Триггер туралы
I КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
II Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1 ТРИГГЕР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ СИПАТТАМА ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.1 Триггер туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.2 Биполярлы транзистордағы триггерлер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2 ТРИГГЕРЛЕРДІҢ ТҮРЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
2.1 RS.триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2Динамикалық басқарылымды триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
2.3 JK.триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
2.3 D.триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
III ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
IV ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31
II Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1 ТРИГГЕР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ СИПАТТАМА ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.1 Триггер туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.2 Биполярлы транзистордағы триггерлер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2 ТРИГГЕРЛЕРДІҢ ТҮРЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
2.1 RS.триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2Динамикалық басқарылымды триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
2.3 JK.триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
2.3 D.триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..27
III ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
IV ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31
Триггер (Trigger, flip-flop) — екі орнықты қалып-күйінің біреуінде ғана болатын цифрлық техниканыңэлементі. Екілік жүйеде берілген ақпаратты сақтау үшін қолданылады. Триггердің RS, JK, Т, D, DV және т.б. түрлері болады.
Триггер деп электрондық есептеуіш машиналарында, автоматика мен телемеханиада әртүрлі операциялар орындауға арналған, яғни алынған информациясақтауға /сақтағыш құрылғы/, уақыт датчигі схемасында және цифрлы санауыштарда импульстарды санауға, цифрлы жиілікті бөлгіштерде қолданылатын электрондық ауыстырып қосылғыш құрылғыны немесе аударылып түскіш құрылғыны айтады.
Оның тиянақты жағдайларының біреуі лог.1-ге, екіншісі лог.0-ге сәйкес келеді. Әдетте, триггерлік құрылымның қарама-қарсы деңгейлі (тура және теріс деп аталатын) екі шығысы болады.
Триггердің екі шығысында басқарушы сигналдардың Usac әрекетінен кернеудің бір тұрақталған деңгейінен екінші тұрақталған деңгейге дейін, Uшығ1 және Uшығ2кернеудің шұғыл өзгерістері пайда болады. Шығыс кернеудің тұрақталған екі деңгейіне сай осы мәндер артты түрде «0» және «1» деп көрсетілген триггердің тепе-теңдігіне екі орнықты күйі сәйкес келеді. t1 – t2 уақыт аралығында Uшығ 1 кернеудің нольдік деңгейіне, ал Uшығ 2 бірлік деңгейіне сәйкес келеді, мұны триггердің орнықты тепе-теңдік жағдайы немесе күйі деп аламыз. Осы жағдайда триггер басқарушы импульс келгенге дейін көп уақыт тұра алады.
Триггер деп электрондық есептеуіш машиналарында, автоматика мен телемеханиада әртүрлі операциялар орындауға арналған, яғни алынған информациясақтауға /сақтағыш құрылғы/, уақыт датчигі схемасында және цифрлы санауыштарда импульстарды санауға, цифрлы жиілікті бөлгіштерде қолданылатын электрондық ауыстырып қосылғыш құрылғыны немесе аударылып түскіш құрылғыны айтады.
Оның тиянақты жағдайларының біреуі лог.1-ге, екіншісі лог.0-ге сәйкес келеді. Әдетте, триггерлік құрылымның қарама-қарсы деңгейлі (тура және теріс деп аталатын) екі шығысы болады.
Триггердің екі шығысында басқарушы сигналдардың Usac әрекетінен кернеудің бір тұрақталған деңгейінен екінші тұрақталған деңгейге дейін, Uшығ1 және Uшығ2кернеудің шұғыл өзгерістері пайда болады. Шығыс кернеудің тұрақталған екі деңгейіне сай осы мәндер артты түрде «0» және «1» деп көрсетілген триггердің тепе-теңдігіне екі орнықты күйі сәйкес келеді. t1 – t2 уақыт аралығында Uшығ 1 кернеудің нольдік деңгейіне, ал Uшығ 2 бірлік деңгейіне сәйкес келеді, мұны триггердің орнықты тепе-теңдік жағдайы немесе күйі деп аламыз. Осы жағдайда триггер басқарушы импульс келгенге дейін көп уақыт тұра алады.
1. Калашников С.Г. Электричество. - М.: Наука, 1985.
2. Жеребцов И.П. Основы электроники. - Л.: Энергоатомиздат, 1989.
3. СугановТ.,ИкомаТ.,Такэйси Е.Введение в микроэлектронику.М.:Мир, 1988.
4. Козлов В.И.Общий физический практикум.Электричество и магнетизм-М.:Изд-воМГУ,1987.
5. Архипов Ю.В., АхметовЕ.А.и др. Общий физический практикум. Электричество и магнетизм.– Алматы:Қазақ университеті,1999.
6. А.К.Криштафович, В. В. Трифонюк. Основы промышленной электроники. — 2-е изд. — М.: "Высшая школа", 1985. — 287 с.
7. Н.И.Овсянников Кремниевые биполярные транзисторы: Анықтамалық әдістеме. — Мн.: "Высшая школа", 1989. — 302 с.
2. Жеребцов И.П. Основы электроники. - Л.: Энергоатомиздат, 1989.
3. СугановТ.,ИкомаТ.,Такэйси Е.Введение в микроэлектронику.М.:Мир, 1988.
4. Козлов В.И.Общий физический практикум.Электричество и магнетизм-М.:Изд-воМГУ,1987.
5. Архипов Ю.В., АхметовЕ.А.и др. Общий физический практикум. Электричество и магнетизм.– Алматы:Қазақ университеті,1999.
6. А.К.Криштафович, В. В. Трифонюк. Основы промышленной электроники. — 2-е изд. — М.: "Высшая школа", 1985. — 287 с.
7. Н.И.Овсянников Кремниевые биполярные транзисторы: Анықтамалық әдістеме. — Мн.: "Высшая школа", 1989. — 302 с.
Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:
МАЗМҰНЫ
I КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
II Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1 ТРИГГЕР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ СИПАТТАМА ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..4
1.1 Триггер туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2 Биполярлы транзистордағы триггерлер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..6
2 ТРИГГЕРЛЕРДІҢ ТҮРЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
2.1 RS-триггер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2Динамикалық басқарылымды триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
2.3 JK-триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
2.3 D-триггер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .27
III ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
IV ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ...31
КІРІСПЕ
Триггер (Trigger, flip-flop) -- екі орнықты қалып-күйінің біреуінде ғана болатын цифрлық техниканыңэлементі. Екілік жүйеде берілген ақпаратты сақтау үшін қолданылады. Триггердің RS, JK, Т, D, DV және т.б. түрлері болады.
Триггер деп электрондық есептеуіш машиналарында, автоматика мен телемеханиада әртүрлі операциялар орындауға арналған, яғни алынған информациясақтауға сақтағыш құрылғы, уақыт датчигі схемасында және цифрлы санауыштарда импульстарды санауға, цифрлы жиілікті бөлгіштерде қолданылатын электрондық ауыстырып қосылғыш құрылғыны немесе аударылып түскіш құрылғыны айтады.
Оның тиянақты жағдайларының біреуі лог.1-ге, екіншісі лог.0-ге сәйкес келеді. Әдетте, триггерлік құрылымның қарама-қарсы деңгейлі (тура және теріс деп аталатын) екі шығысы болады.
Триггердің екі шығысында басқарушы сигналдардың Usac әрекетінен кернеудің бір тұрақталған деңгейінен екінші тұрақталған деңгейге дейін, Uшығ1 және Uшығ2кернеудің шұғыл өзгерістері пайда болады. Шығыс кернеудің тұрақталған екі деңгейіне сай осы мәндер артты түрде 0 және 1 деп көрсетілген триггердің тепе-теңдігіне екі орнықты күйі сәйкес келеді. t1 - t2 уақыт аралығында Uшығ 1 кернеудің нольдік деңгейіне, ал Uшығ 2 бірлік деңгейіне сәйкес келеді, мұны триггердің орнықты тепе-теңдік жағдайы немесе күйі деп аламыз. Осы жағдайда триггер басқарушы импульс келгенге дейін көп уақыт тұра алады.
1 ТРИГГЕРЛЕР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ СИПАТТАМА
0.1 Триггерлер жөнінде түсінік
Триггерлер - екі тиянақты жағдайы бар, бірразрядты екілік сан сақтауға арналған құрылғылар. Оның тиянақты жағдайларының біреуі лог.1-ге, екіншісі лог.0-ге сәйкес келеді. Әдетте, триггерлік құрылымның қарама-қарсы деңгейлі (тура және теріс деп аталатын) екі шығысы болады, триггердің жағдайы оның тура шығысындағы сигнал деңгейімен анықталады.
Триггер деп электрондық есептеуіш машиналарында, автоматика мен телемеханиада әртүрлі операциялар орындауға арналған, яғни алынған информациясақтауға сақтағыш құрылғы, уақыт датчигі схемасында және цифрлы санауыштарда импульстарды санауға, цифрлы жиілікті бөлгіштерде қолданылатын электрондық ауыстырып қосылғыш құрылғыны немесе аударылып түскіш құрылғыны айтады.
Триггердің екі шығысында басқарушы сигналдардың Usacәрекетінен кернеудің бір тұрақталған деңгейінен екінші тұрақталған деңгейге дейін, Uшығ1 және Uшығ2кернеудің шұғыл өзгерістері пайда болады. Шығыс кернеудің тұрақталған екі деңгейіне сай осы мәндер артты түрде 0 және 1 деп көрсетілген триггердің тепе-теңдігіне екі орнықты күйі сәйкес келеді. t1 - t2 уақыт аралығында Uшығ1кернеудің нольдік деңгейіне, ал Uшығ2 бірлік деңгейіне сәйкес келеді мұны триггердің бірінші орнықты тепе-теңдік жағдайы немесе күйі деп аламыз. Осы жағдайда триггер басқарушы импульс келгенге дейін көп уақыт тұра алады.
Яғни, триггер өзіндегі информацияны сол қалпында сақтап тұрады. T2 - уақыт аралығында триггердің кірісіне басқарушы импульс әрекет еткенде, триггердің екі шығысындағы кернеулер деңгейі қарама-қарсы шамаға өзгереді, яғни триггер аударылып түседі бұл екінші орнықты тепе-теңдік жағдай - t2 - t3 уақыт аралығында өтеді.
0.2 Биполярлық транзисторлардағы триггерлер.
Симметриялы, санақты кірісі мен сыртқы ығысуы бар транзисторлы триггердің принципиалды электрлік схемасы суретте бейнеленген. Санақты кірісі бар схемада басқарушы импульс бір уақытта қос транзистордің базаларына беріледі. Ығысу кернеуін беру үшін қосымша қоректену көзі Еб қлданылады.
Схемада көрсетілгендей, триггер оң-кері байланыспен қамтылған екі каскадты күшейткіш болып табылады, өйткені бір күшейткіштің шығысы екіншісінің кірісіне тұйықталған. Триггер симметриялы деп аталатын себебі оны көрсеткіштері бірдей бір текті транзисторлар құрайды да, олардың коллектор тізбегіндегі Rк - резисторлар, база тізбегіндегі R - резисторлар мен С - конденсаторлар шамалары жағынан біріне - бірі тең болып алынады. Мұндағы конденсаторлар тригердің аударылап түсуін тездетеді. Сондықтан тездеткіш конденсаторлар деп аталады. Срмен Rр тізбегі дифференциялайтын тізбек деп аталады, бұл тізбек генератордан келген тікбұрышты импульсты дифференциалдап, оң және теріс үштік кішкене импулстарға түрлендіреді. (81, а - сурет, а - нүктесі) Ал, D1 мен D2 диодттар кесіп тастаушы диодтар деп аталады.
Триггердің санақты кірісті немесе санақты жүріп кеткіш деп аталуы, оның бір кірісіне теріс импульс келсе болды триггер аударылып түседі, яғни триггер келген импульсты санай алады.
Триггер жұмысын түсіндіретін транзисторлардың кірісіндегі база, коллекторлардағы кернеулер уақыттық диаграммалары көрсетілген. Триггердің екі орнықты тепе-теңдік күйі бар: Т1 - транзисторы жабық, ал Т2 - транзисторы қаныққан ашық немесе Т1 - транзисторы қаныққан, ал Т2 - транзисторы жабық. Осындай жағдайлардың біреуі схеманы Ек қоректену көзімен қосқанда өзінен-өзі орын алады. Бастапқы жағдайда Т2 - транзисторы жабық деп алайық. Сонда оның коллекторында шамасы жағынан Ек-ға жақын оң потенциал болады. Осы потенциал кері байланыс кедергісі R арқылы Т1 - транзистордың базасына беріліп, оның қанығуын қамтамасыз етеді. Қаныққан транзистордың коллекторының потенциалы Uкқ нолге жақын болғандықтан, Т2 транзисторының базасына ығысу кернеуі көзінен Еб-дан RRб бөлгіш арқылы теріс кернеу беріледі де Т2 - транзисторы сенімді түрде жабық күйінде ұстап тұрады.
Схеманың жалпы кіріс нүктесіне t1 уақыт сәтінде теріс полярлы кішкене ұзақтығы бар импульс келгенде жабық Т2 транзистордың қалпы өзгермейді, ал бірақ Т1транзистор қанығу жағдайынан шығып қалады да активтік облыстағы жұмыс режиміне көшеді. Бұл арада Ік коллекторлық тогы күшейеді, коллектордың Uк1кернеуі өседі. Коллектор кернеуінің оң мәнді өсімі R резисторы арқылы Т2транзистордың базасына беріледі. Осы кернеу сімі Т2 транзистордың базасындағы ығысу кернеуіне теңелгенде, бұл транзистор жабық күйінен шығады да оның күшейткіштік қасиеттері жұмыс істей бастайды. Осы сәттен бастап триггердің аударылып түсу процесі басталады.. одан әрі қарай Ік2 тогының кішірейуі Т1транзисторының коллекторындағы оң кернеудің өсімінің ұлғайуына әкеледі, ал бұл Т2 транзисторының базасына беріліп, оның жылдам ашылуына әкеп соқтырады. Ік2тогы ұлғайып, Т2 транзисторының коллекторындағы кернеу кішірейеді. Осы теріс потенциалдың өсімі Т1 транзисторының базасына беріледі де, оны бұрынғыдан да үлкен дәрежеде жабады. Ік1 коллектор тогының әрі қарай кішіреюі жүре береді. Аударылып түсу процессі Т1 транзисторының жабылуымен Ur1=Uшығ1=Ек, Т2транзисторының ашылуымен Uк2 =Uшығ2 =Uкқ =0 және оң кері байланыс әрекетінің бітуімен аяқталады. Триггер екінші орнықты тепе - теңдік күйге көшеді.
Триггердің кірісіне келесі жүргізіп жібергіш импульсты бергенде триггер ең бірінші күйінде аударылып түседі бірінші орнықты тепе-теңдік күй.
Сөйтіп триггердің кірісіне жүрггізіп жібергіш импульстар келген уақыт сәтінде схеманың аударылып түсуі регенеративті өте жылдам өтетін процесс түрінде өтеді. Екі жүргізіп жібергіш импульстар аралығында триггер орнықты тепе-теңдік жағдайында болады. Уақыттық диаграммадан көрініп тұр, триггердің кірісіне төрт импульс бергенде, екі транзистордың қандайда болмасын коллекторында екі импульс пайда болады. Сонымен, триггердің бұл қасиеті оны жиілік бөлгіш ретінде қолдануға мүмкіндік береді.
1.3 Регистр және санауыш
Регистр - көпразрядты екілік сан сақтауға арналған құрылғы. Олар триггерлердің (мысалы D-триггерлердің) негізінде құрылады. Әрине, регистр құрамындағы триггерлердің саны регистрдің разряд санымен анықталады. Регистрге санның енгізілу тәртібіне байланысты, олардың тізбекті немесе параллель регистр деп аталатын түрлері болады.
Тізбекті регистрде әрбір триггердің шығысы келесі триггердің информациялық кірісіне жалғанады. Бірнешеразрядты екілік сан түріндегі сөздің разряд мәндері бір-бірлеп бірінші триггерге тактілік сигналдың сәйкесті ауытқуында енгізіледі де, осы мезетте триггерлердегі бұрынғы енгізілген разряд мәндері бір триггерден келесі триггерге ығысып отырады. Әрине, бүкіл сөзді енгізу үшін, оның қанша разряды болса, сонша тактілік сигнал қажет болады.
Параллель регистрдің триггерлерінің информациялық кірістеріне сөз разрядтарының мәндері қатар беріліп, олар регистрге жалғыз тактілік сигнал арқылы енгізіледі.
Екі түрлі енгізу тәсілі қамтылған әмбебап регистрлер де болады. Осындай әмбебап регистрдің мысалы ретінде 74194 аталымды төртразрядты регистрдің сызба белгілемесі келтірілген (1.29-сурет).
Оның шықпаларының (яғни, оларға берілетін сигналдардың) қызметі:
* VCC, GND - қорек көзі мен жердің қосылатын шықпалары;
* A, B, C, D - информацияны параллель енгізу шықпалары;
* QA, QB, QC, QD - регистрдің шығыстары;
* SR - солға ығыстыру кезіндегі информация енгізу шықпасы;
* SL - оңға ығыстыру кезіндегі информация енгізу шықпасы;
* S1, S0 - регистрдің жұмыс режимдерін анықтаушы сигналдардың шықпалары: S1 = 0, S0 = 0 - сақтау режимі; S1 = 0, S0 = 1 - солға ығыстыру режимі; S1 = 1, S0 = 0 - оңға ығыстыру режимі; S1 = 1, S0 = 1 - параллель енгізу режимі;
* CLK - тактілік сигналдың шықпасы;
* CLR' - тазарту сигналының шықпасы.
Санауыш - импульстердің әрбір сәйкесті ауытқымасында құрамындағы санды бірге өзгертіп отыратын құрылғы. Құрамындағы санның өзертілу бағытына байланысты тура теріс және әмбебап санауыштар болады. Санауыштар T-триггерлердің негізінде құрылады.
Қарапайым санауыштың мысалы ретінде Electronics Workbench бағдарламасының элементтер қорындағы 7493 аталымды төртразрядты санауыштың сызба белгілемесі көрсетілген (1.30, a-сурет).
Оның құрамында бірразрядты және үшразрядты санауыштар орналастырылған. Бұл микросхеманың шықпаларының қызметі:
* VCC, GND - қорек көзі мен жердің қосылатын шықпалары;
* CKA, QA - бірразрядты санауыштың кірісі мен шығысы;
* CKB, QB, QC, QD - үшразрядты санауыштың кірісі мен шығыстары;
* R01, R02 - санауыштарды тазарту сигналының шықпасы.
Бұл микросхеманың құрамындағы санауыштарды жеке түрінде де, оларды бір-біріне жалғап, төртразрядты санауыш ретінде де пайдалануға болады.Әмбебап санауыштың мысалы ретінде Electronics Workbench бағдарламасының элементтер қорындағы 74169 аталымды төртразрядты санауыштың сызба белгілемесі көрсетілген (1.30, b-сурет). Бұл микросхеманың шықпаларының қызметі:
* VCC, GND - қорек көзі мен жердің қосылатын шықпалары;
* A, B, C, D - информацияның параллель енгізілу кірістері;
* LOAD' - информацияны параллель енгізу сигналының кірісі;
* QA, QB, QC, QD - санауыштың шығыстары;
* DU' - санау бағытын анықтаушы сигнал шықпасы;
* ENP', ENT' - санауышты іске қосу сигналдарының кірістері;
* CLK - тактілік сигналдың кірісі;
RCO' - санау шегіне жету сигналы.
2 ТРИГГЕРЛЕРДІҢ ТҮРЛЕРІ
ЭЕМ зердесіндегі есте сақтайтын элементтерді әдетте (8, 16, 32, 64) биттен тұратын топтарға біріктіреді. ЭЕМ УКНЦ-де мысалы, әрқайсысы 0-ден 65535-ке дейінгі сандармен нөмірленген 8 биттік топтар пайдаланылады, ондай сандар байттарадрестері деп аталады. УКНЦ-де адресті кодтау үшін 16 биттік тізбектер пайдаланылады. Адрес кодын анықтайтын биттер санын ЭЕМ адресінің разрядтылығы деп атайды. Ол сан зерденің процессор алатын ең үлкен көлемін (информацияны) сипаттайды.
Жоғарыда келтірілген мысалдар ЭЕМ-де информацияны өңдеудің мүмкіндігін көрсеткен болатын. Енді информацияны калайша еске сақтауға болатындығын көрсетейік. ЭЕМ-де кез келген информация екілік түрде кескінделетіндіктен, информацияның элементар үлесінің, яғни бір биттің, зердеде ұсталуы мен есте сақталуын қарастырамыз.
2.1 RS-триггер
Бір бит информацияны зердеде сақтайтын электрондық схема триггер деп аталады.
Оның RS-триггер деп аталатын қарапайым түрін қарастырамыз (79-сурет).
Егер осы триггердің кірістеріне S=1, R = 0 беретія болсақ, онда (Q-дің күйіне тәуелсіз) жоғарғы вентильдің шығысында 0 шығады. Осыдан кейін төменгі вентильдің кірісінде R = 0, Р = 0 болып шығады да, Q шығысы 1-ге тең болады.
Егер енді триггерге сигнал беруді тоқтататын болсақ (S = 0, R = 0), онда жогарғы вентильдің кірістерінің мәндері S=0 және Q=1 болатындықтан, оның Р шығысы 0 болып қалады. Осы сияқты, төменгі вентильдің кірістері R= 0 және Р=0 болғандықтан, Q шығысы бұрынғысынша 1 болады. Сонымен, S = 0, R=0 мәндері ауысу кезінде Р және Q шығыстарының тағайындалған мәндері өзгермейді.
Дәл осылайша, кірістерге S=0, R=1 мәндерін берген кезде де шығыстарда Q = 0, Р = 1 мәндері пайда болады және R (R = 0, S = 0) кірісінен 1″-ді алып тастаған кезде де шығыстардың осы мәндері өзгермейді.
Сонымен, S = 0, R = 0 мәндеріңде триггер: Q = 1 және Q = 0 екі күйде бола алады. Олай болса, Q шығысы биттін есте сақталған мәні болып табылады.
Кіріс S
Кіріс R
Триггердің әрекеті
Шығыс Q
1
0
0
0
1
0
есте сақтау 1
есте сақтау 0
битгі сақтау
1
0
есте сақталған бит
Бір триггер бір-ақ битті есте сақтай алатындықтан, байтты (8 бит) есте сақтау үшін 8 триггер, килобайтты есте сақтау үшін 1024*8 = 8192 триггер және т. с. с. керек. Зерденің көлемі 1 см3-ден кем қазіргі микросхемалар миллион бит информацияны есте сақтайтьш қабілеті бар.
Асинхронды триггерлердің жаңа жағдайға ауысуы тікелей олардың кірісіне берілетін информациялық сигналдардың өзгерісімен ғана анықталады. Оларды НЕМЕСЕ-ЕМЕС немесе ЖӘНЕ-ЕМЕС элементтерінің негізінде құруға болады.
Бұл құрылымның жұмысын 1.12-кестедегі жазылым ретімен талқылау арқылы қарастырайық.
Кестенің бірінші жолында - R = 0, S = 0; екі элементтің де бір кірісінде 0 тұр, ал олардың кері байланыстық кірістерінде қарастырылым басында қандай сигнал тұрғаны белгісіз, демек, құрылымның Q және Q' шығыстарындағы сигнал деңгейлері де белгісіз.
1.12 К е с т е
R
S
Q
Q'
1
0
0
?
?
2
1
0
1
3
0
1
1
4
1
1
0
5
0
1
0
6
1
1
0
0
7
0
0
???
???
Кестенің екінші жолында - R = 1, S = 0; жоғарғы элементтің бір кірісінде лог.1 тұрғандықтан, бұл элементтің жұмыс логикасына сәйкесті, оның шығысында (Q) лог.0 деңгейлі сигнал туады да, ол кері байланыс жолы арқылы төменгі элементтің екінші кірісіне түседі, нәтижесінде оның шығысында (Q') лог.1 деңгейлі сигнал туады; сонымен, бұл жағдайда триггер лог.0 жағдайына келтіріледі (яғни, оған 0 жазылады).
Кестенің үшінші жолында - R = 0, S = 0; жоғарғы элементтің R кірісіндегі сигнал деңгейі өзгергенмен оның екінші кірісінде (құрылымның Q' шығысына жалғанған) лог.1 деңгейі тұрғандықтан, бұл элементтің шығысындағы сигнал деңгейі алдыңғы лог.0 деңгейінде қалады, демек триггердің жағдайы өзгермейді.
Кестенің төртінші жолында - R = 0, S = 1; төменгі элементтің бір кірісінде лог.1 тұрғандықтан, оның шығысында (Q') лог.0 деңгейлі сигнал туады да, ол кері байланыс жолы арқылы жоғарғы элементтің екінші кірісіне түседі, нәтижесінде оның шығысында (Q) лог.1 деңгейлі сигнал туады; сонымен, бұл жағдайда триггер лог.1 жағдайына келтіріледі (яғни, оған 1 жазылады).
Кестенің бесінші жолында - R = 0, S = 0; төменгі элементтің S кірісіндегі сигнал деңгейі ... жалғасы
I КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
II Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1 ТРИГГЕР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ СИПАТТАМА ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..4
1.1 Триггер туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2 Биполярлы транзистордағы триггерлер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..6
2 ТРИГГЕРЛЕРДІҢ ТҮРЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
2.1 RS-триггер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2Динамикалық басқарылымды триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
2.3 JK-триггер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
2.3 D-триггер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .27
III ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
IV ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ...31
КІРІСПЕ
Триггер (Trigger, flip-flop) -- екі орнықты қалып-күйінің біреуінде ғана болатын цифрлық техниканыңэлементі. Екілік жүйеде берілген ақпаратты сақтау үшін қолданылады. Триггердің RS, JK, Т, D, DV және т.б. түрлері болады.
Триггер деп электрондық есептеуіш машиналарында, автоматика мен телемеханиада әртүрлі операциялар орындауға арналған, яғни алынған информациясақтауға сақтағыш құрылғы, уақыт датчигі схемасында және цифрлы санауыштарда импульстарды санауға, цифрлы жиілікті бөлгіштерде қолданылатын электрондық ауыстырып қосылғыш құрылғыны немесе аударылып түскіш құрылғыны айтады.
Оның тиянақты жағдайларының біреуі лог.1-ге, екіншісі лог.0-ге сәйкес келеді. Әдетте, триггерлік құрылымның қарама-қарсы деңгейлі (тура және теріс деп аталатын) екі шығысы болады.
Триггердің екі шығысында басқарушы сигналдардың Usac әрекетінен кернеудің бір тұрақталған деңгейінен екінші тұрақталған деңгейге дейін, Uшығ1 және Uшығ2кернеудің шұғыл өзгерістері пайда болады. Шығыс кернеудің тұрақталған екі деңгейіне сай осы мәндер артты түрде 0 және 1 деп көрсетілген триггердің тепе-теңдігіне екі орнықты күйі сәйкес келеді. t1 - t2 уақыт аралығында Uшығ 1 кернеудің нольдік деңгейіне, ал Uшығ 2 бірлік деңгейіне сәйкес келеді, мұны триггердің орнықты тепе-теңдік жағдайы немесе күйі деп аламыз. Осы жағдайда триггер басқарушы импульс келгенге дейін көп уақыт тұра алады.
1 ТРИГГЕРЛЕР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ СИПАТТАМА
0.1 Триггерлер жөнінде түсінік
Триггерлер - екі тиянақты жағдайы бар, бірразрядты екілік сан сақтауға арналған құрылғылар. Оның тиянақты жағдайларының біреуі лог.1-ге, екіншісі лог.0-ге сәйкес келеді. Әдетте, триггерлік құрылымның қарама-қарсы деңгейлі (тура және теріс деп аталатын) екі шығысы болады, триггердің жағдайы оның тура шығысындағы сигнал деңгейімен анықталады.
Триггер деп электрондық есептеуіш машиналарында, автоматика мен телемеханиада әртүрлі операциялар орындауға арналған, яғни алынған информациясақтауға сақтағыш құрылғы, уақыт датчигі схемасында және цифрлы санауыштарда импульстарды санауға, цифрлы жиілікті бөлгіштерде қолданылатын электрондық ауыстырып қосылғыш құрылғыны немесе аударылып түскіш құрылғыны айтады.
Триггердің екі шығысында басқарушы сигналдардың Usacәрекетінен кернеудің бір тұрақталған деңгейінен екінші тұрақталған деңгейге дейін, Uшығ1 және Uшығ2кернеудің шұғыл өзгерістері пайда болады. Шығыс кернеудің тұрақталған екі деңгейіне сай осы мәндер артты түрде 0 және 1 деп көрсетілген триггердің тепе-теңдігіне екі орнықты күйі сәйкес келеді. t1 - t2 уақыт аралығында Uшығ1кернеудің нольдік деңгейіне, ал Uшығ2 бірлік деңгейіне сәйкес келеді мұны триггердің бірінші орнықты тепе-теңдік жағдайы немесе күйі деп аламыз. Осы жағдайда триггер басқарушы импульс келгенге дейін көп уақыт тұра алады.
Яғни, триггер өзіндегі информацияны сол қалпында сақтап тұрады. T2 - уақыт аралығында триггердің кірісіне басқарушы импульс әрекет еткенде, триггердің екі шығысындағы кернеулер деңгейі қарама-қарсы шамаға өзгереді, яғни триггер аударылып түседі бұл екінші орнықты тепе-теңдік жағдай - t2 - t3 уақыт аралығында өтеді.
0.2 Биполярлық транзисторлардағы триггерлер.
Симметриялы, санақты кірісі мен сыртқы ығысуы бар транзисторлы триггердің принципиалды электрлік схемасы суретте бейнеленген. Санақты кірісі бар схемада басқарушы импульс бір уақытта қос транзистордің базаларына беріледі. Ығысу кернеуін беру үшін қосымша қоректену көзі Еб қлданылады.
Схемада көрсетілгендей, триггер оң-кері байланыспен қамтылған екі каскадты күшейткіш болып табылады, өйткені бір күшейткіштің шығысы екіншісінің кірісіне тұйықталған. Триггер симметриялы деп аталатын себебі оны көрсеткіштері бірдей бір текті транзисторлар құрайды да, олардың коллектор тізбегіндегі Rк - резисторлар, база тізбегіндегі R - резисторлар мен С - конденсаторлар шамалары жағынан біріне - бірі тең болып алынады. Мұндағы конденсаторлар тригердің аударылап түсуін тездетеді. Сондықтан тездеткіш конденсаторлар деп аталады. Срмен Rр тізбегі дифференциялайтын тізбек деп аталады, бұл тізбек генератордан келген тікбұрышты импульсты дифференциалдап, оң және теріс үштік кішкене импулстарға түрлендіреді. (81, а - сурет, а - нүктесі) Ал, D1 мен D2 диодттар кесіп тастаушы диодтар деп аталады.
Триггердің санақты кірісті немесе санақты жүріп кеткіш деп аталуы, оның бір кірісіне теріс импульс келсе болды триггер аударылып түседі, яғни триггер келген импульсты санай алады.
Триггер жұмысын түсіндіретін транзисторлардың кірісіндегі база, коллекторлардағы кернеулер уақыттық диаграммалары көрсетілген. Триггердің екі орнықты тепе-теңдік күйі бар: Т1 - транзисторы жабық, ал Т2 - транзисторы қаныққан ашық немесе Т1 - транзисторы қаныққан, ал Т2 - транзисторы жабық. Осындай жағдайлардың біреуі схеманы Ек қоректену көзімен қосқанда өзінен-өзі орын алады. Бастапқы жағдайда Т2 - транзисторы жабық деп алайық. Сонда оның коллекторында шамасы жағынан Ек-ға жақын оң потенциал болады. Осы потенциал кері байланыс кедергісі R арқылы Т1 - транзистордың базасына беріліп, оның қанығуын қамтамасыз етеді. Қаныққан транзистордың коллекторының потенциалы Uкқ нолге жақын болғандықтан, Т2 транзисторының базасына ығысу кернеуі көзінен Еб-дан RRб бөлгіш арқылы теріс кернеу беріледі де Т2 - транзисторы сенімді түрде жабық күйінде ұстап тұрады.
Схеманың жалпы кіріс нүктесіне t1 уақыт сәтінде теріс полярлы кішкене ұзақтығы бар импульс келгенде жабық Т2 транзистордың қалпы өзгермейді, ал бірақ Т1транзистор қанығу жағдайынан шығып қалады да активтік облыстағы жұмыс режиміне көшеді. Бұл арада Ік коллекторлық тогы күшейеді, коллектордың Uк1кернеуі өседі. Коллектор кернеуінің оң мәнді өсімі R резисторы арқылы Т2транзистордың базасына беріледі. Осы кернеу сімі Т2 транзистордың базасындағы ығысу кернеуіне теңелгенде, бұл транзистор жабық күйінен шығады да оның күшейткіштік қасиеттері жұмыс істей бастайды. Осы сәттен бастап триггердің аударылып түсу процесі басталады.. одан әрі қарай Ік2 тогының кішірейуі Т1транзисторының коллекторындағы оң кернеудің өсімінің ұлғайуына әкеледі, ал бұл Т2 транзисторының базасына беріліп, оның жылдам ашылуына әкеп соқтырады. Ік2тогы ұлғайып, Т2 транзисторының коллекторындағы кернеу кішірейеді. Осы теріс потенциалдың өсімі Т1 транзисторының базасына беріледі де, оны бұрынғыдан да үлкен дәрежеде жабады. Ік1 коллектор тогының әрі қарай кішіреюі жүре береді. Аударылып түсу процессі Т1 транзисторының жабылуымен Ur1=Uшығ1=Ек, Т2транзисторының ашылуымен Uк2 =Uшығ2 =Uкқ =0 және оң кері байланыс әрекетінің бітуімен аяқталады. Триггер екінші орнықты тепе - теңдік күйге көшеді.
Триггердің кірісіне келесі жүргізіп жібергіш импульсты бергенде триггер ең бірінші күйінде аударылып түседі бірінші орнықты тепе-теңдік күй.
Сөйтіп триггердің кірісіне жүрггізіп жібергіш импульстар келген уақыт сәтінде схеманың аударылып түсуі регенеративті өте жылдам өтетін процесс түрінде өтеді. Екі жүргізіп жібергіш импульстар аралығында триггер орнықты тепе-теңдік жағдайында болады. Уақыттық диаграммадан көрініп тұр, триггердің кірісіне төрт импульс бергенде, екі транзистордың қандайда болмасын коллекторында екі импульс пайда болады. Сонымен, триггердің бұл қасиеті оны жиілік бөлгіш ретінде қолдануға мүмкіндік береді.
1.3 Регистр және санауыш
Регистр - көпразрядты екілік сан сақтауға арналған құрылғы. Олар триггерлердің (мысалы D-триггерлердің) негізінде құрылады. Әрине, регистр құрамындағы триггерлердің саны регистрдің разряд санымен анықталады. Регистрге санның енгізілу тәртібіне байланысты, олардың тізбекті немесе параллель регистр деп аталатын түрлері болады.
Тізбекті регистрде әрбір триггердің шығысы келесі триггердің информациялық кірісіне жалғанады. Бірнешеразрядты екілік сан түріндегі сөздің разряд мәндері бір-бірлеп бірінші триггерге тактілік сигналдың сәйкесті ауытқуында енгізіледі де, осы мезетте триггерлердегі бұрынғы енгізілген разряд мәндері бір триггерден келесі триггерге ығысып отырады. Әрине, бүкіл сөзді енгізу үшін, оның қанша разряды болса, сонша тактілік сигнал қажет болады.
Параллель регистрдің триггерлерінің информациялық кірістеріне сөз разрядтарының мәндері қатар беріліп, олар регистрге жалғыз тактілік сигнал арқылы енгізіледі.
Екі түрлі енгізу тәсілі қамтылған әмбебап регистрлер де болады. Осындай әмбебап регистрдің мысалы ретінде 74194 аталымды төртразрядты регистрдің сызба белгілемесі келтірілген (1.29-сурет).
Оның шықпаларының (яғни, оларға берілетін сигналдардың) қызметі:
* VCC, GND - қорек көзі мен жердің қосылатын шықпалары;
* A, B, C, D - информацияны параллель енгізу шықпалары;
* QA, QB, QC, QD - регистрдің шығыстары;
* SR - солға ығыстыру кезіндегі информация енгізу шықпасы;
* SL - оңға ығыстыру кезіндегі информация енгізу шықпасы;
* S1, S0 - регистрдің жұмыс режимдерін анықтаушы сигналдардың шықпалары: S1 = 0, S0 = 0 - сақтау режимі; S1 = 0, S0 = 1 - солға ығыстыру режимі; S1 = 1, S0 = 0 - оңға ығыстыру режимі; S1 = 1, S0 = 1 - параллель енгізу режимі;
* CLK - тактілік сигналдың шықпасы;
* CLR' - тазарту сигналының шықпасы.
Санауыш - импульстердің әрбір сәйкесті ауытқымасында құрамындағы санды бірге өзгертіп отыратын құрылғы. Құрамындағы санның өзертілу бағытына байланысты тура теріс және әмбебап санауыштар болады. Санауыштар T-триггерлердің негізінде құрылады.
Қарапайым санауыштың мысалы ретінде Electronics Workbench бағдарламасының элементтер қорындағы 7493 аталымды төртразрядты санауыштың сызба белгілемесі көрсетілген (1.30, a-сурет).
Оның құрамында бірразрядты және үшразрядты санауыштар орналастырылған. Бұл микросхеманың шықпаларының қызметі:
* VCC, GND - қорек көзі мен жердің қосылатын шықпалары;
* CKA, QA - бірразрядты санауыштың кірісі мен шығысы;
* CKB, QB, QC, QD - үшразрядты санауыштың кірісі мен шығыстары;
* R01, R02 - санауыштарды тазарту сигналының шықпасы.
Бұл микросхеманың құрамындағы санауыштарды жеке түрінде де, оларды бір-біріне жалғап, төртразрядты санауыш ретінде де пайдалануға болады.Әмбебап санауыштың мысалы ретінде Electronics Workbench бағдарламасының элементтер қорындағы 74169 аталымды төртразрядты санауыштың сызба белгілемесі көрсетілген (1.30, b-сурет). Бұл микросхеманың шықпаларының қызметі:
* VCC, GND - қорек көзі мен жердің қосылатын шықпалары;
* A, B, C, D - информацияның параллель енгізілу кірістері;
* LOAD' - информацияны параллель енгізу сигналының кірісі;
* QA, QB, QC, QD - санауыштың шығыстары;
* DU' - санау бағытын анықтаушы сигнал шықпасы;
* ENP', ENT' - санауышты іске қосу сигналдарының кірістері;
* CLK - тактілік сигналдың кірісі;
RCO' - санау шегіне жету сигналы.
