Информатика сабағында "іскерлік" ойындар өткізу әдістемесі
Кіріспе 3
1 Іскерлік ойындар туралы түсінік 4
1.1 Іскерлік ойындарды ұйымдастыру және өткізу әдістемесі 4
1.2 Іскерлік ойындарының маңыздылығы 8
2 Информатика сабағын өткізу әдістемесі 12
2.1 Информатика сабағын өткізуде іскерлік ойындар формасын қолдану 12
2.2 Информатика сабағында "іскерлік" ойындар өткізу әдістемесі 17
Қорытынды. 20
Пайдаланылған әдебиеттер 22
1 Іскерлік ойындар туралы түсінік 4
1.1 Іскерлік ойындарды ұйымдастыру және өткізу әдістемесі 4
1.2 Іскерлік ойындарының маңыздылығы 8
2 Информатика сабағын өткізу әдістемесі 12
2.1 Информатика сабағын өткізуде іскерлік ойындар формасын қолдану 12
2.2 Информатика сабағында "іскерлік" ойындар өткізу әдістемесі 17
Қорытынды. 20
Пайдаланылған әдебиеттер 22
Қазіргі кезде білім мазмұны мен білім беру жүйесі оның нәтижесіне қарап бағаланатыны мәлім. Сондықтан білім беру жүйесінде ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыру, дамытуда оны кәсіби тұрғыдан шыңдауға басты назар аудару қажет.
Бүгінгі таңда қоғам алдында Қазақстан Республикасы «Білім туралы» заңы, «Қазақстан 2030» бағдарламасындағы: «Барлық Қазақстандардың өсіп өркендеу қауіпсіздігі мен әл - әуқатының артуы» деген ұзақ мерзімдік міндетті үшінші мыңжылдықта іске асыру жауапкершілігі тұр.
Бұл талаптар оқыту үрдісінде оқыту технологияларын жетілдіру, иннова¬циялық бағыты білім, біліктілік, және дағды жиынтығын меңгеру үрдісі ретінде мамандық ауқымында, пәндік сипат алып отыр
Оқу бағдарламаларының мазмұны білім беру мақсаты мен міндеттеріне жауап бере алатын білім-біліктілік-дағды жүйесімен құрылып, арнайы ептілік¬ке ұласады десек, арнайы білім мен біліктілік кәсіпке даярлау барысында жүзе¬ге асады деуге болады .
Оқыту мен оқу әрекетінің бір - бірімен тығыз байланыста болып, баланың ақыл-ойының дамуында зор рөл атқаратындығы белгілі. Ал оқыту барысында ақыл - ойдың интеллектінің дамуы, «оқи алуға үйрену» бүгінгі күннің басты талабы. Оқушылардың оқу әрекеті – ол орындайтын әрекеттердің жетекшісі, негізгісі. Оқу әрекеті арқылы осы кезеңге тән психологиялық жаңа құрылымдар теориялық сана және ойлау қалыптасады.
Осылайша оқу әрекетінің мазмұны болып табылатын теориялық ілім, оқушының қажеттілігіне айналады. Ал қажеттіліктерді өтеу мотивтермен байланысты. Тапсырманы табысты орындап шығуға басшылық ететін ынта-ықылас, ішкі түрткілер пайда болады.
Әлеуметтік тұрғыда адамның белсенділігі мен дербестігі оның еңбегінің жемістілігін айқындайды және тапқырлығының мәнін құрайды. Ендеше оқушыларда осы қасиеттің пайда болуын тудыру әрбір ұстаздың негізгі міндеттерінің бірі болып саналады..
Жеке тұлғаның белсенділігін және өзіндік дамуын оятуға бағытталған жүйе бұл белсенді оқыту әдістері. Бұл өзіне жартылай - зерттеу әдіс, проблемалық түсіндіру, зерттеу әдістерін кіріктіруге ұмтылдырады, оқушыларды белсенділігін арттыру негізін негізге алады. Қазіргі педагогика ғылымы, барлық педагогикалық тұжырымдамаларының құндылығы оқыту үрдісі мен тәрбиелеу барысында оқушылардың белсенділігін арттыру мәселелерін қарастыруға байланысты болуда.
Қазіргі таңда әрбір оқытушы өзінің ізденімпаздық іс-әрекеті арқылы сабақ өткізу формалары мен тәсілдерін күнделікті сабаққа қолданылуына толық мүмкіншілігі бар. Сабақ өткізуде аса көңіл бөлетін мәселелер:
Мақсаты: Іскерлік ойынның технологиясын меңгеру.
Міндеттері: Іскерлік ойын туралы түсінік қалыптастыру
Информатика сабақтарында ойын технологиясын
қолдану
Бүгінгі таңда қоғам алдында Қазақстан Республикасы «Білім туралы» заңы, «Қазақстан 2030» бағдарламасындағы: «Барлық Қазақстандардың өсіп өркендеу қауіпсіздігі мен әл - әуқатының артуы» деген ұзақ мерзімдік міндетті үшінші мыңжылдықта іске асыру жауапкершілігі тұр.
Бұл талаптар оқыту үрдісінде оқыту технологияларын жетілдіру, иннова¬циялық бағыты білім, біліктілік, және дағды жиынтығын меңгеру үрдісі ретінде мамандық ауқымында, пәндік сипат алып отыр
Оқу бағдарламаларының мазмұны білім беру мақсаты мен міндеттеріне жауап бере алатын білім-біліктілік-дағды жүйесімен құрылып, арнайы ептілік¬ке ұласады десек, арнайы білім мен біліктілік кәсіпке даярлау барысында жүзе¬ге асады деуге болады .
Оқыту мен оқу әрекетінің бір - бірімен тығыз байланыста болып, баланың ақыл-ойының дамуында зор рөл атқаратындығы белгілі. Ал оқыту барысында ақыл - ойдың интеллектінің дамуы, «оқи алуға үйрену» бүгінгі күннің басты талабы. Оқушылардың оқу әрекеті – ол орындайтын әрекеттердің жетекшісі, негізгісі. Оқу әрекеті арқылы осы кезеңге тән психологиялық жаңа құрылымдар теориялық сана және ойлау қалыптасады.
Осылайша оқу әрекетінің мазмұны болып табылатын теориялық ілім, оқушының қажеттілігіне айналады. Ал қажеттіліктерді өтеу мотивтермен байланысты. Тапсырманы табысты орындап шығуға басшылық ететін ынта-ықылас, ішкі түрткілер пайда болады.
Әлеуметтік тұрғыда адамның белсенділігі мен дербестігі оның еңбегінің жемістілігін айқындайды және тапқырлығының мәнін құрайды. Ендеше оқушыларда осы қасиеттің пайда болуын тудыру әрбір ұстаздың негізгі міндеттерінің бірі болып саналады..
Жеке тұлғаның белсенділігін және өзіндік дамуын оятуға бағытталған жүйе бұл белсенді оқыту әдістері. Бұл өзіне жартылай - зерттеу әдіс, проблемалық түсіндіру, зерттеу әдістерін кіріктіруге ұмтылдырады, оқушыларды белсенділігін арттыру негізін негізге алады. Қазіргі педагогика ғылымы, барлық педагогикалық тұжырымдамаларының құндылығы оқыту үрдісі мен тәрбиелеу барысында оқушылардың белсенділігін арттыру мәселелерін қарастыруға байланысты болуда.
Қазіргі таңда әрбір оқытушы өзінің ізденімпаздық іс-әрекеті арқылы сабақ өткізу формалары мен тәсілдерін күнделікті сабаққа қолданылуына толық мүмкіншілігі бар. Сабақ өткізуде аса көңіл бөлетін мәселелер:
Мақсаты: Іскерлік ойынның технологиясын меңгеру.
Міндеттері: Іскерлік ойын туралы түсінік қалыптастыру
Информатика сабақтарында ойын технологиясын
қолдану
1. Л.Искакова, Ә.Беркутов. Информатиканы оқытудың теориялық негіздері мен әдістемесі. Шымкент, 2003.
2. Ә.Беркутов. Компьютер – оқу жүйесінде. Шымкент, 1996.
3. О.Камардинов. Информатика 1-2 бөлімдері. Шымкент, 2003.
5. Абыканова Б.Т. Компьютерлік технологияны пайдалану арқылы оқушылардың танымдық белсенділігін арттырудың дидактикалық шарттары. Алматы, 2005 жыл.
6. Занков Л.В. Наглядность и активизация в обучении. Москва: Учпедгиз, 1960 год.
7. «Библиотечные компьютерные сети: Россия и Запад. Современные тенденции корпоративной работы библиотек в сетях передачи данных». Москва – Либерия, 1998 год.
8. А.Шәріпов. Информатика. Алматы, «Қазақ университеті», 1992 жыл.
9. М.Қ. Байжұманов, Л.Қ. Жапсарбаева. Информатика. Астана, 2004 жыл. «Информатика» журналдары.
10.Бабанский Ю.К, Ильина Т.А, Жантекеева З.У. Педагогика высшей школы.Алматы, 1989
11. Бұзаубақова Қ.Ж. Педагогикалық тренинг жеке тұлғаны дамыту құралы ретінде Алматы, 2006
12. Савин И.В. Методика преподавания педагогики. Москва. Просвещение, 1987.
13 Шаронова С.А. Деловые игры. Москва, 2004
2. Ә.Беркутов. Компьютер – оқу жүйесінде. Шымкент, 1996.
3. О.Камардинов. Информатика 1-2 бөлімдері. Шымкент, 2003.
5. Абыканова Б.Т. Компьютерлік технологияны пайдалану арқылы оқушылардың танымдық белсенділігін арттырудың дидактикалық шарттары. Алматы, 2005 жыл.
6. Занков Л.В. Наглядность и активизация в обучении. Москва: Учпедгиз, 1960 год.
7. «Библиотечные компьютерные сети: Россия и Запад. Современные тенденции корпоративной работы библиотек в сетях передачи данных». Москва – Либерия, 1998 год.
8. А.Шәріпов. Информатика. Алматы, «Қазақ университеті», 1992 жыл.
9. М.Қ. Байжұманов, Л.Қ. Жапсарбаева. Информатика. Астана, 2004 жыл. «Информатика» журналдары.
10.Бабанский Ю.К, Ильина Т.А, Жантекеева З.У. Педагогика высшей школы.Алматы, 1989
11. Бұзаубақова Қ.Ж. Педагогикалық тренинг жеке тұлғаны дамыту құралы ретінде Алматы, 2006
12. Савин И.В. Методика преподавания педагогики. Москва. Просвещение, 1987.
13 Шаронова С.А. Деловые игры. Москва, 2004
Информатика сабағында "іскерлік" ойындар өткізу әдістемесі
Мазмұны
Кіріспе 3
1 Іскерлік ойындар туралы түсінік 4
1.1 Іскерлік ойындарды ұйымдастыру және өткізу әдістемесі 4
1.2 Іскерлік ойындарының маңыздылығы 8
2 Информатика сабағын өткізу әдістемесі 12
2.1 Информатика сабағын өткізуде іскерлік ойындар формасын қолдану 12
2.2 Информатика сабағында "іскерлік" ойындар өткізу әдістемесі 17
Қорытынды. 20
Пайдаланылған әдебиеттер 22
Кіріспе
Қазіргі кезде білім мазмұны мен білім беру жүйесі оның нәтижесіне қарап бағаланатыны мәлім. Сондықтан білім беру жүйесінде ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыру, дамытуда оны кәсіби тұрғыдан шыңдауға басты назар аудару қажет.
Бүгінгі таңда қоғам алдында Қазақстан Республикасы Білім туралы заңы, Қазақстан 2030 бағдарламасындағы: Барлық Қазақстандардың өсіп өркендеу қауіпсіздігі мен әл - әуқатының артуы деген ұзақ мерзімдік міндетті үшінші мыңжылдықта іске асыру жауапкершілігі тұр.
Бұл талаптар оқыту үрдісінде оқыту технологияларын жетілдіру, иннова - циялық бағыты білім, біліктілік, және дағды жиынтығын меңгеру үрдісі ретінде мамандық ауқымында, пәндік сипат алып отыр
Оқу бағдарламаларының мазмұны білім беру мақсаты мен міндеттеріне жауап бере алатын білім-біліктілік-дағды жүйесімен құрылып, арнайы ептілік - ке ұласады десек, арнайы білім мен біліктілік кәсіпке даярлау барысында жүзе - ге асады деуге болады .
Оқыту мен оқу әрекетінің бір - бірімен тығыз байланыста болып, баланың ақыл-ойының дамуында зор рөл атқаратындығы белгілі. Ал оқыту барысында ақыл - ойдың интеллектінің дамуы, оқи алуға үйрену бүгінгі күннің басты талабы. Оқушылардың оқу әрекеті - ол орындайтын әрекеттердің жетекшісі, негізгісі. Оқу әрекеті арқылы осы кезеңге тән психологиялық жаңа құрылымдар теориялық сана және ойлау қалыптасады.
Осылайша оқу әрекетінің мазмұны болып табылатын теориялық ілім, оқушының қажеттілігіне айналады. Ал қажеттіліктерді өтеу мотивтермен байланысты. Тапсырманы табысты орындап шығуға басшылық ететін ынта-ықылас, ішкі түрткілер пайда болады.
Әлеуметтік тұрғыда адамның белсенділігі мен дербестігі оның еңбегінің жемістілігін айқындайды және тапқырлығының мәнін құрайды. Ендеше оқушыларда осы қасиеттің пайда болуын тудыру әрбір ұстаздың негізгі міндеттерінің бірі болып саналады..
Жеке тұлғаның белсенділігін және өзіндік дамуын оятуға бағытталған жүйе бұл белсенді оқыту әдістері. Бұл өзіне жартылай - зерттеу әдіс, проблемалық түсіндіру, зерттеу әдістерін кіріктіруге ұмтылдырады, оқушыларды белсенділігін арттыру негізін негізге алады. Қазіргі педагогика ғылымы, барлық педагогикалық тұжырымдамаларының құндылығы оқыту үрдісі мен тәрбиелеу барысында оқушылардың белсенділігін арттыру мәселелерін қарастыруға байланысты болуда.
Қазіргі таңда әрбір оқытушы өзінің ізденімпаздық іс-әрекеті арқылы сабақ өткізу формалары мен тәсілдерін күнделікті сабаққа қолданылуына толық мүмкіншілігі бар. Сабақ өткізуде аса көңіл бөлетін мәселелер:
Мақсаты: Іскерлік ойынның технологиясын меңгеру.
Міндеттері: Іскерлік ойын туралы түсінік қалыптастыру
Информатика сабақтарында ойын технологиясын
қолдану
1 Іскерлік ойындар туралы түсінік
1.1 Іскерлік ойындарды ұйымдастыру және өткізу әдістемесі
Іскерлік ойынды дайындау оқытушының мұқияттылық пен жинақталған-дықты талап етеді. Егер ойынның міндетін оның өзі құрастырса, онда оның тәрбиелік мақсаттарын ойластыру тиіс. Егер ойын үшін дайын міндетті алса, ол өзінің іскерлік ойындарды жүргізу тәжірибесін және сол кездері болған күрделі эпизодтарды еске алып, оның мәнін ойыншы тарапынан да, жүргізуші тарапынан да түсінуге міндетті.
Ойын сипатталуы тиіс - бұл міндетті шарт. Ойынның шарттары мен мақсаттарын дауыстап беруге болады. Сипаттама даналары барлығы үшін жеткілікті болуы тиіс. Шрифт ұсақ болмауы тиіс.
Ойын ережелерін барлығы білетінінен, бірақ олардың бірдемесін ұмытып қалғанынан немесе дәл есінде сақтамағанынан бастаған мақсатқа сәйкес болады. Сондықтан іскерлік ойынға қатысушыларға іскерлік міндетті шешудің аса тиянақсыз сұрақтарын (түйіндерін) регламенттейтін құжаттардан үзінділер бар материалды тарату өте пайдалы болады. Бұл Конституциядан, заңдардан, нұсқаулардан, қаулылардан, жарлықтардан және т.с.с. үзінділер болуы мүмкін. Қатысушылардың таратылған материалдың барлығын өздерімен бірге алып кетуге рұқсат етуі дұрыс болады.
Іскерлік ойынның бірінші сатысы - міндетті әрбір қатысушыға дейін жеткізу. Басылып шығарылған мәтіннің әрбір қатысушыда болғаны дұрыс. Ережелерге қатысты келісіп алу керек: олар не ұқсас міндеттерді шешкенде нақты өмірде кездесетін ережелер, не қандай да бір ойындық өзгерістер енгізіледі. Бұл туралы жүргізуші ерекше айтуы тиіс.
Екінші қадам - командалар құру. Командалар кез келген түрде құрылуы мүмкін. Олар өздеріне қандай да бір атауларды немесе нөмірлерді иеленуі мүмкін.
Командалардың жұмысы - үшінші кезең.
Оқытушы әрбір команданың өзін-өзі ұйымдастыруының сындарлы түрде өткенін қадағалауы және жұмыстардың басталуы міндеттің сәтті шешілуінен дәмелендіретініне көз жеткізу керек. Қатысушылардың біреуінің бастаманы өзіне алып, оның шешілуін барлық қалған қатысушыларға жүктеуіне жол берілмейді. Егер команданың өзінің әлі келмесе, мұндай қатысушыны куратор тоқтатуы тиіс. Сондай-ақ команданың бір бөлігінің тек қана көрермендер болмауын қадағалау керек.
Аз дегенде, әрбір команда міндетті шешудің өзінің амалдары мен әдістері туралы және шешімнің өзі туралы ауызша баяндама әзірлейді. Баяндама ерікті түрде құрастырылады. Баяндама түрін таңдау да - ойынның нәтижесі.
Баяндамаларды тыңдаған соң оларды бағалау, салыстыру қажет. Жарысу жанры қорытындылар шығаруды талап етеді. Бұл тәрбиелеу процесінің маңызды бөлігі.
Қорытынды шығарғанда бірнеше номинацияны анықтаған жақсы, бұл командалардың әрқайсысының табыстарын атап көрсетуге мүмкіндік береді. Табысты атап көрсетудің кемшіліктерді айқындауға қарағанда, өлшемсіз үлкен тәрбиелеуші әсері бар.
Егер уақыт жетіп жатса, онда қорытындылар шығару мен нәтижелерді талдау іскерлік ойын шеңберінде тәрбиенің екінші туры болуы мүмкін. Онда жетекшісінің - жюри төрағасының басшылығымен әрбір команданың өкілдерінен жюри құрылады. Жюри ойынның қорытындыларын халықтың алдында талқылай бастайды. Мұндай талқылау барысында табыстарды немесе кемшіліктерді атап көрсету басымдылығы қатысушылардың құнды потенциа-лына байланысты анықталады. Бірақ куратор жюридің таңдаған әділ баға критерийін бұзбай, олардың топтарының әрқайсысының табыстарын атап көрсетуге ұмтылады.
Табыстары үшін арнайы жүлделер (мысалы, кафедра оқытушыларының сыйға тартып, қолтаңбасы жазылған кітаптары) беру де жақсы болады.
Іскерлік ойынды өткізу кезінде міндеттің мазмұнына байланысты калькуляторлар, оқу тақтасы немесе сұлбалар мен формулаларды бейнелеуге арналған ватман, анықтамалықтар, заңдар мен нормативтік актілер мәтіндері қажет болуы мүмкін.
Іскерлік ойынды екі оқытушы-педагогтың күшімен өткізгені дұрыс болады. Ойынның кейбір сәттері әр түрлі функцияларды бір мезгілде орындауға, мысалы, келесі ойындық бұрылысты ойлап табуға және топты ойындық тонуста ұстап тұруға мәжбүр етуі мүмкін. Бірақ екі оқытушыға мұндай жағдайларсыз да, әсіресе командалардың жұмысын бақылағанда жұмыс жетеді.
Ойын - қоғам тәжірибесін қайта құруға және қабылдауға бағытталған.,бір шартты жағдайдағы қызметтің түрі.Сол бойынша өзін-өзі басқарады,тәрбиелеу жетіліп қалыптасады.
Ойын түрінде оқытудың мақсаты:
Жеке - қызмет түрінде білімді ,біліктілікті ,дағдыны меңгеруді қамтамасыз етеді.
Мағынасы: Оқу материалын ізденуге ,өндеуге меңгеруге бағытталған танымдық жеке қызметтер.
Іске асыру құралы:Оқушыларды шығармашылық қызметіне ойын әдістері арқылы қызықтыру.
Мектепке дейінгі және мектептен тыс оқу мекемелерінде ойын - оқыту әдісі ретінде халық педагогикасында кеңінен қолданады.
Қазіргі мектептерде ойын - қызмет ретінде төмендегі жағдайларда қолданылады.
Жеке технология ретінде ;
Оқу пәнінің бөлімін ,тақырыбын ұғып меңгеру үшін;
Кең көлемді технология бөлігі ретінде ;
Сабақ ретінде ,не болмаса оның кезеңдері кіріспе ,түсіндіру ,бекіту, жаттығу орындау,бақылау;
Сыныптан тыс жұмыстар технологиясы.
Ойын түрлері оқу кезінде сабақтарда ойын тәсілдері мен жағдайлар туғызу арқылы құрылып, оқушылардың оқуға деген қызметін ынталандырып талаптануына тәсіл ретінде қолданылады.
Ойын тәсілдері мен жағдайларын сабақ кезінде өткізу мына негізігі бағыттарда жүргізіледі:
Дидактикалық мақсат оқушыларға ойын түрінде беріледі;
Оқу қызметі ойын ережелеріне бағынады;
Оқу материалы оның құралдары ретінде қолданылады, құыту қызметіне жарыс ретінде кіргізіп, дидактикалық міндеттерді ойынға айналдырады;
Дидактикалық тапсырмаларды орындау ойын қорытындысымен байланыстырылады.
Ойындарды дене ( қозғалыс ),ой-өрісі (ақыл-ой),еңбек ,әлеуметтік және психологиялық қызметтер түрлеріне бөлу керек.
Ойындар ерекшеліктеріне қарай мына топтпрға бөлінеді:
а оқыту,жаттығу,бақылау және қорытындылау;
б таным,тәрбие,даму:
в еске алу,өнімділік,шығармашылық;
г коммуникативтік,таным әдісі,кәсіпке бағдарлау және т.б.
Ойын әдістемесі пән бойынша сюжеттік ,рөлдк, іскерлік,еліктеушілік және драмалық ойындар.
Пәндер бойынша ойындар барлық оқу пәндері саласына бөлінеді.Ойын ортасы ойындартехнологиясының ерекшелігін анықтайды:затпен және затсыз ойындар үстел үстінде ,көшеде ,бөлмеде ,компьютерде ,оқу техникалық құралдармен және түрлі жүру техникасымен.
Дамыту ойындар технологиясы ( Б.П. Никитин).
Ойындар қызметінің бағдарламасы түрлі дамыту ойындарынан тұрады.Олар ортақ ойлардан шығады және сипаттамалық ерекшеліктерін игереді.
Әр ойын көптеген мақсаттардан тұрады,олады балалар кубтар,квадраттар,ою-өрнектер ,бұйым бөлшектер арқылы шешеді.
Пәндер бойынша дамыту ойындарына құрылыс ,еңбек және техникалық ойындар жатады.
Тапсырмалар әр түрлі түрлерде беріледі:үлгілер түрінде ,изометриядағы жайпақ сурет,сызба ,жазбаша немесе ауызша нұсқаулар және т.б.,сонымен оларды түрлі мәлімет беру әдістерімен таныстырады.
Тапсырмалардың қиындығы өте көлемді олар төменгі сынып оқушыларына лайықтыдан жоғарғы сынып оқушыларының шамасынан жоғары болып келеді. Сондықтан ойындар оқушының тұрақты қызығушылығын туғызады Ойындардағы тапсырмалардың бірте-бірте өсу қиындығы балалардың алға ұмтылуына көмектеседі ,сол арқылы шығармашылық қабілетін дамытады.
Оқушыларға тапсырмаларды шешу дерексіз түрдегі жауап сияқты емес,олар сурет ,геометриялық денелер бұйым бөлшектері көрінетін және сезінетін заттар түрінде беріледі.
Дамыту ойындарының негізгі ерекшелігі мынада:жеңілден ауырға деген ең бір негізгі көзқараспен қабілетіне қарай өз бетінше шығармашылықпен қызмет жасау көзқарасы біріктірілген ,сонда ғана бала өз мүмкіндігін пайдалана алады.
Бұл ойын кезінде бірнеше мәселелерді ,шығармашылық қабілеттерін дамытуға байланысты шешуді қамтамасыз етеді:
Жас кезден бастап дамыту ойындары шығармашылық қабілеттерін дамытуға маңызы зор;
Ойынның барлық кезеңдерінде баланың қабілеттерін дамытудың алдын алуға жағдай жасайды;
Өз деңгейіне өзінше көтеріле отырып,бала одан ары нәтижелі дамиды;
Мазмұнына қарай дамыту ойындары әртүрлі ,олар мәжбүрлікті көтермейді ,бостандықтық және қуаныштықтық шығармашылыққа жағдай туғызады.
1.2 Іскерлік ойындарының маңыздылығы
Елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың айтқанындай: XXI ғасыр ұлттық бәсеке, ақпараттық сайыс, инновациялық технологиялар, күрделі экономикалық реформалар сияқты көріністерімен ерекшеленеді. Сол кезеңге сай интеллектуалды, дені сау, ой - өрісі жоғары дамыған, халықаралық деңгейге сәйкес білімі бар азаматты тәрбиелеу - әр мұғалімнің міндеті. Мұғалім - барлық білім беру жүйесінің негізі, жаны және жүрегі. Мұғалімнің негізгі басты мақсаты - рухани бай, іздемпаз, адамгершілігі мол адамды қалыптастыру болып табылады. Қазіргі заманғы мұғалімдер информатор, бақылаушы, тексеруші, жазалаушы қызметін тастап, керісінше ізденуші, зерттеуші, технолог, өнертапқыш, шығармашылықпен жұмыс істейтін жаңашыл болу керек. Оқушыны субъект ретінде қарастырып, оның өзін - өзі тануына жол ашу, жеке тұлға бойындағы қасиетті дамыту, Мен менталитетін қалыптастыру, білім мен тәрбиені жеке тұлғаға қарай бағыттау - бүгінгі таңдағы мұғалімінің кезек күттірмейтін қасиетті міндеті.
Елімізде білім жүйесін дамыту талаптарына сай оқушыларға терең білім және тәрбие беру, оларды жан - жақты дамыту бүгінгі күннің басты мәселесі. Білім және тәрбие беру - бұл қоғам мүшелерінің адамгершілік, интеллектуалдық мәдени дамуының жоғары деңгейін және біліктілігін қамтамасыз ететін үздіксіз үдеріс.
Білім беру жүйесіндегі жаңа білім парадигмасы білім, білік, дағды жиынтығын толық меңгерген, қоғам өміріне белсене араласатын, шығармашылықпен ойлайтын, өзін - өзі көрсете алатын, өздігінен ақпаратты іздеп, талдайтын және оны дамытуға қабілетті, құзыретті жеке тұлғаны қалыптастыруға бағытталған.
Мектептерде білім беру мен тәрбие жұмыстарының талапқа сай жетілдірілуі оқушылардың болашақ құзыретті маман болып қалыптасуына зор ықпал етеді.
Құзыреттілік ұғымы бүгінгі күні оқыту үдерісінде білімді қолданудың ақырғы нәтижесі ретінде қарастырылуда. Оқыту үдерісінде құзыреттілік ұғымы студенттердің білімі мен тәжірибесін, дағдылары мен біліктерін белгілі бір мәселені шешуде қолдануы. Оқыту үдерісіндегі құзыреттіліктерге ғалымдар әртүрлі анықтамалар береді.
Л. М. Митинаның: Құзыреттілік ұғымына білім, дағды, білік, сонымен қатар практикада, тілдесімде, жеке тұлғаның өзін-өзі дамытуда қолданатын тәсілдері деген анықтамасы бар.
Б. Т. Кенжебеков құзыреттілік жөнінде: Құзыреттіліктің бар - жоғын адам еңбегiнiң нәтижесiне қарап пайымдау қажет. Кез - келген қызметкер, өз әрекетімен кәсіби iс - әрекеттiң түпкі нәтижесіне сай талаптарға жауап беретін жұмыстарды орындаса ғана, кәсіби - құзіреттi болып саналады -, деп, анықтама береді.
Құзыреттілік ең алдымен оқушылардың ақпаратты сауаттылығы мен кез - келген мәселені дұрыс шеше білу қасиетінен көрініс табады. Оқушы қоғам талабына сай өзін - өзі үздіксіз жетілдіріп отыратын, білімді, жаңа технологияларды меңгерген, ортамен қарым - қатынасқа тез бейімделе алатын, ұйымдастырушылық қабілеті жоғары, тәжірибесі мол, т. б. қасиеттерді жинақтағанда ғана кәсіби құзыретті бола алады.
Ғалымдардың еңбектерінде оқушылардың құзыреттілігін анықтау кезінде компонентерін, өлшемдері мен көрсеткіштерін анықтаған.
Мақсат - міндеттеріне қарай өлшемдер когнитивтік, эмоционалдық - құндылықты, іс - әрекеттік деп ажыратылады.
Когнитивтік өлшем қажетті ақпаратты таңдау және бағалауын, проблемалық жағдаяттарды шешуін, ғылыми әдебиеттерге талдау жасауын көрсетеді.
Эмоционалдық - құндылықты өлшем білімге деген қызығушылығынан және белсенділігінен, топты қарым - қатынастық құндылық ретінде тануынан көрініс табады.
Іс - әрекеттік өлшем ұжымдық өзара қарым - қатынасқа түсуді, өзара міндеттер бөлісуді, іс - әрекет нормаларын бірлесе меңгеруді, топтық пікірталастарда белсене араласуды қажет етеді.
Анықталған өлшемдер негізінде оқушылардың құзыреттілігінің қалыптасу деңгейлері анықталды.
Жоғары деңгейде оқушы өз ойын еркін түрде баяндайды, мәселені толық ашып көрсете алады. Қосымша құралдарды (вербальды және вербальды емес құралдарды) сауатты пайдаланады, мәселені шешуде шынайы қызығушылық танытады, білуге қызығушылығы басым, топтық қарым - қатынасты орнатуға бейім; диалог, пікірталаста ақпараттың талап етілетін мазмұнын шығармашылықпен қабылдайды, диалогқа, талқылауға белсенді араласады, топтық жұмысты орындау барысында міндеттерді белгілейді.
Орта деңгейде оқушы өз ойын оқытушы жетекшілігімен ғана түсіндіре алады, мәселені баяндайды, қосымша құралдарды толық пайдалана білмейді; мәселенің шешімін оқытушының талап қоюымен іздейді, шешімін өз бетімен табуға сенімсіз, қатесін табады, бірақ оны түзете алмайды, қарым - қатынас орнатуда білімді мақсат тұтпайды, диалогты ұйымдастыруда енжар, диалог аясында әріптесінің пікірін тыңдайды, топта топтық жұмысты орындау барысында міндеттерді бөліседі.
Төмен деңгейде оқушы қарапайым үлгідегі тапсырмаларды орындайды, мағыналық құрылымда бағдар жасай алмайды, ойы шашыраңқы, мәселені шешуге қызықпайды, топта енжар, оқу материалының тек кейбір бөліктерін қабылдайды, топтық жұмысты ұйымдастыра алмайды, топта негізінен орындаушы қызметін атқарады, топтық пікірталастарда белсенділік танытпайды.
Сонымен қатар жаңа технология жүйесінде проблемалық іскерлік ойын арқылы оқытудың маңызы зор. Оқушылар әр түрлі проблемаларды талдайды. Оны шешудің жолдарын іздестіреді. Мұндай сабақтар оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамытады, пәнге дегент қызығушылығын арттырады, өмірде кездесетін түрлі қиындықтарды жеңуге тәрбиелейді. Іскерлік ойын сабақтарын өткізу технологиясы
3 кезеңнен тұрады.
І кезең - дайындық (рольдерді бөліп беру, оқушыларды топтарға бөлу, проблемаларын алдын ала таныстыру, қажетті материалдарын жинау).
ІІ кезең - ойын кезеңі (оқушылар жасаған хабарламаларды тыңдау, пікірталас жасау, қабылданатын шешімді талқылау және оны бақылау, талқыланған шешімді қабылдау).
ІІІ кезең - қорытындылау ( проблеманы шешуді тиімді жолдарын іздестіру.
Іскерлік ойындарының дидактикалық, тәрбиелік өркендетушілік (әлеуметтендірушілік) маңызы зор.
Оқушының ойлау қабілетін арттыру, сол қабілетін белсенді ету - басты мақсат. Әсіресе, оқушының білімге деген қызығушылығын арттыратын жүйелі іс - әрекеттер ұйымдастыруға бағдар жаса тиімді. Ол жүйе мына төмендегідей:
1. Шығармашылықпен жұмыс істеуге арналған тапсырмалар.
2. Әр түрлі анықтамалармен жұмыс істеуге арналған тапсырмалар.
3. Ғылыми әдебиеттерді оқуға баулу.
4. Жарыстар, сайыстар әр түрлі танымдық ойындар ұйымдастыру.
5. Интернет, телеарна мен мерзімді баспасөздерде берілген соңғы жаңалықтармен таныстырып отыру.
Осы әдістерді сабақта қолдана отырып оқушының ойлау тәсілдерінен бақылауға болады. Берілген материалдан оқушы ең маңыздысын, ең бастысын бөліп алады, басқа нәрселермен салыстырады, оны жүйелеп, қорытындылайды, нақтылайды, анықтайды және ұғымға түсінік береді, оны дәлелдейді немесе жоққа шығарады, модельдейді. Жаңағы тәсілдерді қолданған оқушының сөзінен, тұжырымынан байқауға болады.
Ұстаздық тәжірибе оқытудың пәрменді әдіс - тәсілдерін қолданудан сабақтың, сынып сағатының тиімділігі арта түсетініне көз жеткізеді.
Таңбалы құралдардың көмегімен (тіл, сызбалар, кестелер, құжаттар) ІО-да негізгі мәндік сипаттары бойынша шынайы кәсіби ахуал тәрізді жағдай жасалады. Сондай-ақ ІО-да қысқа уақытта әдеттегі, жалпыланған жағдайлар ғана модельденеді. Осындай шартты тәжірибеде білім алушы өз кәсіби рөлін ойнап көре алады.
ІО-да студент оқу және кәсіби әлементтерінен тұратын квазикәсіби іс-әрекетті орындайды. Қажетті білім мен біліктерді дерексізденген тұрғыдан емес, кәсіп контексінде меңгереді. Сөйтіп, кәсіби біліммен қатар білім алушы адамдармен ынтымақтасу, оларды басқару, бағына алу іспетті арнайы құзыреттілікке ие болады. ІО тұлғалық қасиеттерді дамытады, әлеуметтену процестерін қарқындатады. Бірақ бұл саналы кәсіби іс-әрекет ойын түрінде жүзеге асырылғандықтан білім алушылар өздерін еркін сезінеді, шығармашылық, бастамашылық танытады.
Ойын барысында:
oo кәсіби әрекет нормалары;
әлеуметтік әрекет -- ұжымдағы қарым-қатынас нормалары қалыптасады. ІО диалогта өтеді, екі сипатты іс-әрекет болып табылады, өйткені ол екі мақсатты көздейді: ойын мақсаты мен педагогикалық мақсатты, және соңғысының маңызы басым болып келеді.
ІО күрделілігіне орай мынадай топтарға бөлінеді:
oo имитациялық жаттығулар. Олардың мақсаты -- жеке дағдыларды пысықтау және бекіту.
oo нақты өндірістік жағдаяттарды талдау -- шынайы жағдаятты шешудің жолдарын анықтау, ұсынылған шешімдерді ұжымда талқылау.
oo рөлдерді ойнап көру -- жағдай туралы алынған мағлұмат бойынша рөл ойнау. Ұжымның мүшелері рөлді орындаушының әрекеттерін, шешімдерін талдап, бағалайды.
oo толықауқымды ІО кәсіби іс-әрекетті, қабылданған кәсіби шешімдердің салдарларын кешенді түрде жанғыртады.
Оқу іскерлік ойындарды ұйымдастыру принциптері
oo Жағдаятты имитациялап модельдеу
oo Жағдаят мазмұнының проблемалы болуы
oo Бірлескен іс-әрекеттегі рөлдік әрекеттестік
oo Диалогтық қарым-қатынас
oo Ойын оқу іс-әрекетінің екісипаттылығы.
2 Информатика сабағын өткізу әдістемесі
2.1 Информатика сабағын өткізуде іскерлік ойындар формасын қолдану
Информатиканы оқытудың негізгі мақсаты - оқушылардың шығармашылық, зерттеушілік қасиетін қалыптастырып, оларды белсенді, әрі толыққанды өмірге және ақпаратттық қоғам ортасындағы жұмысқа дайындау болып табылады.
Информатика пәнін оқытуда мұғалім балалардың ой - өрісі мен танымдық қабілеттерін дамыту, өз ойын жеткізе білу дағдыларын қалыптастыру мақсатында жаңа технологияларды кеңінен қолданған дұрыс.
Еліміздің - жас ұрпаққа заман талабына сай білім беру әр ұстаздан шығармашылықпен жұмыс істеуді, үлкен ізденісті талап етеді. Оқушының жеке тұлғасын, оның рухани әлемін, қабілеті мен ынтасын дамыту бүгінгі таңдағы негізгі мәселенің бірі. Оның себебі оқушы өз бетімен ізденіп жұмыс істеуге, өз бетінше алған білімдерін тәжірибеде, өмірде пайдалануды үйренбеген. Сол үшін де оқушының өзіне сенімін арттыру, шығармашылығын дамыту мақсатында мұғалімнің әр сабағы әр түрлі, жан-жақты болуы керек.
Сабақ мазмұнының теориялық-практикалық құндылықтары жоғары болған сайын оқушыларды оқыту мен тәрбиелеу өте тиімді жүргізіледі. Мұғалімнің әр сабағы оқушының сезіміне, ынтасына әсер етуі керек. Ол үшін сабақ құрылымы көп түрлі оқыту әдістерімен, мұғалімнің дайындығы, ізденісі жоғары деңгейде болуы керек. Оқушыларға білім негізін меңгертудің әдіс- тәсілдері сан-алуан.Оны таңдап алу мұғалімнің шеберлігіне байланысты.
Оқушының пәнге деген қызығушылығын артттыру-мұғалімнің өз еңбегін ұтымды ұйымдастыра отырып, жаңа сабақ үлгілерімен оқушыларды зерттеушілікке баулу, оқушыларға сұрақ қою, эксперименттік тапсырмаларды шешу,танымдық ойындар ұйымдастыру арқылы іске асады.
Осыған байланысты іс-тәжірибемде мынадай қағидаларға сүйенемін:
* оқушыларға сапалы білім бере отырып, өз бетінше жұмыс істеуге үйрету;
* оқушылармен жекелей, жұптық, топтық жұмыстар жүргізу;
* оқушының компютерлік сауаттылығын жетілдіру;
* оқушылардың шығармашылық ой-өрісін дамыту.
* Жалпы сабақта оқушылардың шығармашылық блсенділігін арттыратын ойын элементтерін пайдалану өте тиімді. Интеллектуалды ойын элементтерін информатика пәнінде қолдану арқылы қазіргі заман талабына сай ақпараттық мәдениеттілік пен компьютерлік сауаттылықты жылдам дамыта отырып ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Мазмұны
Кіріспе 3
1 Іскерлік ойындар туралы түсінік 4
1.1 Іскерлік ойындарды ұйымдастыру және өткізу әдістемесі 4
1.2 Іскерлік ойындарының маңыздылығы 8
2 Информатика сабағын өткізу әдістемесі 12
2.1 Информатика сабағын өткізуде іскерлік ойындар формасын қолдану 12
2.2 Информатика сабағында "іскерлік" ойындар өткізу әдістемесі 17
Қорытынды. 20
Пайдаланылған әдебиеттер 22
Кіріспе
Қазіргі кезде білім мазмұны мен білім беру жүйесі оның нәтижесіне қарап бағаланатыны мәлім. Сондықтан білім беру жүйесінде ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыру, дамытуда оны кәсіби тұрғыдан шыңдауға басты назар аудару қажет.
Бүгінгі таңда қоғам алдында Қазақстан Республикасы Білім туралы заңы, Қазақстан 2030 бағдарламасындағы: Барлық Қазақстандардың өсіп өркендеу қауіпсіздігі мен әл - әуқатының артуы деген ұзақ мерзімдік міндетті үшінші мыңжылдықта іске асыру жауапкершілігі тұр.
Бұл талаптар оқыту үрдісінде оқыту технологияларын жетілдіру, иннова - циялық бағыты білім, біліктілік, және дағды жиынтығын меңгеру үрдісі ретінде мамандық ауқымында, пәндік сипат алып отыр
Оқу бағдарламаларының мазмұны білім беру мақсаты мен міндеттеріне жауап бере алатын білім-біліктілік-дағды жүйесімен құрылып, арнайы ептілік - ке ұласады десек, арнайы білім мен біліктілік кәсіпке даярлау барысында жүзе - ге асады деуге болады .
Оқыту мен оқу әрекетінің бір - бірімен тығыз байланыста болып, баланың ақыл-ойының дамуында зор рөл атқаратындығы белгілі. Ал оқыту барысында ақыл - ойдың интеллектінің дамуы, оқи алуға үйрену бүгінгі күннің басты талабы. Оқушылардың оқу әрекеті - ол орындайтын әрекеттердің жетекшісі, негізгісі. Оқу әрекеті арқылы осы кезеңге тән психологиялық жаңа құрылымдар теориялық сана және ойлау қалыптасады.
Осылайша оқу әрекетінің мазмұны болып табылатын теориялық ілім, оқушының қажеттілігіне айналады. Ал қажеттіліктерді өтеу мотивтермен байланысты. Тапсырманы табысты орындап шығуға басшылық ететін ынта-ықылас, ішкі түрткілер пайда болады.
Әлеуметтік тұрғыда адамның белсенділігі мен дербестігі оның еңбегінің жемістілігін айқындайды және тапқырлығының мәнін құрайды. Ендеше оқушыларда осы қасиеттің пайда болуын тудыру әрбір ұстаздың негізгі міндеттерінің бірі болып саналады..
Жеке тұлғаның белсенділігін және өзіндік дамуын оятуға бағытталған жүйе бұл белсенді оқыту әдістері. Бұл өзіне жартылай - зерттеу әдіс, проблемалық түсіндіру, зерттеу әдістерін кіріктіруге ұмтылдырады, оқушыларды белсенділігін арттыру негізін негізге алады. Қазіргі педагогика ғылымы, барлық педагогикалық тұжырымдамаларының құндылығы оқыту үрдісі мен тәрбиелеу барысында оқушылардың белсенділігін арттыру мәселелерін қарастыруға байланысты болуда.
Қазіргі таңда әрбір оқытушы өзінің ізденімпаздық іс-әрекеті арқылы сабақ өткізу формалары мен тәсілдерін күнделікті сабаққа қолданылуына толық мүмкіншілігі бар. Сабақ өткізуде аса көңіл бөлетін мәселелер:
Мақсаты: Іскерлік ойынның технологиясын меңгеру.
Міндеттері: Іскерлік ойын туралы түсінік қалыптастыру
Информатика сабақтарында ойын технологиясын
қолдану
1 Іскерлік ойындар туралы түсінік
1.1 Іскерлік ойындарды ұйымдастыру және өткізу әдістемесі
Іскерлік ойынды дайындау оқытушының мұқияттылық пен жинақталған-дықты талап етеді. Егер ойынның міндетін оның өзі құрастырса, онда оның тәрбиелік мақсаттарын ойластыру тиіс. Егер ойын үшін дайын міндетті алса, ол өзінің іскерлік ойындарды жүргізу тәжірибесін және сол кездері болған күрделі эпизодтарды еске алып, оның мәнін ойыншы тарапынан да, жүргізуші тарапынан да түсінуге міндетті.
Ойын сипатталуы тиіс - бұл міндетті шарт. Ойынның шарттары мен мақсаттарын дауыстап беруге болады. Сипаттама даналары барлығы үшін жеткілікті болуы тиіс. Шрифт ұсақ болмауы тиіс.
Ойын ережелерін барлығы білетінінен, бірақ олардың бірдемесін ұмытып қалғанынан немесе дәл есінде сақтамағанынан бастаған мақсатқа сәйкес болады. Сондықтан іскерлік ойынға қатысушыларға іскерлік міндетті шешудің аса тиянақсыз сұрақтарын (түйіндерін) регламенттейтін құжаттардан үзінділер бар материалды тарату өте пайдалы болады. Бұл Конституциядан, заңдардан, нұсқаулардан, қаулылардан, жарлықтардан және т.с.с. үзінділер болуы мүмкін. Қатысушылардың таратылған материалдың барлығын өздерімен бірге алып кетуге рұқсат етуі дұрыс болады.
Іскерлік ойынның бірінші сатысы - міндетті әрбір қатысушыға дейін жеткізу. Басылып шығарылған мәтіннің әрбір қатысушыда болғаны дұрыс. Ережелерге қатысты келісіп алу керек: олар не ұқсас міндеттерді шешкенде нақты өмірде кездесетін ережелер, не қандай да бір ойындық өзгерістер енгізіледі. Бұл туралы жүргізуші ерекше айтуы тиіс.
Екінші қадам - командалар құру. Командалар кез келген түрде құрылуы мүмкін. Олар өздеріне қандай да бір атауларды немесе нөмірлерді иеленуі мүмкін.
Командалардың жұмысы - үшінші кезең.
Оқытушы әрбір команданың өзін-өзі ұйымдастыруының сындарлы түрде өткенін қадағалауы және жұмыстардың басталуы міндеттің сәтті шешілуінен дәмелендіретініне көз жеткізу керек. Қатысушылардың біреуінің бастаманы өзіне алып, оның шешілуін барлық қалған қатысушыларға жүктеуіне жол берілмейді. Егер команданың өзінің әлі келмесе, мұндай қатысушыны куратор тоқтатуы тиіс. Сондай-ақ команданың бір бөлігінің тек қана көрермендер болмауын қадағалау керек.
Аз дегенде, әрбір команда міндетті шешудің өзінің амалдары мен әдістері туралы және шешімнің өзі туралы ауызша баяндама әзірлейді. Баяндама ерікті түрде құрастырылады. Баяндама түрін таңдау да - ойынның нәтижесі.
Баяндамаларды тыңдаған соң оларды бағалау, салыстыру қажет. Жарысу жанры қорытындылар шығаруды талап етеді. Бұл тәрбиелеу процесінің маңызды бөлігі.
Қорытынды шығарғанда бірнеше номинацияны анықтаған жақсы, бұл командалардың әрқайсысының табыстарын атап көрсетуге мүмкіндік береді. Табысты атап көрсетудің кемшіліктерді айқындауға қарағанда, өлшемсіз үлкен тәрбиелеуші әсері бар.
Егер уақыт жетіп жатса, онда қорытындылар шығару мен нәтижелерді талдау іскерлік ойын шеңберінде тәрбиенің екінші туры болуы мүмкін. Онда жетекшісінің - жюри төрағасының басшылығымен әрбір команданың өкілдерінен жюри құрылады. Жюри ойынның қорытындыларын халықтың алдында талқылай бастайды. Мұндай талқылау барысында табыстарды немесе кемшіліктерді атап көрсету басымдылығы қатысушылардың құнды потенциа-лына байланысты анықталады. Бірақ куратор жюридің таңдаған әділ баға критерийін бұзбай, олардың топтарының әрқайсысының табыстарын атап көрсетуге ұмтылады.
Табыстары үшін арнайы жүлделер (мысалы, кафедра оқытушыларының сыйға тартып, қолтаңбасы жазылған кітаптары) беру де жақсы болады.
Іскерлік ойынды өткізу кезінде міндеттің мазмұнына байланысты калькуляторлар, оқу тақтасы немесе сұлбалар мен формулаларды бейнелеуге арналған ватман, анықтамалықтар, заңдар мен нормативтік актілер мәтіндері қажет болуы мүмкін.
Іскерлік ойынды екі оқытушы-педагогтың күшімен өткізгені дұрыс болады. Ойынның кейбір сәттері әр түрлі функцияларды бір мезгілде орындауға, мысалы, келесі ойындық бұрылысты ойлап табуға және топты ойындық тонуста ұстап тұруға мәжбүр етуі мүмкін. Бірақ екі оқытушыға мұндай жағдайларсыз да, әсіресе командалардың жұмысын бақылағанда жұмыс жетеді.
Ойын - қоғам тәжірибесін қайта құруға және қабылдауға бағытталған.,бір шартты жағдайдағы қызметтің түрі.Сол бойынша өзін-өзі басқарады,тәрбиелеу жетіліп қалыптасады.
Ойын түрінде оқытудың мақсаты:
Жеке - қызмет түрінде білімді ,біліктілікті ,дағдыны меңгеруді қамтамасыз етеді.
Мағынасы: Оқу материалын ізденуге ,өндеуге меңгеруге бағытталған танымдық жеке қызметтер.
Іске асыру құралы:Оқушыларды шығармашылық қызметіне ойын әдістері арқылы қызықтыру.
Мектепке дейінгі және мектептен тыс оқу мекемелерінде ойын - оқыту әдісі ретінде халық педагогикасында кеңінен қолданады.
Қазіргі мектептерде ойын - қызмет ретінде төмендегі жағдайларда қолданылады.
Жеке технология ретінде ;
Оқу пәнінің бөлімін ,тақырыбын ұғып меңгеру үшін;
Кең көлемді технология бөлігі ретінде ;
Сабақ ретінде ,не болмаса оның кезеңдері кіріспе ,түсіндіру ,бекіту, жаттығу орындау,бақылау;
Сыныптан тыс жұмыстар технологиясы.
Ойын түрлері оқу кезінде сабақтарда ойын тәсілдері мен жағдайлар туғызу арқылы құрылып, оқушылардың оқуға деген қызметін ынталандырып талаптануына тәсіл ретінде қолданылады.
Ойын тәсілдері мен жағдайларын сабақ кезінде өткізу мына негізігі бағыттарда жүргізіледі:
Дидактикалық мақсат оқушыларға ойын түрінде беріледі;
Оқу қызметі ойын ережелеріне бағынады;
Оқу материалы оның құралдары ретінде қолданылады, құыту қызметіне жарыс ретінде кіргізіп, дидактикалық міндеттерді ойынға айналдырады;
Дидактикалық тапсырмаларды орындау ойын қорытындысымен байланыстырылады.
Ойындарды дене ( қозғалыс ),ой-өрісі (ақыл-ой),еңбек ,әлеуметтік және психологиялық қызметтер түрлеріне бөлу керек.
Ойындар ерекшеліктеріне қарай мына топтпрға бөлінеді:
а оқыту,жаттығу,бақылау және қорытындылау;
б таным,тәрбие,даму:
в еске алу,өнімділік,шығармашылық;
г коммуникативтік,таным әдісі,кәсіпке бағдарлау және т.б.
Ойын әдістемесі пән бойынша сюжеттік ,рөлдк, іскерлік,еліктеушілік және драмалық ойындар.
Пәндер бойынша ойындар барлық оқу пәндері саласына бөлінеді.Ойын ортасы ойындартехнологиясының ерекшелігін анықтайды:затпен және затсыз ойындар үстел үстінде ,көшеде ,бөлмеде ,компьютерде ,оқу техникалық құралдармен және түрлі жүру техникасымен.
Дамыту ойындар технологиясы ( Б.П. Никитин).
Ойындар қызметінің бағдарламасы түрлі дамыту ойындарынан тұрады.Олар ортақ ойлардан шығады және сипаттамалық ерекшеліктерін игереді.
Әр ойын көптеген мақсаттардан тұрады,олады балалар кубтар,квадраттар,ою-өрнектер ,бұйым бөлшектер арқылы шешеді.
Пәндер бойынша дамыту ойындарына құрылыс ,еңбек және техникалық ойындар жатады.
Тапсырмалар әр түрлі түрлерде беріледі:үлгілер түрінде ,изометриядағы жайпақ сурет,сызба ,жазбаша немесе ауызша нұсқаулар және т.б.,сонымен оларды түрлі мәлімет беру әдістерімен таныстырады.
Тапсырмалардың қиындығы өте көлемді олар төменгі сынып оқушыларына лайықтыдан жоғарғы сынып оқушыларының шамасынан жоғары болып келеді. Сондықтан ойындар оқушының тұрақты қызығушылығын туғызады Ойындардағы тапсырмалардың бірте-бірте өсу қиындығы балалардың алға ұмтылуына көмектеседі ,сол арқылы шығармашылық қабілетін дамытады.
Оқушыларға тапсырмаларды шешу дерексіз түрдегі жауап сияқты емес,олар сурет ,геометриялық денелер бұйым бөлшектері көрінетін және сезінетін заттар түрінде беріледі.
Дамыту ойындарының негізгі ерекшелігі мынада:жеңілден ауырға деген ең бір негізгі көзқараспен қабілетіне қарай өз бетінше шығармашылықпен қызмет жасау көзқарасы біріктірілген ,сонда ғана бала өз мүмкіндігін пайдалана алады.
Бұл ойын кезінде бірнеше мәселелерді ,шығармашылық қабілеттерін дамытуға байланысты шешуді қамтамасыз етеді:
Жас кезден бастап дамыту ойындары шығармашылық қабілеттерін дамытуға маңызы зор;
Ойынның барлық кезеңдерінде баланың қабілеттерін дамытудың алдын алуға жағдай жасайды;
Өз деңгейіне өзінше көтеріле отырып,бала одан ары нәтижелі дамиды;
Мазмұнына қарай дамыту ойындары әртүрлі ,олар мәжбүрлікті көтермейді ,бостандықтық және қуаныштықтық шығармашылыққа жағдай туғызады.
1.2 Іскерлік ойындарының маңыздылығы
Елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың айтқанындай: XXI ғасыр ұлттық бәсеке, ақпараттық сайыс, инновациялық технологиялар, күрделі экономикалық реформалар сияқты көріністерімен ерекшеленеді. Сол кезеңге сай интеллектуалды, дені сау, ой - өрісі жоғары дамыған, халықаралық деңгейге сәйкес білімі бар азаматты тәрбиелеу - әр мұғалімнің міндеті. Мұғалім - барлық білім беру жүйесінің негізі, жаны және жүрегі. Мұғалімнің негізгі басты мақсаты - рухани бай, іздемпаз, адамгершілігі мол адамды қалыптастыру болып табылады. Қазіргі заманғы мұғалімдер информатор, бақылаушы, тексеруші, жазалаушы қызметін тастап, керісінше ізденуші, зерттеуші, технолог, өнертапқыш, шығармашылықпен жұмыс істейтін жаңашыл болу керек. Оқушыны субъект ретінде қарастырып, оның өзін - өзі тануына жол ашу, жеке тұлға бойындағы қасиетті дамыту, Мен менталитетін қалыптастыру, білім мен тәрбиені жеке тұлғаға қарай бағыттау - бүгінгі таңдағы мұғалімінің кезек күттірмейтін қасиетті міндеті.
Елімізде білім жүйесін дамыту талаптарына сай оқушыларға терең білім және тәрбие беру, оларды жан - жақты дамыту бүгінгі күннің басты мәселесі. Білім және тәрбие беру - бұл қоғам мүшелерінің адамгершілік, интеллектуалдық мәдени дамуының жоғары деңгейін және біліктілігін қамтамасыз ететін үздіксіз үдеріс.
Білім беру жүйесіндегі жаңа білім парадигмасы білім, білік, дағды жиынтығын толық меңгерген, қоғам өміріне белсене араласатын, шығармашылықпен ойлайтын, өзін - өзі көрсете алатын, өздігінен ақпаратты іздеп, талдайтын және оны дамытуға қабілетті, құзыретті жеке тұлғаны қалыптастыруға бағытталған.
Мектептерде білім беру мен тәрбие жұмыстарының талапқа сай жетілдірілуі оқушылардың болашақ құзыретті маман болып қалыптасуына зор ықпал етеді.
Құзыреттілік ұғымы бүгінгі күні оқыту үдерісінде білімді қолданудың ақырғы нәтижесі ретінде қарастырылуда. Оқыту үдерісінде құзыреттілік ұғымы студенттердің білімі мен тәжірибесін, дағдылары мен біліктерін белгілі бір мәселені шешуде қолдануы. Оқыту үдерісіндегі құзыреттіліктерге ғалымдар әртүрлі анықтамалар береді.
Л. М. Митинаның: Құзыреттілік ұғымына білім, дағды, білік, сонымен қатар практикада, тілдесімде, жеке тұлғаның өзін-өзі дамытуда қолданатын тәсілдері деген анықтамасы бар.
Б. Т. Кенжебеков құзыреттілік жөнінде: Құзыреттіліктің бар - жоғын адам еңбегiнiң нәтижесiне қарап пайымдау қажет. Кез - келген қызметкер, өз әрекетімен кәсіби iс - әрекеттiң түпкі нәтижесіне сай талаптарға жауап беретін жұмыстарды орындаса ғана, кәсіби - құзіреттi болып саналады -, деп, анықтама береді.
Құзыреттілік ең алдымен оқушылардың ақпаратты сауаттылығы мен кез - келген мәселені дұрыс шеше білу қасиетінен көрініс табады. Оқушы қоғам талабына сай өзін - өзі үздіксіз жетілдіріп отыратын, білімді, жаңа технологияларды меңгерген, ортамен қарым - қатынасқа тез бейімделе алатын, ұйымдастырушылық қабілеті жоғары, тәжірибесі мол, т. б. қасиеттерді жинақтағанда ғана кәсіби құзыретті бола алады.
Ғалымдардың еңбектерінде оқушылардың құзыреттілігін анықтау кезінде компонентерін, өлшемдері мен көрсеткіштерін анықтаған.
Мақсат - міндеттеріне қарай өлшемдер когнитивтік, эмоционалдық - құндылықты, іс - әрекеттік деп ажыратылады.
Когнитивтік өлшем қажетті ақпаратты таңдау және бағалауын, проблемалық жағдаяттарды шешуін, ғылыми әдебиеттерге талдау жасауын көрсетеді.
Эмоционалдық - құндылықты өлшем білімге деген қызығушылығынан және белсенділігінен, топты қарым - қатынастық құндылық ретінде тануынан көрініс табады.
Іс - әрекеттік өлшем ұжымдық өзара қарым - қатынасқа түсуді, өзара міндеттер бөлісуді, іс - әрекет нормаларын бірлесе меңгеруді, топтық пікірталастарда белсене араласуды қажет етеді.
Анықталған өлшемдер негізінде оқушылардың құзыреттілігінің қалыптасу деңгейлері анықталды.
Жоғары деңгейде оқушы өз ойын еркін түрде баяндайды, мәселені толық ашып көрсете алады. Қосымша құралдарды (вербальды және вербальды емес құралдарды) сауатты пайдаланады, мәселені шешуде шынайы қызығушылық танытады, білуге қызығушылығы басым, топтық қарым - қатынасты орнатуға бейім; диалог, пікірталаста ақпараттың талап етілетін мазмұнын шығармашылықпен қабылдайды, диалогқа, талқылауға белсенді араласады, топтық жұмысты орындау барысында міндеттерді белгілейді.
Орта деңгейде оқушы өз ойын оқытушы жетекшілігімен ғана түсіндіре алады, мәселені баяндайды, қосымша құралдарды толық пайдалана білмейді; мәселенің шешімін оқытушының талап қоюымен іздейді, шешімін өз бетімен табуға сенімсіз, қатесін табады, бірақ оны түзете алмайды, қарым - қатынас орнатуда білімді мақсат тұтпайды, диалогты ұйымдастыруда енжар, диалог аясында әріптесінің пікірін тыңдайды, топта топтық жұмысты орындау барысында міндеттерді бөліседі.
Төмен деңгейде оқушы қарапайым үлгідегі тапсырмаларды орындайды, мағыналық құрылымда бағдар жасай алмайды, ойы шашыраңқы, мәселені шешуге қызықпайды, топта енжар, оқу материалының тек кейбір бөліктерін қабылдайды, топтық жұмысты ұйымдастыра алмайды, топта негізінен орындаушы қызметін атқарады, топтық пікірталастарда белсенділік танытпайды.
Сонымен қатар жаңа технология жүйесінде проблемалық іскерлік ойын арқылы оқытудың маңызы зор. Оқушылар әр түрлі проблемаларды талдайды. Оны шешудің жолдарын іздестіреді. Мұндай сабақтар оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамытады, пәнге дегент қызығушылығын арттырады, өмірде кездесетін түрлі қиындықтарды жеңуге тәрбиелейді. Іскерлік ойын сабақтарын өткізу технологиясы
3 кезеңнен тұрады.
І кезең - дайындық (рольдерді бөліп беру, оқушыларды топтарға бөлу, проблемаларын алдын ала таныстыру, қажетті материалдарын жинау).
ІІ кезең - ойын кезеңі (оқушылар жасаған хабарламаларды тыңдау, пікірталас жасау, қабылданатын шешімді талқылау және оны бақылау, талқыланған шешімді қабылдау).
ІІІ кезең - қорытындылау ( проблеманы шешуді тиімді жолдарын іздестіру.
Іскерлік ойындарының дидактикалық, тәрбиелік өркендетушілік (әлеуметтендірушілік) маңызы зор.
Оқушының ойлау қабілетін арттыру, сол қабілетін белсенді ету - басты мақсат. Әсіресе, оқушының білімге деген қызығушылығын арттыратын жүйелі іс - әрекеттер ұйымдастыруға бағдар жаса тиімді. Ол жүйе мына төмендегідей:
1. Шығармашылықпен жұмыс істеуге арналған тапсырмалар.
2. Әр түрлі анықтамалармен жұмыс істеуге арналған тапсырмалар.
3. Ғылыми әдебиеттерді оқуға баулу.
4. Жарыстар, сайыстар әр түрлі танымдық ойындар ұйымдастыру.
5. Интернет, телеарна мен мерзімді баспасөздерде берілген соңғы жаңалықтармен таныстырып отыру.
Осы әдістерді сабақта қолдана отырып оқушының ойлау тәсілдерінен бақылауға болады. Берілген материалдан оқушы ең маңыздысын, ең бастысын бөліп алады, басқа нәрселермен салыстырады, оны жүйелеп, қорытындылайды, нақтылайды, анықтайды және ұғымға түсінік береді, оны дәлелдейді немесе жоққа шығарады, модельдейді. Жаңағы тәсілдерді қолданған оқушының сөзінен, тұжырымынан байқауға болады.
Ұстаздық тәжірибе оқытудың пәрменді әдіс - тәсілдерін қолданудан сабақтың, сынып сағатының тиімділігі арта түсетініне көз жеткізеді.
Таңбалы құралдардың көмегімен (тіл, сызбалар, кестелер, құжаттар) ІО-да негізгі мәндік сипаттары бойынша шынайы кәсіби ахуал тәрізді жағдай жасалады. Сондай-ақ ІО-да қысқа уақытта әдеттегі, жалпыланған жағдайлар ғана модельденеді. Осындай шартты тәжірибеде білім алушы өз кәсіби рөлін ойнап көре алады.
ІО-да студент оқу және кәсіби әлементтерінен тұратын квазикәсіби іс-әрекетті орындайды. Қажетті білім мен біліктерді дерексізденген тұрғыдан емес, кәсіп контексінде меңгереді. Сөйтіп, кәсіби біліммен қатар білім алушы адамдармен ынтымақтасу, оларды басқару, бағына алу іспетті арнайы құзыреттілікке ие болады. ІО тұлғалық қасиеттерді дамытады, әлеуметтену процестерін қарқындатады. Бірақ бұл саналы кәсіби іс-әрекет ойын түрінде жүзеге асырылғандықтан білім алушылар өздерін еркін сезінеді, шығармашылық, бастамашылық танытады.
Ойын барысында:
oo кәсіби әрекет нормалары;
әлеуметтік әрекет -- ұжымдағы қарым-қатынас нормалары қалыптасады. ІО диалогта өтеді, екі сипатты іс-әрекет болып табылады, өйткені ол екі мақсатты көздейді: ойын мақсаты мен педагогикалық мақсатты, және соңғысының маңызы басым болып келеді.
ІО күрделілігіне орай мынадай топтарға бөлінеді:
oo имитациялық жаттығулар. Олардың мақсаты -- жеке дағдыларды пысықтау және бекіту.
oo нақты өндірістік жағдаяттарды талдау -- шынайы жағдаятты шешудің жолдарын анықтау, ұсынылған шешімдерді ұжымда талқылау.
oo рөлдерді ойнап көру -- жағдай туралы алынған мағлұмат бойынша рөл ойнау. Ұжымның мүшелері рөлді орындаушының әрекеттерін, шешімдерін талдап, бағалайды.
oo толықауқымды ІО кәсіби іс-әрекетті, қабылданған кәсіби шешімдердің салдарларын кешенді түрде жанғыртады.
Оқу іскерлік ойындарды ұйымдастыру принциптері
oo Жағдаятты имитациялап модельдеу
oo Жағдаят мазмұнының проблемалы болуы
oo Бірлескен іс-әрекеттегі рөлдік әрекеттестік
oo Диалогтық қарым-қатынас
oo Ойын оқу іс-әрекетінің екісипаттылығы.
2 Информатика сабағын өткізу әдістемесі
2.1 Информатика сабағын өткізуде іскерлік ойындар формасын қолдану
Информатиканы оқытудың негізгі мақсаты - оқушылардың шығармашылық, зерттеушілік қасиетін қалыптастырып, оларды белсенді, әрі толыққанды өмірге және ақпаратттық қоғам ортасындағы жұмысқа дайындау болып табылады.
Информатика пәнін оқытуда мұғалім балалардың ой - өрісі мен танымдық қабілеттерін дамыту, өз ойын жеткізе білу дағдыларын қалыптастыру мақсатында жаңа технологияларды кеңінен қолданған дұрыс.
Еліміздің - жас ұрпаққа заман талабына сай білім беру әр ұстаздан шығармашылықпен жұмыс істеуді, үлкен ізденісті талап етеді. Оқушының жеке тұлғасын, оның рухани әлемін, қабілеті мен ынтасын дамыту бүгінгі таңдағы негізгі мәселенің бірі. Оның себебі оқушы өз бетімен ізденіп жұмыс істеуге, өз бетінше алған білімдерін тәжірибеде, өмірде пайдалануды үйренбеген. Сол үшін де оқушының өзіне сенімін арттыру, шығармашылығын дамыту мақсатында мұғалімнің әр сабағы әр түрлі, жан-жақты болуы керек.
Сабақ мазмұнының теориялық-практикалық құндылықтары жоғары болған сайын оқушыларды оқыту мен тәрбиелеу өте тиімді жүргізіледі. Мұғалімнің әр сабағы оқушының сезіміне, ынтасына әсер етуі керек. Ол үшін сабақ құрылымы көп түрлі оқыту әдістерімен, мұғалімнің дайындығы, ізденісі жоғары деңгейде болуы керек. Оқушыларға білім негізін меңгертудің әдіс- тәсілдері сан-алуан.Оны таңдап алу мұғалімнің шеберлігіне байланысты.
Оқушының пәнге деген қызығушылығын артттыру-мұғалімнің өз еңбегін ұтымды ұйымдастыра отырып, жаңа сабақ үлгілерімен оқушыларды зерттеушілікке баулу, оқушыларға сұрақ қою, эксперименттік тапсырмаларды шешу,танымдық ойындар ұйымдастыру арқылы іске асады.
Осыған байланысты іс-тәжірибемде мынадай қағидаларға сүйенемін:
* оқушыларға сапалы білім бере отырып, өз бетінше жұмыс істеуге үйрету;
* оқушылармен жекелей, жұптық, топтық жұмыстар жүргізу;
* оқушының компютерлік сауаттылығын жетілдіру;
* оқушылардың шығармашылық ой-өрісін дамыту.
* Жалпы сабақта оқушылардың шығармашылық блсенділігін арттыратын ойын элементтерін пайдалану өте тиімді. Интеллектуалды ойын элементтерін информатика пәнінде қолдану арқылы қазіргі заман талабына сай ақпараттық мәдениеттілік пен компьютерлік сауаттылықты жылдам дамыта отырып ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz