Логопедияның мақсаты мен міндеттері
1. Дефектология: зерттеу мен тәжірибе
2. Сөйлеу тілінің лексико.грамматикалық құрылысын қалыптастыру
2. Сөйлеу тілінің лексико.грамматикалық құрылысын қалыптастыру
Сөйлеу тілінің патологиялық бұзылудан жетілмеуінің немесе кінәраттықтан мүкістенуінің әлеуметтік-қоғамдық қарым-қатынас байланыстарына тигізетін зардаптарының салдары қандай болады деген мазасыз ойлар әсіресе логопедия мен психологияны және лингвистиканы ұдайы толғандырып келе жатқаны баршаға мәлім.Сондықтан да ғылымның бұл салаларының білікті мамандары сөйлеу тілінің кемістіктерін жан-жақты тексеріп зерттеуде,оларды болдырмаудың жолдарын қарастыруда және арнайы педагогикалық әдіс-тәсілдерді қолданып түзетуде үздіксіз еңбек етіп келеді.
Сөйлеу тілдерінің кемістіктерінде оқу үлгеріміне кедергі келтіріп,мектеп қабырғасынан ойдағыдай білім алып шығуына мүмкіндік бермейтін күрделі түрлері де кездеседі.Мысалы мұндай кемістіктердің қатарына жататын тіл мүкістіктері мен дыбыстарды ажырата алмайтын ақаулықтарға бірдей шалдыққан бала дұрыс оқып,қатесіз жазуды игеруде қатты қиындық көреді.Нәтижесінде олар оқу үлгерімі төмен оқушылардың
Баланың мектепте ойдағыдай оқып жеткілікті білім алып шығуына оның сөздік қорының кедейлігі,тілінің грамматикалық құрылымының бұзылуы,оқығанын түсінбеуі және сөзінің дыбыстық құрамының ауытқуы сияқты сөйлеу тілінің толық жетілмеген жалпы кеңістіктері де айтарлықтай күшті кедергі жасайды.Сонымен қатар,алалия мен афазия кемістігіне шалдыққан балалардың сөйлеу тілдерінің лексика-грамматикалық және фонетикалық жағынан даму барысы да мектептің оқу бағдарламасын меңгеруге жеткіліксіз болып шықты.
Сөйлеу тілдерінің кемістіктерінде оқу үлгеріміне кедергі келтіріп,мектеп қабырғасынан ойдағыдай білім алып шығуына мүмкіндік бермейтін күрделі түрлері де кездеседі.Мысалы мұндай кемістіктердің қатарына жататын тіл мүкістіктері мен дыбыстарды ажырата алмайтын ақаулықтарға бірдей шалдыққан бала дұрыс оқып,қатесіз жазуды игеруде қатты қиындық көреді.Нәтижесінде олар оқу үлгерімі төмен оқушылардың
Баланың мектепте ойдағыдай оқып жеткілікті білім алып шығуына оның сөздік қорының кедейлігі,тілінің грамматикалық құрылымының бұзылуы,оқығанын түсінбеуі және сөзінің дыбыстық құрамының ауытқуы сияқты сөйлеу тілінің толық жетілмеген жалпы кеңістіктері де айтарлықтай күшті кедергі жасайды.Сонымен қатар,алалия мен афазия кемістігіне шалдыққан балалардың сөйлеу тілдерінің лексика-грамматикалық және фонетикалық жағынан даму барысы да мектептің оқу бағдарламасын меңгеруге жеткіліксіз болып шықты.
Дефектология: зерттеу мен тәжірибе
Қалаубек СЕРКЕБАЕВ.
Логопедияның
мақсаты мен міндеттері
(Жалғасы,басы өткен санында)
Сөйлеу тілінің патологиялық бұзылудан жетілмеуінің немесе
кінәраттықтан мүкістенуінің әлеуметтік-қоғамдық қарым-қатынас
байланыстарына тигізетін зардаптарының салдары қандай болады деген мазасыз
ойлар әсіресе логопедия мен психологияны және лингвистиканы ұдайы
толғандырып келе жатқаны баршаға мәлім.Сондықтан да ғылымның бұл
салаларының білікті мамандары сөйлеу тілінің кемістіктерін жан-жақты
тексеріп зерттеуде,оларды болдырмаудың жолдарын қарастыруда және арнайы
педагогикалық әдіс-тәсілдерді қолданып түзетуде үздіксіз еңбек етіп келеді.