2 ТРИГГЕРЛЕРДІҢ ТҮРЛЕРІ
ЭЕМ зердесіндегі есте сақтайтын элементтерді әдетте (8, 16, 32, 64) биттен тұратын топтарға біріктіреді. ЭЕМ УКНЦ-де мысалы, әрқайсысы 0-ден 65535-ке дейінгі сандармен нөмірленген 8 биттік топтар пайдаланылады, ондай сандар байттарадрестері деп аталады. УКНЦ-де адресті кодтау үшін 16 биттік тізбектер пайдаланылады. Адрес кодын анықтайтын биттер санын ЭЕМ адресінің разрядтылығы деп атайды. Ол сан зерденің процессор алатын ең үлкен көлемін (информацияны) сипаттайды.
Жоғарыда келтірілген мысалдар ЭЕМ-де информацияны өңдеудің мүмкіндігін көрсеткен болатын. Енді информацияны калайша еске сақтауға болатындығын көрсетейік. ЭЕМ-де кез келген информация екілік түрде кескінделетіндіктен, информацияның элементар үлесінің, яғни бір биттің, зердеде ұсталуы мен есте сақталуын қарастырамыз.
2.1 RS-триггер
Бір бит информацияны зердеде сақтайтын электрондық схема триггер деп аталады.
Оның RS-триггер деп аталатын қарапайым түрін қарастырамыз (79-сурет).
Егер осы триггердің кірістеріне S=1, R = 0 беретія болсақ, онда (Q-дің күйіне тәуелсіз) жоғарғы вентильдің шығысында 0 шығады. Осыдан кейін төменгі вентильдің кірісінде R = 0, Р = 0 болып шығады да, Q шығысы 1-ге тең болады.
Егер енді триггерге сигнал беруді тоқтататын болсақ (S = 0, R = 0), онда жогарғы вентильдің кірістерінің мәндері S=0 және Q=1 болатындықтан, оның Р шығысы 0 болып қалады. Осы сияқты, төменгі вентильдің кірістері R= 0 және Р=0 болғандықтан, Q шығысы бұрынғысынша 1 болады. Сонымен, S = 0, R=0 мәндері ауысу кезінде Р және Q шығыстарының тағайындалған мәндері өзгермейді.
Дәл осылайша, кірістерге S=0, R=1 мәндерін берген кезде де шығыстарда Q = 0, Р = 1 мәндері пайда болады және R (R = 0, S = 0) кірісінен 1″-ді алып тастаған кезде де шығыстардың осы мәндері өзгермейді.
Сонымен, S = 0, R = 0 мәндеріңде триггер: Q = 1 және Q = 0 екі күйде бола алады. Олай болса, Q шығысы биттін есте сақталған мәні болып табылады.
Кіріс S
Кіріс R
Триггердің әрекеті
Шығыс Q
1
0
0
0
1
0
есте сақтау 1
есте сақтау 0
битгі сақтау
1
0
есте сақталған бит
Бір триггер бір-ақ битті есте сақтай алатындықтан, байтты (8 бит) есте сақтау үшін 8 триггер, килобайтты есте сақтау үшін 1024*8 = 8192 триггер және т. с. с. керек. Зерденің көлемі 1 см3-ден кем қазіргі микросхемалар миллион бит информацияны есте сақтайтьш қабілеті бар.
Асинхронды триггерлердің жаңа жағдайға ауысуы тікелей олардың кірісіне берілетін информациялық сигналдардың өзгерісімен ғана анықталады. Оларды НЕМЕСЕ-ЕМЕС немесе ЖӘНЕ-ЕМЕС элементтерінің негізінде құруға болады.
Бұл құрылымның жұмысын 1.12-кестедегі жазылым ретімен талқылау арқылы қарастырайық.
Кестенің бірінші жолында - R = 0, S = 0; екі элементтің де бір кірісінде 0 тұр, ал олардың кері байланыстық кірістерінде қарастырылым басында қандай сигнал тұрғаны белгісіз, демек, құрылымның Q және Q' шығыстарындағы сигнал деңгейлері де белгісіз.
1.12 К е с т е
R
S
Q
Q'
1
0
0
?
?
2
1
0
1
3
0
1
1
4
1
1
0
5
0
1
0
6
1
1
0
0
7
0
0
???
???
Кестенің екінші жолында - R = 1, S = 0; жоғарғы элементтің бір кірісінде лог.1 тұрғандықтан, бұл элементтің жұмыс логикасына сәйкесті, оның шығысында (Q) лог.0 деңгейлі сигнал туады да, ол кері байланыс жолы арқылы төменгі элементтің екінші кірісіне түседі, нәтижесінде оның шығысында (Q') лог.1 деңгейлі сигнал туады; сонымен, бұл жағдайда триггер лог.0 жағдайына келтіріледі (яғни, оған 0 жазылады).
Кестенің үшінші жолында - R = 0, S = 0; жоғарғы элементтің R кірісіндегі сигнал деңгейі өзгергенмен оның екінші кірісінде (құрылымның Q' шығысына жалғанған) лог.1 деңгейі тұрғандықтан, бұл элементтің шығысындағы сигнал деңгейі алдыңғы лог.0 деңгейінде қалады, демек триггердің жағдайы өзгермейді.
Кестенің төртінші жолында - R = 0, S = 1; төменгі элементтің бір кірісінде лог.1 тұрғандықтан, оның шығысында (Q') лог.0 деңгейлі сигнал туады да, ол кері байланыс жолы арқылы жоғарғы элементтің екінші кірісіне түседі, нәтижесінде оның шығысында (Q) лог.1 деңгейлі сигнал туады; сонымен, бұл жағдайда триггер лог.1 жағдайына келтіріледі (яғни, оған 1 жазылады).
Кестенің бесінші жолында - R = 0, S = 0; төменгі элементтің S кірісіндегі сигнал деңгейі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz