Шартты кәсіпорын өнімі өндірісін жоспарлау және тиімділігін есептеу

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4.5
1. Негізгі өндірістік қор есебі мен бағасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.1 Тиімділік қор уақытының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.2 Жұмыс түріне қарай қондырғы санының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6.8
1.3 Қондырғының бағасы есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
1.4 Зауытты басқару ғимараты және өндірістік мекеме бағасы есебі ... ... ... .8.9
2. Айналым құралдарының қажеттілігінің есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
3. Еңбек ресурстарының қажеттілік есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
3.1 Негізгі жұмысшылар санының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9.10
3.2.Жұмысшылардың категориялар санының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10.11
4. Өндіріс көлемі және өнім өткізу көлемінің есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
5. Еңбекақы төлеу қоры және еңбек өнімділік есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11.13
5.1.Басқа категория жұмысшылардың еңбекақы қоры жұмысшылар санына
қарай және қызметкерлердің категориясына сәйкес орташажылдық еңбекақы анықталады ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13.14
5.2.Өндірістік еңбек бағасының мағынасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
6. Өнімнің өзіндік құнының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14.17
7. Баға, пайда, тиімділік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17.18
8. Қортынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
9. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20

Кез келген кәсіпорын өзінің атқарған жұмысынан неғұрлым көп пайда алуға тырысады. Кәсіпорындар өздерінің тауарларын тек жоғарғы тиімді бағамен сатып қана қоймай, сонымен қатар оны өндіруге және өткізуге кететін шығындарды қысқартуға тырысады. Кәсіпорын табысының ұлғаюының қайнар көзі, ең біріншіден, оның сыртқы жағдайына байланысты болса, екіншіден, кәсіпорынның ұйымдастырылған өндіріс үрдісінің тиімділігіне және өндірілетін тауардың кезекті өткізілуіне байланысты болады.
Өндірістік шығындар, өнімнің өзіндік құны экономикалық сатының басты элементтері болып табылады. Олардың деңгейі, көбінесе, пайда көлемін, кәсіпорын рентабельділігін және шаруашылық қызметінің тиімділігін анықтайды. Сонымен қатар, кәсіпорынның бәсеке қабілеттілігін, беріктілігін, қаржылық тұрақтылығын анықтай отырып, оның өндірістік шығындарын қысқартып, оптималды экономикалық жетілдірудің негізгі бағыты болып табылады.
«Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында» деген ҚР Президентінің Қазақстан халқына Жолдауында (Астана, 2005 жылғы 18 ақпан):
«Экономиканы түпкілікті реформалауға бағыт ұстап, біз қысқа мерзімнің ішінде нарықтық реформаларды жүргізе білдік, тиісті заңнамамызды жасауға қол жеткіздік. Бүгінгі таңда Қазақстанда нақтылы жұмыс істеп тұрған нарықтық экономика бар.
Егер осыдан он жыл бұрын жан басына шаққандағы жалпы ішкі өніміміз жеті жүз доллардан сәл ғана асса, 2004 жылдың соңында ол екі мың жеті жүздолларға жетті, ендеше 2005 жылы біздің жан басына шаққандағы жалпы ішкі өніміміз енді үш мың доллардай болады деген болжамымыз бар.
Мен 2010 жылы жан басына шаққанда жалпы ішкі өнімді 5 800АҚШ долларынан асатын мөлшерге, яғни Чехия, Венгрия, Польша, Малайзия сияқты елдердің бүгінгі деңгейіне, 2015 жылы шамамен 9 000 АҚШ доллары мөлшеріне жеткізуге күшіміз жетеді деп санаймын. Жалпы, сатып алу қабілетінің шамасы жағынан бұл цифрларға біз қазірдің өзінде жақынбыз.
Біз еліміздің жалпы ішкі өнімін 2000 жылмен салыстырғанда 2010 жылы екі есе ұлғайтуды жоспарласақ та, бұл көрсеткішке 2008 жылы-ақ жететінімізге сеніміміз мол,» - деп жазған.
Осыған орай, біз ұлттық табысты арттыруымыз қажет. Ал ол үшін, ең алдымен, табыс, пайда әкелетін кәсіпкерлікті, әсіресе шағын және орта бизнесті, олардың субъектілерін одан әрі дамытып, өнім сапасы мен өндіріс тиімділігін арттырып, табысын көбейту керек. Яғни, кез келген өндірістік кәсіпорын өзінің өндірістік шығындарын қысқартқаны, төмендеткені жөн.
Өнеркәсіптік мекемеде өндірістік құрлымның үш түрі белгілі: заттық, технологиялық және аралас.
Заттық құрылымда кәсіорынның негізгі цехтары, телімдері олардың әрқайсысы белгілі бір өнімнің бір бөлігін немесе белгілі бір топтағы бөлшектер дайындау нысанына сәйкес құрылады. Заттық құрылым, негізінен ірі сериялы және жаппай өндірісті механикалық құрастыру және құрастырма цехтарында қолданылады.
Технологиялық құрылым айқын технологиялық даралануды анықтайды. Мысалы, құйма, ұста-тамптау, механикалық, құрастыру цехтарының болуы.
Аралас құрылым бір зауыттың ішінде заттық және технологиялық қағидаға сай ұйымдасқан негізгі цехтардың болуымен сипатталады.

1. Сергеев И.В. Экономика предприятия. М.: Финансы и статистика, 2001
2. Экономика предприятия / под ред. В.Я.Горфинкели, В.А.Швандера. М.: ЮНИТА-ДАНА. 2000.
3. Экономика предприятия / под ред. Н.А:Сафронова. М.: Юрист. 1999.
4. Экономика предприятия (фирмы) / под ред. О.И.Волкова, О.В.Девяткина. М.: ИНФРА-М. 2000.

Косымша

1. Балабанов И.Т. Основы финансового менеджмента. М.: Финансы и статистика, 1999.
2. Бекин Н.Г. Машины и агрегаты заводов резинотехнической промышленности. Л.: Машиностроение, 1977.
3. Зильберман Мел. Консалтинг: методы и технологии. М.: СПб, 2006.
4. Балабанов И.Т. Основы финансового менеджмента. М.: Финансы и статистика, 1999.
5. Котлер В. Основы маркетинга. М.: Прогресс, 1990.
6. Финасовый менеджмент / под ред. Г.Б.Поляка. М.: Финансы, 1997.