Delphi бағдарламасын қолданып мәтіндік редакторын құру және онымен жұмыс істеу мүмкіндіктерін көрсететін бағдарлама құру



1. Кіріспе бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4 бет
2. Негізгібөлім
2.1. Обьектіге.бағытталған бағдарламалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6 бет
2.2. Қасиеттер терезесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9 бет
2.3. RadioButtonкомпоненті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14бет
2.4. ScrollBox компоненті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14 бет
2.5. Мәтіндік редактор құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 16 бет
3. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23 бет
3.1. Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24 бет
3.2. Мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25 бет
Жобаның мақсаты: Delphi бағдарламасын қолданып мәтіндік редакторын құру және онымен жұмыс істеу мүмкіндіктерін көрсететін бағдарлама құру.
Міндеті: Delphi бағдарламасында қолайлы және әрбір адам қолдана алатын компонентерін қолдана отырып, оның әр-түрлі мүмкіндіктерін көрсетіп, қолдануға ыңғайлы жолдарын көрсету.
Borland корпорациясы аз ғана мерзім ішінде Delphi7-нің негізгі версиялары мен бірнеше модификацияларын шығарды. Delphi 7 версиясында өте көп өзгерістер енгізілген. Программалармен қамтамасыз етудің тиімді өңдеу құралдарын қажет ету “жылдам жасау” ортасы деп аталатын программалау жүйелерінің пайда болуына алып келді. Мұндай ортаға мысал ретінде Borland Delphi жатады. Жылдам жасау RAD – жүйесінде “Rapid Application Development” жүйесінің негізі визуалды жобалау және оқиғаны өндеуді программалар технологиясы жатады, оның мағынасы өңдеу үнемсіз жұмыстың көп бөлігін өзіне алады да, программистке диалогты терезелерді және оқиғаны өңдеу функциясын құрастыру жұмыстары қалады. Ортада қатаң типтелген объектіге бағдарлы тілі қолданылады, оның негізіне Object Pascal (Turbo Pascal жалғасы) жатады. Delphi әр түрлі программаларды құруға мүмкіндік береді: қарапайым бір терезелі қосымшалардан тармақталған дерекқорларды басқару программаларына дейін. Delphi-дің ұлғайтылған мүмкіндіктері графикпен, мультимедиямен, дерекқорларымен жұмыс істейтін және динамикалық құрылымдармен қосымшаларды құруға мүмкіндік береді. Delphi-дің айрықша ерекшелігі . NET технологиясының сүйемелдеуі болып табылады. Жалпы қазіргі уақытта Delphi, MathCad, Maple туралы алған білімдердің болашақ мамандар және қоғам үшін маңызы өте зор. Қазір осындай пәндерді игеру үшін көптеген оқулықтар мен оқу-әдістемелік нұсқаулар жазылуда. Мысалы , Delphі ортасымен танысып және онда жұмыс жасап үйренуде Фаронов, Культин Н секілді жазушылар еңбектерінің маңызы зор болса, ал компьютерлік математикамен танысуда жазушы В.И.Дьяконовтың еңбектерінің орны ерекше. Delphi Windows жүйесiнде программалаудың ыңғайлы құралы. Онда көптеген операторларды пайдаланып программа дайындау, программа мәзiрiн құру, анимация, мультимедиа процестерiн ұйымдастыру, OLE технологиясын пайдаланып, басқа офистiк қосымшаларды шақыру, олармен жұмыс iстеу және т.б. iс-әрекеттердi орындау да мүмкiн. Көптеген операторлардың жазылуы Турбо Паскальдағы сияқты. Delphi екi түрде дайындалған: бiрiншiсi – күрделi қосымшаны бiрлесiп дайындаушылар үшiн (Delphi Client – Server), екiншiсi – қалған программалаушылар үшiн (Delphi for Windows). Соңғысы ыңғайланып, қысқартылып алынған түрi. Ол тек маман программаушылар емес, барлық Delphi – мен жұмыс iстеушiлерге арналған. әдетте пайдаланылатыны – екiншi түр. Delphi-дi Паскаль программалау тiлiмен жұмыс iстеген адамдардың меңгеруi көп қиындық келтiрмейдi. Бiрақ, мұнда программалауды үйрену үшiн объект, оқиға, қасиет түсiнiктемелерiмен еркiн танысып, онда компоненттердi пайдалану және әдiстер деп аталатын түрлi командалардың жазылу түрлерiн бiлу қажет.
1.Бекбаева Р.С. Delphi ортасында бағдарламалау. Әдістемелік құрал. Шәкәрім атындағы СМУ, 2013
2.Кандзюба С.П. Delphi 7. Базы данных и приложения. Лекции и упражнения. Спб.: ООО «ДиаСофтЮП», 2012. –576с.
3.Архангельский А.Я. Object Pascal в Delphi. -М., 2013г.
4.Гофман В.Э., Хомоненко А.Д. Delphi 7. –СПб.: БХВ – Санкт-Петербург, 2014. – 800 с.:ил.
5.Дарахвелидзе П.Г., Марков Е.П., Котенок О.А. Программирование в Delphi 7. –СПб.: БХВ-Питербург, 2011.
6.Епанешников А.М., Епанешников В.А. Delphi 7. Язык Object Pascal. –М: «Диалог –МИФИ» 2012
7.Епанешников А.М., Епанешников В.А. Программирование в среде Delphi: Часть 3. Проектирование программ. –М: «Диалог –МИФИ» 2010
8.Культин Н. Delphi 7. Программирование на языке Object Pascal.
9.Александровский А.Д «Delphi 7 разработка корпоративных приложений»
10. «Программирование в среде Delphi 7.0» С.В. Глушанов А.Л. Кливцов
11. «Delphi 7. Учебный курс. » Фарманов В.В.
12. «Delphi 7.Учебный курс» Бодровский С. Изд. Дом ПИТЕР, 2011
13. «Delphi 7.Программирование на Object Pascal» Культин Н.Б. Изд.: БХВ Санкт – Петербург, 2012
14. «Delphi 7. Справочное пособие» Архангельский А.Я. М.: ЗАО Изд. БИНОМ, 2010

1.Кіріспе
Жобаның мақсаты: Delphi бағдарламасын қолданып мәтіндік редакторын құру және онымен жұмыс істеу мүмкіндіктерін көрсететін бағдарлама құру.
Міндеті: Delphi бағдарламасында қолайлы және әрбір адам қолдана алатын компонентерін қолдана отырып, оның әр-түрлі мүмкіндіктерін көрсетіп, қолдануға ыңғайлы жолдарын көрсету.
Borland корпорациясы аз ғана мерзім ішінде Delphi7-нің негізгі версиялары мен бірнеше модификацияларын шығарды. Delphi 7 версиясында өте көп өзгерістер енгізілген. Программалармен қамтамасыз етудің тиімді өңдеу құралдарын қажет ету "жылдам жасау" ортасы деп аталатын программалау жүйелерінің пайда болуына алып келді. Мұндай ортаға мысал ретінде Borland Delphi жатады. Жылдам жасау RAD - жүйесінде "Rapid Application Development" жүйесінің негізі визуалды жобалау және оқиғаны өндеуді программалар технологиясы жатады, оның мағынасы өңдеу үнемсіз жұмыстың көп бөлігін өзіне алады да, программистке диалогты терезелерді және оқиғаны өңдеу функциясын құрастыру жұмыстары қалады. Ортада қатаң типтелген объектіге бағдарлы тілі қолданылады, оның негізіне Object Pascal (Turbo Pascal жалғасы) жатады. Delphi әр түрлі программаларды құруға мүмкіндік береді: қарапайым бір терезелі қосымшалардан тармақталған дерекқорларды басқару программаларына дейін. Delphi-дің ұлғайтылған мүмкіндіктері графикпен, мультимедиямен, дерекқорларымен жұмыс істейтін және динамикалық құрылымдармен қосымшаларды құруға мүмкіндік береді. Delphi-дің айрықша ерекшелігі . NET технологиясының сүйемелдеуі болып табылады. Жалпы қазіргі уақытта Delphi, MathCad, Maple туралы алған білімдердің болашақ мамандар және қоғам үшін маңызы өте зор. Қазір осындай пәндерді игеру үшін көптеген оқулықтар мен оқу-әдістемелік нұсқаулар жазылуда. Мысалы , Delphі ортасымен танысып және онда жұмыс жасап үйренуде Фаронов, Культин Н секілді жазушылар еңбектерінің маңызы зор болса, ал компьютерлік математикамен танысуда жазушы В.И.Дьяконовтың еңбектерінің орны ерекше. Delphi Windows жүйесiнде программалаудың ыңғайлы құралы. Онда көптеген операторларды пайдаланып программа дайындау, программа мәзiрiн құру, анимация, мультимедиа процестерiн ұйымдастыру, OLE технологиясын пайдаланып, басқа офистiк қосымшаларды шақыру, олармен жұмыс iстеу және т.б. iс-әрекеттердi орындау да мүмкiн. Көптеген операторлардың жазылуы Турбо Паскальдағы сияқты. Delphi екi түрде дайындалған: бiрiншiсi - күрделi қосымшаны бiрлесiп дайындаушылар үшiн (Delphi Client - Server), екiншiсi - қалған программалаушылар үшiн (Delphi for Windows). Соңғысы ыңғайланып, қысқартылып алынған түрi. Ол тек маман программаушылар емес, барлық Delphi - мен жұмыс iстеушiлерге арналған. әдетте пайдаланылатыны - екiншi түр. Delphi-дi Паскаль программалау тiлiмен жұмыс iстеген адамдардың меңгеруi көп қиындық келтiрмейдi. Бiрақ, мұнда программалауды үйрену үшiн объект, оқиға, қасиет түсiнiктемелерiмен еркiн танысып, онда компоненттердi пайдалану және әдiстер деп аталатын түрлi командалардың жазылу түрлерiн бiлу қажет. Жалпы, Delphi-де пайдаланылатын процедуралар (әдiстер) мен түрлi кластарға, компоненттерге енгiзулi мәндер меншiктелетiн қасиеттер көп. Нақты есептердi шешу программаларын құруды үйрену арқылы ғана Delphi-де программалауды үйренуге болады. Ол үшiн кiтапқа енгiзiлген программаларды iс жүзiнде орындап, оларға түрлi өзгерiстер енгiзiп, жаттығу да мүмкiн. Жетiстiк тек тәжiрибеге байланысты. Delphi бағдарламасын оқушы, студенттерге осы бағдарламаны ұсынса, көптеген студенттер қызығушылық танытады деп ойлаймын . Сондықтан өзім жоба құрастырғанымды көре аласыздар, осы жобаның өзі көп адамдарға көмек болады деп ойлаймын.

2. Негізгі бөлім
2.1. Объектіге-бағытталған бағдарламалау
Объектіге-бағытталған бағдарламалау (орыстілі Объектно-ориентированное программирование; ағыл. Object-orinted programming) -- объектілерді қолдану арқылы бағдарламалау парадигмасы, объектілік-бағдарланған архитектураны пайдаланады. Мәліметтердің әрбір құрылымы тек бір программалық модульде тұруы тиіс. Бұл мәліметтер құрылымындағы өзгерістердің және мәліметтер мен орындалатын әрекеттердің оңашалануына кепілдік береді. Мәліметтерге кез келген қатынас құру тек модульді пайдалану арқылы болады. Объектілік-бағдарланған программалау негізгі 3 қасиетімен: инкапсуляцияларымен, мұрагерлігімен және полиморфизмін сипатталады.
Полиморфизм - бір иерархиядағы объектілер үшін бір атаумен берілген әдістерді қолдану мүмкіндігі.
Инкапсуляция - бір объектілік типте мәліметтерді біріктіру.
Мұрагерлік - бір класстың мінездемелерін басқа класс арқылы қолдану мүмкінідігі.
Объектіге-бағытталған бағдарламалау - объектілердің көмегімен бағдарламаларды жобалау, жазу. Объектіге - бағытталған бағдарламалаудың негізі болып объект саналады. Объект деп - мәліметтер және олармен жұмыс істеу әдістерінің жиынтығы аталады. Объектілі -бағытталған бағдарлама деп - объектілер және олардың өзара әрекеттесу тәсілдерінің жиынтығы аталады.
Есептеуіш техниканың қарқынмен дамуы тиімді программалық құралдарды жасау - объектілі бағдарланған программалау жүйелерінің жасалуына əкеледі. Жылдам құру жүйесінің негізіне (RAD - Rapid Application Development - қосымшаларды жылдам құру ортасы) визуалды жобалау мен оқиғалы объектілі бағдарланған программалау технологиясы алынған. Мұндай программалаудың мəні - программа жасаушы құрал жұмыстың көп бөлігін өзі атқарып, программистке диалог терезелерін құрастыру мен оқиға өңдеушіні құру жұмыстарын қалдырды. RAD жүйелерінің ішінде Borland Delphi жəне Visual Basic орталары əртүрлі программалар құруға мүмкіндік береді: қарапайым бір терезелік қосымшалардан бастап, үлестірілген мəліметтер қорын басқару программаларына дейін Borland Delphi ортасындағы программалау тілі Object Pascal тілі.
Программалау тілдерінің кəдімгі тілдерден айырмашылығы трансляторға түсінікті болатын шектелген сөздері мен командалары қатаң ережелермен жазылады. Мұндай талаптар жиынтығы программалау тілдерінің синтаксисін, ал əрбір командалар мен тілдің басқа конструкцияларының мағынасы - оның семантикасын құрайды. Егер программаның жазылу формасы өзгеретін болса, онда транслятор оператор қызметін түсінбей, синтаксистік қате деп хабар береді. Ал егер дұрыс жазылған, бірақ алгоритмге сəйкес емес командалар қолданылса, онда семантикалық қатеге келтіріледі. Программадағы қателерді іздеу процесі тестілеу деп, ал қателерді жөндеу процесі - отладка деп аталады.
Əртүрлі типті процессорлардың əртүрлі командалар жиыны бар. Егер программалау тілдері белгілі бір процессорге бағытталған болып, оның ерекшеліктерін ескеретін болса, онда ол төмен деңгейдегі программалау тілдері деп аталады. Оған ассамблер тілі жатады.
Кез келген есепті шығарғанда алдымен оның математикалық үлгісі жасалады. Математикалық үлгі - объектінің, құбылыстың қасиеттерін, ерекшеліктерін жəне басқа сипаттамаларын жете зерттеп, оны теңдеулер жүйесі не теңсіздіктер мен функциялар арқылы өрнектеу. Программаны түрлі тəсілдер бойынша құруға болады, бірақ оған қойылатын негізгі талап оның сапалы жəне пайдаланушыға түсінікті болуы. Түсінікті программаны шығару оңайға түседі.
Осы ғылыми жобада объектілі бағдарланған программалау жүйелерінің негіздері берілген. Ғылыми жобада Delphi ортасының программалауға қажетті теориялық материалдар келтірілген. Негізгі бөлімде Delphi ортасы визуалды программалаудың негіздері жазылған. Екінші бөлімде жобаның тақырыбына байланысты Delphi ортасының мультимедиялық мүмкіндіктері жайлы мысалдар келтірілген. Үшінші бөлімде ЭЕМ-ның шығуы баяндалған.

2.2. Қасиеттер терезесі
Қасиеттер: Name (Атау) - формаға берілген атау. Ол Delphi объектілерінің (компоненттердің ) негізгі қасиеттерінің бірі. Delphi-дің жұмыс істеуі кезінде ол объектіні осы атау бойынша ажыратып таниды. Delphi-дің формаға автоматты түрде алғашқы рет меншіктеген атауын өзгертіп, басқа атау беруге болады. Форманың іс-әрекеті атауынан бегілі болу үшін атауды мазмұнға жақын етіп енгізген жөн. Мысалы, форма квадрат теңдеуді шешуге пайдаланатын болса , Form 1 орнына KvTend атауын енгізу. Ол үшін қасиеттер терезесінен Name атауын таңдап, жаңа атауды пернетақта арқылы теріп алса болғаны. Терілген атау Name жолының оң қатарына жазылып қойылады.
Font (Шрифт) - енгізілетін мәтін шрифтін орнату қасиеті. Оны таңдап, оң жағында көрінген көп нүкте (...) түймесін шерткен кезде сұхбаттық шрифт таңдау терезесі көрінеді. Терезеден, әдеттегідей, қажетті шрифт типін, өлшемін таңдап ОК түймесін шерту керек.
Caption (Тақырып, бетіне жазу) - терезенің тақырыбына енгізілетін мәтін. Алғашқы кезде қасиеттер терезесінің Caption қасиетіне тақырып үшін Form 1 сөзі алмастыру Name қасиетіне мән меншіктеу тәсілі сияқты (қасиет мәні енгізілген соң КҚ (каретканы қайтару, енгізу) клавишін басып қойған жөн).
Color (Түс) - түсін орнату қасиеті. Ол таңдалған кезде оң жағында тілсызықты түймесі көрінеді. Тілсызық түймесі - қасиет мәнінің бірнеше екенінің белгісі. Тілсызық белгісін шерткен кезде мәндер (түстер) терезесі ашылады. Тізімде көрінген қалаған түсті шерткен соң форма сәйкес түске боялып қойылады.
Width (Ен), Height (биіктік) - пиксель өлшем бірлігімен берілген форманың ені мен биіктігін орнату қасиеттері (бұл мәндер форманы қолдан кеңейту не сығу кезінде де автоматты түрде орнатылып қойылады).
Объект қасиетін программа (программалық код) ішіндеорнату да мүмкін. Мысалы, форма тақырыбы шрифтінің өлшемін 14 ету үшін программаға Form1. Fontsize :=14 меншіктеу операторын енгізу.
Жалпы, бір қасиет мәнімен танысу үшін оны қасиеттер терезесінде таңдап, F1 клавишін басу арқылы сәйкес анықтаманы шақыру керек. Delphi-де анықтамалар ағылшын тілінде жазылған .ол түсініксіз болса, экранда орысша аудармасын көрсететін "Сократ 97" сияқты арнайы дайындалған программаны пайдаланған жөн (мұндай программа компьютерге орнатылса, оны пайдалану қиын емес).
Экранда қасиеттер терезесі көрінбесе, оны шығару үшінView-ObjectInspector командасын беру жеткілікті. Ол F 11 клавиші басылған кезде көрінеді.
Ескерту. жаңа проект іске қосылған кездеалдымен Delphi Director терезесі іске қосылуы мүмкін. Терезеде DelphiNews бумасын таңдау жеткілікті.

2.3. RadioButtonкомпоненті
Delphi тілінде берілген бірнеше пункттен біреуін немесе бірнешеуін таңдауға мүмкіндік беретін айырып- қосқыштар қолданылады.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Microsoft Office туралы түсінік және түрлері
Информация, информатика
Ақпаратты-іздестіру жүйесі және оның дамуы
Delphі ортасында жұмыс істеу технологиясы
Электронды оқулық түсінігі
Visual Basic-те стандартты қосымшаларды дайындау
Деректер қорының реляциялық кестесі
«Деканат» - автоматтандырылған ақпараттық жүйе
Бағдарламамен қамтамасыздандыруды өңдеу технологиясы
Delphi бағдарламасын қолданып, графикалық мүмкіндіктерін көрсететін бағдарлама құру
Пәндер