Сөйлеу тілдерінің кемістіктерінде оқу үлгеріміне кедергі
келтіріп,мектеп қабырғасынан ойдағыдай білім алып шығуына мүмкіндік
бермейтін күрделі түрлері де кездеседі.Мысалы мұндай кемістіктердің
қатарына жататын тіл мүкістіктері мен дыбыстарды ажырата алмайтын
ақаулықтарға бірдей шалдыққан бала дұрыс оқып,қатесіз жазуды игеруде қатты
қиындық көреді.Нәтижесінде олар оқу үлгерімі төмен оқушылардың
Баланың мектепте ойдағыдай оқып жеткілікті білім алып шығуына оның
сөздік қорының кедейлігі,тілінің грамматикалық құрылымының бұзылуы,оқығанын
түсінбеуі және сөзінің дыбыстық құрамының ауытқуы сияқты сөйлеу тілінің
толық жетілмеген жалпы кеңістіктері де айтарлықтай күшті кедергі
жасайды.Сонымен қатар,алалия мен афазия кемістігіне шалдыққан балалардың
сөйлеу тілдерінің лексика-грамматикалық және фонетикалық жағынан даму
барысы да мектептің оқу бағдарламасын меңгеруге жеткіліксіз болып шықты.
Логопедия ғылымының ойдағыдай дамуы үшін есту қабілеттері,ақыл-
ойлары және көру қабілеттері патологиялық кінәраттардан бұзылған немесе
жетілмеген балалардың психологиясы мен физиологиясын зерттеу және оларды
оқытып тәрбиелеу арқылы кемістіктерін түзетумен айналысатын
сурдопедагогика,олигофренопедагогик а және тифлопедагогика сияқты
педагогиканың арнайы салаларымен өзара байланысын тексеріп зерттеп алу
қажет.
Есту қабілетінен айырылған балаға дыбыстық тітіркендіргіш күші
жетпегендіктен оның сөйлеу тілі мүлдем шықпай қалады.Ал нашар еститін
баланың тілі әдеттегіден едәуір кешеуілдеп шығады және сөйлеу тілінің
сөздік қоры мен грамматикалық құрылысы күрделі ауытқулармен бұзылып
жетіледі.
Көру қабілетінен мүлде айырылған көр соқыр және нашар көретін
балалардың да сөйлеу тілдерінің өздеріне тән ерекшеліктері болады.Бұл
ерекшеліктер көру түйсігінің қызметіне тікелей қатысы бар кейбір
процестерге байланысты болады.Баланың нәрестелік шағынағы сөйлеу тілі оның
дыбыс шығаратын тіл мүшелерінің амалдарына сүйеніп ауыз қуысында қалыптасып
дамиды.Алайда,көр соқыр және нашар көретін балалардың организмдерінде
компенсаторлық(толықтыру) мүмкіншіліктері бола тұрса да олардың сөйлеу
тілдеріндегі кемістіктері көретін балаларға қарағанда жиі кездеседі.
Ақыл-ойы кем балалардың сөйлеу тілдерінің дамуы мен ой-өрістерінің
талдап қорытатын қызметтерінің өзара байланыстарының барысын олардың тіл
мүкістіктерінің ерекшеліктерінен байқауға болады.Егер ақыл-ойы кем
балалардың байқап бақылай алатын және сөздердің дұрыс айтылуы мен бұзылып
айтылуын салыстырып айыратын,тілдің дыбыстық үнін ажырататын және оны
фонематикалық жағынан талдап қорытынды жасай алатын қабілеттерімен танымдық
белсенділіктерінің төмендігін еске алған жағдайда олардың сөйлеу тілдерінің
кемістіктері шын мәнінде заңды құбылыс екенін көрсетеді.Сөздік қорының
кедейлігі,сөздерінің мағыналық жағынан жұтаңдығы,сөйлеу тілдерінің
грамматикалық құрылысындағы еліктеушіліктің басымдылығы ақыл-ойы кем
балалардың басты кемшіліктері болып саналады.Педагогика тарихының
деректеріне қарағанда логапедия педагогикалық дербес ғылым ретінде бірден
қалыптаспаған.Оның әуелі даму барысы сурдопедагогика мен медицина
ғылымдарынан басталғандығы байқалады.Өйткені тіл кемістіктерін түзету
туралы алғашқы ұғым XVII ғасырдағы сурдопедагогиканың оқу материалында
кездеседі.Ол кезде саңырау-мылқау деген біріккен ұғым дербес мылқаудан
немесе есиуінің бірқалыпты дұрыс кезіндегі тіл кемістіктерінен оншалықты
ажырытылып бөлінбеген болатын.Сондықтан да сурдопедагогиканың
оқулықтарында естігендердің тілдерін оқытып үйрету туралы нұсқаулар жиі
кездесетін.Тек XIX ғасырдың екінші жартысында ғана ... жалғасы
Қалаубек СЕРКЕБАЕВ.
Логопедияның
мақсаты мен міндеттері
(Жалғасы,басы өткен санында)
Сөйлеу тілінің патологиялық бұзылудан жетілмеуінің немесе
кінәраттықтан мүкістенуінің әлеуметтік-қоғамдық қарым-қатынас
байланыстарына тигізетін зардаптарының салдары қандай болады деген мазасыз
ойлар әсіресе логопедия мен психологияны және лингвистиканы ұдайы
толғандырып келе жатқаны баршаға мәлім.Сондықтан да ғылымның бұл
салаларының білікті мамандары сөйлеу тілінің кемістіктерін жан-жақты
тексеріп зерттеуде,оларды болдырмаудың жолдарын қарастыруда және арнайы
педагогикалық әдіс-тәсілдерді қолданып түзетуде үздіксіз еңбек етіп келеді.
Сөйлеу тілдерінің кемістіктерінде оқу үлгеріміне кедергі
келтіріп,мектеп қабырғасынан ойдағыдай білім алып шығуына мүмкіндік
бермейтін күрделі түрлері де кездеседі.Мысалы мұндай кемістіктердің
қатарына жататын тіл мүкістіктері мен дыбыстарды ажырата алмайтын
ақаулықтарға бірдей шалдыққан бала дұрыс оқып,қатесіз жазуды игеруде қатты
қиындық көреді.Нәтижесінде олар оқу үлгерімі төмен оқушылардың
Баланың мектепте ойдағыдай оқып жеткілікті білім алып шығуына оның
сөздік қорының кедейлігі,тілінің грамматикалық құрылымының бұзылуы,оқығанын
түсінбеуі және сөзінің дыбыстық құрамының ауытқуы сияқты сөйлеу тілінің
толық жетілмеген жалпы кеңістіктері де айтарлықтай күшті кедергі
жасайды.Сонымен қатар,алалия мен афазия кемістігіне шалдыққан балалардың
сөйлеу тілдерінің лексика-грамматикалық және фонетикалық жағынан даму
барысы да мектептің оқу бағдарламасын меңгеруге жеткіліксіз болып шықты.
Логопедия ғылымының ойдағыдай дамуы үшін есту қабілеттері,ақыл-
ойлары және көру қабілеттері патологиялық кінәраттардан бұзылған немесе
жетілмеген балалардың психологиясы мен физиологиясын зерттеу және оларды
оқытып тәрбиелеу арқылы кемістіктерін түзетумен айналысатын
сурдопедагогика,олигофренопедагогик а және тифлопедагогика сияқты
педагогиканың арнайы салаларымен өзара байланысын тексеріп зерттеп алу
қажет.
Есту қабілетінен айырылған балаға дыбыстық тітіркендіргіш күші
жетпегендіктен оның сөйлеу тілі мүлдем шықпай қалады.Ал нашар еститін
баланың тілі әдеттегіден едәуір кешеуілдеп шығады және сөйлеу тілінің
сөздік қоры мен грамматикалық құрылысы күрделі ауытқулармен бұзылып
жетіледі.
Көру қабілетінен мүлде айырылған көр соқыр және нашар көретін
балалардың да сөйлеу тілдерінің өздеріне тән ерекшеліктері болады.Бұл
ерекшеліктер көру түйсігінің қызметіне тікелей қатысы бар кейбір
процестерге байланысты болады.Баланың нәрестелік шағынағы сөйлеу тілі оның
дыбыс шығаратын тіл мүшелерінің амалдарына сүйеніп ауыз қуысында қалыптасып
дамиды.Алайда,көр соқыр және нашар көретін балалардың организмдерінде
компенсаторлық(толықтыру) мүмкіншіліктері бола тұрса да олардың сөйлеу
тілдеріндегі кемістіктері көретін балаларға қарағанда жиі кездеседі.
Ақыл-ойы кем балалардың сөйлеу тілдерінің дамуы мен ой-өрістерінің
талдап қорытатын қызметтерінің өзара байланыстарының барысын олардың тіл
мүкістіктерінің ерекшеліктерінен байқауға болады.Егер ақыл-ойы кем
балалардың байқап бақылай алатын және сөздердің дұрыс айтылуы мен бұзылып
айтылуын салыстырып айыратын,тілдің дыбыстық үнін ажырататын және оны
фонематикалық жағынан талдап қорытынды жасай алатын қабілеттерімен танымдық
белсенділіктерінің төмендігін еске алған жағдайда олардың сөйлеу тілдерінің
кемістіктері шын мәнінде заңды құбылыс екенін көрсетеді.Сөздік қорының
кедейлігі,сөздерінің мағыналық жағынан жұтаңдығы,сөйлеу тілдерінің
грамматикалық құрылысындағы еліктеушіліктің басымдылығы ақыл-ойы кем
балалардың басты кемшіліктері болып саналады.Педагогика тарихының
деректеріне қарағанда логапедия педагогикалық дербес ғылым ретінде бірден
қалыптаспаған.Оның әуелі даму барысы сурдопедагогика мен медицина
ғылымдарынан басталғандығы байқалады.Өйткені тіл кемістіктерін түзету
туралы алғашқы ұғым XVII ғасырдағы сурдопедагогиканың оқу материалында
кездеседі.Ол кезде саңырау-мылқау деген біріккен ұғым дербес мылқаудан
немесе есиуінің бірқалыпты дұрыс кезіндегі тіл кемістіктерінен оншалықты
ажырытылып бөлінбеген болатын.Сондықтан да сурдопедагогиканың
оқулықтарында естігендердің тілдерін оқытып үйрету туралы нұсқаулар жиі
кездесетін.Тек XIX ғасырдың екінші жартысында ғана ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz