Мың бір бояу іздеген адам - Шота Уәлиханов

Осы бір аққұба өңді, өткір жанарлы, орта бойлы жанға жүздескен сайын әр адам өзіне бір шапағат алатындай сезімде болады. Бұл адам жеті өнерді тел емген, сан-салалы шығармашылықтың шыңына өзіндік қайталанбас қолтаңбасымен, айшығымен шыққан суреткер. “Ғаламат сурет салам” деп, мың бір бояуды ғұмыр бойы іздеумен келе жатқан Шота ағамыз!

Әр заманда данагөй қазақтың өз нарқоспақ мықтылары болған.

Екінші мыңжылдықтың түу басында “Шығыстың Аристотелі” атанған энциклопедист ғалым Әл-Фараби, ортағасырлық алғашқы тарихшымыз Мұхаммед Хайдар Дулати, ХІХ ғасырда Абай, Ыбырай, Шоқан, ХХ ғасырдың басында Алаш арыстары Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынов, Мағжан Жұмабаев, Міржақып Дулатов, Сәкен Сейфуллин ірі тұлғалық болмыс-бітімімен көрінсе, халқымыздың тарих қойнауынан тамыр тартқан әдебиет, мәдениет пен өнер биігін Мұхтар Әуезов, Ғабит Мүсірепов, Ғабиден Мұстафин, Сәбит Мұқанов бастап, біртуар композиторлар Мұқан Төлебаев, Ахмет Жұбанов, сәулетшілер Төлеу Бәсенов, Малбағар Меңдіқұлов сын­ды зиялылар шырқау көкке көтерді.

Осы сындарлы санатта өзінің лайықты орнын алатын ірі тұлғаның бірі –сәулет өнерінің саңылағы Шот-Аман Ыдырысұлы Уәлиханов.

Шота Уәлиханов – Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген сәулетшісі, Ш.Уәлиханов атындағы Мемлекеттік, тәуелсіз “Тарлан” сыйлықтарының лауреаты, Шығыс елдері сәулет өнерінің халықаралық академиясының академигі, профессор, Сәулетшілер, КСРО Жазушылар одағының мүшесі.

1956 жылы Мәскеудің архитектуралық институтын бітірген Шота Уәлиханов бүгінде білімді де, білікті, дарабоз сәулетші. Ол – Қазақстанның тұңғыш сәулетшілері Бәсенов, Меңдіқұловтардың ізін басып, тез түлеп өскен бірегей буынның өкілі.

Сәулет өнерінде оның жеке және авторлармен бірлесіп сомдаған көрнекті еңбектері көп-ақ. Соның ішіндегі ең бірегейлері – Ж.Мәлібеков екеуі жасаған Елтаңба, Алматы қаласының Республика алаңындағы Тәуелсіздік монументі, Семейдегі “Ажалдан да құдіретті” Атом сынағы құрбандары монументі, Космонавти­каға арналған монумент, Алматыдағы Шоқан Уәлиханов ескерткіші, Д.Қонаев мүсіні, Қазақстан Компартиясы ОК ғимараты (қазіргі Алматы қаласы әкімдігінің ғимараты), “Қазақжержобалаубасинституты” ғимараты, “Қазақазаматтықауыл­құрылыс” ғимараты, Алматыдағы 25 мың орындық Орталық стадион, әмбебап дүкен, Астанадағы Кенесары Қасымов ескерткіші, Алматыдағы Тоқаш Бокин ескерткіші, Қостанайдағы Ахмет Байтұрсынов ескерткіші, Алматыдағы Әліби Жангелдин ескерткіші, Көкшетаудағы Т.Бигельдинов ескерткіші, “Еуразия” монументі, “1932 жылғы ашаршылық құрбандары” монументі, “Отан-Ана” монументі, Аңырақай шайқасының панорамалық залы, халықтар достығы монументі, ХХ ғасыр және екінші мыңжылдық адамына арналған монумент және басқалар.