Психикалық дамуы тежелген балаларға коррекционды-педагогикалық жұмысты ұйымдастыру

Жоспар
Кіріспе

1. Психикалық дамуы тежелген балаларға коррекционды.педагогикалық жұмысты ұйымдастыру
2. Психикалық дамуы тежелуі кезіндегі түзету жұмыстары мен психикалық көмек көрсету.

Мектепке дейінгі балалық шақ – жеке тұлға мен танымдық әрекеттің интенсивті қалыптасуының кезеңі. Егер баланың интелектуалды және эмоционалды потенциалы мектепке дейінгі кезеңде керекті даму деңгейіне жетпесе, онда кейін оны толық көлемде жүзеге асыру мүмкін емес. Бұл әсіресе психикалық дамуы тежелген балаларға қатысты.
Бақылаушы позициясынан психикалық дамуы тежелген мектепке дейінгі балалар өздерінің құрдастарынан қатты ерекшеленбейді. Ата-аналар балаларының кештеу жүруіне, заттармен әрекет жасауына, оның сөйлеу тілі кешеуілдеуіне аса назар аудармайды. Зейіннің тұрақсыздығы, тез шаршағыштық, жоғары әсершілік ең алдымен тәртіптік деңгейде кейіннен барып, оқу типіндегі тапсырмаларды орындау барысында көрінеді.
Тәжірибеде көрсетілгендей, психикалық дамуы тежелген балаларға мамандандырылған педагогикалық көмек көрсетілмесе олар 6 жаста да, 7 жаста да мектеп жасының дамуына жетпейді. Дефектологтардың мәліметтеріне сүйенсек, кіші мектеп жасындағы үлгермеуші балалардың 50 пайызы ерте және мектепке дейінгі кезеңдегі психикалық дамуы тежелген балалар құрайды. Дайындық тобындағы алты жасар балалардың жалпылай тексеруі кезінде (3000 адам) 30 пайыздан кемі мектепке дейінгі бағдарламаны меңгеру кезінде қиындықтарға кездеседі.
Мектепке дейінгі кезеңнің әрбір деңгейі өте маңызды, себебі, бір жыл, тіпті бір ай қатыспаған жағдайда бала дамуындағы келесі – мектептегі жүйелік білім беру деңгейінде қиындықтар кездеседі. Мектепке дейінгі тәрбиенің негізінде не бекітілгеніне қарай, бала дамуының физикалық, еңбек, эстетикалық, танымдық, білімділік қасиеттер, яғни мемлекеттің тағдыры, болашағы тәуелді болады. Психикалық дамуы тежелген балаларды мектептік білімге дайындау барысында коррекционды білім берудің арнайы бағдарламалары қолданылады. Берілген бағдарламаның мақсаты,мектепке дейінгі мекемелердің жағдайында мектепке дайындықтың қалыптасуына бағытталған құрылған сабақтардың жиынтығының тиімділігінде.
Берілген бағдарламалардың міндеттері бірнеше өзара байланысқан түрден тұрады:
• Балаларды мектептік білімге интелектуалдық дайындықтың дамуы.
• Еріктік дайындықтың дамуы.
• Мотивационды дайындықтың дамуы.
• Балалардың коммуникативті білімдерінің дамуы.
• Балалардың тәртібін бақылаушыны қосу.
Сабақты өткізу барысында келесі амалдар қолданылады:
1. Сабақта бала мен тәрбиешінің біріккен әрекетін ұйымдастыру.
2. Ойындық жағдайды тудыру.
3. Жаттығу – интелектуалды білімділіктің қалыптасуының негізгі түрі.
4. Нұсқаулықты балаға бірнеше рет қайталау, себебі, кейін бала тапсырманы өз бетінше қайталауды білу керек.
5. Бала не істейтінін немесе нені істеп жатқанын айтып отыруына ықпал жасау.
6. Баланы сәттіліктері үшін мадақтау.

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Психикалық дамуы тежелген балаларға коррекционды-педагогикалық жұмысты ұйымдастыру
Мектепке дейінгі балалық шақ - жеке тұлға мен танымдық әрекеттің интенсивті қалыптасуының кезеңі. Егер баланың интелектуалды және эмоционалды потенциалы мектепке дейінгі кезеңде керекті даму деңгейіне жетпесе, онда кейін оны толық көлемде жүзеге асыру мүмкін емес. Бұл әсіресе психикалық дамуы тежелген балаларға қатысты.
Бақылаушы позициясынан психикалық дамуы тежелген мектепке дейінгі балалар өздерінің құрдастарынан қатты ерекшеленбейді. Ата-аналар балаларының кештеу жүруіне, заттармен әрекет жасауына, оның сөйлеу тілі кешеуілдеуіне аса назар аудармайды. Зейіннің тұрақсыздығы, тез шаршағыштық, жоғары әсершілік ең алдымен тәртіптік деңгейде кейіннен барып, оқу типіндегі тапсырмаларды орындау барысында көрінеді.
Тәжірибеде көрсетілгендей, психикалық дамуы тежелген балаларға мамандандырылған педагогикалық көмек көрсетілмесе олар 6 жаста да, 7 жаста да мектеп жасының дамуына жетпейді. Дефектологтардың мәліметтеріне сүйенсек, кіші мектеп жасындағы үлгермеуші балалардың 50 пайызы ерте және мектепке дейінгі кезеңдегі психикалық дамуы тежелген балалар құрайды. Дайындық тобындағы алты жасар балалардың жалпылай тексеруі кезінде (3000 адам) 30 пайыздан кемі мектепке дейінгі бағдарламаны меңгеру кезінде қиындықтарға кездеседі.
Мектепке дейінгі кезеңнің әрбір деңгейі өте маңызды, себебі, бір жыл, тіпті бір ай қатыспаған жағдайда бала дамуындағы келесі - мектептегі жүйелік білім беру деңгейінде қиындықтар кездеседі. Мектепке дейінгі тәрбиенің негізінде не бекітілгеніне қарай, бала дамуының физикалық, еңбек, эстетикалық, танымдық, білімділік қасиеттер, яғни мемлекеттің тағдыры, болашағы тәуелді болады. Психикалық дамуы тежелген балаларды мектептік білімге дайындау барысында коррекционды білім берудің арнайы бағдарламалары қолданылады. Берілген бағдарламаның мақсаты,мектепке дейінгі мекемелердің жағдайында мектепке дайындықтың қалыптасуына бағытталған құрылған сабақтардың жиынтығының тиімділігінде.
Берілген бағдарламалардың міндеттері бірнеше өзара байланысқан түрден тұрады:
* Балаларды мектептік білімге интелектуалдық дайындықтың дамуы.
* Еріктік дайындықтың дамуы.
* Мотивационды дайындықтың дамуы.
* Балалардың коммуникативті білімдерінің дамуы.
* Балалардың тәртібін бақылаушыны қосу.
Сабақты өткізу барысында келесі амалдар қолданылады:
1. Сабақта бала мен тәрбиешінің біріккен әрекетін ұйымдастыру.
2. Ойындық жағдайды тудыру.
3. Жаттығу - интелектуалды білімділіктің қалыптасуының негізгі түрі.
4. Нұсқаулықты балаға бірнеше рет қайталау, себебі, кейін бала тапсырманы өз бетінше қайталауды білу керек.
5. Бала не істейтінін немесе нені істеп жатқанын айтып отыруына ықпал жасау.
6. Баланы сәттіліктері үшін мадақтау.
Сөйлеу тілі мен қоршаған ортамен таныстыру арнайы сабақтары психикалық дамуы тежелген балаларды мектепке дайындауда маңызды орынға ие. Бұл сабақтардың негізгі мақсаттары баланың қоршаған орта туралы елестетулері мен білімдерін анықтау, толықтыру және жүйелеу болып табылады.
Қоршаған табиғаттың құбылыстары мен заттарымен танысқан кезде балалар екі жыл ішінде келесі білімдер мен дағдыларды меңгеруі керек:
* Зерттелінетін нысандарды бақылауды жүргізу;
* Нақты зерттелінетін затты мақсатты анализдеуін жүзеге асыру;
* Екі затты түсі, формасы, көлемі, нұсқаулығы бойынша салыстыру;
* Заттарды белгілері бойынша топтарға практикалық және ойша бөлу;
* Бір түрдегі заттарды нақты жалпылау сөздер арқылы атау;
* Қоғамдық және табиғи құбылыстарды бақылаудағы қарапайым байланыстарды педагог көмегімен құру.
Балаларда бұл біліктілікті қалыптастыруда маңызды рөлді дидактикалық ойындар атқарады. Сонымен, заттардың құрылымдарында бейімдеушлікті дамыту үшін мақсатты түрде Заттың түсін анықтайық, Ыдыстарға кеселерді таңдап ал, Буманы құра дидактикалық ойындар мен тапсырмаларын қолдану керек.
Дидактикалық сөздік ойындар (Сипатталу бойынша тап секілді) балаларға педагогтан заттың сипаттамасын естуге мүмкіндік береді және ол тураы тек елестетулерді ғана емес, сонымен қатар, балалардың сөздік қорын дамытады.
Балалар нақты заттарды жалпылама сөздерге қосуды Зоологиялық лото, Ұқсас суреттер ойындарының көмегімен үйренеді. 4-ші артық, Адасушылық дидактикалық ойындары мен тапсырмалары қорытындысы балаларды заттарды ортақ белгілері бойынша бір топқа жинастыруға көмектеседі.
Берілген тапсырмаларды жүйелі орындай келе, балалар, алған білімдерін қолдануға үйренеді, яғни, нақты тапсырманы шешуге арналған мәліметті өзінің жалпы білімдерінің ішінен іріктеп алуды үйренеді. Коррекциялық жұмыста сәттілікке жету тек жас әрекетене сүйене отырып жетуге болады. Мектепке дейінгі балалар үшін бұл заттық-операционды әрекет, содан кейін сюжетті-рөлдік ойын. Сол себепті психикалық дамуы тежелген балаларды олармен ойнау арқылы тәрбиелеу мен оқыту керек. Коррекциялау жүйесінде сюжетті-рөлдік ойын мен дидактикалық дамытушылық ойындар үлкен маңызға ие.
Оқыту мен тәрбиелеудің коммуникативті принципінің бағыты сөйлеу тілінің дамуына коммуникацияның негізгі құралы ретінде арнайы көңілдң қажеттігін білдіреді.
Психикалық дамуы тежелген балаларды оқыту мен тәрбиелеу жеке дифференциалды ықпал позициясымен жүзеге асады. Бір жағынан әр баланың жеке тұлғалық типологиялық ерекшеліктерін ескеру керек, екінші жағынан топтың жалпы ерекшелігін ескеру керек. Педагог дефектолог берілген ерекшеліктер бойынша деңгейлік бағдарламаларды құрастыруға дайын болуы керек.
Сонымен, психикалық дамуы тежелген балалармен жұмыс жасайтын педагогикалық ұжымға шешу керек негізгі тапсырмалар, кең спектрді анықтайды: балаларды терең, жан-жақты зерттеу, тәрбиелеу, оқыту және коррекционды-дамытушылық әсер ету. Емдік-профилактикалық жұмыс маңызды аспект болып табылады.
Балалармен коррекционды жұмыстың жоспарын құрастыру кезінде педагогтарға жұмыстың келесі бағыттарына бейімделу керек:
1. Білім, дағды, танымдық әрекеттер, эмоционалды-еріктік сфера, сөйлеу тілін комплексті зерттеу, нейропсихологиялық зерттеу, коррекционды жұмыс жағдайында психикалық дамудың динамикасын бақылау, психологиялық-педагогикалық болжауды ұйымдастыру.
2. Танымдық белсенділіктің дамуы, түрлі әрекетте жағымды мотивацияны қамтамасыз ету. Тұлғалық-типологиялық және жас ерекшеліктерін ескере отырып білім, біліктілік және дағдыны қалыптастыру.
3. Баланың психологиялық дамуын қамтамасыз етуге бағытталған педагогикалық жұмыс келесі міндеттерді шешуге анықталған:
А) жоғары психикалық функциялардың дамуы үшін психологиялық базисті құрастыру:
* Ағзаның сауықтырылуы, толыққанды физикалық дамуды қамтамасыз ету;
* Қозғалыс сферасындағы кемістіктерді коррекциялау;
* Жалпы және ұсақ моториканың дамуы;
* Ритм сезімін қалыптастыру
Б) жоғары психикалық функцияларды мақсатты қалыптастыру:
* Эталонды елестетулерді қалыптастыру және сенсорлы-перцептивті әрекеттің дамуы;
* Сөйлеу тілінің дамуымен байланысты ойлау әрекетін қалыптастыру;
* Өнер қабілеттерінің дамуы.
4. Әрекеттің мотивациялық, бейімдеушілік-операционды және реттегіштік компоненттерін қалыптастыру:
* Заттық-практикалық әрекеттің жан-жақты дамуы;
* Ойын әрекетінің мақсатты қалыптасуы;
* Мектептік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.