Ермұхан Бекмаханов

Жоспар:

Кіріспе

1. Ермұхан Бекмахановтың өмірбаяны.
2. Саяси қайраткерлердің шығармалық жұмыстары.
3. Ермұхан Бекмахановтың «Ұлтшыл» деп
айыпталуы мен ақталуы.

Қорытынды.

Пайдаланған әдебиетер.

Кіріспе.
Өзектілігі: қарастырып отырған курстық жұмысымның өзектілігі Ермұхан Бекмаханов қазақ тарих ғылымының, халқымыздың мақтанышы, бірақ өкінішке қарай, оның бұл басты еңбегі 50-жылдардың басында қаралы тізімге ілінуі, сталиндік-империялық бұғаудың үзіле бастауы да оның жарықка шығуына жол ашпауы курстық жұмыстың тақырыбы және XIX ғасырдың 20—40-жылдары, оның ішінде Кенесары Қасымұлы бастаған халық көтерілісі отаршылдарға қарсы Сырым Датұлы, Исатай Тайманұлы ұйымдастырған көтерілістерден кейінгі үш жүзді қамтыған ең көлемді бас көтеру болғандығын оның азаттық үшін болған ұлы аттаныс екенін тарихшылар іштей мойындаса да ашық айтуға батылының жетпеуі, жігерсіздік, отарлық тұжырымдаманың жалған интернационализмнің сананы жайлаған уыты Бекмаханов жазған шындықты тануға бөгет болып келуі үшінде бұл тақырып өзекті..

Мақсаты: Менің курыстық жұмысымның мақсаты Е. Бекмахановтың алғашқы ғылыми ізденістері педагогика саласымен байланысты болуы, мысалы, қазақ мектептері үшін түңғыш ерте дүние тарихы мен КСРО халықтары тарихы бойынша методикалық кұрал жасауға ат салысқаны, ол еңбектері 1938—1939 жылдары "Халық мұғалімі" (қазіргі "Қазақстан мектебі") журналында жариялануын паш ету.

Міндеті: Курстық жұмысты жазу барысында Е. Бекмахановтың шығармашылық жұмыстарын тереңірек зерделеп, тұжырымдап кезеңдік ерекшелігіне мән бере отырып жинақтап жазу. Курстық жұмыс тақырыбына қатысты жоғарғы оқу орындарына арналған оқулықтармен шектелмей тікелей деректерге мән беру қажеттілігін түсініп, қазақ тарихын түптеп зерттеген Е. Бекмахановтың шығармашылық жұмыстарымен еңбектерінен оқу – ағарту ісіне қатысты мағлұматтармен жұмысты толықтыру.



Тақырыптың зерттеу тарихнамасы: Бекмахановтың алғашқы ғылыми ізденістері педагогика саласымен байланысты болуы, Мысалы, қазақ мектептері үшін тұңғыш ерте дүние тарихы мен КСРО халықтары тарихы бойынша методикалық кұрал жасауға ат салысуы, ол еңбектері 1938—1939 жылдары "Халық мұғалімі" (қазіргі "Қазақстан мектебі") журналында жариялануы сонымен қатар тарих ғылымына белсенді аяқ басуы соғыс кезеңімен ұштасуы, ол әрекетінің жемісті басталып, бірден үлкен арнаға ұласуына өзіне білгір ұстаз, камқор жетекші болған КСРО Ғылым академиясынын академигі (ол кезде корреспондент мүше) белгілі тарихшы Анна Михайловна Панкратовамен кездесуі әсері, 1941 жылдың күзінде Мәскеу түбіндегі қауіпті жағдайға байланысты Алматыға Ресейдің ірі тарихшыларының бір тобы эвакуациялануы, қай кезде де іскер, тынымсыз Панкратова оларды әр қалаға бөлшектемей, астанада қалдырып, соғыс талабына сай ғылыми жұмысқа пайдалануды ұсынуы, іздегенге — сұраған дегендей, бұл идеяның басықасында сол кезде Оку халық комиссариатында істейтін Бекмахановтың жүруі, осылайша құрылған Ресей және Қазакстан ғалымдарының үлкен шоғыры ең әуелі мектеп окытушылары үшін соғыс жағдайында тарих пәнін оқыту методикасын тез арада жасап шығаруы осы курстық жұмыстың зерттеу тарихмнамасы болып табылады.

Түйін: Бекмаханов тағлымы жеке басқа табыну дәуіріндегі ғылымда ойлау-зерттеу бостаңдығы болмағанын тарих ғылымы тұмшаланып, өресіз бюрократтардың, күншіл ғалымсымақ-тардың саяси қолшоқпарына айналып, өз пікірін айтқан авторлар үшін қандай зауал тудырғанын айқын дәлелдейді. 40—50-жылдардағы тарих майданы, әдебиет майданы да тура саяси майданға айналып, талай дарынды ғалымдардың тағдырын трагедияға ұшыратуы, еліміздің объективті тарихын жазуға тұсау болды, қажетсіз сыңаржақ "еңбектерге" жол ашты, халқымыздың ұлттық санасын тұмандандырды. Соның сазайын қазір де тартып отырмыз.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Абдраймов Н.А. - Сібір ведомоствосының Керей қырғыздары «Географические известия» №11 1866ж.
2. Абазак Түркістанды жаулап алу СПБ 1902.
3. «Бекмаханов Е.» Рухнама Павлодар 2003 жыл.
4. Бекмаханов. Е. «Қазақстан ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарында»
Алматы 1994ж.
5. Бекмаханов Е.Б.-Кеңесары Қасымов көтерілісінің бұқаралық тура-ы мәселесі «Известия АН Каз ССР, серия историческая», № 2 1946
6. Бартольд В.В. Қырғыздар (тарихи очерк) Бішкек 1927.
7. Базинер Қырғыз даласы арқылы Хиуаға сапар. «Географические известия», 1849
8. Вяткин М.П. Қазақ КСР тарихы туралы очерк л., 1941 жыл.
9.Добромыслов А.И. Торғай обылысы. Тарихи очерк. «ИОЖҚ Орынбор бөлімінің хабарлары» 15,16,17 - кітаптар.
10. Завалишин Г. Батыс сібірді суреттеу,ІІІ том, Сібір-Қырғыз даласы Москва 1867 жыл.
11. Ильинский А. Кеңесары және Наурызбай, «Тургайская газета»
№ 21 1901.
11. Иорк фон Ветенбург Г. Орыстардың орта Азиядағы міндеттері.