Болат пен шойынды жылумен өңдеу және темір-көміртегі қорытпалардың фазалық құрылысы

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

БОЛАТ ПЕН ШОЙЫНДЫ ЖЫЛУМЕН ӨҢДЕУ

Болат пен шойынды жылумен өңдеу - бұш металдарды белгілі температураға дейін қыздыру, осы температура жағдайында ұстап тұру және белгілі жылдамдықпен бөлме температурасына дейін салқындату.

Жылумен өңдеудің мынадай түлері бар: шыңдау, жұмсарту, жасыту, тұрақтандыру.

Теміркөміртекті қорытпалардың құрылымдық құрастырушылары

Әр түрлі қарапайым заттарды қорыту арқылы қорытпа-лар деп аталатын күрделі заттар алынады. Қорытудың бір-текті бөлігі фаза деп аталады. Қатты қорытпа химилық қосылыстарр және қатты ерітінділер түрінде болады (екі фазада) .

Химиялық қосылыстарда қорытпалар түзушы элемент-тердің атомдары, құрамына химиялық формуламен анықта-латын молекулаларға бірігеді. Мәселен, темірдің көміртегі-мен қосылысы - цементит (Fe ₃ C) .

Қатты ерітіндегі ерігіш заттың атомдары еріткіштің - не-гізгі металдың кристалдық торына енеді (мәселен, темірдегі көміртегінің қатты ерітіндісі - феррит) .

Темір, қалайы, марганец, титан және басқа металдар ері-геннен кейін кристалдық тордың бір емес, бірнеше пішініне ие болады. Белгілі температураға дейін осындай металды қыздыру жағдайында (кризистік нүктеге) атомдар қайта құрылып, металдың физикалық - химиялық қасиеттерінің өзгеруімен ілесе жүретін жаңа кристалдық тор түзеді. Қайта кристалдану әр рет (баяу) қыздыру жағдайында өтеді. Металды кризистік нүктеге дейін салқындату аллотропия деп аталады.

Таза темірдің төрт кризистік нүктесі болады. (6. 1-сүрет) .

⁰ C Fe Fe ₃ C

1600 A I -1550 ⁰

1539 II C III

1400 E F 1130 ⁰

1000 G

910 V VI VII

800 S

723 VIII M K 723 ⁰

600 IX X XI XII

400

0 0, 4 0, 8 1 2 3 4 4. 3 5 6 6. 7 % C

6. 1-сурет. Темірдің көміртегңмен қоспа күйінің

Диаграммасы

І - сұйық қорытпа; ІІ - сұйық қорытпа және аустенит кристал-дары; ІІІ - сұйық қорытпа және бастапқы цементит кристал-дары; VI - аустенит кристалдары; V - аустенит және туынды цементит кристалдары; VІ - ледебурит аясындағы аустенит және цементит; VІІ - ледебурит аясындағы бастапқы цементит-тің кристалдары; VІІІ - феррит және аустенит кристалдары; ІХ - феррит және перлит кристалдары; Х - туынды цементит және перлит кристалдары; ХІ - ледебурит аясындағы цементит және перлит кристалдары; ХІІ - ледебурит аясындағы бастапқы цементиттің кристалдары.

A, C, S, E, G, F және K - кризистік нүктелер

Темірдің қатты күйден сұйық күйге өтуіне немесе керісінше, сәйкес 1539 ⁰ С температурадан 1401 ⁰ С жағдайындағы кризистік нүктеге дейін темірдің кристалдық құрылысы $\alpha$ - темир $\gamma$ - темірге қайта кристалданады, өзінің ішкі құрылымын 910 ⁰ С-қа дейін сақтаушы. Мұнда $\alpha$ - темір $\gamma$ - темірге кристалданады.

758-770 ⁰ С төмен саалқындату жағдайында өзінің кристалдық торының құрылымын өзгертпей, темір магнитті болып қалыпта-сады.

Темірдің көміртегімен қорытпалары техникада маңызды құры-лымдық материалдарболып табылатын, қара қорытпалар деп аталатын - болат пен шойынның негізі болады. Кез келген қорыт-паның құрылымы мен қасиеті, бәрінен бұрын негізгі құраушылар мен қосымша элекменттердің қасиетіне сондай-ақ олардың өзара әрекетінің сипатына байланысты болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.