Калий және фосфордың пайда болуы
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Фосфордың пайда болуы
а) Топырақтағы фосфор қосылыстарының формалары
б) Фосфордың микробиологиялық құрылымы
2. Калийдің пайда болуы
а) Калий және калий тыңайтқыштары
б) Бірінші және екінші минералды тектерден қыналар мен микроорганизмдердің калийді ыдыратуы
Қорытынды
Негізгі бөлім
1. Фосфордың пайда болуы
а) Топырақтағы фосфор қосылыстарының формалары
б) Фосфордың микробиологиялық құрылымы
2. Калийдің пайда болуы
а) Калий және калий тыңайтқыштары
б) Бірінші және екінші минералды тектерден қыналар мен микроорганизмдердің калийді ыдыратуы
Қорытынды
Топырақ ішіндегі күрделі де үлкен өмір болмаса, топырақ та болмаған еді. Ал топырақсыз жердің биосферасы тұтас планетааралық қабат ретінде дамымаған болар еді.
Біздің ғаламшарымыздағы топырақ өсімдіктердің өмірін қамтамасыз ете отырып, олардың өлі қалдықтарын үлкен фабрика тәрізді қайта өңдеп отырады. В.И.Вернадскийдің сөзімен айтқанда, «тірі заттар» – өздері топырақ жасайды. Осы тірі заттардың құрамын, оның бөлінбейтін бөлігі – организмдерді, олардың жұмысын зерттейтін ғылымды – топырақ биологиясы дейді.
Топырақ биологиясы – күрделі ғылым, ол биология және топырақтану ғылымының әртүрлі саласынан пайда болған. Оған топырақтың зоологиясы, протитология, алкология, микология, микробиология және биохимия кіреді.
Топырақ нені зерттейді:
1. Генетикалық топырақтануды (топырақтың пайда болуы және дамуы, гумустың түзілуі, топырақ қабатының құрылуы, топырақтың физикасы мен химиясы);
2. Топырақтың структурасы (құрылысы), оның бұзылуы;
3. Топырақ географиясы (биологиялық диогностика, топырақты классификациялау әдістерімен принциптері);
Біздің ғаламшарымыздағы топырақ өсімдіктердің өмірін қамтамасыз ете отырып, олардың өлі қалдықтарын үлкен фабрика тәрізді қайта өңдеп отырады. В.И.Вернадскийдің сөзімен айтқанда, «тірі заттар» – өздері топырақ жасайды. Осы тірі заттардың құрамын, оның бөлінбейтін бөлігі – организмдерді, олардың жұмысын зерттейтін ғылымды – топырақ биологиясы дейді.
Топырақ биологиясы – күрделі ғылым, ол биология және топырақтану ғылымының әртүрлі саласынан пайда болған. Оған топырақтың зоологиясы, протитология, алкология, микология, микробиология және биохимия кіреді.
Топырақ нені зерттейді:
1. Генетикалық топырақтануды (топырақтың пайда болуы және дамуы, гумустың түзілуі, топырақ қабатының құрылуы, топырақтың физикасы мен химиясы);
2. Топырақтың структурасы (құрылысы), оның бұзылуы;
3. Топырақ географиясы (биологиялық диогностика, топырақты классификациялау әдістерімен принциптері);
1. К.С.Сағатов, «Өсімдіктер физиологиясы» Алматы,2002
2. «Қазақстан» ұлттық энциклопедиясы
3. Н.К.Шоқанов, «Микробиология» Алматы,1997
4. М.В.Афанасьев, «Передвижение питательных веществ в растениях» ЛГУ, 1955
5. М.М.Құлдыбаев, «Ауылшаруашылық микробиологиясы» Алматы, «Білім», 1994
6. Т.Б.Дарханбаев, Н.Қ.Шоқанов «Микробиология және вирусология негіздері» Алматы, 1982
2. «Қазақстан» ұлттық энциклопедиясы
3. Н.К.Шоқанов, «Микробиология» Алматы,1997
4. М.В.Афанасьев, «Передвижение питательных веществ в растениях» ЛГУ, 1955
5. М.М.Құлдыбаев, «Ауылшаруашылық микробиологиясы» Алматы, «Білім», 1994
6. Т.Б.Дарханбаев, Н.Қ.Шоқанов «Микробиология және вирусология негіздері» Алматы, 1982
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКА ИНСТИТУТЫ
Жаратылыстану-география факультеті
Биология кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Калий және фосфордың пайда болуы
Орындаған: Усейнова Б.М.
Тексерген: Байбекова Т.
Алматы 2008
Жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Фосфордың пайда болуы
а) Топырақтағы фосфор қосылыстарының формалары
б) Фосфордың микробиологиялық құрылымы
2. Калийдің пайда болуы
а) Калий және калий тыңайтқыштары
б) Бірінші және екінші минералды тектерден қыналар мен
микроорганизмдердің калийді ыдыратуы
Қорытынды
Кіріспе
Топырақ ішіндегі күрделі де үлкен өмір болмаса, топырақ та болмаған
еді. Ал топырақсыз жердің биосферасы тұтас планетааралық қабат ретінде
дамымаған болар еді.
Біздің ғаламшарымыздағы топырақ өсімдіктердің өмірін қамтамасыз ете
отырып, олардың өлі қалдықтарын үлкен фабрика тәрізді қайта өңдеп отырады.
В.И.Вернадскийдің сөзімен айтқанда, тірі заттар – өздері топырақ жасайды.
Осы тірі заттардың құрамын, оның бөлінбейтін бөлігі – организмдерді,
олардың жұмысын зерттейтін ғылымды – топырақ биологиясы дейді.
Топырақ биологиясы – күрделі ғылым, ол биология және топырақтану
ғылымының әртүрлі саласынан пайда болған. Оған топырақтың зоологиясы,
протитология, алкология, микология, микробиология және биохимия кіреді.
Топырақ нені зерттейді:
1. Генетикалық топырақтануды (топырақтың пайда болуы және дамуы,
гумустың түзілуі, топырақ қабатының құрылуы, топырақтың физикасы мен
химиясы);
2. Топырақтың структурасы (құрылысы), оның бұзылуы;
3. Топырақ географиясы (биологиялық диогностика, топырақты
классификациялау әдістерімен принциптері);
4. Топырақ агрохимиясы мен ауылшаруашылығындағы маңызы (топырақтың
құнарлылығы, өсімдіктердің қоректенуі, т.б.).
Негізгі бөлім
1. Фосфордың пайда болуы
Фосфор (Phosphorus), Р – элементтердің периодтық жүйесінің V тобындағы
химиялық элемент. Табиғатта бір тұрақты изотопты 31Р бар. жасанды жолмен
алынған 6 радиоактивті изотопының ішіндегі маңыздысы ғылыми-зерттеу
жұмыстарында таңбаланған атом ретінде қолданылатын 32Р изотопы. Фосфорды
алғаш 1669 жылы неміс алхимигі Х.Бранд ашқан. Оның 190-ға жуық
минералдарының ішіндегі негізгісі фосфорит пен аппатит. Фосфордың 3
аллотропты түр өзгерісі бар: ақ, қызыл және қара фосфор.
Ақ фосфор - өзіне тән иісі бар, улы, ауада (400С-та) өздігінен
тұтанатын мөлдір зат. Ақ фосфор фосфор буының конденсациялануы кезінде
түзіліп, су астында сақталады. Ақ фосфорды 250-3000С температурада жабық
ыдыста қыздырғанда қызыл фосфорға айналады.
Қызыл фосфор – улы емес, өздігінен оталмайды, үйкегенде немесе қатты
соққанда оталады. Суды, бензолда, күкіртті көміртекте, т.б. ерімейді, тек
үш бромидте ериді. Ақ фосфорды 200-2200С температураға дейін қыздырғанда
қара фосфор түзіледі. Қара фосфор графитке ұқсас, жартылай өткізгіш,
активтілігі төмен, тұрақты.
Ақ фосфор жанғанда түтін қабатын түзетіндіктен, оны снаряд, бомба
жасауда, ал қызыл фосфорды шырпы өндірісінде пайдаланады.
Фосфор түсті металдар қорытпаларын, хлоридтер, сульфидтер, т.б. алуда
қолданылады. Фосфор – барлық тірі организмдер белокторының құрамында
болатын биогендік элемент.
Фосфор белоктардық құрамына кіреді. Бірақ фосфор табиғатта көбінесе тау
жыныстарының құрамында болады. Фосфор қосылыстарының айналымы аса күрделі
емес. Ол негізінен екі процестен тұрады: бірінші – органикалық фосфордың
минералдық қосылысқа айналуы, екінші – фосфор қышқыл тұздарының ерімейтін
күйден ерігіш күйге көшуі. Органикалық фосфордың минералдануы түрлі
микроорганизмдер көмегімен жүреді. Мұнда фосфор қышқылы өзі байланысқан
органикалық қосылыстан ажырайды. Бұған мына сызба-нұсқа мысал бола алады:
Нуклеопротеид → нуклеин → нуклеин қышқылы → нуклеопротеидтер H3PO4.
Пайда болған фосфор қышқылы топырақтағы басқа элементтермен (темір,
магний, кальций) қосылып өсімдіктерге сіңімсіз, ерімейтін фосфор
қосылыстарына, яғни тұздарына айналады. Фосфор қышқылының тұздарын сіңімді
күйге айналдыруға, яғни ерігіш күйге айналдыруға бағытталған шаралардың
қайсысы болса да топырақ құнарлылығын, сонымен қатар дақылдар өнімділігін
артыруға көмектеседі.
Фосфор қышқылы тұздарының – фосфоаттардың өсімдіктерге сіңімді күйге
айналуында әсіресе микроорганизмдер ерекше роль атқарады. Тіршілік
барысында қышқыл өнімдер түзетін нитрлендіруші және күкірт бактериялары бұл
процеске тікелей қатыспағанымен, жанама жолмен болса да көмектеседі.
Сонымен қатар топырақта фосфордың қиын еритін тұздарын және органикалық
фосфорды өсімдіктерге сіңімді күйге айналдыратын ерекше фосфор бактериялар
бар.
Топырақтағы фосфордың шыққан тегі топырақ пайда болатын жыныстарының
ыдырауынан пайда болған өнімдер. Онда негізінен апатиттер күйінде
Ca3(PO4)2*CaF2 болады. Үш негізді кальций мен магнийдің фосфорлы тұздары,
сонымен бірге темір мен алюминийдің фосфорлы тұздары нашар еритіндіктен
өсімдіктерге сіңіп жарытпайды. Екі негізіді, әсіресе бір негізді кальций
және магний тұздары, одан басқа кері валентті катиондар тұздары және бос
ортофосфор қышқылы суда жақсы ериді де, олардағы фосфорды өсімдіктерді оңай
сіңіре алады. өсімдіктер фосфордың кейбір органикалық қосындыларын да
қантфосфаттарды, фитин игере алады. Топырақ ерітіндісіндегі фосфор
концентрациясы өте төмен (0,1-1 мгл).
Органикалық қалдықтарда және қарашіріктегі фосфор микроорганизмдердің
тіршілік әрекеттерінен минералданып, көпшілігі нашар еритін тұздарға
айналады. өсімдік оларды тамырынан бөлінетін органикалық қышқылдардың
әсерімен екі валентті катиондарды хелаттап, ризосфераны қышқылдату арқылы
жылжымалы күйге ауыстырып өзіне HPO43-→HPO02-→HPO4+ түрінде сіңіреді.
Кейбір ауылшаруашылық дақылдары бөрі бұршақ, қарақұмық, асбұршақ нашар
еритін фосфаттарды да жақсы игере алады. Жоғарыда айтылғандай аэробтық
тыныс алу мен фотосинтез процестерінде фосфор қышқылы негізгі реакциялардың
барлығына қатысады.
Клеткадағы энергия алмасу процестері негізінен фосфорға байланысты АТФ
энергиясы организмдердегі алуан түрлі процестерге пайдаланылады. Одан
босаған органикалық фосфор қайтадан энергиялық қорға айналу процестеріне
қатысады.
Фосфор – ауыл шаруашылық өсімдіктеріне қажетті қоректік заттардың бірі.
Топырақта фосфорлы қоректік зат тапшы болса, өсімдіктердің өнімі шұғыл
төмендейді. Фосформен қамтамасыз етілген өсімдіктердің тамыр жүйесі біршама
жақсы жетіліп, ... жалғасы
ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКА ИНСТИТУТЫ
Жаратылыстану-география факультеті
Биология кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Калий және фосфордың пайда болуы
Орындаған: Усейнова Б.М.
Тексерген: Байбекова Т.
Алматы 2008
Жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Фосфордың пайда болуы
а) Топырақтағы фосфор қосылыстарының формалары
б) Фосфордың микробиологиялық құрылымы
2. Калийдің пайда болуы
а) Калий және калий тыңайтқыштары
б) Бірінші және екінші минералды тектерден қыналар мен
микроорганизмдердің калийді ыдыратуы
Қорытынды
Кіріспе
Топырақ ішіндегі күрделі де үлкен өмір болмаса, топырақ та болмаған
еді. Ал топырақсыз жердің биосферасы тұтас планетааралық қабат ретінде
дамымаған болар еді.
Біздің ғаламшарымыздағы топырақ өсімдіктердің өмірін қамтамасыз ете
отырып, олардың өлі қалдықтарын үлкен фабрика тәрізді қайта өңдеп отырады.
В.И.Вернадскийдің сөзімен айтқанда, тірі заттар – өздері топырақ жасайды.
Осы тірі заттардың құрамын, оның бөлінбейтін бөлігі – организмдерді,
олардың жұмысын зерттейтін ғылымды – топырақ биологиясы дейді.
Топырақ биологиясы – күрделі ғылым, ол биология және топырақтану
ғылымының әртүрлі саласынан пайда болған. Оған топырақтың зоологиясы,
протитология, алкология, микология, микробиология және биохимия кіреді.
Топырақ нені зерттейді:
1. Генетикалық топырақтануды (топырақтың пайда болуы және дамуы,
гумустың түзілуі, топырақ қабатының құрылуы, топырақтың физикасы мен
химиясы);
2. Топырақтың структурасы (құрылысы), оның бұзылуы;
3. Топырақ географиясы (биологиялық диогностика, топырақты
классификациялау әдістерімен принциптері);
4. Топырақ агрохимиясы мен ауылшаруашылығындағы маңызы (топырақтың
құнарлылығы, өсімдіктердің қоректенуі, т.б.).
Негізгі бөлім
1. Фосфордың пайда болуы
Фосфор (Phosphorus), Р – элементтердің периодтық жүйесінің V тобындағы
химиялық элемент. Табиғатта бір тұрақты изотопты 31Р бар. жасанды жолмен
алынған 6 радиоактивті изотопының ішіндегі маңыздысы ғылыми-зерттеу
жұмыстарында таңбаланған атом ретінде қолданылатын 32Р изотопы. Фосфорды
алғаш 1669 жылы неміс алхимигі Х.Бранд ашқан. Оның 190-ға жуық
минералдарының ішіндегі негізгісі фосфорит пен аппатит. Фосфордың 3
аллотропты түр өзгерісі бар: ақ, қызыл және қара фосфор.
Ақ фосфор - өзіне тән иісі бар, улы, ауада (400С-та) өздігінен
тұтанатын мөлдір зат. Ақ фосфор фосфор буының конденсациялануы кезінде
түзіліп, су астында сақталады. Ақ фосфорды 250-3000С температурада жабық
ыдыста қыздырғанда қызыл фосфорға айналады.
Қызыл фосфор – улы емес, өздігінен оталмайды, үйкегенде немесе қатты
соққанда оталады. Суды, бензолда, күкіртті көміртекте, т.б. ерімейді, тек
үш бромидте ериді. Ақ фосфорды 200-2200С температураға дейін қыздырғанда
қара фосфор түзіледі. Қара фосфор графитке ұқсас, жартылай өткізгіш,
активтілігі төмен, тұрақты.
Ақ фосфор жанғанда түтін қабатын түзетіндіктен, оны снаряд, бомба
жасауда, ал қызыл фосфорды шырпы өндірісінде пайдаланады.
Фосфор түсті металдар қорытпаларын, хлоридтер, сульфидтер, т.б. алуда
қолданылады. Фосфор – барлық тірі организмдер белокторының құрамында
болатын биогендік элемент.
Фосфор белоктардық құрамына кіреді. Бірақ фосфор табиғатта көбінесе тау
жыныстарының құрамында болады. Фосфор қосылыстарының айналымы аса күрделі
емес. Ол негізінен екі процестен тұрады: бірінші – органикалық фосфордың
минералдық қосылысқа айналуы, екінші – фосфор қышқыл тұздарының ерімейтін
күйден ерігіш күйге көшуі. Органикалық фосфордың минералдануы түрлі
микроорганизмдер көмегімен жүреді. Мұнда фосфор қышқылы өзі байланысқан
органикалық қосылыстан ажырайды. Бұған мына сызба-нұсқа мысал бола алады:
Нуклеопротеид → нуклеин → нуклеин қышқылы → нуклеопротеидтер H3PO4.
Пайда болған фосфор қышқылы топырақтағы басқа элементтермен (темір,
магний, кальций) қосылып өсімдіктерге сіңімсіз, ерімейтін фосфор
қосылыстарына, яғни тұздарына айналады. Фосфор қышқылының тұздарын сіңімді
күйге айналдыруға, яғни ерігіш күйге айналдыруға бағытталған шаралардың
қайсысы болса да топырақ құнарлылығын, сонымен қатар дақылдар өнімділігін
артыруға көмектеседі.
Фосфор қышқылы тұздарының – фосфоаттардың өсімдіктерге сіңімді күйге
айналуында әсіресе микроорганизмдер ерекше роль атқарады. Тіршілік
барысында қышқыл өнімдер түзетін нитрлендіруші және күкірт бактериялары бұл
процеске тікелей қатыспағанымен, жанама жолмен болса да көмектеседі.
Сонымен қатар топырақта фосфордың қиын еритін тұздарын және органикалық
фосфорды өсімдіктерге сіңімді күйге айналдыратын ерекше фосфор бактериялар
бар.
Топырақтағы фосфордың шыққан тегі топырақ пайда болатын жыныстарының
ыдырауынан пайда болған өнімдер. Онда негізінен апатиттер күйінде
Ca3(PO4)2*CaF2 болады. Үш негізді кальций мен магнийдің фосфорлы тұздары,
сонымен бірге темір мен алюминийдің фосфорлы тұздары нашар еритіндіктен
өсімдіктерге сіңіп жарытпайды. Екі негізіді, әсіресе бір негізді кальций
және магний тұздары, одан басқа кері валентті катиондар тұздары және бос
ортофосфор қышқылы суда жақсы ериді де, олардағы фосфорды өсімдіктерді оңай
сіңіре алады. өсімдіктер фосфордың кейбір органикалық қосындыларын да
қантфосфаттарды, фитин игере алады. Топырақ ерітіндісіндегі фосфор
концентрациясы өте төмен (0,1-1 мгл).
Органикалық қалдықтарда және қарашіріктегі фосфор микроорганизмдердің
тіршілік әрекеттерінен минералданып, көпшілігі нашар еритін тұздарға
айналады. өсімдік оларды тамырынан бөлінетін органикалық қышқылдардың
әсерімен екі валентті катиондарды хелаттап, ризосфераны қышқылдату арқылы
жылжымалы күйге ауыстырып өзіне HPO43-→HPO02-→HPO4+ түрінде сіңіреді.
Кейбір ауылшаруашылық дақылдары бөрі бұршақ, қарақұмық, асбұршақ нашар
еритін фосфаттарды да жақсы игере алады. Жоғарыда айтылғандай аэробтық
тыныс алу мен фотосинтез процестерінде фосфор қышқылы негізгі реакциялардың
барлығына қатысады.
Клеткадағы энергия алмасу процестері негізінен фосфорға байланысты АТФ
энергиясы организмдердегі алуан түрлі процестерге пайдаланылады. Одан
босаған органикалық фосфор қайтадан энергиялық қорға айналу процестеріне
қатысады.
Фосфор – ауыл шаруашылық өсімдіктеріне қажетті қоректік заттардың бірі.
Топырақта фосфорлы қоректік зат тапшы болса, өсімдіктердің өнімі шұғыл
төмендейді. Фосформен қамтамасыз етілген өсімдіктердің тамыр жүйесі біршама
жақсы жетіліп, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz