Бухгалтерияның жұмысын реттеу

Жоспар

Кіріспе

1.1 Бухгалтерияның жұмысын реттеу

1.2 Бухгалтерия қызметкерлерінің лауазымдық нұсқаулары

1.3 Бухгалтерлік құжаттар және оларды сақтау мерзімі

1.4 Бухгалтериядағы құжаттармен жұмысты ұйымдастыру

1.5 Құжаттарды ағымдағы сақтау

Қорытынды

Қолданған әдебиеттер

КІРІСПЕ
Халық шаруашылығы есептерінің арасында бухгалтерлік есептің алатын орны ерекше. Барлық экономикалық ғылымдар ішінде бухгалтерлік есеп өз алдына дараланып тұратын бөлек ғылыми сала. Бұл ғылымды жан-жақты зерттейтін, экономикалық жағынан талдайтын, өз алдына ғылыми даму жолдарын анықтайтын әдістермен бірге бұл ғылымды оқытатын пән бар. Осы орайда қоғамдық өндіріс процестерін бухгалтерлк есепке алынатын біртұтас тұлға деп қарауға болады. өйткені бухгалтерлік есеп қоғамдық өндірістің дамуы жолында қажет. Бухгалтерлк есептің мәліметтері мен көрсеткіштері қоғамдық өндірістің дамуын экономикалық тұрғдан зерттеуге бірден-бір негіз болып табылады. Сондықтан да бухгалтерлік есептің негізгі міндеті – халық шаруашылығының барлық салаларында нақты тұжырымды мемлекеттік талапқа сай есептеу жұмысын жүргізу. Қоғамымыздың даму кезеңдерінің сай сатыларында болмасын дамудың обьективті экономикалық заңдылықтарын анықтау және ол заңдылықтарды пайдалану шараларын дұрыс белгілеу үшін есеп жұмыстарын, әсіресе бухгалтерлік есеп жұмыстарын дұрыс ұйымдастырудың маңызы зор. Қоғамдық даму нәтижесінде бухгалтерлік есептің ұйымдастырылуына қойылатын талаптардың өсіп, мндеттердң артып отырғандығы бухгалтерлік есептің тарихынан белгілі. Бухгалтерлік есеп коптеген жүз жылдықтар бұрын пайда болып, бүгнгі күнге дейін дамып, пайдаланып келеді. Тайпалардың арасындағы шаруашылық операцияларына байланысты табылған жазулардан бухгалтерік есеп біздің заманымызға дейінгі V ғасырда жүргізілді деген деректер бар. Ал біздің заманымызға дейінгі II ғасырда Грецияда салынған құрылысқа кеткен шығындар есептеліп, салынған үйдің (ғимараттың) қабырғасына жазылатын болған.
Қазіргі нарықтық экономикаға түбегейлі көшу кезеңінде бухгалтерлік есепке жүктелетін міндеттер қай кездегіден болмасын күрделі, ауқымды болып отыр. Өйткені қазіргі қоғамдық дамудың жаңа кезеңінде өндіріс құрал-жабдықтарының мемлекеттік меншіктен ұжымдық және жеке меншіктерге ауысуы кең етек алуда.

ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

1. Қазқстан Республикасы Президентінің Бухгалтерлік есеп туралы 1995 жылғы 26 желтоқсандағы № 2732 заң күші бар Жарлығы
2. Қазқстан Республикасы Президентінің Қазақстан Республикасындағы аудиторлық қызмет туралы 1998 жылғы 20 қарашадағы № 20 заң күші бар жарлығы (2001 жылғы 15 қарашадағы өзгертулер және толықтырулармен).
3. Қазқстан Республикасы Қаржы министрлігінің Бухгалтерлік есеп әдістемесі және аудит Департаменті. Бухгалтерлік есептің стандарттары және әдістемелік ұсынымдары. – Алматы, 1999
4. Андреев В.Д. Практический аудит. – Москва, 1994
5. Андросов А.М. Бухгалтерский учет. – Москва, 1996
6. Палий В.Ф., Палий В.В. Финансовый учет. – Москва, 1998
7. Подольский В.И. – Москва, 1997
8. Шишкин А.К., Микрюков В.А., Дышкант И.А. Учет, анализ, аудит на предприятии. – Москва, 1996
9. Төлегенов Э.Т. Бухгалтерлік ақпарат жүйелері. – Алматы, 2001
10. Энтонии Р., Рис Дж. Учет: ситуации и примеры. – Москва 1999
11. Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева З.Н., Құдайбергенов Н.А., Жантаева А.Ә. Қаржылық есеп. – Алматы, 2001

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

кафедрасы

тақырыбы:

Бухгалтерияның жұмысын реттеу

Орындаған:

Тексерген:

Жоспар

Кіріспе

1.1 Бухгалтерияның жұмысын реттеу

1.2 Бухгалтерия қызметкерлерінің лауазымдық нұсқаулары

1.3 Бухгалтерлік құжаттар және оларды сақтау мерзімі

1.4 Бухгалтериядағы құжаттармен жұмысты ұйымдастыру

1.5 Құжаттарды ағымдағы сақтау

Қорытынды

Қолданған әдебиеттер

КІРІСПЕ

Халық шаруашылығы есептерінің арасында бухгалтерлік есептің алатын
орны ерекше. Барлық экономикалық ғылымдар ішінде бухгалтерлік есеп өз
алдына дараланып тұратын бөлек ғылыми сала. Бұл ғылымды жан-жақты
зерттейтін, экономикалық жағынан талдайтын, өз алдына ғылыми даму жолдарын
анықтайтын әдістермен бірге бұл ғылымды оқытатын пән бар. Осы орайда
қоғамдық өндіріс процестерін бухгалтерлк есепке алынатын біртұтас тұлға деп
қарауға болады. өйткені бухгалтерлік есеп қоғамдық өндірістің дамуы жолында
қажет. Бухгалтерлк есептің мәліметтері мен көрсеткіштері қоғамдық
өндірістің дамуын экономикалық тұрғдан зерттеуге бірден-бір негіз болып
табылады. Сондықтан да бухгалтерлік есептің негізгі міндеті – халық
шаруашылығының барлық салаларында нақты тұжырымды мемлекеттік талапқа сай
есептеу жұмысын жүргізу. Қоғамымыздың даму кезеңдерінің сай сатыларында
болмасын дамудың обьективті экономикалық заңдылықтарын анықтау және ол
заңдылықтарды пайдалану шараларын дұрыс белгілеу үшін есеп жұмыстарын,
әсіресе бухгалтерлік есеп жұмыстарын дұрыс ұйымдастырудың маңызы зор.
Қоғамдық даму нәтижесінде бухгалтерлік есептің ұйымдастырылуына қойылатын
талаптардың өсіп, мндеттердң артып отырғандығы бухгалтерлік есептің
тарихынан белгілі. Бухгалтерлік есеп коптеген жүз жылдықтар бұрын пайда
болып, бүгнгі күнге дейін дамып, пайдаланып келеді. Тайпалардың арасындағы
шаруашылық операцияларына байланысты табылған жазулардан бухгалтерік есеп
біздің заманымызға дейінгі V ғасырда жүргізілді деген деректер бар. Ал
біздің заманымызға дейінгі II ғасырда Грецияда салынған құрылысқа кеткен
шығындар есептеліп, салынған үйдің (ғимараттың) қабырғасына жазылатын
болған.

Қазіргі нарықтық экономикаға түбегейлі көшу кезеңінде бухгалтерлік
есепке жүктелетін міндеттер қай кездегіден болмасын күрделі, ауқымды болып
отыр. Өйткені қазіргі қоғамдық дамудың жаңа кезеңінде өндіріс құрал-
жабдықтарының мемлекеттік меншіктен ұжымдық және жеке меншіктерге ауысуы
кең етек алуда.

1.1. БУХГАЛТЕРИЯНЫҢ ЖҰМЫСЫН РЕТТЕУ

Қазақстан Республикасының Бухгалmерлiк есепке алу туралы Заңы мен
Бухгалтерлiк қызмemmi ұйымдacmыpу 24 бухгалтерлiк есеп стандарттарына
сәйкec eceпmiк жүйе құpy мен бухгалтерлiк eceпmi ұйымдacmыpyғa субъект
басшысы жауап бередi.

24 бухгалтерлiк есеп стандартының 4-тармaғына сәйкес бухгалтерлiк
қызмeттiң мiндeтi - шаруашылық процестер мен субъект қызмeтiнiң қаржылық
нәтижелерi туралы жедел басшылық ету мен басқаруға қажeттi, сонай-ақ
инвесторлар, жеткiзушiлер, сатып алушылар. кредиторлар, мемлекeттiк
органдар және т.б. тұлғалар пайдалана алатын толық әpi ceнiмдi ақпарат
қалыптасуын қамтамасыз ету болып табылады.

Есептiк жұмыс көлемiне қарай субъект басшысы бухгалтерлiк есептi бас
бухгалтер басқаратын қурылымдык бөлiмше ретiнде құруына; штатқа бас
бухгалтер қызметiн енгiзуiне; бухгалтерлiк есеп жургiзудi шарттық негiзде
арнаулы бухгалтерлiк фирмаға немесе маман бухгалтерге тапсыруына;
бухгалтерлiк eceптi өзi жургізуiне болады.

Шаруашылық журriзушi субъектiлердiң көбiндe бухгалтерлiк жұмыстың eкi
негiзгi ұйымдық формасы қалыптасқан дербес құрылымдық бөлiмше peтiндe
бухгалттерия болады және субъектiнiң өзiнiң бухгалтерлiк қызмeтi болмаса,
бухгалтерлiк eceптi бiр лауазымды адам (бухгалтер) жүргiзедi.

Бухгалтерлiк қызмeтi жоқ субъектiнің бухгалгерлiк және қаржылық
есебiн шартты түрде арнайы маманданған бухгалтерлiк фирма немесе бухгалтер
(маман) жүргiзе алады. Бухгалтерлiк есептi басшының өзi жургiзуiне де
болады.

Бухгалтерияда бiрнеше қызметкер бар болған жағдайда олардың жұмысын
нақты peттey, құқықтары мен мiндеттерiн ажырату қажет болады. Ол субъект
құрылу процесiң оның құқықтары мен мiндеттерiн және әрекетiн уйымдастыруды
анықайтын Бухгалтерия туралы Ереже жасау арқылы жүргiзiледi (ол жеке құжат
болуы немесе есеп саясатында жеке қарастырылуы мүмкiн).

Ереже Mәтiнінің, құрылысы төмендегiдей:

• жалпы ережелер – субъект атауы, оның субьeктiнiң ұйымдық
құрылымында алатыл орны, оны кім басқаратыны жазылады, оның қызметкерлерi
арасынағы мiндеттерi қарастырылады; бұнда, сондай-ақ бөлiмше басшыларына
қойылатын бiлiктiлiк талаптары да енгiзiлуi мyмкiң

• мақсаттары мен міндеmтepi - субъектіні, сондай-ақ, басқа да мүдделi
адамдарды оның шаруашылық әpeкeтi туралы толық әpi деректi ақпаратпен
қамтамасыз ету; мемлекeттiк органдарды субъектiнiң шаруашылық қызмeттi
жургiзу барысында Қазақстан Республикасы заңдарының қатаң, қадағалауын
бақылау үшiн қажет ақпаратпен қамтамасыз ету;

• қызмemi – бухгалтерия қызметкерлерi жумысының негiзгi бағыттары,
олардың деpбecтiк дарежeci анықтaлады;

• құқықmары мен міндemmepi – қызметкердiң өзіне бөлiнгeн қызмeттi
атқарyын қажeттi уәкiлдiктеpi сипатталады, сондай-ақ оғaн жүктелген
мiндeттepдi жүзеге асыру үшiн қажeттi құқықтары (шешiм қабылдау, жұмысқа
қажeттi ақпарат алу, құжаттаpын рұқсатнама қою және оларды талқылау мен
даярлаyын қатысу құқығы) көpceтiледi;

• бухгалтердiң және басқа қызметкерлердiң, жауапкершiлiгi (бөлiмше
дайындайтын құжаттардың сенiмдiлiгiне, қандай да бiр нұсқаулықтар мен
ережелердiң дұрыс қолданылуына, қызметкерлер еңбегiн саналы түрде
ұйымдастыуға, жұмыс тәртiбiнiң жағдайына және кадрлармен жұмыс істeyгe
жауап бередi;

• өз қызметiн және екі жақты мiндeттемелердi жүзеге асыру барысында
бөлiмшелермен (еншiлес, тәуелдi және ортақ бақылаудағы занды тұлғалар)
қарым-қатынасы. Бөлiмшелер өзара алмасып отыратын құжаттама атауы, оның
мерзiмдiлiгi, ақпаратты ұсынатын бөлiмше атауы мен оны қабылдап алатын
бөлiмше атауы керсeтiледi;

• субъект жұмысын ұйымдастыру.

Бухгалтерия туралы Ереже улгiсi 12-Қосымшада берiлген.

Ереже негiзiнде Қазақстан республикасындағыI еңбек туралы Қазақстан
Республикасының 3аңы мен Еңбектi мөлшерлеу бойынша әдiстемелiк нусқаулаpға
(№ 152-1O, 2б.06.2000) сәйкес бухгалтерия санының нормативтepiн жасап
шығарады.

Бухгалтерия қызметкерлерiнiң оңтайлы caнын аньқтау, лауазымдық
мiндеттердi белгiлеп, жұмыстыI орындаушылар арасында үлеcтiру үшiн
бухгалтерлiк есеп пен қаржылық әрекет бойынша жұмысқа iрiленген уақыт
нормативтерiн пайдаланады.

Уақыт нормативтерi бухгалтерлiк жұмыстардың мына түрлерiне қатысты
жасалады:

• материалдық емес активтердi есептеу;

• негізгі қаржыны есептеу;

• тayap-материалдық қорларды есептеу;

• дебиторлармен және кредиторлармен есеп айы рысуды есептеу;

• ақшалай қаражатты есептеу;

• салықтар бойынша бюджетпен есеп айыpысуды есептеу;

• кipic пен шығыcты есептеу;

• өнім сатылуын есептеу;

• өндiрiске жұмсалатын ақша мен өнімнің өзiндiк

құнын есептеу;

• бeлгiлi бiр кезеңдегi шығын мен субъект

қызметiнiң қаржылық натижелерiн есептеу;

• баланстан тысқары шoттағы есеп;

• есептеменi құрастыру (жасау) мен тапсыру.

Еңбектi мөлшерлеу өндipicтi басқарудың кұрамдас бөлiгi, соның iшiнде
жұмыстардың орындалуына қажeттi еңбек жұмсалуын aнықтау болып табылады. Ал
еңбек жұмсалуы мен қызметкер бiлiктiлiгiн peттey мен бағалауға,
қызметкерлердi шектен тыс психологиялық жүктeмeнi болдырмау мақсатымен
әлеумeттiк қоpғaуғa негiз болады, еңбек әpeкeтi кезеңнiң бүкiл өн бойында
адамның қалылты еңбекке жарамдылығын сақтап қалуға әсер етедi.

Еңбектi мөлшерлеу жекелеген қызметкерлердiң жұмысты орындауға (өнім
бipлiгiн шығаруға) қажeттi еңбек жұмсалуын (уақыт) анықтап,, сол негiзде
еңбек мөлшеpiн aнықтау болып табылады.

Жұмысшылар еңбегiн мөлшерлеуде: уақыт мөлшерi, өндipiм мөлшерi, сан
мөлшерi; тапсырма мөлшерi; сондай-ақ құрал-сайман жұмыс режимiнiң,
жекелеген жұмыс элементтерiн орындауға, жабдық бipлiгiне, бiр бригадалық
орынды, құрылымдық бөлiмшеге қызмет көрсетуге жұмсалатын еңбектiң;
(уақыттың), жұмыстағы үзiлiстер уақыттың реттелген мәндерi (бiрлiктерi)
болып табылатын жалпыға ортақ және типтiк үлгiдегi нормалар қолданылады.

Бiр peттiк сипатқа ие және уақыт нормативтерiнде есептелмеген
жұмыстарға К тең 1,1 нормативтер бойынша есептелген еңбек сыйымдылықтары
қолданылады.

Бухгалтерия қызметкерлері орындайтын жұмыстардың жалпы еңбек
сыйымдылығын есептеу олардың қызметі бағытында мына формула бойынша
жүргізіледі:

Ес = ∑Уж × К

Бұндағы:

Ес – бухгалтерияда орындалатын жұмыстардың жалпы еңбек сыйымдылығы.

n – орындалатын жұмыс түрлерiнiң саны.

К – бiр peтriк сипатқа ие және нормативтерге кipмеген жұмыстардың
еңбек сыйымдылығын есептейтiн коэффициент.

Уж – нормативтерде қамтылған қызмeттiң қандай да бiр бағытына
жұмсaлған уақыт.

Мөлшерленген жұмыстардың белriлi бiр тypiнe жұмсалған уақыт мына
формула бойынша ecenтeледi:

Уж = ∑Ум × Vi

Бұндағы:

Уж – уақыт мөлшерi.

Vi – жыл бойында орындалатын i-түрлi жұмыстар көлемi.

Қызметкерлердiң штаттық саны мына формула бойынша анықталады:

Шс= Ес х Кш
Қn

Бунда:

Шс – штат саны.

Қс – 1 қызметшінің бір жыл ішіндегі жұмыс уақытының пайдалы қоры
(1910 сағат қабылданды).

Кш – қызметкелердің ауру, демалыс, т.б. кезінде жұмысқа шықпай қалуын
есептейтін коэфицент. Ол мына формула бойынша анықталады:

Кш = 1шықпау%

Жоспарлы шықпау % - бухгалтерлiк есеп мәлiмeттepi бойынша алынады.

Штат санын есептеу улгiсi 13-қосымшада берiлген.

Бас бухгалтердi немесе бухгалтердi қызметтен босату кезiнде icтepдi
жаңадан тaғайындалған бас бухгалтерге (бухгалтерге) (ол болмаса, субъект
басшысыньщ буйрығымен тагайындaлғaн қызметкерге) тапсыру жүрriзiледi; оның
барысында бухгалтерлiк есеп хaлi мен eceптiк мәлiметтер растығы тексерiлiп,
cоғaн сейкес субъект басшысы тeкcepeтiн акт (epкін фирмада) жасалады (1-
қосымша, 7-нұсқа).

1.2. БУХГАЛТЕРИЯ қызмЕткЕрлЕрIнIҢ ЛАУАЗЫМДЫҚ НҰСҚАУЛАРЫ

Бухгалтерия қызметкерлерiнiң лауазымдық мiндеттеpi лауазымдық
нусқаулар арқылы реттеледi. Лауазымдық нусқаулар жасауда негiзге алынатын
құжаттар: "Бухгалтерлiк есеп туралы ҚР Заңы, Қазақстан РеспубликасындаFыI
еңбек тypa.JThI 1999 ж. 10. Желтоқcaндағы NQ493-] ҚР Заңы, Қазақстан
Республикасы Еңбек және халықты елеумeтriк KopFay минисгрлiriнiң ]2.05.2000
ж. NQ111-п Буйрьп-ымнH бекiтiлтен Қызметкерлер еңбегiн етеу меселелерi
бойынша едiстемелiкнусқау лар, ҚазаҚстан Республикасы Еңбек және Xa.JThIҚты
алеумeтriк Қоргау министрлiгiнiң 2000 ж. 22.0б. NQ152-10 буйрыгымен
бiкiтiлген Еңбектi М8лшерлеудi уйымдастыру бойынша едiстемелiк нусқаулар.
Бухгалтерия туралы ереже мен сан боЙЬПШ1а есепгердi устай(лырьт,
бухгалтерия к урамының лауазымыы, нусқаулары жасалады; оньщ қурылымы
Т8мендегiдей болады:

• жалпы ережелер;

• Қызметтер;

• лауазымдық мiндеттер;

• құқықтар;

• жауапкершiлiк;

• Қызметкерлер арасындағы қapым қатынастар.

Лауазымдық нұсқаулық үлгici 14-қосымшада кeлтipiлгeн.

Жұмытардыы атқарушылар арасында улестiру кезiнде олардың біліктілігн,
тәжрибесін және скерлік қырларын есепке алу керек, бұл еңбек өнімділігін
арттыруға ықпал етеді. Бухгалтерлік есеп туралы ҚР Заңының 10-бабына
сәйкес бүкiл бухгалтерлiк ақпарат коммерциялық құпия болып табылады,
сондықтан жұмыс орнына есеп аппаратында жұмыc iстемейтiн адамдар
жіiберiлмеуi керек. Ол yшiн бухгалтерия жумыс орнындары жарық дәрежeci, ауа
алмасуы және температура санитарлық нормалаpға сәйкес болатын eтiп
жабдықтау керек.

Бухгалтерия орналасқан жай мен субъект кассасының жабдықталуына аса
назар аударылуы тиiс. Бухгалтердiң жұмыс орнында папка сақтау үшін
жылжымалы тартпалары бар столдар болуы керек әр тартпаға ондағы папкалар
тiзiмi жазылған кағаз жапсырып қояды. Папкалар айқын бедерленген, түрлi-
түстi, пайдаланып болғаннан кейiн орнынa қоюға ыңғайлы болу үшiн кодты
нөмiрлерi болуы тиiс. Арнайы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.