Delphi бағдарламасын қолданып, графикалық мүмкіндіктерін көрсететін бағдарлама құру

1. Кіріспе бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3 бет
2. Негізгі бөлім
2.1. Delphi ортасымен танысу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5 бет
2.2. Delphi бағдарламасының құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6 бет
2.3. Delphi ортасының компоненттер тақтасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9 бет
2.4. Объектілер тармағының терезесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15 бет
2.5. Delphi бағдарламалау ортасының графикалық мүмкіндіктері ... .16 бет
2.6. Delphi ортасының графикалық мүмкіндіктерін көрсететін бағдарлама құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17 бет
2.7 Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20 бет
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21 бет
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22 бет

Міндеті: Delphi бағдарламасында графикалық компонентерін қолдана отырып, оның әр-түрлі мүмкіндіктерін көрсетіп, қолдануға ыңғайлы жолдарын көрсету
Borland корпорациясы аз ғана мерзім ішінде Delphi7-нің негізгі версиялары мен бірнеше модификацияларын шығарды. Delphi 7 версиясында өте көп өзгерістер енгізілген. Бағдарламалармен қамтамасыз етудің тиімді өңдеу құралдарын қажет ету “жылдам жасау” ортасы деп аталатын бағдарламалау жүйелерінің пайда болуына алып келді. Мұндай ортаға мысал ретінде Borland Delphi жатады. Жылдам жасау RAD – жүйесінде “Rapid Application Development” жүйесінің негізі визуалды жобалау және оқиғаны өндеуді бағдарламалар технологиясы жатады, оның мағынасы өңдеу үнемсіз жұмыстың көп бөлігін өзіне алады да, программистке диалогты терезелерді және оқиғаны өңдеу функциясын құрастыру жұмыстары қалады. Ортада қатаң типтелген объектіге бағдарлы тілі қолданылады, оның негізіне Object Pascal (Turbo Pascal жалғасы) жатады. Delphi әр түрлі бағдарламаларды құруға мүмкіндік береді: қарапайым бір терезелі қосымшалардан тармақталған дерекқорларды басқару бағдарламаларына дейін. Delphi-дің ұлғайтылған мүмкіндіктері графикпен, мультимедиямен, дерекқорларымен жұмыс істейтін және динамикалық құрылымдармен қосымшаларды құруға мүмкіндік береді. Delphi-дің айрықша ерекшелігі . NET технологиясының сүйемелдеуі болып табылады. Жалпы қазіргі уақытта Delphi, MathCad, Maple туралы алған білімдердің болашақ мамандар және қоғам үшін маңызы өте зор. Қазір осындай пәндерді игеру үшін көптеген оқулықтар мен оқу-әдістемелік нұсқаулар жазылуда. Мысалы , Delphі ортасымен танысып және онда жұмыс жасап үйренуде Фаронов, Культин Н секілді жазушылар еңбектерінің маңызы зор болса, ал компьютерлік математикамен танысуда жазушы В.И.Дьяконовтың еңбектерінің орны ерекше. Delphi Windows жүйесiнде бағдарламалаудың ыңғайлы құралы. Онда көптеген операторларды пайдаланып бағдарлама дайындау, бағдарлама мәзiрiн құру, анимация, мультимедиа процестерiн ұйымдастыру, OLE технологиясын пайдаланып, басқа офистiк қосымшаларды шақыру, олармен жұмыс iстеу және т.б. iс-әрекеттердi орындау да мүмкiн. Көптеген операторлардың жазылуы Турбо Паскальдағы сияқты. Delphi екi түрде дайындалған: бiрiншiсi – күрделi қосымшаны бiрлесiп дайындаушылар үшiн (Delphi Client – Server), екiншiсi – қалған бағдарламалаушылар үшiн (Delphi for Windows). Соңғысы ыңғайланып, қысқартылып алынған түрi. Ол тек маман бағдарламаушылар емес, барлық Delphi – мен жұмыс iстеушiлерге арналған. әдетте пайдаланылатыны – екiншi түр. Delphi-дi Паскаль бағдарламалау тiлiмен жұмыс iстеген адамдардың меңгеруi көп қиындық келтiрмейдi. Бiрақ, мұнда бағдарламалауды үйрену үшiн объект, оқиға, қасиет түсiнiктемелерiмен еркiн танысып, онда компоненттердi пайдалану және әдiстер деп аталатын түрлi командалардың жазылу түрлерiн бiлу қажет. Жалпы, Delphi-де пайдаланылатын процедуралар (әдiстер) мен түрлi кластарға, компоненттерге енгiзулi мәндер меншiктелетiн қасиеттер көп.

1.Бекбаева Р.С. Delphi ортасында бағдарламалау. Әдістемелік құрал. Шәкәрім атындағы СМУ, 2013
2.Кандзюба С.П. Delphi 7. Базы данных и приложения. Лекции и упражнения. Спб.: ООО «ДиаСофтЮП», 2012. –576с.
3.Архангельский А.Я. Object Pascal в Delphi. -М., 2013г.
4.Гофман В.Э., Хомоненко А.Д. Delphi 7. –СПб.: БХВ – Санкт-Петербург, 2014. – 800 с.:ил.
5.Дарахвелидзе П.Г., Марков Е.П., Котенок О.А. Программирование в Delphi 7. –СПб.: БХВ-Питербург, 2011.
6.Епанешников А.М., Епанешников В.А. Delphi 7. Язык Object Pascal. –М: «Диалог –МИФИ» 2012
7.Епанешников А.М., Епанешников В.А. Программирование в среде Delphi: Часть 3. Проектирование программ. –М: «Диалог –МИФИ» 2010
8.Культин Н. Delphi 7. Программирование на языке Object Pascal.
9.Александровский А.Д «Delphi 7 разработка корпоративных приложений»
10. «Программирование в среде Delphi 7.0» С.В. Глушанов А.Л. Кливцов
11. «Delphi 7. Учебный курс. » Фарманов В.В.
12. «Delphi 7.Учебный курс» Бодровский С. Изд. Дом ПИТЕР, 2011
13. «Delphi 7.Программирование на Object Pascal» Культин Н.Б. Изд.: БХВ Санкт – Петербург, 2012
14. «Delphi 7. Справочное пособие» Архангельский А.Я. М.: ЗАО Изд. БИНОМ, 2010

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
Жобаның мақсаты: Delphi бағдарламасын қолданып, графикалық
мүмкіндіктерін көрсететін бағдарлама құру.
Міндеті: Delphi бағдарламасында графикалық компонентерін қолдана
отырып, оның әр-түрлі мүмкіндіктерін көрсетіп, қолдануға ыңғайлы жолдарын
көрсету
Borland корпорациясы аз ғана мерзім ішінде Delphi7-нің негізгі
версиялары мен бірнеше модификацияларын шығарды. Delphi 7 версиясында
өте көп өзгерістер енгізілген. Бағдарламалармен қамтамасыз етудің тиімді
өңдеу құралдарын қажет ету “жылдам жасау” ортасы деп аталатын
бағдарламалау жүйелерінің пайда болуына алып келді. Мұндай ортаға мысал
ретінде Borland Delphi жатады. Жылдам жасау RAD – жүйесінде “Rapid
Application Development” жүйесінің негізі визуалды жобалау және
оқиғаны өндеуді бағдарламалар технологиясы жатады, оның мағынасы
өңдеу үнемсіз жұмыстың көп бөлігін өзіне алады да, программистке
диалогты терезелерді және оқиғаны өңдеу функциясын құрастыру жұмыстары
қалады. Ортада қатаң типтелген объектіге бағдарлы тілі қолданылады,
оның негізіне Object Pascal (Turbo Pascal жалғасы) жатады. Delphi әр
түрлі бағдарламаларды құруға мүмкіндік береді: қарапайым бір терезелі
қосымшалардан тармақталған дерекқорларды басқару бағдарламаларына
дейін. Delphi-дің ұлғайтылған мүмкіндіктері графикпен, мультимедиямен,
дерекқорларымен жұмыс істейтін және динамикалық құрылымдармен
қосымшаларды құруға мүмкіндік береді. Delphi-дің айрықша ерекшелігі .
NET технологиясының сүйемелдеуі болып табылады. Жалпы қазіргі уақытта
Delphi, MathCad, Maple туралы алған білімдердің болашақ мамандар
және қоғам үшін маңызы өте зор. Қазір осындай пәндерді игеру үшін
көптеген оқулықтар мен оқу-әдістемелік нұсқаулар жазылуда. Мысалы ,
Delphі ортасымен танысып және онда жұмыс жасап үйренуде Фаронов, Культин Н
секілді жазушылар еңбектерінің маңызы зор болса, ал компьютерлік
математикамен танысуда жазушы В.И.Дьяконовтың еңбектерінің орны ерекше.
Delphi Windows жүйесiнде бағдарламалаудың ыңғайлы құралы. Онда көптеген
операторларды пайдаланып бағдарлама дайындау, бағдарлама мәзiрiн құру,
анимация, мультимедиа процестерiн ұйымдастыру, OLE технологиясын
пайдаланып, басқа офистiк қосымшаларды шақыру, олармен жұмыс iстеу және
т.б. iс-әрекеттердi орындау да мүмкiн. Көптеген операторлардың жазылуы
Турбо Паскальдағы сияқты. Delphi екi түрде дайындалған: бiрiншiсi –
күрделi қосымшаны бiрлесiп дайындаушылар үшiн (Delphi Client – Server),
екiншiсi – қалған бағдарламалаушылар үшiн (Delphi for Windows). Соңғысы
ыңғайланып, қысқартылып алынған түрi. Ол тек маман бағдарламаушылар
емес, барлық Delphi – мен жұмыс iстеушiлерге арналған. әдетте
пайдаланылатыны – екiншi түр. Delphi-дi Паскаль бағдарламалау тiлiмен
жұмыс iстеген адамдардың меңгеруi көп қиындық келтiрмейдi. Бiрақ,
мұнда бағдарламалауды үйрену үшiн объект, оқиға, қасиет
түсiнiктемелерiмен еркiн танысып, онда компоненттердi пайдалану және
әдiстер деп аталатын түрлi командалардың жазылу түрлерiн бiлу қажет.
Жалпы, Delphi-де пайдаланылатын процедуралар (әдiстер) мен түрлi
кластарға, компоненттерге енгiзулi мәндер меншiктелетiн қасиеттер көп.
Нақты есептердi шешу бағдарламаларын құруды үйрену арқылы ғана
Delphi-де бағдарламалауды үйренуге болады. Ол үшiн кiтапқа енгiзiлген
бағдарламаларды iс жүзiнде орындап, оларға түрлi өзгерiстер енгiзiп,
жаттығу да мүмкiн. Жетiстiк тек тәжiрибеге байланысты. Delphi
бағдарламасын оқушы, студенттерге осы бағдарламаны ұсынса, көптеген
студенттер қызығушылық танытады деп ойлаймын . Сондықтан өзім жоба
құрастырғанымды көре аласыздар, осы жобаның өзі көп адамдарға көмек болады
деп ойлаймын.

II.Негізгі бөлім
2.1. Delphi ортасымен танысу
Бағдарламалауға деген қызығушылық күн сайын өсуде. Бұл күнделікті
өмірге ақпараттық технологиялардың енуімен және дамуымен байланысты.
Егер де адам компьютермен жұмыс жасаса, онда ол адамда ерте ме, кеш пе
ынта, кейбір кездері бағдарламаларды үйрену қажеттілігі туындайды.
Қазіргі кезде дербес компьютерлерді пайдаланушылар арасында Windows
операциялық жүйелері жанұясы танымал, және бағдарлама жасауға
қызыққандар, осы жүйеде жұмыс жасайтын бағдарламалар жазуға ынталанады.
Есептеуіш техниканың дамуы, бағдарламаны қамтамасыз жасау құралдарына
деген эффективті қажеттілік, бағдарламалау жүйесінің пайда болуына әкелді,
олардың ішінде келесілерді Borland Delphi және Microsoft Visual Basic
көрсетуге болады. Тез жасау жүйесінің негізіне көрнекі жобалау
технологиясы және оқиғалы бағдарламалау жатады, оның мәнін жасау ортасы
бағдарламаның генерация кодының үлкен бөлігін алады және бағдарламалаушыға
диалогтық терезелермен және жағдайларды өңдеу функциясын құрастыру
жұмыстарын қалдырады.
Delphi – бұл Windows операция жүйесіндегі жұмыстарға бағытталған
бағдарламаларды жасау ортасы. Delphi-де бағдарламалар, қазіргі көрнекі
жобалау технологиялары негізінде құрылады, ол өз кезегінде
бағдарламалаудың объекті-бағдарлану ойына базаланады. Delphi- де
бағдарламалар Object Pascal тілінде жазылады және ол Turbo Pascal
тілінің ізбасары және дамытушысы болып табылады. Delphi және Object
Pascal ұзақ эволюцияның қорытындысы және қазіргі кезде ол, ең жаңа
компьютерлік технологиялары бар өнім болып табылады. Бөліп айтқанда,
Delphi көмегімен, консольдық тіркемелерден бастап және мәліметтер қорымен
Internet үшін тіркемелерін аяқтайтын, әртүрлі түрдегі бағдарламаларды
құруға болады.
Бағдарламалар коды терезесі. Код терезесі – бағдарлама мәтінін
құрып, жөндеуге арналған. Бұл мәтін арнайы ереже бойынша құрылады және
бағдарламаның жұмыс алгоритмін сипаттайды. Мәтінді жазу ережелерінің
жиынтығы бағдарламалау тілі деп аталады. Delphi жүйесінде Объект Pascal
бағдарламалау тілі тағайындалады. Ол кеңінен таралған Pascal тілінің
кеңейтілген, жетілдірілген нұсқасы, оны алғаш рет швейцариялық ғалым Н.Вирт
1970 жылы ұсынған және оны Borland коорпорациясының қызметкерлері
жетілдірді (олардың құрған тілдері Turbo Pascal, Borland Pascal және Object
Pascal деп аталады).
Ең алғашқы Код терезесінде толыққанды Windows терезесі ретінде бос
форманы басқаруды қамтамасыз ететін алғашқы шағын мәтін шығады. Жобамен
жұмыс барысында программист оған бағдарламаны басқаруды жүзеге асыратын
алғашқы толықтырулар жасайды.

Сурет 1. Delphi бағдарламасының басты терезелері
Интерфейстің құрамына 4 терезе кіреді
1. Негізгі терезе (Projegt1.dpr);
2. Объектілер бақылаушысының терезесі (Object Inspector);
3. Форманың құрастырушының терезесі (Form1.dfm);
4. Программа кодының терезесі (Unit1.pas).
DELPHI бірқұжаттық орта, яғни бір мезгілде тек қана бір қолданбалы
бағдарламамен жұмыс атқаруға болады. Бағдарлама жобасының атауы негізгі
терезесінің жоғарғы қатарында көрсетіледі.
Форманың терезесінен Unit кодына жөне одан кері өту F12 пернесі
арқылы орындалады.

2.2 Delphi бағдарламасының құрылымы
Delphi ортасы – программист жұмысының өте жоғары тиімділігін
қамтамасыз ететін орта.
Delphi ортасын шақырғаннан кейін ортаның жұмысын басқаратын алты
негізгі терезе шығады.
1. Негізгі терезе(Delphi7);
2. Объектілер тармағының терезесі(Form 1);
3. Объектілер инспекторының терезесі немесе объектілер қасиеттері
редакторының терезесі (Object Inspector);
4. Броузер (көру) терезесі(Object TreeView);
5. Бағдарлама кодының терезесі(Unit 1.pas);
Бағдарлама кодының терезесін көру үшін Ғ12 пернесін басу жеткілікті.
Delphi – ді алаш шақырғаннан кейін Delphi терезесі барлық терезенің
үстіне шығады. Осы терезенің көмегімен Inprise коорпороциясының WEB –
беттеріне кіругемүмкіндік туады.
Негізгі терезе. Негізгі терезе құрылатын бағдарламаның жобаларын
басқаратын негізгі қызметті атқарады. Бұл терезе экранда барлық уақытта
болады және ең жоғарғы бөлігінде орналасады. Негізгі терезеде Delphi
ортасының бас менюі, пиктографиялық командалық батырмалар жиынтығы,
компоненттер палитрасы орналасқан.
Бас меню жобаны басқаруға арналған барлық қажетті командалардан
тұрады. Бас менюдің барлық опциялары екінші деңгейде ашылатын опциялар
тақырыбын қамтиды.
Бас терезенің барлық элементтері арнайы панельдерде орналасқан, оның
сол жақ бөлігінде басқару батырмалары бар. Бас менюден басқа кез келген
панельді терезеден алып тастауға болады.
Панельде көрінетін батырмалардың құрамын өзгерту үшін оған курсорды
келтіріп, тышқанның сол жақ батырмасын басу жеткілікті. Бұдан кейін ашылған
көмекші меню терезесінде барлық панельдердің аттары келтірілген және
олардың статусы көрсетілген (жалаушалар). Олардың ішінен Customize – ды
(настройка, баптау) таңдағаннан кейін баптау терезесі пайда болады.. енді
қажет емес батырмаларды алып тастауға да болады, Commands терезесіндегі
тізімнен қажетті батырмаларды таңдап, оны экранға тасып апаруға болады.
Негізгі терезеге жиі пайдаланылатын пиктограммаларды орналасырған
ыңғайлы:Project\Syntax Chek – бағдарлама командаларының синтаксисін
тексеру; ViewDebug WindowsWatches – отклаткалық режимді бақылау
терезесіне кіру жжәне т.б.;
Delphi – дегі кез келген бағдарлама жоба файлынан (файлдың заты
.dpr) және бір немесе бірнеше модульдерден (заты .pas) тұрады. Әрбір
осындай файлдар Object Pascal – дың бағдарламалық бірлігін сипаттайды.
Кесте 1. Менюдің “Файл” (File) пункті командалары
Меню командалары Сипаттамасы
Создать (New) Құралатын объекттің типін (қосымша, форма,
модуль) таңдауға арналған ішкі меню
Открыть... (Open) Құрылған проект, форма, модуль, редактордағы
тексттік файлды жүктеу үшін ашуға арналған
диалогты терезені бейнелейді. Егер модуль
форманы сипаттаса, онда бұл форма экранда
пайда болады
Открыть проект... (Open Құрылған проекттi жүктеу үшiн диалогты
Project) терезенi көрсетедi (.bpr или .bpk)
Выбрать (Reopen) Соңғы жабылған проекттер мен модульдердiң
тiзiмiнен тұратын iшкi менюдi көрсетедi
Сохранить (Save) Редактрленген файлды оның ағымды атымен
сақтайды
Сохранить как... (Save As) Проект файлындағы өзгертулердi енгiзiп ағымды
файлды жаңа атпен сақтайды
Сохранить проект как... (Save Ағымды проекттi жаңа атпен сақтайды
Project As)
Сохранить все (Save All) Барлық ашылған файл, проект пен модульдердi
сақтау
Закрыть Ағымды проекттi және онымен байланысты
(Close) модульдер мен формаларды жабады
Закрыть все (Close All) Барлық ашылған файлдарды жабады
Использовать модуль (Use Таңдалған модульдi белсендi модульдiң
Unit) сипаттамасына қосады
Печать (Print) Белсендi файлды баспаға бередi
Выход (Exit) Проекттi жабады және ортадан шығады

Кесте 2. Менюдiң “Вид” (View) пуктiнiң құрамы
Меню командалары Сипаттамасы
Менеджер Проектов Проектiлердiң менеджерiн көрсету
(Project Manager)
Инспектор объектов Объектiлер инспекторын көрсету. Онда өзгертуге
(Object Inspector) болатын белсендi компоненттердiң қасиеттерiн
бейнелейдi
Дерево объектов Сiздiң формаңызға, модульге және т.б. орналастырған
(Object TreeView) визуалды не визуалды емес компоненттердiң сатылы ағаш
тәрiздес тiзiмiн көрсету
Список дел Жасалған iс-әрекеттер тiзiмi
(To do List)
Панель выравнивания Формадағы объектiлердi әртүрлi параметрлер бойынша
(Alignment Palette) түзету
Обозреватель Бағдарламадағы объектiлер сатысын, бастапқы текстегi
(Browser) идентификаторды iздеу және т.б. көру құралдарын
шақыру
Обзор кода Сiздiң модулiңiзде сипатталған барлық типтердi,
(Code Explorer) қасиеттердi, әдiстердi, глобалды айнымалыларды
көрсететiн ағаш тәрiздес диаграмманы ұсынады
Список компонентов Компоненттер палитрасының альтернативасы. Тышқан
(Component List) болмаған жағдайда компоненттер аты бойынша iздеуде
пайдаланады
Список окон Delphi ортасында ашылған терезелер тiзiмi
(Window List)
ФормаМодуль Формадан оған сәйкес модульге өту, тiзiмнен модульдi
(Toggle FormUnit) немесе форманы таңдау
Список модулей Проектiдегi модульдер тiзiмi
(Units)
Список форм (Forms) Проектiдегi формалар тiзiмi

Менюдiң “Project” (Проект) пунктiнде проектiні компиляциялауға
(compile) немесе құруға (build) болады. Егер Compile немесе Run таңдаса,
онда Delphi соңғы компиляциядан кейiн тек өзгертiлген модульге ғана қайта
компиляция жасайды. Бiр жағынан Build all бастапқы текстке қол жету
мүмкiндiгi бар модульдердiң барлығын қайта компиляциялайды. Проверить
синтаксис (Syntax Check) командасы DCU файлын жаңартпай, тек бағдарлама
кодының дұрыстығын тексередi.
Ең төмендегi Информация (Information) пунктi бағдарлама туралы мына
ақпаратты бередi: берiлгендер, ағын және код сегменттерiнiң өлшемi,
локальды динамикалық жадының өлшемi және компиляцияланған жолдардың саны.
“Выполнить” (Run) пунктiн бағдарлама ны компиляциялауға және жүктеуге
және де командалық жолдың параметрлерiн программаға беру үшiн қолданады.

2.3. Delphi ортасының компоненттер тақтасы
Компоненттер тақтасы - Delphi ортасының ең басты байлығы болып
табылады. Ол негізгі терезенің сол жақ бөлігінде орналасқан және онда
қажетті компонентті жылдам іздеуді қамтамасыз етеді. Олардың ашылатын
беттері бар. Компонент деп белгілі бір қасиеті бар программист формалар
терезесіне орналастыра алатын қандай да бір басқару элементін түсінеміз.
Компоненттердің көмегімен бағдарламаның сүлбесі (каркасы) жасалады. Жалпы
жағдайда экранда көрінетін терезелер, батырмалар, таңдаулар тізімі және
т.б. арқылы орындалады.
Батырмалар панелі тәрізді компоненттер палитрасы түзетіледі. Ол үшін
арнайы редактор пайдаланылады, редактор терезесі компоненттер
палитрасындағы кез келген пиктограммаға курсорды келтіріп, тышқанның оң жақ
батырмасын басқанда және Properties опциясын таңдағанда пайда болады.
Компоненттер тақтасы қосымшаға қатысатын компоненттерді таңдау
мүмкіндіктерін береді. Компоненттер - бұл Delphi – қосымшаны жинауға
қажетті құрылыс блоктары. Компоненттер пиктограмма түрінде тақтада
орналасқан. Delphi-ді іске қосқанда Standart беті белсенді болып тұрады.
Беттердің орналасу тәртібін өзгерту, атын өзгерту, жою, пиктограмма қосу
немесе кейбір пиктораммаларды басқа бетке жылжыту үшін Palette Properties
диалогтік терезесі қолданылады. Осы диалогтік терезені ашу үшін
ComponentConfigure Palette командасын немесе компоненттер палитрасының кез-
келген жерінде тышқанның оң жағындағы контекстік менюдің Properties(қасиет)
командасы арқылы жүзеге асады.. Component palette-(компоненттер палитрасы)-
бұл Delphi-де көп қолданылатын құралдардың бірі. Ол көптеген сандар бетінен
тұрады және олар компоненттер үлесінде болады Сурет 1.3. Жұмыс барысында
пайдаланушы жаңа беттерді құруға және барын кетіруге, кез-келген
беттердегіні кетіруге, қосуға және олардың тәртіптерін өзгерте алады.

Сурет 2. Компоненттер палитрасы
▪ Standard – Delphi-гі басқарудың стандарттық компоненттері, олар
алдыңғы Массивтықтық мүмкіндіктерін кеңейтеді;
▪ Additional – Delphi-гі басқарудың қосымша компоненттері, олар алдыңғы
жзиынтық мүмкіндіктерін кеңейтеді;
▪ Win32 – өзінде windows-тың (9xNT) 32 дәрежелі Массивтығы бар
компоненті ;
▪ System – Delphi-дің спецификалық жүйелі көрнекі емес компоненті ;
▪ Data Access – мәліметтер қорына шығу үшін;
▪ Data Controls – мәліметтер қорындағы ақпараттарды көрсету үшін
компоненттер;
▪ ADO – ActiveX Data Objects (ADO) қолдану арқылы мәліметтер қорына
қосылуға мүмкіндігі бар компоненттер;
▪ InterBase –Borland Database Engine (BDE) немесе ActiveX Date Objects
(ADO) қолданбаусыз, InterBase мәліметтер қорына қосыла алатын
компоненттер ;
▪ MIDAS – мәліметтер қорының көп буынды технологиялары үшін компоненттер;
▪ InternetExpress –Web Server application (Internet–тіркемелер), жұмыс
істей алатын тіркемелерді және де multi–tiered database (көп буынды
тіркемелер) жұмыс істейтін тіркемені құра алатын компоненттер;
▪ Internet – Internet-пен жұмыс істей алатын компоненттер;
▪ FastNet components – оның көмегімен тіркемелер әртүрлі Internet –
протоколдары қолдана алатын компоненттер;
▪ Decision Cube –мәліметтер қорындағы көп өлшемді ақтараттар анализі
компоненті (тек Delphi ClientServer);
▪ QReport – жазбаша есептерді көрнекі жобалау компоненті;
▪ Dialogs – өзіне Windows-тың стандарттық диалогтық терезелерін
кіргізетін компоненттер;
▪ Win 3.1 - Windows 3.1 басқару компоненттері (тіркемелердің кері
сиымдылығы үшін);
▪ Samples – құжаттамаларда үлгі ретінде қолданылатын компоненттер (
олардың мәндері DELPHISOURCESAMPLES папкасында орналасқан);
▪ ActiveX –басқа да фирмалармен дайындалған ActiveX, компоненттері;
▪ Servers page components – танымал COM- серверлер үшін VCL
белгісін көрсететін компоненттер.
Компоненттер палитрасы Delphi құралдар панелінде көрінуі де мүмкін
немесе көрінбеуі мүмкін. Осы опцияны басқару View = Component Palette
мәзірі бөлімінің көмегімен жүзеге асырылады.
Терезенің негізгі өрісінен сіз терезенің сол жағынан объектілер
инспекторын (Object Inspector) көре аласыз, оның көмегімен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.