Лазер жайлы
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Жарықтың кванттық көздерi. Лазерлер
2. Лазердің қолданылуы.
2.1.Лазер.металлургияда, өндірісте
2.2.Лазердің әскери істе пайдаланылуы
2.3.Лазерлер. байланыс саласында
2.4. Лазерлі теледидар.
2.5.Лазерлі басу құрылғысы
2.6.Лазер. геодезияда
2.7. Лазердің қару үшін қолданылуы.
2.8.Лазердің медицинадағы ролі.
3. Лазер сәулесінің биологиялық әсері.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Негізгі бөлім
1. Жарықтың кванттық көздерi. Лазерлер
2. Лазердің қолданылуы.
2.1.Лазер.металлургияда, өндірісте
2.2.Лазердің әскери істе пайдаланылуы
2.3.Лазерлер. байланыс саласында
2.4. Лазерлі теледидар.
2.5.Лазерлі басу құрылғысы
2.6.Лазер. геодезияда
2.7. Лазердің қару үшін қолданылуы.
2.8.Лазердің медицинадағы ролі.
3. Лазер сәулесінің биологиялық әсері.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Лазер (ағылш. laser, ағылш. light amplification by stimulated emission of radiation - жарықты мәжбүрлі сәулелену арқылы күшейту қысқашасы) — лазер, оптикалық кванттық генератор — толтыру (жарық, электр, жылу, химиялық және т.б.) энергиясын когерентті, монохроматты, поляризацияланған және тар бағытталған сәулелену ағынының энергиясына түрлендіруші аспап.
Лазер сәулесін беретін аспап. Оның түрлері: газ лазері, жартылай өткізгіш лазері, қатты дене лазері және сұйық зат лазері. Стоматология тәжірибесінде баяу ағынды гелий-неондық лазер қолданылады. Қанжел (пародонт) ауруларын, зақымданған тканьдерді емдеуде, организмнің әр түрлі ауруларға бейімділігін (сенсебилизаңия) кеміту, иммундық қасиеттерін күшейту т. б. клиникалық жұмыстарда жақсы нәтиже беріи келеді. Ауыз қуысында болатын стоматиттерді (ауыздың уылуы) ерін мен тіл жараларын, глоссалгияны (тоқтаусыз ауыратын тіл кеселі), глосситті (тіл кабынуы) лазер сәулесімен емдеудің нәтижесі жақсы. Бұл сәулені сондай-ақ жақ сүйектері сынғанда, бетке пластикалық операциялар жасағанда қолданады.
1953 ж совет ғалымдары Н.Г.Басов пен А.М.Прохоров және олардан тәуелсіз американдық ғалымдар Таунс пен Вебер сантиметрлік диапазондағы электромагниттік толқындарды күшейту үшін еріксіз сәулеленуді қолдануды ұсынды. Мұндай қондырғыларды мазер деп атайды. Осы еңбектері үшін 1964 жылы Басовқа, Прохоровқа және Таунсқа Нобель сыйлығы берілді. Оптикалық диапазонда жұмыс істейтін осындай қондырғы- лазер (оптикалық кванттық генератор) алғаш рет 1960 жылы АҚШ-та іске қосылды, оны жасаған американдық физик Т.Мейман. Бұл қондырғы еріксіз сәулелену құбылысының негізінде жұмыс істейді
Алғашқы лазерлер ретiнде рубиннiң кристаллдары пайдаланылды (2-сурет). Ондағы атомдарды қоздыру үшiн рубин бiлiктi сыртынан импульстi түрде жұмыс iстейтiн, спираль шаммен орады. Шам жарқ етiп жанған кездегi шыққан энергияны рубин атомдары жұтып, метатұрақты күйлерге өтедi. Атомдарды бұлай қоздыру оларды үрлеу деп аталады. Бүкiл қозған атомдардың сәуле шығаруы бар болғаны 10-8 – 10-10 с уақытқа созылады. Осы кездегi жарық сәулесiнiң қуаты өте үлкен 109 Вт-қа дейiн жетуi мүмкiн. Бұл үлкен электростанциялардың қуатынан да үлкен.
Лазер сәулесiнiң негiзгi қасиеттерi оның аса жоғарғы монохроматтылығы, когеренттілігі, шоқтың қатаң бағытталуы (лазер сәулесінің шашырауы өте аз) және аса қуаттылығы.
Оптикалық кванттық генератордың белсендi материалды пайдалануына байланысты бірнеше түрі бар:
1)Жартылайөткізгішті лазер
2)Сұйық зат лазері
3)Газ лазері
Лазер сәулесін беретін аспап. Оның түрлері: газ лазері, жартылай өткізгіш лазері, қатты дене лазері және сұйық зат лазері. Стоматология тәжірибесінде баяу ағынды гелий-неондық лазер қолданылады. Қанжел (пародонт) ауруларын, зақымданған тканьдерді емдеуде, организмнің әр түрлі ауруларға бейімділігін (сенсебилизаңия) кеміту, иммундық қасиеттерін күшейту т. б. клиникалық жұмыстарда жақсы нәтиже беріи келеді. Ауыз қуысында болатын стоматиттерді (ауыздың уылуы) ерін мен тіл жараларын, глоссалгияны (тоқтаусыз ауыратын тіл кеселі), глосситті (тіл кабынуы) лазер сәулесімен емдеудің нәтижесі жақсы. Бұл сәулені сондай-ақ жақ сүйектері сынғанда, бетке пластикалық операциялар жасағанда қолданады.
1953 ж совет ғалымдары Н.Г.Басов пен А.М.Прохоров және олардан тәуелсіз американдық ғалымдар Таунс пен Вебер сантиметрлік диапазондағы электромагниттік толқындарды күшейту үшін еріксіз сәулеленуді қолдануды ұсынды. Мұндай қондырғыларды мазер деп атайды. Осы еңбектері үшін 1964 жылы Басовқа, Прохоровқа және Таунсқа Нобель сыйлығы берілді. Оптикалық диапазонда жұмыс істейтін осындай қондырғы- лазер (оптикалық кванттық генератор) алғаш рет 1960 жылы АҚШ-та іске қосылды, оны жасаған американдық физик Т.Мейман. Бұл қондырғы еріксіз сәулелену құбылысының негізінде жұмыс істейді
Алғашқы лазерлер ретiнде рубиннiң кристаллдары пайдаланылды (2-сурет). Ондағы атомдарды қоздыру үшiн рубин бiлiктi сыртынан импульстi түрде жұмыс iстейтiн, спираль шаммен орады. Шам жарқ етiп жанған кездегi шыққан энергияны рубин атомдары жұтып, метатұрақты күйлерге өтедi. Атомдарды бұлай қоздыру оларды үрлеу деп аталады. Бүкiл қозған атомдардың сәуле шығаруы бар болғаны 10-8 – 10-10 с уақытқа созылады. Осы кездегi жарық сәулесiнiң қуаты өте үлкен 109 Вт-қа дейiн жетуi мүмкiн. Бұл үлкен электростанциялардың қуатынан да үлкен.
Лазер сәулесiнiң негiзгi қасиеттерi оның аса жоғарғы монохроматтылығы, когеренттілігі, шоқтың қатаң бағытталуы (лазер сәулесінің шашырауы өте аз) және аса қуаттылығы.
Оптикалық кванттық генератордың белсендi материалды пайдалануына байланысты бірнеше түрі бар:
1)Жартылайөткізгішті лазер
2)Сұйық зат лазері
3)Газ лазері
1. Стоматология терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. – Алматы, Қазақстан, 1991. ISBN 5-615-00789-3
2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001
3.О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
4. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
5. Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдыктары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.
6.http://densaulyk.astana.kz/- сайты
7.Баяхметова, А.А. Студенттердің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік нұсқама.
8.Айқын газеті
http://www.aikyn.kz/articles/view/57519 сайтынан
9. Тұяқбаев С., Насохова Б., Кем В., Загайнова В., Физика-11, оқулық, 2007
2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001
3.О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
4. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
5. Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдыктары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.
6.http://densaulyk.astana.kz/- сайты
7.Баяхметова, А.А. Студенттердің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік нұсқама.
8.Айқын газеті
http://www.aikyn.kz/articles/view/57519 сайтынан
9. Тұяқбаев С., Насохова Б., Кем В., Загайнова В., Физика-11, оқулық, 2007
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ДАМУ МИНИСТРЛІГІ
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ
СӨЖ
Тақырыбы: Лазер
Орындаған:
Тобы:
Қабылдаған:
Шымкент, 2016ж.
Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Жарықтың кванттық көздерi. Лазерлер
2. Лазердің қолданылуы.
2.1.Лазер-металлургияда, өндірісте
2.2.Лазердің әскери істе пайдаланылуы
2.3.Лазерлер- байланыс саласында
2.4. Лазерлі теледидар.
2.5.Лазерлі басу құрылғысы
2.6.Лазер- геодезияда
2.7. Лазердің қару үшін қолданылуы.
2.8.Лазердің медицинадағы ролі.
3. Лазер сәулесінің биологиялық әсері.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Лазер (ағылш. laser, ағылш. light amplification by stimulated emission of radiation - жарықты мәжбүрлі сәулелену арқылы күшейту қысқашасы) -- лазер, оптикалық кванттық генератор -- толтыру (жарық, электр, жылу, химиялық және т.б.) энергиясын когерентті, монохроматты, поляризацияланған және тар бағытталған сәулелену ағынының энергиясына түрлендіруші аспап.
Лазер сәулесін беретін аспап. Оның түрлері: газ лазері, жартылай өткізгіш лазері, қатты дене лазері және сұйық зат лазері. Стоматология тәжірибесінде баяу ағынды гелий-неондық лазер қолданылады. Қанжел (пародонт) ауруларын, зақымданған тканьдерді емдеуде, организмнің әр түрлі ауруларға бейімділігін (сенсебилизаңия) кеміту, иммундық қасиеттерін күшейту т. б. клиникалық жұмыстарда жақсы нәтиже беріи келеді. Ауыз қуысында болатын стоматиттерді (ауыздың уылуы) ерін мен тіл жараларын, глоссалгияны (тоқтаусыз ауыратын тіл кеселі), глосситті (тіл кабынуы) лазер сәулесімен емдеудің нәтижесі жақсы. Бұл сәулені сондай-ақ жақ сүйектері сынғанда, бетке пластикалық операциялар жасағанда қолданады.
1.Жарықтың кванттық көздерi. Лазерлер
ХХғасырдыңекiншiжартысындағыфизикан ың ірiтабыстарыныңбiрiоптикалықквантты қгенератор, немесебасқашаайтқандалазердiңойлапт абылуы (1-сурет). "Лазер" дегенсөзағылшынның "LightAmplificatoinbyStimulatedEmis sionofRadiation" дегенсөйлемiнiңалғашқыәрiптерiненал ынған (LASER). Бұл "мәжбүрленгенсәулешашудыңкөмегiменж арықтыкүшейту" дегендiбiлдiредi. Мәжбүрленгенсәулешығаруүрдiсiлазерл ердiңфизикалықнегiзiболыптабылады.
1-сурет.(NASAлабораториясында)2-сур ет Рубинді лазер
1953 ж совет ғалымдары Н.Г.Басов пен А.М.Прохоров және олардан тәуелсіз американдық ғалымдар Таунс пен Вебер сантиметрлік диапазондағы электромагниттік толқындарды күшейту үшін еріксіз сәулеленуді қолдануды ұсынды. Мұндай қондырғыларды мазер деп атайды. Осы еңбектері үшін 1964 жылы Басовқа, Прохоровқа және Таунсқа Нобель сыйлығы берілді. Оптикалық диапазонда жұмыс істейтін осындай қондырғы- лазер (оптикалық кванттық генератор) алғаш рет 1960 жылы АҚШ-та іске қосылды, оны жасаған американдық физик Т.Мейман. Бұл қондырғы еріксіз сәулелену құбылысының негізінде жұмыс істейді
Алғашқы лазерлер ретiнде рубиннiң кристаллдары пайдаланылды (2-сурет). Ондағы атомдарды қоздыру үшiн рубин бiлiктi сыртынан импульстi түрде жұмыс iстейтiн, спираль шаммен орады. Шам жарқ етiп жанған кездегi шыққан энергияны рубин атомдары жұтып, метатұрақты күйлерге өтедi. Атомдарды бұлай қоздыру оларды үрлеу деп аталады. Бүкiл қозған атомдардың сәуле шығаруы бар болғаны 10-8 - 10-10 с уақытқа созылады. Осы кездегi жарық сәулесiнiң қуаты өте үлкен 109 Вт-қа дейiн жетуi мүмкiн. Бұл үлкен электростанциялардың қуатынан да үлкен.
Лазер сәулесiнiң негiзгi қасиеттерi оның аса жоғарғы монохроматтылығы, когеренттілігі, шоқтың қатаң бағытталуы (лазер сәулесінің шашырауы өте аз) және аса қуаттылығы.
Оптикалық кванттық генератордың белсендi материалды пайдалануына байланысты бірнеше түрі бар:
1)Жартылайөткізгішті лазер
2)Сұйық зат лазері
3)Газ лазері
)Қатты денелік
2. Лазердің қолданылуы.Лазерлер бүгiнгi күнде сан алуан салада қолданылады. Олар ауыл шаруашылығында, өндірісте , зергерлік салада, әскери істе, заттарды өңдеу, ғарыштық байланыс үшін, косметологияда,медицина және голографияда және т.б.
2.1.Лазер-металлургияда, өндірісте.Қуатты лазерлермен қалың болат табақтарды кесуге және дәнекерлеуге, металдың беткі қабаттарын шынықтыруға, ірі бөліктерді балқытуға болады. Машина жасау, құрылыс салаларында да лазерлік технологиялар кең қолданылып келеді.
Лазер шоғын аса жіңішке етіп фокустауға және энергиясын өте дәл мөлшерде өзгертуге болады. Осы жағдайлар сағат жасауда қажет рубин және алмаз тастарды өте жіңішке етіп тесу технологиясын жасауға мүмкіндік береді. Алтын алқасын жасау барысында зергерлік бұйымдардың бөлшектерін біріктіруде лазерлік дәнекерлеу қолданылады.
Металдарды өңдеуге лазер сәулесін қолданудың толып жатқан игі ерекшеліктері ашылды. Ең бастысы- ол экономикалық жағынан тиімді.Қазіргі компьютермен басқарылатын лазерлер металл бетіне өте дәл және әдемі суреттер, логотиптер, вензельдер салуда пайдалынылып жүр. Қуаты аз импульстік лазерлерді микроэлектроникада өте ұсақ бөлшектерді құрастырып, дәнекерлеуде, соның ішінде фотолитографияда кеңінен қолданылады.
Су - тіршіліктің көзі. Дегенмен кейде жаңбырда да құрғақ күйін сақтауы тиіс болатын заттарға қорғаныс керек болады. Осы сынды проблеманың шешімін Рочестер Университетінің (АҚШ) мамандары ұсынады.
Ғалымдар жіңішке лазердің көмегімен суды резина секілді лақтырып жіберетін металл жасаған.(3-сурет)
3-сурет4-сурет
Суды лақтыратын металл лазерлі теледидар
Әйткенмен де, әлемде гидрофобты металдан жасалған заттар көп. Бірақ олардың ешқайсысы бұл металмен бақталаса алмайды. Ғалымдардың негізгі мақсаты жаңа өндірілген металды әр түрлі салада пайдалану. Мысалы, ұшақ қанаттарының ұшу кезінде мұзға орануынан сақтайтын болады. Оны қолдануға болатын салалар өте көп. Қазіргі кезде гидрофобты материал көбіне ыдыс-аяқтың сыртына пайдаланылады. Дегенмен күнделікті қолданыстағы асхана жабдықтары химиялық негізде дайындалғандықтан, олардың гидрофобты құрылымы төмен болып келеді.Ғалымдар төзімді әрі арзан металл түрін шығаруды мақсат еткен.
2.2.Лазердің әскери істе пайдаланылуы. Шоқтың жіңішкелігі, аса жоғары монохроматтылығы қуатты импульстік лазерлерді әскери істе де кеңінен қолдануға мүмкіндік беріп отыр. Бұлар- лазерлік локация, лазерлік навигациялық жүйелер және лазер қаруы.
2.3.Лазерлер- байланыс саласында. Монохроматты когеренттi лазерлiк сәуленiң көмегiмен волоконды оптикада кабельдiк, телефондық және теледидарлық байланысты жүзеге асыруға болады. Тасымалдаушы жиiлiктiң аса жоғары (1013 - 1014 Гц) болуы бiр жарыққұбыры арқылы миллиардқа дейiнгi музыкалық хабарды немесе миллионға дейiнгi телехабарды бiрмезгiлде тасымалдауға мүмкiндiк бередi. Радиолокация дегеніміз-радиотолқындар арқылы объектіні тауып, оған дейінгі қашықтықтыжәне оның кеңістіктегі орнын, қозғалыс жылдамдығын анықтау. Бірақ радиотолқындарды арнайыалыс қашықтыққа бағыттаудың өзіндік қиыншылықтары бар. Біріншіден, бұл толқындар когерентті емес, сондықтан да одан алынатын мәліметтердің дәлдігі төмен болады. Міне сондықтан когерентті, әрі қысқа толқынды лазерді локатор шін қолданудың маңызы өте зор.
2.4.Лазерлі теледидар. Соның бірі соңғы кезде жиі ауызға алынып жүрген - лазерлі теледидарлар. Олар қолданысқа еніп қойды және техникалық мәніне орай, проекциялық теледидарлар қатарына жатқызуға болады. Бұл жерде жарық көзі ретінде лазер алынған.
Проекциялық технологиялардың пайда болғанына бірақ уақыт өтті. Ал стандартты жарық көздерінің орнына лазерді пайдаланып көру идеясы өткен ғасырдың алпысыншы жылдарында айтыла бастады. Тыңғылықты жүргізілген зерттеулер сәтті өтіп, лазерлерді проекторға қолданып көру мүмкіндігі расталды. Бұл - лазерлі теледидарды жасап шығаруға деген алғашқы қадам еді. Лазерлер қарапайым шамдарға қарағанда әлдеқайда жоғары жарықтық береді. Лазерлердің арқасында суреттердің сапасы артып, энергия да үнемделеді. Жаңа жобаны іске асыруда әр түрлі қиындықтар пайда болды да, қолданысқа шығару жоспары үнемі кейінге қалдырылып отырды. Тек 2006 жылы CES аталатынтанымал электроника көрмесінде Necsel спецификалық лазерлі платформа таныстырылымға шығарылады. Осы құрылғыла зерлі теледидарлардыңп айда болуына жолашты. Оптикалық технология саласында аса танымал Arasor компаниясы лазерлі теледидарды (4 сурет) функцияландыратын чипті жасапшығарды. Сының арқасында лазерлі проекциялық теледидардың прототипі жарыққа шықты. Өнімтүсті тез береалатын, энергия тиімділігі мен рекшеленді.
Осындай жаңалықтардан кейін Mitsubishi компаниясы лазерлі теледидарларды өндіру, жаса жұмыстарын ақызығушылық білдіреді. Оларшығарған Mitsubishi Laser Vue TV прототипі (экран диагоналі 65 дюйм) мамандарсынынаұшырап, көптегенталастардыңсебепкеріболады. Сериялық модель болмағандықтанMitsubishiкомпаниясыо ңайсытылыпкетті.
Қалайболғанда да, лазердіқолданутеледидардықарапайымд ыландырып, салмақты, көлемдікөбейтетінбөлшектерденқұтылд ырады. Мәселен, жарықдөңгелегі, жарықфильтрлер, әртүрліполяризаторлар, жылжымалыәйнектер, қосымша оптикалық құрылғылар сынды заттардың көмегінсіз жақсы теледидар жасап шығару мүмкіндігі берілді. Лазерлі теледидарлар эксплуатациядан кейінгі 20 мың сағаттан кейін қуаты азаятын сапалы лазерлер арқылы жасалады.
Лазерлі теледидардың кемшілігі - бағасының аса қымбаттылығында болып тұр.
2.5.Лазерлі басу құрылғысы (орысша: лазерное печатное устройство) - ксерографиялық типтес басу аппараты (таңба жинақтау қүрылғысы). Мұнда таңба белгілері ... жалғасы
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ
СӨЖ
Тақырыбы: Лазер
Орындаған:
Тобы:
Қабылдаған:
Шымкент, 2016ж.
Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Жарықтың кванттық көздерi. Лазерлер
2. Лазердің қолданылуы.
2.1.Лазер-металлургияда, өндірісте
2.2.Лазердің әскери істе пайдаланылуы
2.3.Лазерлер- байланыс саласында
2.4. Лазерлі теледидар.
2.5.Лазерлі басу құрылғысы
2.6.Лазер- геодезияда
2.7. Лазердің қару үшін қолданылуы.
2.8.Лазердің медицинадағы ролі.
3. Лазер сәулесінің биологиялық әсері.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Лазер (ағылш. laser, ағылш. light amplification by stimulated emission of radiation - жарықты мәжбүрлі сәулелену арқылы күшейту қысқашасы) -- лазер, оптикалық кванттық генератор -- толтыру (жарық, электр, жылу, химиялық және т.б.) энергиясын когерентті, монохроматты, поляризацияланған және тар бағытталған сәулелену ағынының энергиясына түрлендіруші аспап.
Лазер сәулесін беретін аспап. Оның түрлері: газ лазері, жартылай өткізгіш лазері, қатты дене лазері және сұйық зат лазері. Стоматология тәжірибесінде баяу ағынды гелий-неондық лазер қолданылады. Қанжел (пародонт) ауруларын, зақымданған тканьдерді емдеуде, организмнің әр түрлі ауруларға бейімділігін (сенсебилизаңия) кеміту, иммундық қасиеттерін күшейту т. б. клиникалық жұмыстарда жақсы нәтиже беріи келеді. Ауыз қуысында болатын стоматиттерді (ауыздың уылуы) ерін мен тіл жараларын, глоссалгияны (тоқтаусыз ауыратын тіл кеселі), глосситті (тіл кабынуы) лазер сәулесімен емдеудің нәтижесі жақсы. Бұл сәулені сондай-ақ жақ сүйектері сынғанда, бетке пластикалық операциялар жасағанда қолданады.
1.Жарықтың кванттық көздерi. Лазерлер
ХХғасырдыңекiншiжартысындағыфизикан ың ірiтабыстарыныңбiрiоптикалықквантты қгенератор, немесебасқашаайтқандалазердiңойлапт абылуы (1-сурет). "Лазер" дегенсөзағылшынның "LightAmplificatoinbyStimulatedEmis sionofRadiation" дегенсөйлемiнiңалғашқыәрiптерiненал ынған (LASER). Бұл "мәжбүрленгенсәулешашудыңкөмегiменж арықтыкүшейту" дегендiбiлдiредi. Мәжбүрленгенсәулешығаруүрдiсiлазерл ердiңфизикалықнегiзiболыптабылады.
1-сурет.(NASAлабораториясында)2-сур ет Рубинді лазер
1953 ж совет ғалымдары Н.Г.Басов пен А.М.Прохоров және олардан тәуелсіз американдық ғалымдар Таунс пен Вебер сантиметрлік диапазондағы электромагниттік толқындарды күшейту үшін еріксіз сәулеленуді қолдануды ұсынды. Мұндай қондырғыларды мазер деп атайды. Осы еңбектері үшін 1964 жылы Басовқа, Прохоровқа және Таунсқа Нобель сыйлығы берілді. Оптикалық диапазонда жұмыс істейтін осындай қондырғы- лазер (оптикалық кванттық генератор) алғаш рет 1960 жылы АҚШ-та іске қосылды, оны жасаған американдық физик Т.Мейман. Бұл қондырғы еріксіз сәулелену құбылысының негізінде жұмыс істейді
Алғашқы лазерлер ретiнде рубиннiң кристаллдары пайдаланылды (2-сурет). Ондағы атомдарды қоздыру үшiн рубин бiлiктi сыртынан импульстi түрде жұмыс iстейтiн, спираль шаммен орады. Шам жарқ етiп жанған кездегi шыққан энергияны рубин атомдары жұтып, метатұрақты күйлерге өтедi. Атомдарды бұлай қоздыру оларды үрлеу деп аталады. Бүкiл қозған атомдардың сәуле шығаруы бар болғаны 10-8 - 10-10 с уақытқа созылады. Осы кездегi жарық сәулесiнiң қуаты өте үлкен 109 Вт-қа дейiн жетуi мүмкiн. Бұл үлкен электростанциялардың қуатынан да үлкен.
Лазер сәулесiнiң негiзгi қасиеттерi оның аса жоғарғы монохроматтылығы, когеренттілігі, шоқтың қатаң бағытталуы (лазер сәулесінің шашырауы өте аз) және аса қуаттылығы.
Оптикалық кванттық генератордың белсендi материалды пайдалануына байланысты бірнеше түрі бар:
1)Жартылайөткізгішті лазер
2)Сұйық зат лазері
3)Газ лазері
)Қатты денелік
2. Лазердің қолданылуы.Лазерлер бүгiнгi күнде сан алуан салада қолданылады. Олар ауыл шаруашылығында, өндірісте , зергерлік салада, әскери істе, заттарды өңдеу, ғарыштық байланыс үшін, косметологияда,медицина және голографияда және т.б.
2.1.Лазер-металлургияда, өндірісте.Қуатты лазерлермен қалың болат табақтарды кесуге және дәнекерлеуге, металдың беткі қабаттарын шынықтыруға, ірі бөліктерді балқытуға болады. Машина жасау, құрылыс салаларында да лазерлік технологиялар кең қолданылып келеді.
Лазер шоғын аса жіңішке етіп фокустауға және энергиясын өте дәл мөлшерде өзгертуге болады. Осы жағдайлар сағат жасауда қажет рубин және алмаз тастарды өте жіңішке етіп тесу технологиясын жасауға мүмкіндік береді. Алтын алқасын жасау барысында зергерлік бұйымдардың бөлшектерін біріктіруде лазерлік дәнекерлеу қолданылады.
Металдарды өңдеуге лазер сәулесін қолданудың толып жатқан игі ерекшеліктері ашылды. Ең бастысы- ол экономикалық жағынан тиімді.Қазіргі компьютермен басқарылатын лазерлер металл бетіне өте дәл және әдемі суреттер, логотиптер, вензельдер салуда пайдалынылып жүр. Қуаты аз импульстік лазерлерді микроэлектроникада өте ұсақ бөлшектерді құрастырып, дәнекерлеуде, соның ішінде фотолитографияда кеңінен қолданылады.
Су - тіршіліктің көзі. Дегенмен кейде жаңбырда да құрғақ күйін сақтауы тиіс болатын заттарға қорғаныс керек болады. Осы сынды проблеманың шешімін Рочестер Университетінің (АҚШ) мамандары ұсынады.
Ғалымдар жіңішке лазердің көмегімен суды резина секілді лақтырып жіберетін металл жасаған.(3-сурет)
3-сурет4-сурет
Суды лақтыратын металл лазерлі теледидар
Әйткенмен де, әлемде гидрофобты металдан жасалған заттар көп. Бірақ олардың ешқайсысы бұл металмен бақталаса алмайды. Ғалымдардың негізгі мақсаты жаңа өндірілген металды әр түрлі салада пайдалану. Мысалы, ұшақ қанаттарының ұшу кезінде мұзға орануынан сақтайтын болады. Оны қолдануға болатын салалар өте көп. Қазіргі кезде гидрофобты материал көбіне ыдыс-аяқтың сыртына пайдаланылады. Дегенмен күнделікті қолданыстағы асхана жабдықтары химиялық негізде дайындалғандықтан, олардың гидрофобты құрылымы төмен болып келеді.Ғалымдар төзімді әрі арзан металл түрін шығаруды мақсат еткен.
2.2.Лазердің әскери істе пайдаланылуы. Шоқтың жіңішкелігі, аса жоғары монохроматтылығы қуатты импульстік лазерлерді әскери істе де кеңінен қолдануға мүмкіндік беріп отыр. Бұлар- лазерлік локация, лазерлік навигациялық жүйелер және лазер қаруы.
2.3.Лазерлер- байланыс саласында. Монохроматты когеренттi лазерлiк сәуленiң көмегiмен волоконды оптикада кабельдiк, телефондық және теледидарлық байланысты жүзеге асыруға болады. Тасымалдаушы жиiлiктiң аса жоғары (1013 - 1014 Гц) болуы бiр жарыққұбыры арқылы миллиардқа дейiнгi музыкалық хабарды немесе миллионға дейiнгi телехабарды бiрмезгiлде тасымалдауға мүмкiндiк бередi. Радиолокация дегеніміз-радиотолқындар арқылы объектіні тауып, оған дейінгі қашықтықтыжәне оның кеңістіктегі орнын, қозғалыс жылдамдығын анықтау. Бірақ радиотолқындарды арнайыалыс қашықтыққа бағыттаудың өзіндік қиыншылықтары бар. Біріншіден, бұл толқындар когерентті емес, сондықтан да одан алынатын мәліметтердің дәлдігі төмен болады. Міне сондықтан когерентті, әрі қысқа толқынды лазерді локатор шін қолданудың маңызы өте зор.
2.4.Лазерлі теледидар. Соның бірі соңғы кезде жиі ауызға алынып жүрген - лазерлі теледидарлар. Олар қолданысқа еніп қойды және техникалық мәніне орай, проекциялық теледидарлар қатарына жатқызуға болады. Бұл жерде жарық көзі ретінде лазер алынған.
Проекциялық технологиялардың пайда болғанына бірақ уақыт өтті. Ал стандартты жарық көздерінің орнына лазерді пайдаланып көру идеясы өткен ғасырдың алпысыншы жылдарында айтыла бастады. Тыңғылықты жүргізілген зерттеулер сәтті өтіп, лазерлерді проекторға қолданып көру мүмкіндігі расталды. Бұл - лазерлі теледидарды жасап шығаруға деген алғашқы қадам еді. Лазерлер қарапайым шамдарға қарағанда әлдеқайда жоғары жарықтық береді. Лазерлердің арқасында суреттердің сапасы артып, энергия да үнемделеді. Жаңа жобаны іске асыруда әр түрлі қиындықтар пайда болды да, қолданысқа шығару жоспары үнемі кейінге қалдырылып отырды. Тек 2006 жылы CES аталатынтанымал электроника көрмесінде Necsel спецификалық лазерлі платформа таныстырылымға шығарылады. Осы құрылғыла зерлі теледидарлардыңп айда болуына жолашты. Оптикалық технология саласында аса танымал Arasor компаниясы лазерлі теледидарды (4 сурет) функцияландыратын чипті жасапшығарды. Сының арқасында лазерлі проекциялық теледидардың прототипі жарыққа шықты. Өнімтүсті тез береалатын, энергия тиімділігі мен рекшеленді.
Осындай жаңалықтардан кейін Mitsubishi компаниясы лазерлі теледидарларды өндіру, жаса жұмыстарын ақызығушылық білдіреді. Оларшығарған Mitsubishi Laser Vue TV прототипі (экран диагоналі 65 дюйм) мамандарсынынаұшырап, көптегенталастардыңсебепкеріболады. Сериялық модель болмағандықтанMitsubishiкомпаниясыо ңайсытылыпкетті.
Қалайболғанда да, лазердіқолданутеледидардықарапайымд ыландырып, салмақты, көлемдікөбейтетінбөлшектерденқұтылд ырады. Мәселен, жарықдөңгелегі, жарықфильтрлер, әртүрліполяризаторлар, жылжымалыәйнектер, қосымша оптикалық құрылғылар сынды заттардың көмегінсіз жақсы теледидар жасап шығару мүмкіндігі берілді. Лазерлі теледидарлар эксплуатациядан кейінгі 20 мың сағаттан кейін қуаты азаятын сапалы лазерлер арқылы жасалады.
Лазерлі теледидардың кемшілігі - бағасының аса қымбаттылығында болып тұр.
2.5.Лазерлі басу құрылғысы (орысша: лазерное печатное устройство) - ксерографиялық типтес басу аппараты (таңба жинақтау қүрылғысы). Мұнда таңба белгілері ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz