Терминдер мен терминология

1. Терминдер мен терминология
2. Термнндердің жасалу жолдары

Тіл-тілдің лексикасында ғылым мен техниканың алуан түрлі салаларында қолданылатын арнаулы сөздер бар. Олар терминдер деп аталады. Басқа сөздермен салыстырғанда терминдерге тән басты қасиет неде? Күнделікті өмірде барлық салада жалпылама қолданыла берілетін сөздер ыңғайына қарай түрлі-түрлі мағынада жұмсалып, көп мағыналы болып келсе, терминдердің басым көпшілігі дара мағынасында жұмсалады. Демек, дара мағыналы болу — терминдерге тән, басты қасиет Мысалы, аффрикат, аффикс, артикль, артикуляция, агглютинация деген терминдер қандай бір контексте қолданылсын, олардың әрқайсысы әрдайым өзіне тән негізгі бір ғана мағынасында қолданылады және сол бір ғана мағынасында ұғынылады. Терминдерде эмоциональды бояу, экспрессивті қызмет дегендер де болмайды.
Бірақ бұл айтылғаннан қандай да болсын терминдердің бәрі де тек дара мағынада қолданылады, көп мағына білдіретін термин жоқ деп тұжырым жасауға болмайды. Кейбір терминдер көп мағыналы болып келеді; ол — терминдердің кемшілігі. Егер белгілі бір термин көп мағыналы болса, онан кейде қате түсінік тууы да мүмкін. Екі ұштылық тудырмау үшін әр уақытта терминдердің дара мағыналы болуы көзделеді.
Терминдер мен термин емес сездердің арасында өз ара алмасу, бірінен-біріне ауысу процесі болып отырады. Мысалы, бір жағынан, жалпылама лексикадағы кейбір сөздер өзінің дағдылы мағынасын сақтай отырып, терминге айналып жатса (мысалы: үстеу 1. «қосу», 2. терминдік мағынасында «сөз табынын, бірі», жұрнақ. 1. «қалдық», 2. терминдік мағынасында «сөзге жалғанып туынды сөз немесе туынды форма тудыратын аффикс» және т. б.), екінші жағынан, кейбір терминдер жалпылама лексикаға ауысып жатады (мысалы: орыс тіліндегі следить, қазақ тіліндегі ізге түсу дегендер аңшылар терминологиясынан ауысқан. Сондай-ақ орыс тіліндегі приземлиться деген сөз авиация терминологиясынан ауысқан).