместерге артықшылықтар береді. Бұл нарықтық қатынастарды бұзады, жаңа сыбайлас жемқор монополияларды тудырады, олап көбіне ұйымдасқан қылмыспен байланысты болады, және жалпы экномиканың тиімділігіне зиянды әсер тигізеді.
Сыбайлас жемқорлық теке қана басқару органдарын ғана емес, әр түрлі корпорациялардың басқару аппаратын бөлшектейді. Осыған орай, коммерциялық және мемлекеттің басқарудың тиімділігінің жалпы кемуі байқалады.
Үлкен масштабты сыбайлас жемқорлық тек қана шет елдік емес, қазақстандық инвестицияларды тартуға мүмкіншілік бермейді, сондықтан бұл мемлекеттің дамуына кедергі болады [1].
Мыңжылдықтар тоғысындағы тарихы тереңнен бастау алатын сыбайлас жемқорлық бүгінде бүкіл әлем қоғамдастығына қауіп төндіріп отырғаны мәлім. Өз кезегінде, Қазақстан тәуелсіздік алған кезден бастап сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті мемлекеттің бірінші кезектегі міндеті етіп қойып, мәселені күн тәртібіне жиі шығаратын болды. Кеңестік кезеңнен кейінгі кеңістікте сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте іс-қимыл жүйесін жасауда, заңнамалық база әзірлеуде еліміздің көшбасшылық жағдайды иеленіп отырғаны кездейсоқ емес. 1998 жылы Қазақстан Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заңды бірінші болып қабылдады, онда мемлекеттің сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиялық саясаттары белгіленді. Оның жүзеге асырылуына 10 жылдай уақыт өтті. Содан бері заңға бірнеше рет өзгерістер мен толықтырулар енгізіліп, заман талабына сай күресудің жаңа жолдары қарастырылды [2, 11 б.]. Алайда осы заңға дейін де ел Президенті сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске қатысты бірқатар нормативтік актілерге қол қойған. Сыбайлас жемқорлыққа және ұйымдасқан қылмысқа қарсы күреске арналған бірқатар жарлықтар бұл бағыттағы жұмыс сабақтастықта, өскелең түрде жүріп жатқандығына дәлел [3, 14 б.]. Сөйтіп, 1992 жылғы 17 наурызда Қазақстан Республикасы Президентінің Сыбайлас жемқорлыққа және ұйымдасқан қылмысқа қарсы күресті күшейту жөніндегі іс-шаралар туралы Жарлығы қабылданып, сыбайлас жемқорлыққа және ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрестің ұйымдастырушылық және өзге де алғышарттарын қалыптастырды. Осындай қылмысқа ықпал ету шаралары айқындалды, оның ішінде тәртіптік, мүліктік және әкімшілік сипаттағы қылмыстың алдын алу шаралары. Жарлықта республикамызда қылмыстық кәсібиліктің нығайып, ұйымдасқан сипатқа ие болып келе жатқандығы, баяндалады. Осы Жарлықтан кейін мынадай қаулылар қабылданды: 1992 жылғы 4 желтоқсандағы Мемлекеттік басқару органдарындағы лауазымды тұлғалардың тәртіп, қоғамдық тәртіп және қауіпсіздік ахуалы үшін жауаптылығын арттыру туралы қаулы, 1994 жылғы 11 ақпандағы Қылмысқа қарсы күресті күшейту туралы қаулы, сондай-ақ 1994 жылғы 9 маусымдағы Заңдылық пен құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету бойынша қосымша шаралар туралы қаулы және тағы басқа [4]. Осы құжаттардың барлығында парақорлық пен сыбайлас жемқорлық қоғамның, мемлекеттің мүдделеріне қайшы келетіндігінен, Қазақстан Республикасы Конституциясының негізгі қағидаттарымен сыйыспайтындығы туралы және ерекше аталып өтіледі.
Қазақстан Республикасы Президентінің 1997 жылғы 5 қарашадағы Ұлттық қауіпсіздікті нығайту, сыбайлас жемқорлыққа және ұйымдасқан қылмысқа қарсы күресті одан әрі күшейту жөніндегі іс-шаралар туралы Жарлығы ұлттық қауіпсіздік органдарына, дәстүрлі міндеттерін шешуімен қатар, сыбайлас жемқорлық жолына түскен жоғары қызметтегі шенеуніктерге, әскери қызметкерлерге, прокурорларға, құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне, арнаулы қызмет пен судьяларға, сондай-ақ контрабанда және есірткі бизнесіне қарсы күреске барлық күштерін жұмылдыруды міндеттеді. Ел басшылығының сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске бет алысы батыл әрі дәйекті екенін атап ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.