Мигрант отбасылар және олардың балаларымен әлеуметтік жұмысты ұйымдастыру

1. Кіріспе
2. Мигранттармен практикалық әлеуметтік жұмыс
3. Мигранттармен әлеуметтік жұмыстың ұйымдастырушылық аспектісі

Кеңес Одағы құлдырағаннан кейін халықтың көші-қон мобилділігі өсті. 1989 жылдан бастап көші-қон қозғалысында «боқындар және мәжбүрлі қоныстанушылар» категориясы бөлініп байқала бастады. Халықтың көші-қоні (латын сөзінен migratio - өтемін, қоныстанамын деген мағынаны білдіреді) –ереже бойынша бұл мекен жайымен байланысты адамдарды ауыстыру болып табылады. Көші-қонның келесідей түрлері бар:
- типі бойынша: сыртқы (елден тыс), ішкі (елдің ішінде): аймақаралық, ауылдық-қалалық (мысалы, оқуға байланысты немесе жұмыссына байланысты тұрғылықты жерінен тыс);
- себебі бойынша: ерікті, мәжбүрлі (экологиялық апат аймақтарынан, әскери әрекеттерден және т.б. ауысуы);
- түрі бойынша: қайтарымды (толық мекен-жайы ауыстыру), уақытша және мерзімдік [1].
Көші-қонның нәтижесінде балалар ауыр жағдайға тап болады. Көптеген мигранттар қаржылық сәтсіздікке, өмір сүруге қаражаттың болмауы, жәнеде терең психологиялық стресс жағдайына түседі, бұл стрестік жағдай тек оларға ғана емес, сонымен қатар ол жанама және тікелей қоғамның адамгершіліктік-психологиялық атмосферасына да әсерін тигізеді. Мекен жайды ауыстырудың нәтижесінде мигрант отбасылардың балалары көптеген қиындықтармен кездеседі. Мекен жайды ауыстырумен байланысты өмірлік маңызды мәселелерді шешуге талпынған көптген ата-аналар, бала кешіп жатқан психикалық жарақаттарға аса мән бермейді. Қоныстанушылардың психологиялық жағдайының сипаттық белгілерінің бір категориясы «жоғалту» деп аталады. Бұл жағдайда балалар өздерінінң тұрғын-үйлерінен, жеке затттарынан, достарынан, тіпті кейде жақын туысқандарынан айырылады. Осы аталғандардың барлығы психикалық күйзелістерге әкеледі. Әсіресе ұлтаралық шиеленістер мен әскери аймақтардан ата-аналарсыз қоныстап келген балалар ерекше ауыр жағдайға түседі. Кейбір балалар тұрғын-үйлерден айырылып, панасыз кейде қаңғыбастар категориясына жатады. Жақын адамдардан айырылудың нәтижесінде бұл балалар өмір сүруге қаражатты жеке өзбеттерімен, кейде заңсыз тәсілдермен (зорлық-зомбылық, тонау, ұрлау және т.б.) табуға мәжбүр. Келесі айта кететін мәселе баланың білім беру мекемелеріне баруымен байланысты психологиялық сәт. Бұл балалардың өзін-өзін анықтауына әсерін тигізеді. Мысалы тілді және мәдениетті білмеу және т.б. [2].

Қолданылған әдебиеттер:
1. Большой энциклопедический словарь. 2-изд, доп, и перераб./ Гл.ред.А.П.Горкин.М., 1998.С.727.
2. Поддубная Т.Н. Социальная работа с детьми семей беженцев и вынужденных переселенцев в условиях Республики Адыгея/ Т.Н.Поддубная.-Майкоп:Изд-во МГТИ, 2003.С.3-4.
3. ВострокнутовН.В., Денисова И.Н., Романова А.А. Комплексная реабилитация детей с проблемами развития и поведения, пострадавших при межнациональных (военных) конфликтах: Метод. рекомендации для соц. педагогов, воспитателей, психологов, соц. работников детства. М., 1997. С.53-54.
4. Поддубная Т.Н., Поддубный А.О. Управление системой социальной защиты детства.- Ростов-надону:Феникс, 2005.С.307-321.