Ауыл шаруашылығы – өндірістің, агроөнеркәсіптің жетекші саласы, қазақ халқының ата кәсібі

Жоспар
Кіріспе

1. Ауыл шаруашылығы
2. Ел экономикасын дамыту
3. Жер өңдеу мәдениетін көтеру

«Еңбегі бардың-өнбегі бар» деген атам қазақ. Иә, адам баласы ең алғаш пайда болғаннан бастап, түрлі тарихи дәуірлердің соқпағынан өте отырып, бүгінгі жаңа заман баспалдағын басып, үлкен дәрежеге жетті. Үлкен үдерісті бастан кешкен адам баласы табыс тек тер төгумен ғана келетінің түсіне білді. Яғни «сары қарын, қара қазан қамы үшін» еңбек етті.
Тәуелсіздік алған жиырма екі жыл ішінде еліміз нарықтық экономиканы дамытуға барынша күшін салып келеді. Оған еліміздің алған жетістіктері, қарышты қадамдары, шыққан белестері дәлел. Сол экономиканың маңызды салаларының бірі – ауыл шаруашылығы. Ауыл шаруашылығы – өндірістің, агроөнеркәсіптің жетекші саласы, қазақ халқының ата кәсібі. Ең даланы жайлаған халқымыз тіршілік қажетімен қоныстан-қонысқа көшіп, көшпелі ел атанды. Дегенмен, әр заманның ағымына қарай жақсыны тез үйренетін қазақ халқы біртіндеп отырықшы елге айналды. Қасиетті Жер-Ананы игеруді үйренді. Жер жыртып, дән егіп, оның өнімін қажетіне жаратуды меңгерді. Алған өнімдерін астық қылып, өсірген малдарын азық, киім етіп жаратты. Ақша жүйесі бастау алмай тұрған сонау заманда да ел арасында айырбас құралына айналып, елдің күн көріс көзіне де айналған осы еңбек терінің жемісі – ауыл шаруашылығының өңімі еді. Уақыт өте халық арасында бұл шаруашылық қарқын алып, өнеркәсіптер ашылып, жаңа өнім түрлері меңгеріліп, өрбей түсті. Тұлбар дүбірін күншілік жерден естіген ата-бабамыздың өнегелі дәстүрі лайықты түрде жалғасын тапты. Қазіргі кезде ауыл шаруашылығының түрлі салаларымен айналыспайтын бірде-бір ел жоқ, себебі дүние жүзінде экономикалық белсенді халықтың 45%-ы ауыл шаруашылығымен айналысады. Ауыл шаруашылығының барлық жерге таралуы оның алуан түрлілігіне байланысты. Ғалымдар шамамен онын 50-ге жуық түрін бөліп көрсетеді. Атап айтсақ,Қазақстанда ауыл шаруашылығының: мал өсіру, егін, бақша, жүзім өсіру, астық, азықтық, көкөніс-бақша дақылдары мен картоп өсіру, дәнді дақыл өсіруі(бидай, арпа, жүгері, күріш, сұлы, қарақұмық, тары және қарабидай), техникалық дақылдар - мақта, қант қызылшасы және күнбағыс, бақша дақылдарының (қарбыз, қауын, асқабақ, кәді) түрлері кең таралған.Қазіргі мәлімет бойынша дүниежүзінде бұл салада шамамен 1,3 млрд-тан астам адам еңбек етеді, оған ауыл шаруашылығындағы шаруа отбасыларын қосатын болса, онда ол көрсеткіш 2,6 млрд адамға жетеді екен.

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Еңбегі бардың-өнбегі бар деген атам қазақ. Иә, адам баласы ең алғаш пайда болғаннан бастап, түрлі тарихи дәуірлердің соқпағынан өте отырып, бүгінгі жаңа заман баспалдағын басып, үлкен дәрежеге жетті. Үлкен үдерісті бастан кешкен адам баласы табыс тек тер төгумен ғана келетінің түсіне білді. Яғни сары қарын, қара қазан қамы үшін еңбек етті.
Тәуелсіздік алған жиырма екі жыл ішінде еліміз нарықтық экономиканы дамытуға барынша күшін салып келеді. Оған еліміздің алған жетістіктері, қарышты қадамдары, шыққан белестері дәлел. Сол экономиканың маңызды салаларының бірі - ауыл шаруашылығы. Ауыл шаруашылығы - өндірістің, агроөнеркәсіптің жетекші саласы, қазақ халқының ата кәсібі. Ең даланы жайлаған халқымыз тіршілік қажетімен қоныстан-қонысқа көшіп, көшпелі ел атанды. Дегенмен, әр заманның ағымына қарай жақсыны тез үйренетін қазақ халқы біртіндеп отырықшы елге айналды. Қасиетті Жер-Ананы игеруді үйренді. Жер жыртып, дән егіп, оның өнімін қажетіне жаратуды меңгерді. Алған өнімдерін астық қылып, өсірген малдарын азық, киім етіп жаратты. Ақша жүйесі бастау алмай тұрған сонау заманда да ел арасында айырбас құралына айналып, елдің күн көріс көзіне де айналған осы еңбек терінің жемісі - ауыл шаруашылығының өңімі еді. Уақыт өте халық арасында бұл шаруашылық қарқын алып, өнеркәсіптер ашылып, жаңа өнім түрлері меңгеріліп, өрбей түсті. Тұлбар дүбірін күншілік жерден естіген ата-бабамыздың өнегелі дәстүрі лайықты түрде жалғасын тапты. Қазіргі кезде ауыл шаруашылығының түрлі салаларымен айналыспайтын бірде-бір ел жоқ, себебі дүние жүзінде экономикалық белсенді халықтың 45%-ы ауыл шаруашылығымен айналысады. Ауыл шаруашылығының барлық жерге таралуы оның алуан түрлілігіне байланысты. Ғалымдар шамамен онын 50-ге жуық түрін бөліп көрсетеді. Атап айтсақ, Қазақстанда ауыл шаруашылығының: мал өсіру, егін, бақша, жүзім өсіру, астық, азықтық, көкөніс-бақша дақылдары мен картоп өсіру, дәнді дақыл өсіруі (бидай, арпа, жүгері, күріш, сұлы, қарақұмық, тары және қарабидай), техникалық дақылдар - мақта, қант қызылшасы және күнбағыс, бақша дақылдарының (қарбыз, қауын, асқабақ, кәді) түрлері кең таралған. Қазіргі мәлімет бойынша дүниежүзінде бұл салада шамамен 1,3 млрд-тан астам адам еңбек етеді, оған ауыл шаруашылығындағы шаруа отбасыларын қосатын болса, онда ол көрсеткіш 2,6 млрд адамға жетеді екен.
Қазіргі таңда ауылдағы жұртшылықтың тұрмыс-жағдайының жақсаруының, экономикалық белсенді халық қатарындағы ауыл халқы үлесінің артуының, пайданың, рентабельділіктің жоғарлауының, ұлттық байлық пен экспорттың көбеюінің, еліміздің экономикасы дамыған, бәсекеге қабілетті, индустрияланған елдердің қатарына қосылудың, бір сөзбен айтқанда еліміздің экономикалық дамудың жаңа сатысына көтерілуінің тікелей жолы - осы ауыл шаруашылығы, оны дамыту жолдары болып отыр.
Елбасы Н.Ә. Назарбаев өзінің жыл сайынғы Қазақстан халқына жолдауында ауыл шаруашылығы мәселелеріне де ерекше тоқталады. Мәселен, Елбасының 2012 жылғы ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖАҢҒЫРТУ -ҚАЗАҚСТАН ДАМУЫНЫҢ БАСТЫ БАҒЫТЫ атты Қазақстан халқына жолдауына сәйкес Президент Үкіметке мынадай міндеттерді жүктеген болатын: Мемлекетке астық саласын ұйымдастыру және біртұтас астық холдингін құру. Үкіметке мал шаруашылығының басқа салаларын, оның ішінде қой шаруашылығын, сондай-ақ жемазық өндірісі мен шалғайдағы жайылымдық мал шаруашылығын дамыту жөніндегі бағдарламаларды жасауды қамтамасыз етуді айрықша тапсырған.
Елбасының пікіріне мен де қосылам, себебі ауыл шаруашылығы - еліміздің экономикалық және әлеуметтік өмірінде ерекше орын алатын материалдық өндірістің ең маңызды түрі, халықты азық-түлікпен және өнеркәсіпті шикізаттың түрлерімен қамтамасыз етіп қана қоймай, ел тұрғындарын жұмыспен де қамтамасыз етудің бірден бір оңтайлы жолы.
Ел экономикасын дамыта отырып, ауыл шаруашылығында өндірілетін өнімдерімізді ұлттық мақтанышымызға айналдыруға қазіргі экономика саласында батыл әрі ірі қадамдар жасап жатсақ та, әлі де ауыл шаруашылығына ауыз толтырып айтарлықтай толықтырулар мен түбегейлі қадамдар қажет.
Егер ауыл шаруашылығының статистикалық көрсеткіштеріне көз жүгіртетін болсақ, 2012 жылдың соңында ауыл шаруашылық өнімдері 794,4 миллиард теңгені құрады, бұл 2011 жылмен салыстырғанда 0,3 %-ға төмендеген. Ал, 2013 жылғы қаңтарда тұтастай республика бойынша ауыл шаруашылық өнімдерінің (қызметтерінің) жалпы шығарылымы 64659,1 млн. теңгені құрады, бұл өткен жылғы тиісті кезендегі деңгейден 1,4%-ға кем. Азаю мал шаруашылығы өнімдерінің 1,4%-ға, соның ішінде еттің барлық түрлері өндірісінің 1,8%-ға кемуімен түсіндіріледі. Республикада ағымдағы жылдың қаңтарында ауыл шаруашылығы өнімдер өндірісінің қысқаруы әсіресі Ақтөбе және Қостанай облыстарында байқалады. Ақтөбе облысында еттің барлық түрлері 16,9%-ға, сиыр сүтті 14,6%-ға, тауық жұмыртқасы 11,4%-ға өндірісі төмендеді. Қостанай облысында өндіріс кемуінің негізгі себебі еттің барлық түрлерінің 17,9%-ға қысқаруы болып табылады. Әрине, аталған көрсеткіштер көңіл толтырарлық емес.
Осыған орай жоспарлау көкжиегін кеңейтіп, алыс болашаққа көз тастаған Елбасы жаңа дәуірдің талаптарына сай болу үшін Қазақстан-2050 Стратегиясын жария етті. 2050 жылға дейін ауыл шаруашылығы мәселелері қатарында мыналар шешілсе екен дейміз:
Әлемдік азық-түлік нарығының көшбасшысы болу және ауыл шаруашылығы өндірісін арттыру үшін:
* Егістік алаңын ұлғайту. Мұндай мүмкіндік барлық елдерде бірдей жоқ екенін атап өтемін.
* Егістік түсімін, ең алдымен жаңа технологиялар енгізу есебінен елеулі көтеру қажет.
* Біз әлемдік деңгейдегі мал шаруашылығы жемшөп базасын құру үшін үлкен әлеуетке иеміз.
* Біз экологиялылыққа баса назар аудара отырып, ұлттық бәсекеге қабілетті брендтер құруға тиіспіз.
* Ауылшаруашылық қайта өңдеуде және саудада фермерлік пен шағын және орта бизнесті дамыту. Бұл - өзекті міндет. Бұл арада бізге:
* Жер өңдеу мәдениетін өзгерту және жаңа ғылыми, технологиялық, басқарушылық жетістіктерді ескере отырып, мал шаруашылығындағы дәстүрлерімізді жаңғыртуымыз қажет.
* Аса ірі экспорттық нарықты меңгеру үшін біз қай азық-түліктің жаппай өндірісін басты етіп қоятынымызды айқындауымыз керек.
Бізге ауыл шаруашылық өнімдерін өндіріп қоюдын, өзі жеткіліксіз. Оны сақтап, сапалы түрде өңдегеннен кейін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.