Инфекциялық ауруларды балау әдістері. Патогенді коккалар

1 Инфекциялық ауруларды балау ерекшелiктерi
2 Микробиологиылық диагноз қоюдын маңызы және жалпы принциптері
3 Патологиялық материалдарды микробиологиялық зерттеу әдістері
4 Патогенді коккалар

Инфекциялық ауруларды балау ерекшелiктерi. Бiрiншiден,аурудыңнозологиялық балауы тез арада қойылуы қажет. Екiншiден, балау әдiстерi жүйелi қолданылып, инфекцияның iндеттiк өзiне тән ерекшелiктерiне, клиникалық, патология-анатомиялық белгiлерiне баса мән берiледi. Мысалы сiреспе, секiртпе ауруларын балауда клиникалық белгiлерi бұл ауруларға өте тән. Жұқпалы ауруларға қарсы күресте негiзгi проблемалық мәселе ауру жануарларды емдеу емес, iндет ошағын өрбiтпей, аурудың нозологиялық балауын ерте, дер уақытында қойып, iндет ошағынан арылу шараларынжедел ұйымдастыру. Көптеген жұқпалы ауруларда жеке нозологиялық балау әдiстерi шешушi роль атқармайды. Сондықтан әдiстердi жүйелi түрде қолдану аурудың нозологиялық балауын дәл қоюға мүмкiндiк бередi. Жүйеге: iндеттанулық талдау, клиникалық, патоморфологиялық, бактериологиялық, вирусологиялық, серологиялық, баяу типтi сезiмталдыққа негiзделген аллергиялық әдiс, т.б. жатады.

Клиникалық балау. Клиникалық зерттеу жүргiзгенде инфекциялық процестiң түрлерi, байқалу сатылары ескерiледi. Қазiргi кезде инфекциялық аурулардың клиникалық белгiлерi классикалық түрде кездеспейдi. Әсiресе қосалқы инфекцияларда мұндай жағдай өте жиi байқалады (мысалы шошқа обасы пастереллезбен, сальмонелезбен асқынғанда).

Тiптi қазiргi уақытта бруцеллезге тән жануарлардың iш тастауы, төлдiң өмiршең емес туылуы, шудың түспеуi, т.б. топалаңға тән малдың жаппай қырылуы, қанның ұйымауы, т.б. клиникалық белгiлер өте сирек кездесiп жүр.

Яғни көптеген классикалық инфекциялардың созылмалы жасырын түрде байқалуы тенденция алған. Мұндай жағдайлар Қазақстан мен басқа ТМД мемлекеттерiнде вакциналарды жиi, кең түрде қолданылуынан туындалған болса керек. Әйтсе де, құтырық, iндеттi лимфангит, аусыл, т.б. ауруларда ауруға тән клиникалық белгiлер нозологиялық балау қоюда басты, ал сiреспе мен бұзаутазды балауда шешушi роль атқарады.

Клиникалық зерттеудi малдың дене қызуын өлшеуден бастау ұсынылады. Қолданылатын термометрлер тексеруден өтулерi қажет және олардың дезинфекциялық ерiтiндiлерде сақталуы шарт.

Ауруға тән клиникалық белгiлер мал бос тұрғанда айқын байқалады. Сондықтан ауру малды байламай, олардың жағдайына бақылау жүргiзу (қозғалысына, сыртқы пiшiнiне, азықтануына, зәр, нәжiс шығаруына, соңғыларының түрiне, түсiне, т.б.) керек. Бұдан кейiн қажет саналса, тиiстi мүшелерiне арнайы зерттеулер (пальпация, аускультация, т.б.) жүргiзiледi.

Клиникалық балау қоюда қосалқы (mixed) инфекциялардың болатыны назарға алынуы қажет.

Клиникалық зерттеуге гематологиялық әдiс те жатады. Инфекциялық ауруларда көбiнесе гемоглобин концентрациясы, эритроциттердiң шөгу жылдамдығы, лейкоцитарлық формула анықталады.