Қазақстандағы некеге отыру мен ажырасудың тенденциялары

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Қазақстандағы некеге отыру мен ажырасудың тенденциялары.

Жоспары:

Некеге тұру және ажырасу ұғымдарына түсінік.
Некеге тұру мен ажырасудың халық санынын өсуіне табиғи процесіне әсері.

Лекция мақсаты: Студенттерге Қазақстандағы некеге тұру мен ажырасу проблемарын түсіндіру. Оның қазақстанға әсері.

Лекция мәтіні: Отбасы дегеніміздің өзі некеден, туыстық қатынастан, бала асырап алудан немесе балаларды тәрбиеге алудың өзге де нысандарынан туындайтын мүліктік және мүліктік емес жеке құқықтар мен міндеттерге байланысты, және отбасы қатынастарын нығайту мен дамытуға жәрдемдесуге тиісті адамдар тобы. Отбасы адамның өте маңызды, өте жауапты жанұясы, себебі отбасы адамға бақыт, толық мәнді тыныс-тіршілік әкеледі. Отбасы қоғамдық құрылымның кіші тобы. Қоғамның негізгі мақсаты адамдарды бақытты ету, ал мұның өзі отбасының басты міндеті. Отбасы қалыптасуы үшін неке қалыптасуы керек.

Отбасы әлеуметтік институт ретіндеадам қоғамның қалыптасуымен бірге пайда болады. Отбасының дербестігі болғанымен бірақ отбасылық қатынастар қоғам мен оның дамуы мен тікелей байланысты.

Ер мен әйел отбасының екі іргетасы, бұл іргетас некеге тұрумен құрылады. Отбасы некеге қарағанда күрделі жүйе, себебі ол жұбайларды ғана емес сонымен қатар олардың балаларын, ата-анасын және басқа да туыстарын біріктіреді. Отбасының маңызы оның атқаратын қызметі арқылы анықталады. Отбасының ең маңызды мәселелерінің, қызметтерінің бірі бала туу. Бұл жағдай біздің елімізде ең маңызды мәселелердің бірі болып отыр. 2001 жылы Республикадағы жалпы есеп бойынша бір отбасына шаққанда 2, 5 баладан келген. Бұл көрсеткіш үшін өте аз. Ал қоғамды қайта толтыру үшін яғни халықтың санын көбейту үшін кем дегенде төрт бала керек.

Ал отбасылар бала санына байланысты 4-ке бөлінеді:

көп балалы отбасы (3 баладан жоғары) .
орташа (2 бадалы) .
бір баласы бар.
баласы жоқ.

Отбасылық қайшылықтардың тууының негізгі екі себебі бар:

ішкі.
сыртқы

Ішкі себептерге: махаббат, эмоциялық сезім, қамқорлық, ауызбіршілік т. б. жатады.

Сыртқы себептерге: тұрғын үй, табыс, әдет-ғұрып, ұлттық ерекшеліктер т. б. жатады.

Себептердің екеуі де отбасы үшін үлкен дағдарыс тудырады. Ал отбасы тұрақсыздығы ажырасуға алып келеді. Мысалы отбасының сыртқы себептерінен көптеген ажырасулар туып жатады. Айталық отбасының материалдық жағдайына байланысты немесе баспанасы болмаған жағдайда не болмаса жұбайлардың екеуі де жұмыссыз болса, яғни отбасының қажеттілігін қамтамасыз ете алмаған кезде ажырасулар болады. Елімізде отбасы құда түсу арқылы отбасы құрылады немесе басып алып қашудың нәтижесінде отбасы құрылады. Осындай жағдайжа қүрылған отбасылар қазіргі кезде көп жағдайда ұзаққа шыдамайды. Бұл әдет ғұрыпқа байланысты отбасының сыртқы себептерінен туындаған ажырасудың бір түрі.

Ал отбасының ішкі себептерге байланысты ажырасуы яғни ауызбіршіліктің болмауы. Бір-біріне деген сезімнің болмауы, махабаттың болмауы. Жұбайлардың бір-бірін сүймеуі, түсінбеуі, сыйламауына байланысты ажырасуы.

Қазір әлемде ең қатерлі соғыс - демографиялық соғыс жүріп жатыр. Біз қазір екі майдан өтінде тұрмыз. Оның бірі біз сөз еткелі отырған демографиялық та, екіншісі - ақпараттық соғыс. Бұның қай-қайсысынан да жеңіліс бізге жақсылық әкелмейді.

Біреулер қалар-қаламас, бірақ, бүгінгі тарихи ақиқат-қазір әлемде кеңестік кезеңдегідей интернайионалистік мес, ұлттық мүддедегі рухтар қайшылығы жүріп жатыр. Оған куә Ливан мен Солтүстік Ирландияғ, Югославия мен Грузия, Чехтар мен Словактардың «айырылысуы» Франциядағы кезекті бір сайлаудағы ұлттық майданның бас көтеруі, содан соңғы ең бір басты факт, ал бұрынғы КСРО-ның тарап, әр ұлттың өз тек-тұяғынақайта оралып жатуы.

Міне осы тұста қан төгіліп, бомба жарылмай, үн-түнсіз жүріп жатқан демографиялық соғыстың ұлтқа тигізер сандық қатерінің қаншалықты зор екенін ескермесе болмайды.

1934 жылы Заңгер «Бала тууыды тоқтату» деген заң жобасын жариялайды. Онда тіпті «тууды қуалайтын клиникалар мемлекеттік денсаулық органдарының статысын алады» деген баптар да болды. Кейін бұл ұйым алдымен «Отбасын жоспарлау ассосациясына» айналып, одан соң 1953 жылы Халықаралық отбасын жоспарлау федерациясы болып қайта құрылды. Ал М. Заңгер болса оның құрметті төрағасы болады. Сонымен бірге әлемнің түкпір-түкпірінде федерацияның филиалдары ашылды.

Бізге қазір ұлттық-демографиялық императивті және иммунитетті қалыптастыру керек. Оны саясатпен араластыруға болмайды. Бұл бізде бұрын жақсы жетіліп, қалыпты тіршілікке айналған болатын. Оның ырғағын бұзған өзгеге еліктеу мен бейімделушілік, одан да батырып айтсақ - сана-сезім бодандығы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.