Химия тілі және оның маңызы

1 Химия тілі және оның маңызы
2.1 Химия тілінің оқу тәрбиелік маңызы
2.2 Химия тілдің оқыту құралдары жүйесіндегі орны және атқаратын қызметі
2.3 Химиялық тілді қалыптастырудың теориялық негіздері
2.4 Химиялық тілді саналы меңгеру және пайдалана білу жағдайлары
2.5 Химиядан қазақша терминдердің қалыптасуы және оқытылуы

Методикалық әдебиеттерде оқыту құралдарына табиғи объектілер және олардың алуан түрлі бейнелері, оқу жоспары, бағдарламалар, оқулықтар мен оқу құралдары, мұғалімге арналған методикалық әдебиеттер жатқызылады. Осылардың соңғылары химияның тілімен жазылады да, алғашқылары тіл арқылы білім көзіне айналады.
Химияның ғылыми тілі дегеніміз не, оның кәдімгі ұлттық немесе табиғи тілге қатынасы қандай? – деген заңды сұрақ туады. Таным мен қатынас құралы ретінде пайдаланылатын табиғи тіл көп құрылымды болып келеді, атқаратын қызметі де сан алуан. Кез келген хабарламаны жеткізуде табиғи тілдің мүмкіндігі зор болғанымен әр ғылым өзінің бір құрылымды ғылыми тілін жасауға тырысады. Оларды жасанды тіл деп атайды, химияның тілі де арнайы қызмет атқаратын жасанды тілдердің бірі.
Кейде химия тілін химия ғылымының бір бөлігі деп қарайды. Әр ғылымның зерттейтін объектісі, (ақиқатты болмыс), зерттеу нәтижесінде алынған білім жүйесі (қоғамдық сананың бір түрі), оны тіркеп, заттандыратын таңбалар жүйесі ( ғылыми тілі) болады.
Әдетте, тар мағынада түсініп осы үшеуінің ішінде білім жүйесін ғана ғылымға жатқызады, солай екені де рас. Білім – сананың қызметі, ол бақыланатын, зерттелінетін объектіге айналу үшін тіл арқылы берілуі керек. Сонымен, химиялық тіл дегеніміз химиялық білімді тіркейтін, сақтайтын, бірден-бірге жеткізетін арнайы таңбалар жүйесі.

1 И. Нұғыманұлы. Химияны оқыту әдістемесі // Алматы, «Рауан» 1993. – 15 б.
2 А.Салихова. Оқушылардың шығармашылығын дамыту// Ғылыми- әдістемелік журнал, № 5 – 2009 ж. – 225 б.
3 И. Нұғыманов. Химияны оқыту әдістемесі // Алматы:Print- S 2005. – 36 б.
4 Л.С.Омарова. Химияны оқыту әдістемесі. //[Электрондық ресурс]:- Шымкент: М.Әуезов атындағы ОҚМУ, 2007ж. – 195 б.
5 А. Мырзабайұлы. Химияны оқыту әдістемесінің педагогикалық негіздері // Алматы «Білім» 2004. – 23 б.
6 А.А.Елизаров. Методика преподавания химии в школе.//Издательство « БИНОМ. Лаборатория знании» 2010. – 17 б.
7 Қазақстан Республикасының Ғылыми Энциклопедиясы
8 Интернет парақшалары: http://www.tarbie.kz/33649
9 Интернет парақшалары: http://studopedia.ru/7_149370_lektsiya.html

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ
Методикалық әдебиеттерде оқыту құралдарына табиғи объектілер және олардың алуан түрлі бейнелері, оқу жоспары, бағдарламалар, оқулықтар мен оқу құралдары, мұғалімге арналған методикалық әдебиеттер жатқызылады. Осылардың соңғылары химияның тілімен жазылады да, алғашқылары тіл арқылы білім көзіне айналады.
Химияның ғылыми тілі дегеніміз не, оның кәдімгі ұлттық немесе табиғи тілге қатынасы қандай? - деген заңды сұрақ туады. Таным мен қатынас құралы ретінде пайдаланылатын табиғи тіл көп құрылымды болып келеді, атқаратын қызметі де сан алуан. Кез келген хабарламаны жеткізуде табиғи тілдің мүмкіндігі зор болғанымен әр ғылым өзінің бір құрылымды ғылыми тілін жасауға тырысады. Оларды жасанды тіл деп атайды, химияның тілі де арнайы қызмет атқаратын жасанды тілдердің бірі.
Кейде химия тілін химия ғылымының бір бөлігі деп қарайды. Әр ғылымның зерттейтін объектісі, (ақиқатты болмыс), зерттеу нәтижесінде алынған білім жүйесі (қоғамдық сананың бір түрі), оны тіркеп, заттандыратын таңбалар жүйесі ( ғылыми тілі) болады.
Әдетте, тар мағынада түсініп осы үшеуінің ішінде білім жүйесін ғана ғылымға жатқызады, солай екені де рас. Білім - сананың қызметі, ол бақыланатын, зерттелінетін объектіге айналу үшін тіл арқылы берілуі керек. Сонымен, химиялық тіл дегеніміз химиялық білімді тіркейтін, сақтайтын, бірден-бірге жеткізетін арнайы таңбалар жүйесі.

1 Химия тілі және оның маңызы

Химия тілі тек заттардың реакцияға түсуін түсіндірудің құралы ғана болып қоймай, ол оқушының қоршаған дүниені тануына негіз болатын басты құрал. Химия тілінің бір-бірімен тығыз байланысты үш бөлігі бар. Химиялық тілдің бірінші бөлігі - ғылыми терминологиясы, жеке терминдер мен терминдер жүйесінен тұрады. Химиялық терминдер - ғылыми ұғымдардың атаулары. Химиялық элемент, атом, зат және химиялық реакция ұғымдары анықталғаннан кейні ғана химия ғылым ретінде қалыптасты. Химияның ғылыми ұғымдары молайған сайын оларды бейнелейтін терминдер жүйесі байып, толыса түседі. Мәселен, затпен байланысты заттың қасиеттері, құрылысы, жіктелуі, алынуы, қолданылуы және басқа толып жатқан терминдер қалыптасты. Әдетте бір ұғым бір ғана терминмен беріледі, мағынасы шектеулі келеді, теориялық тұжырымдамаларға тәуелді түрде өзгереді.
Химиялық тілдің екінші бөлігі - химиялық номенклатура, заттарды атаудың белгілі негізге сүйенетін арнайы жүйесі. Ол кәдімгі және жүйелік, ұлттық және халықаралық номенклатура деп жіктеледі. Жүйелік және халықаралық номенклатура химиялық символикаға негізделеді.
Химиялық тілдің үшінші бөлігі - химиялық символика, химиялық таңба, формула және теңдеуден құралады. Оқулықтарда, кейбір методикалық әдебиеттерде химиялық тілге тек символика ғана жатқызылып келді. Химиялық символика - халықаралық шартты тіл, заттар мен құбылыстарды белгілеудің ең қысқа және тиіді құралы. Жүйелік номенклатура және химиялық символика ұлттық тілдің құрамына кірмейді, өзінше дербес қолданылады.
Химиялық терминология, номенклатура, символика және оларды сөйлемге, текскебіріктіретін ұлттық тілдің сөздері арқылы оқушыларға білім беріледі. Білім химия тілінің мағыналық жағы.
Химиялық тіл мектептегі химияны оқыту барысында жан-жақты дидактикалық қызмет атқарады. Химиялық тіл арқылы оқушыларға жаңа білімберіледі. Ол жаңа материалды дәріс түрінде айту үшін, әңгілмелеу үшін пайдаланылады, зертханалық тәжірибелер жасау, тәжірибелер мен көрнекі құралдарды көрнекі көрсету кезінде оқушылардың бақылауын, зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруға және олардың нәтижесін қорытындылауға негіз болады. Сондықтан болу керек, химиялық тіл химияны оқыту әдісіне жатқызылады. Химиялық тіл арқылы оқушылардың алған білімі бір жүйеге келтіріледі, қорытындыланады, есепке алынады және бағаланады. [1]
Химиялық тіл - оқушыларға тәрбие берудің және оларды дамытудың ең тиімді құралы. Заттар мен құбылыстардың шарттастығын, олардың арасындағы себеп-салдар байланысын ашу, тікелей көзге түспейтін мәнін түсіндіру арқылы химиялық тіл оқушыларда ғылыми көзқарас қалыптастырады. Химияның қоғам өміріндегі маңызын, экологиялық мәнін түсінуге мүмкіндік береді.
Химиялық символика заттың құрамы мен құрылысы жөнінде көптеген мағлұматтар береді, олар заттың қасиетін, реакцияласу қабілетін және рескциялардың жүру бағыттарын болжауға мүмкіндік береді, оқушылардың ақыл-ойын дамытады. [2]

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2.1 Химия тілінің оқу тәрбиелік маңызы

Химиялық тіл-оқушыларға тәрбие берудің және оларды дамытудың ең тиімді құралы. Заттар мен құбылыстардың шарттастығын, олардың арасындағы себеп-салдар байланысын ашу, тікелей көзге түспейтін мәнін түсіндіру арқылы химиялық тіл оқушыларда ғылыми көзқарас қалыптастырады.
Химиядан білім берудің оқу-тәриелік негізгі міндеті- оқушыларды тек білім жүйесімен ғана қаруландыру емес, сонымен бірге олардың алған білі мін жадында сақтау және ойлау қабілетін, химиялық тіл шеберлігін, білімге қызығуын, дүниетанымдық көзқарасын, ықыласынтасын, төзімділігін, іскерлігін, ізденімпаздығын және т.б. қасиеттерін жетілдіру болып табылады. Бұл міндеттері оқушылардың танымдық әрекеті мен ақыл-ойын жетілдіру белсенділігін арттыру арқылы жүзеге асыруға болады. Ол үшін сабақ барысында оқушылардың өздігінен атқаратын жұмыс түрлерін кеңінен қолданған тиімді десек, соның бірі - танымдық ойындардың әр түрлі элементтерін енгізу. Химиядан берілетін білімнің тиянақтылығын сабақ барысында түрлі дидактикалық ойын әрекеттері арқылы жүзеге асырудың мүмкіндігін біз де ашып көрсетеміз. Мәселен, химиялық домино, лото, кесілген таңбалар осының айғағы. Оқушылардың білімін есепке алудағы танымдық ойынның рөлі Н.К Ахметовтың еңбегінде ғылыми негізделген.
Химияны оқыту кезінде ұғым қалыптастырудың теориялық негізі туралы көптен шұғылданып жүрген әдіскер, педагог, ғалым Н.Е.Кузнецова, зат туралы, химиялық реакция жайлы білімнің жалпылану мен қызметін, танымдық іс-әрекетін, теориялық түсінік белсенділігін, олардың творчествалық ойлауын дамытудың ғылыми негізделген әдістемесі мен тұжырымдамасын жасады. Оның пікірінше, химиялық тілдің барлық құрамдас бөліктері туралы білім бірден берілмейді. Ол химияны тану, білу құралы ретінде ұғымдарның қалыптасуы махмұнымен тығыз байланыста жүреді. Берілетін білім мен ұғымның теориялық деңгейі өзгерген кезде, білімнің айтылу түрі өзгеріп, таңбалық ақпарат қайта белгіленеді, сөйтіп олар қатар дамиды. Әрбір ғылым өзінің маңызды және ерекше белгілерін оқушыларға ашып, қолайлы түсіндірілетін тиімді тілде баяндайды. Сол сияқты химия ғылымының тілі де өз құрамына табиғи тіл сөздері мен сөйлемдерден басқа, ерекше бөліктері: химиялық термонология, номенклатура және символиканы - химиялық тілді қамтиды. Химияны ғылымда тек өз тілі арқылы пайдалануға мүмкіндік туады.
Химия тілі ғылыми негізде құрылады да, білім мен тәрбие құралы ретінде оқыту жүйесінің құрамдас бөлігі, химиялық білімнің берілуі формасы мен көзі болып табылады. Химия тілі химия ғылымының бір бөлігі ретінде қаралады. Әр ғылымының зерттейтін объектісі, зерттеу нәтижесінде алынған білім жүйесі, оны тіркеп заттандыратын таңбалар жүйесі - ғылым тілі болады. Әдетте, тар мағынада түсінік, осы үшеуінің ңшңнде білім жүйесін ғана ғылымға жатқызады. Білім - сананың қызметі, ол бақылайтын, зерттейтін объектіге айналу үшін тіл арқылы берілуі керек. Ғылымның тілін өзінен бөліп қарауға болмайды. Ғылым тілі оның жинаған білімін тіркеу, сақтау және ұрпақтан ұрпаққа жеткізу үшін қолданылады. Ғылыми білім оның зерттейтін объектісі, ақиқат болмыстың санадағы көрінісі.
Химия - заттардың сан алуан сапалық өзгерістерін зерттейтін жаратылыстану ғылымдарының бірі. Заттарды тәжірибелік зерттеуден алынған білім алдымен ғылым саласына орнайды, одан екінші салаға ауысу немесе қоғамдық сана қорына құйылу үшін білім естілетін немесе көрінетін материаға айналуы қажет. Тіл - осындай дыбыстан не әріптен тұратын материя. Химияның объектісі - зат. Ол да материаның нақты бір түрі. Химиялық білім мен тіл - химиялық дүниетанымның жүйесі.
XVIII ғасырда А. Лавуазье ғылымсыз тіл, тілсіз ғылым жетілмейтінін дәл басып айтты. Ол жалпы жаратылыстану ғылымы үш бөліктен: 1)ғылыми деректер, 2)олардан туындайтын көзқарастар, 3)осы екеуін баяндайтын тіл,-дегенді айтты.
Ғылыми тілі сол ғылымның құрамдас бөлігі болып табылатындығы туралы пікір осы күнге дейін өз мәнін жойған жоқ. Ғылым тілі ғылыми таным нәтижелерін бір-бірімен байланыстырып, оқушылардың белгілі бір білім жүйесін қабылдауын жүзеге асырады. Химиялық таным обьектілер-заттар, ал пәні-тұтастай затардың химиялық қосылыстары, яғни оның молекулалық бертолидті формасы - ауыспалы күйі болып табылады. [3]

2.2 Химия тілдің оқыту құралдары жүйесіндегі орны және атқаратын қызметі

Химияны оқыту құралдарының арасындағы байланыстарды шартты түрде сызбанұсқа арқылы көрсетуге болады.

Сызбанұсқада келтірілген оқу құралдары тікелей немесе жанама түрде химияның тілімен байланысады. Тіл - қисындық құралдарға құрылым формулалары, терминдер, символдар және номенклатуралық атаулардың қатысуымен жасалған құрылым - қисындық сызбанұсқалар жатады. Химияның VIII сыныпқа арналған соңғы оқулығында осындай жиырма екі сызбанұсқа берілген.
Химияның бағдарламалары, оқулықтары, оқу құралдары, мұғалімдер мен оқушыларға арналған басқа кітаптар ғылыми тіл арқылы жазылған. Химияның өзіндік тілімен қолданыстағы тілін (ауызша және жазбаша сөйлеу тілін) ажыратып, айырмасын түсіне білген жөн.
Ғылымның тілдік құралдары пайдаланылғанымен оқулық тілінің өзіндік ерекшеліктері бар. Химия оқулығының текстері және кейбір текстен тыс бөліктерінің тілі: а) табиғи тілдің сөздерінен; ә) ғылымаралық терминдер мен таңбалардан; б) химиялық терминдерден; в) номенклатуралық атаулардан - номендерден; д) символдар жүйесінен тұрады. Бұлардың алғашқы төртеуі сөйлем және текст құруға қатысады, заттар мен химиялық құбылыстар туралы білімді тасымалдаушы қызметін атқарады. Химиялық символика текстен бөлек жазылады, табиғи тілдің заңдылықтарына бағынбайды. Оқулықтың тілі оқушылардың таным әрекетін бағыттайды, ұйымдастырады, бақылайды және бағалайды.
Көрнекі құралдардың, мәселен кестелердің, диаграммалардың, суреттердің, фильмдердің және т.б. түсініктемелері ғылымның тілі арқылы жазылады. Олардың әрқайсысынан алынатын ғылыми ақпарат тілдік құралдар арқылы жүйеге келтіріледі.
Мәселен, Ю.В.Ходаков және т.б. оқулығының 138-бетінде берілген 11-кестеден алынатын ақпарат: 1) галогендерге фтор, хлор, бром және йод химиялық элементтері жатады; 2) Бұлардың салыстырмалы атомдық массалары 19-дан 127 дейін артады; 3) молекулалары екі атомнан тұратын жай заттар түзеді; жай заттардың екеуі газ (фтор, хлор), біреуі сұйық (бром), біреуі қатты (иод); 5) жай заттарының түсі ашық жасылдан қоңыр күлгінге дейін қоюланады; 6) қайнау температуралары артады; 7) тығыздығы артады.
Химиялық эксперимент өзінің оқу-тәрбиелік міндеттерін сөзбен ұштастыру арқылы ғана ойдағыдай атқарады. Көрнекі көрсетілетін тәжірибелерді қойғанда берілетін нұсқау - тапсырма; 1) тәжірибелердің мақсаты; 2) тәжірибеге қандай заттар алынды, олардың қасиеттері; 3) құралдың құрылысы және жеке бөліктерінің қызметі; 4) ескерілетін сақтық шаралары; 5) байқалатын құбылыстар, олардың мәні; 6) байқалған құбылыстарды түсіндіру; 7) реакция теңдеуін жазу және қорытынды жасау ғылыми тіл арқылы жүзеге асады.
Зертханалық тәжірибелер де ауызша немесе жазба түрде берілетін нұсқаулар арқылы жасалады. Сарамандық жұмыстардың кіріспесі, ұйымдастырылуы және қорытындысын шығару тіл арқылы жүзеге асырылады.
Кейінгі кезде мектеп сарамандығына тірек хабарлары деп аталатын құралдар жиі қолданыла бастады. Олар тілдік құралдарды, суреттерді, әр түрлі басқа таңбаларды материалдың мазмұнына сәйкес жүйемен орналастыру арқылы жасалады. Ол үшін оқу материалының тақырыбы жан-жақты талданады. Негізгі ұғымдары іріктеліп, арасындағы байланыс блок-сызбанұсқа түрінде көрсетіледі. Әр ұғым, зат, аспап арнайы символ, сурет немесе әріп арқылы шартты түрде белгіленеді, олардың орналасуы ұғымдар арасындағы байланыс пен тәуелділікті нақтылы көрсететін болуы керек. Сонымен бірге әр блоктың көлеміне, пішініне және түсіне көңіл аударылады. Бір тақырып бойынша жасалған жеке блок сызбанұсқалар қорытындылау кезінде біріктіріліп, біртұтас білім жүйесінің қалыптасуына жәрдемдеседі. [4]

2.3 Химиялық тілді қалыптастырудың теориялық негіздері

Жалпы ғылыми тілдің, оның ішінде химия тілінің әр жақты түсінігі бар. Философиялық жағынан алғанда, ғылыми тіл - ғылыми білімнің біліну түрі, білім - мазмұнға, тіл - түрге жатады. Мазмұн мен түр арасында диалектикалық байланыс бар. Білім үздіксіз өсіп молайып отырады, тіл жеке бөлікті тұрақты қалпында қалады.
Тағбалар туралы ілім - семниотика химиялық тілдің таңбаларын үш жағынан қарастырады.
Біріншісі - химиялық тілдің сөз мәні, таңбаның бейнелейтін объектіге қатынасын көрсетеді. Химиялық символикада таңбамен атом, формуламен заттың құрамы, теңдеумен химиялық реакция белгіленеді. Олардың әрқайсысы өздері бейнелейтін объектілері жөнінде көптеген ғылыми мағлұматтар береді. Химиялық кәдімгі номенклатураның негізіне заттың бір белгісі, мәселен, кездесетін жері, қолданылуы, ашылу кезінде байқалған қасиеттері, ағзаға әсері, ғалымның аты, алыну тәсілі, т.б. байланысты кездейсоқ атаулардан құтылуға болады. Жүйелік номенклатураның белгілейтін объектілері заттардың өзі емес, құрылымдық формулалардың графикалық модельдері, демек олар химиялық символикаға негізделеді.
Химиялық тілдің екінші жағы - прагматика, таңбаның таным барысындағы пайдасын зерттейлі. Химия саласында жинақталған қоғамдық тәжірибенің ұрпақтан-ұрпаққа берілуіндегі таңбалар жүйесінің мәнін қарастырады. Химиялық тілдің оқыту барысындағы пайдаланылуы да осы салаға жатады.
Химиялық тілдің үшінші жағы - синтаксисі, таңбалардың құрылысын және бірігу ережелерін қарастырады. Химиялық терминдердің жасалу модельдері, химиялық формулалар мен теңдеулерді құрастыру, химиялық теңдеулерге коэфициенттер қою, жүйелік номенклатураның негіздерін анықтау химиялық тіл синтаксисінің міндеттеріне жатады.
Әр таңба өзінің мағынасы арқылы әсер етеді, мағынасыз таңба болуы мүмкін емес. Таңбаның мағынасы дегеніміз - денотаты жөніне белдіретін ақпараты. Ақпарат - күрделі ұғым. Біз ақпараттың қандай болмасын бір нәрсе немесе құбылыс жөнінде хабар, ақпар, немесе мәлімет деген анықтамасын пайдаланамыз.
Әдетте, терминнің мағынасы шектеулі, ол ғылыми анықтама арқылы ізделеді деген пікір берік қалыптасқан. Дегенмен, ғылымның теориясы ауысқанда терминге анықтама да өзгереді, бұған химия тарихынан мысалдар келтіріп, көз жеткізу қиын емес. XVIII ғасырда А.Лавуазье қышқылдардың оттектік теориясын ұсынып, қышқылдық қасиетті тудырушы оттегі деген пікір айтты. Келе ғасырда кейбір қышқылдар құрамынан оттегі табылмаған соң қышқыл термині сутегі арқылы анықталды. Тәжірибе құрамында сутегі бар заттардың бәрі қышқылдық қасиет білдірмейтіні белгілі болды. Осыдан барып, Аррениус теориясы бойынша, қышқыл терминіне сутегі катиондарын бөліп шығаратын электролит деген анықтама берілді. Бұдан соң XX ғасырда протолиттік теория тұрғысынан протонды бөле алуына қарай анықталды. Химияның одан әрі дамуы барысында қышқыл термині сольваттық, электрондық, жатымды - жтымсыз теориялары тұрғысынан шектелді. Әр анықтаманың мазмұнына сәйкес қышқылдар класының құрамына кіретін заттар саны, яғни ұғымның көлемі үздіксіз өзгеріп отырды.
Химияның орта мектепке арналған бағдарламасының мазмұнын анықтағанда осы өзгерістер, яғни тарихи негіз ескеріледі. Қазіргі жаңа бағдарламада қышқылдар мен негіздерді анықтаудың үш теориясы: сутектік, электролиттік диссоциациялану және электрондық теориясы көрініс тапты.
Мектептегі химия курсының теориялық деңгейі көтерілген кезде терминдердің, химиялық символиканың мағынасы тереңдейді, заттарды атаудың негіздері дамиды.
Химиялық тілдің оқыту барысындағы мәні педагогикалық және методикалық жағынан әлі де негіздей түсуді қажет етеді. Химиялық тіл оқыту барысында қолданылмайтын сала жоқ десе де болады. Жоғарыда келтірілген химияны оқыту барысының сызбанұсқасына қарасақ, оқытудың мақсаты мен міндеттері, мазмұны тіл арқылы мемлекеттік құжаттарда тіркеледі және баяндалады. Химиялық тіл оқыту құралдарына жасауға пайдаланылады. Оқыту әдістері де тілді қолдануға неегізделген. Оқытудың ұйымдастыру формалары және нәтижесін шығару да тіл арқылы жүзеге асады. [5]
Мектеп химия курсындағы химиялық тілді игеруге қойылатын талаптар:
1-талап. Оқушылар элементтердің химиялық символдарын (20-дан кем емес) білуі керек. Оқушылар символдардың жасалу тарихы, мағынасы мен пайдаланылуы туралы мағмұмат алады. Химиялық символ элементті, атомдар молін және бір атомды таңбалайды, олар туралы көптеген сапалық және сандық мәліметтер береді. Бұл мәліметтерді жинақтап кесте түрінде көрсетейік.
№
Символ туралы мағлұматтар
Жазылу тәртібі
1.
Химиялық элемент атомы
О
2.
Изотоптары
16О, 17О, 18О
3.
Салыстырмалы атомдық массасы
Аr O=16
4.
Элементтің реттік нөмірі
80
5.
Атом ядросының заряды
ZO=8
6.
Атомдағы электрондарының жалпы саны
ne=8
7.
Валенттілігі
ІІ
8.
Тотығу дәрежесі
О-2, О-1 , О0, О+2
10.
Ион заряды
О2-
11.
Мольдік массасы
МО= 16г\моль
Мәліметтерді ажыратып тану үшін химиялық символдардың төңірегінде сан, әріп және басқа айырым таңбалары қойылады. Оқушылар әр таңбаның жазылуын, оқылуын, мағынасын білуі және таңба атына, атынан таңбасына ауыса білуі керек.
2-талап. Оқушылар химиялық формулалар мен таңдеулердің мағынасын түсіндіре білуі керек.
Химияық формула заттың құрамын белгілейді, ол зат туралы мынадай мәліметтер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.