Каспий маңының мұнайлы газды провинциясы

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Тектоника ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Стратиграфия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Пайданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Кіріспе
Каспий маңы немесе Солтүстік каспий провинциясы дүние жүзіндегі ескідегі келе жатқан мұнай өндіруші аудандардың бірі болып табылады. 1999 жылы Қазақстан мұнай өндіру өнеркәсібінің 100 жылдығын тойлау себебі осы өңірді игеруден басталады.
Каспий теңізінің солтүстігіндегі мұнай жөніндегі алғашқы мәліметтер орыс патшасы I Петрдің Хиуаға жіберген, А.Беков— Черкасскийдің экспедициясымен алынған. 1892 жылы терең қабаттарда мұнай байлығының бар екендігі С.Н. Никитиннің зерттеулерінің нәтижесінде Доссорда, Ескенеде және Қарашұшылда бірнеше ұңғымаларды бұрғылаумен дәлелденді. 1894 жылы Леманның басқаруымен петербургтік өнеркәсіпшілер тобы Жер қойнауын пайдалану құқығын иеленіп, Ембі-Каспий серіктестігін құрады да көптеген терең емес ұңғымаларды бұрғалау басталады. 1899 жылы Қазақстан территориясында Қарашұңғылдағы ұңғымадан 40 м терендікте мұнайдың алғашқы шапшымасы алынады. Бастапқы тәуліктік шығым 22—25 тонна мұнайды құрады. 1900 жылы Леман, ағылшын өнеркәсіпшісі және Стахаев пен Нобелъдің "Ембі" қоғамының ұйымдастыруымен "Арал— Каспий мұнай қоғамы" құрылады.
1914 жылы Мақат кенорыны, 1924 жылы Доссор кенорыны ашылады. 1970 жылға дейін Каспий маңы провинцияларының шегінде 42 кен орындары ашылады, олардың 32-сі мұнай, 7 мұнай-газ, 3 — газ кен орыны.
1 кесте
Атырап, аудан Горизонттардың жасы Бұрғылау тығыздығы, м/км2 Ұңғымалардың тереңдігі, м
Оңтүстік Каспий маңы мГО
Астрахань МГА
Орал Ембі МА
Примор МА
Шығыс Каспий мыңы МГО
Д2
С1
Р1к9
Д2

Д2
-
0,4
9,1
2,3

1,56
6806
4853
5912
6028

5802
Геологиялық жағынан Солтүстік каспий мұнайлы-газды провинция дүние жүзіндегі аса ірі және терсі платформалық ойпаңының бірі. Ол Каспий маңы синеклизаларының шегінде орналасқан, орыс платформасының оңтүстік-шығыс шетінде жатыр.
Әкімшілік жағынан мұнда Қазақстанның Атырау, Батыс Қазақстан, Ақтөбе облыстары, сондай-ақ Ресей Федерациясының Астрахань, Саратов, Волгоград, Калмык облыстары орналасқан.
Провинциялардың алаңы 500 мың км2 жуық, шөгінді жыныстың қалыңдығы 20 км-ден аса болады. Фундаментке дейінгі рифеелі-вендт кешені, сейсмикалық зерттеулердің мәліметтері бойынша, аймақтық орталық бөлігінде қалыңдығы 8—10 км-ге жетеді. Орторплатформалы тыс төменгі палеозойдан төрттік кезеңге дейінгі түзілімдерді қосып алады. Л.Н. Кленинаның, ВД. Ильиннің және В.В. Липатованың материалдары бойынша (1987 ж.), шөгінді тыста екі ірі мұнайлы-газды мегакешен, кунгур тұзды қатқабатпен бөлінген тұзастылық және тұзүстілік бөлініп шығады. Шөгінді тыстың қимасы орта девондық түзілімдерден бастап, бұрғылаумен ашылды. Ол ірі құрылымдық-формациялы. Түсүстілік мегакешеннің қалындығы 5—9 км. Тұзасгылық мегакешен геофизикалық зерттеулердің мәліметтері бойынша Каспий маңы синеклиздарының ернеулік белдемдерінен 3—4 км-ден оның орталық аудандарына 10—13 км-ге дейін.
Тұзүстілік мегакешенде өнеркәсіпті мұнайлы-газдылық төменгі бор, юра, триас және жоғары перм жыныстары. Тұзастылық мегакешенде - төменгі перм, тас көмір және девон түзілімдері болады.
Каспий маңы МГА-н зерттелуі қимасы және ауданы бойынша өте біртекті емес. Салыстырмалы түрде түзүстілік түзілімдер жақсы зерттелген.
80-жылдардан бері қарай тұзасты кешені қабаттарында жаңа мұнай-газ кендері: Теңіз, Тәжіғали, Тортай, Шөлқара, Равнина, Имашев, Королев, Табынай, Елемес, Сазтөбе кендері ашылды.

Қолданылған әдебиеттер

1. Қ.А.Аманиязов «Геология», 1990 ж. Алматы

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Негізгі
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Тектоника
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...
Стратиграфия
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Пайданылған әдебиеттер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
Кіріспе
Каспий маңы немесе Солтүстік каспий провинциясы дүние жүзіндегі
ескідегі келе жатқан мұнай өндіруші аудандардың бірі болып табылады. 1999
жылы Қазақстан мұнай өндіру өнеркәсібінің 100 жылдығын тойлау себебі осы
өңірді игеруден басталады.
Каспий теңізінің солтүстігіндегі мұнай жөніндегі алғашқы мәліметтер
орыс патшасы I Петрдің Хиуаға жіберген, А.Беков— Черкасскийдің
экспедициясымен алынған. 1892 жылы терең қабаттарда мұнай байлығының бар
екендігі С.Н. Никитиннің зерттеулерінің нәтижесінде Доссорда, Ескенеде және
Қарашұшылда бірнеше ұңғымаларды бұрғылаумен дәлелденді. 1894 жылы Леманның
басқаруымен петербургтік өнеркәсіпшілер тобы Жер қойнауын пайдалану құқығын
иеленіп, Ембі-Каспий серіктестігін құрады да көптеген терең емес
ұңғымаларды бұрғалау басталады. 1899 жылы Қазақстан территориясында
Қарашұңғылдағы ұңғымадан 40 м терендікте мұнайдың алғашқы шапшымасы
алынады. Бастапқы тәуліктік шығым 22—25 тонна мұнайды құрады. 1900 жылы
Леман, ағылшын өнеркәсіпшісі және Стахаев пен Нобелъдің "Ембі" қоғамының
ұйымдастыруымен "Арал— Каспий мұнай қоғамы" құрылады.
1914 жылы Мақат кенорыны, 1924 жылы Доссор кенорыны ашылады. 1970
жылға дейін Каспий маңы провинцияларының шегінде 42 кен орындары ашылады,
олардың 32-сі мұнай, 7 мұнай-газ, 3 — газ кен орыны.
1 кесте
Атырап, аудан Горизонттардың Бұрғылау Ұңғымалардың
жасы тығыздығы, мкм2 тереңдігі, м
Оңтүстік Каспий
маңы мГО Д2 - 6806
Астрахань МГА С1 0,4 4853
Орал Ембі МА Р1к9 9,1 5912
Примор МА Д2 2,3 6028
Шығыс Каспий мыңы
МГО Д2 1,56 5802

Геологиялық жағынан Солтүстік каспий мұнайлы-газды провинция дүние
жүзіндегі аса ірі және терсі платформалық ойпаңының бірі. Ол Каспий маңы
синеклизаларының шегінде орналасқан, орыс платформасының оңтүстік-шығыс
шетінде жатыр.
Әкімшілік жағынан мұнда Қазақстанның Атырау, Батыс Қазақстан, Ақтөбе
облыстары, сондай-ақ Ресей Федерациясының Астрахань, Саратов, Волгоград,
Калмык облыстары орналасқан.
Провинциялардың алаңы 500 мың км2 жуық, шөгінді жыныстың қалыңдығы 20
км-ден аса болады. Фундаментке дейінгі рифеелі-вендт кешені, сейсмикалық
зерттеулердің мәліметтері бойынша, аймақтық орталық бөлігінде қалыңдығы
8—10 км-ге жетеді. Орторплатформалы тыс төменгі палеозойдан төрттік кезеңге
дейінгі түзілімдерді қосып алады. Л.Н. Кленинаның, ВД. Ильиннің және В.В.
Липатованың материалдары бойынша (1987 ж.), шөгінді тыста екі ірі мұнайлы-
газды мегакешен, кунгур тұзды қатқабатпен бөлінген тұзастылық және
тұзүстілік бөлініп шығады. Шөгінді тыстың қимасы орта девондық
түзілімдерден бастап, бұрғылаумен ашылды. Ол ірі құрылымдық-формациялы.
Түсүстілік мегакешеннің қалындығы 5—9 км. Тұзасгылық мегакешен геофизикалық
зерттеулердің мәліметтері бойынша Каспий маңы синеклиздарының ернеулік
белдемдерінен 3—4 км-ден оның орталық аудандарына 10—13 км-ге дейін.
Тұзүстілік мегакешенде өнеркәсіпті мұнайлы-газдылық төменгі бор, юра,
триас және жоғары перм жыныстары. Тұзастылық мегакешенде - төменгі перм,
тас көмір және девон түзілімдері болады.
Каспий маңы МГА-н зерттелуі қимасы және ауданы бойынша өте біртекті
емес. Салыстырмалы түрде түзүстілік түзілімдер жақсы зерттелген.
80-жылдардан бері қарай тұзасты кешені қабаттарында жаңа мұнай-газ
кендері: Теңіз, Тәжіғали, Тортай, Шөлқара, Равнина, Имашев, Королев,
Табынай, Елемес, Сазтөбе кендері ашылды.
Тектоника
Солтүстік-Каспий алабы кембрийге дейінгі орыс платформасының бөлігі
болып табылатын Каспий маңы синеклизінің оңтүстік-шығыс шетіне жатады.
Солтүстік Каспий өте тайыз (4-10 м), оның шегінде теңіз суымен толтырылған
ертедегі бедер реликг өзен арнасының жұрнақтары тұңған. Мұнда бірнеше
ойпандар. Орал атыздары, Палео—Волга, Маңғышлақ атыздары және т.б.
бөлінеді. Каспий маңы ойпаңы Орыс платформасының біршама түсіңкі бөлігі.
Ойпаң шегінді түзілімдердің қуаты тысы — палезойды тұзды-карбонатгы және
мезозойлы терригенді таужыныстарына толған.

1-сурет. Прикаспий провинциясының тектоникалы (және мұнай-газ геологиялық
аудандау схемасы
1 - ернеулі кертпеш, 2 - кедертасты кешендер, 3 — кунгур жікқабатында
тұздардың таралу контуры. Аса ірі тектоникалық элемент: - Прикаспий
синеклизасы, ірі тектоникалық элементтер: 1 - Орталық Каспий депрессиясы, 2
- Астрахан дөңесі, 3 - Солтүстік-Каспийлік көтерілім, 4 - Биікжал
көтерілімі, 5 - Жарқамыс көтерілімі, 6 -Қызылжар көтершімі, 7 - Еңбек
көтерілімі_ 8 - Оңтүстік Ембі ойысы, 9 - Қарашығанақ-Қобыланды мегабелі.
Мұнайгаз-геологиялық аудандастыру: А - Оңтүстік-Каспий маңы МГО (а, -
Астрахан МГА, а2 - Орал-Ембі МА, а3 - Пример АМ), Б - Шығыс Каспий маңы МГО
(б, - Солтүстік Ембі МГА, б2 - Елек ГА); а1 - Солдат-Степков СГА, б1 -
Карпен СМГА, в1 - Теплов СГА
Кембрийге дейінгі Орыс платформасы мен жас Скиф -Туран платформасының
арасыңдағы шекараны Солтүстік Алдыңғы Кавказ, Каргашское бұйраты, ары қарай
Бозашы дөңесі бойынша, Оңтүстік Ембі дөңесінің пермдік-карбонатты кертпеші
белдемі бойынша жүргізу қабылданған. Геофизикалық зерттеулер, мәліметтері
бойынша Промыслов-Бозашы көтерілімінің су асты белдемі Карпинскос
бұйратының жалғасы ретінде басып отеді. Бозашы дөңесінің Оңтүстік-батысында
Құлалы көтерілімі, ал одан солтүстік-батыста пермотриас түзілімі 200 м.
тереңдікте ашылатын Батыс-Бозашы орналасқан.
Кембрийге дейінгі орыс платформасының Оңтүстік жиегі және Карпинское
бұйратының құрылымды белдемінің аралығында, Каспийдің батыс жағалаулары мен
шығыс жағалаудағы Бозашы дөңесінде Қолтық ойпаты арқылы Солтүстік-Үстірт
синеклизімен жалғасатын, жекелеп алғанда Солтүстік-Бозашының тар ойыстары
орналасқан. Орыс платформасының шекарасы, біздің көзқарасымыз бойынша,
Шығыс бағытта мезозойға дейінгі жатыстағы Оңтүстік Ембі көтерілімімен
жалғасатын, Прорва-Қаратон көтерілімі бойынша пермді карбонатты кертпештің
даму белдемі бойынша өтеді. Бұл тектоникалық белдемнің солтүстік бөлігінде
нақты түрде пермді тұздардың сыналанған сызықты белдемдерінен оңтүстікке
қарай Тұран плитасына жататын Қолтық-Мыңсуалмас моноклині орналасқан.
Бозашы дөңесінен оңтүстікке және оңтүстік-батысында өте айқынды, 4-5
км-ге жуық құрылымдық бетінің түсуімен, терең батыңқы (пермотриастың
үстіңгі беті бойынша — 4 км) тар Оңтүстік—Бозашы ойысы орналасқан.
Теңізге батыс бағыттағы ойыс, Түпқараған белдеміменен сияқты,
біртіндеп жалғасады.
Каспий маңы алабының мұнай-газды әлеуеті тұзастылық кешендердің
бірегей әрі ірі кен орындары (Теңіз, Қарашығанақ, Жаңажол, Әлібек және
т.б.) ашылуынан кейін күрт өсті. Каспий маңы алабында тұзастылық, сондай-ақ
түзүстілік қабаттарда тағы да жаңа өнеркәсіптік кенорындарының ашылуының
келешегі зор екені күмәнсіз. Каспий маңы ойпаңының аймақтық құрылымы оның
континенттік бөлігімен шектелмейді. Сейсмикалық зерттеулермен оның өзінің
қоры бойынша Таяу Шығыс елдерінен қалыспайтын, Каспий маңы ойпаңын тұтастай
бірегей мұнайлы-газды құрылым ретінде қарастыратын "көп" мұнайдың ашылуы
күтілетін Каспий қайраңының шегімен жалғасатаны дәлелденген. Каспий теңізі
қайраңының солтүстік бөлігі шегінде жүргізілген геофизикалық және іздеу
жұмыстары — көмірсутекті шикізаттардың үлкен көлемін, қуатты өте
перспективалы тұзастылык құрылымдарды анықтады.
Осылайша, Каспий маңы ойпаңы және Каспий теңізіне жататын айдын жақын
арадағы және кейінгі перспективада негізгі роль тұзасылық палеозойлық
кешенге жататын Қазақстанның мұнай-газ өндіру өнеркәсібінің басты шикізаты
базасын айқындап береді. Сондай-ақ түзүстілік түзілімдер де геолог-
мұнайшылардың назарынан тыс қалмақшы емес. Оның дәлелі ретінде 1998 жьщдың
басында өнеркәсптік кен шығарылған ірі кен орыны Кенбайдың ашылуы болып
табылады. Түзүстілік түзілулерде мұнай іздеу жұмыстарын жалғастыру
мақсаттылыға туралы қату температурасы төмен майлы фракциялардың көп
мөлшері барлығын, мұнайдың жоғары тауарлы сапасы айғақтайды. (НЭК, 1999).

Стратиграфия
Төрттік жүйе
Төрттік теңіздік және континетгік түзілімдер әр түрлі жастағы тау
жыныстарыныңа жабуы болып есептеледі.
Голоцен. Қуаттылығы 10 метрге дейінгі теңіз құмдары, сазды және
бақалшақтастар, Каспийдің жағалауыңдағы аудаңдарға таралған. Моллюскалар
және геоморфологиялық қатынасы бойынша: қазіргі уақыттағы, жоғарға және
орта, жаңа каспийлік, маңғышлақтық қабаттарға бөлінеді. Қалыңдығы 20 метрге
дейінгі аллювиалды, көлді және кшөлтабанды құмдар, құмдақтар, саздақтар,
ұйықтар Волга мен жыралар беткейлерінде кездеседі. Эол түзілімдері
қуаттылығы 30 метрге дейінгі шағын құмдардың массивтерін түзеді.
Плейстоцен. Теңіздік, жағалаулық және контаненттік құмдар, құмдақтар,
саздақтар, саздар, бақалшақтастар. Жоғарғы плейстоцен - хвалын горизонты
(20 м.), ателдік свита (20 м.) және жоғары хазар (гиркан) қабаттары (10 м.)
жатады. Ортаңғы плейстоценге төменгі хазар горизонты (10 м.) қатысты.
Төменгі плейстоцен баку (40 м.) және түркян горизонтты (12 м.) тиісті.
Төрттік түзілімдерде шамалы тереңдікте газ кені барлығы анықталған.
Баку регио-жікқабаттың негіздері — малтастары мен құмтастары және
хвалынды түзілімдердің негізіңдегі құңды будалар.
Неоген жүйесі
Неогенді жүйе плиоцен және миоцен түзілімдеріне бөлінеді.
Плиоцен. Өте ертедегі таужыныстарын, миоценнен таскөмірге дейін қабаттарды
трансгресті жабады.
Апшерондық жікқабат — негізінен теңіздік, Шығыс Каспий маңы МГА —
жағалаулық-дельталық және Каспий маңы синексизалардың ернеуінде —
континеттік түзілімдермен қалыптасқан. Теңіздік түзілістер үш
жікқабатшықтарға бөлінеді. Жоғарғы 20 метрден 150 метрге дейінгі
құмтастармен, саздармен түзілген. Ортаңғы - құмдардан, құмайттардан және
саздардан тұрады. Кардиид фаунасының жаппай пайда болуымен ерекшеленеді
(35—240 м.). Төменгі — саздармен, құмдармен, әк тастармен,
бақалшақтастармен жинақталған, 2-3-тен 90 метрге дейін.
Осьшайша, Каспий маңы ойпаңы және Каспий теңізіне жататын айдын жақын
арадағы және кейінгі перспективада негізгі роль тұзастының палеозойлық
кешенге жататын Қазақстанның мұнай-газ өндіру өнеркәсібінің басты шикізатта
базасын айқындап береді. Сондай-ақ түзүстілік түзілістер де геолог-
мұнайшылардың назарынан тыс қалмақшы емес. Оның дәлелі ретінде 1998 жылдың
басында өнеркәсіптік кен шығарылған ірі кенорыны Кенбайдың ашылуы болып
табылады. Түсүстілік түзілулерде мұнай іздеу жұмыстарын жалғастыру
мақсаттылығы туралы қату температурасы төмен майлы фракциялардың көп
мөлшері бар мұнайдың жоғары тауарлы сапасы айғақтайды.
Ақшагыл жікқабаты. Теңіздік, тұщы теңіздік және көлтабанды-көлді
қабаттардан құралған. Теңіздік түзілімдер үш жік қабатшыққа (горизонтқа)
бөлінген. Жоғарғы және төменгі жікқабатшық сүр сазбен, құммен, ал ортаңғы —
құмайтты саздармен қабаттаған. (150 м.).
Ортаңеы плиоцен. Төсемді таужыныстарын шайып кетумен жиналады.
Моллюскалар және остракодтармен шұбар түсті саздар құрайды, 20-180 м.
Төменгі плиоцен. Каспий маңы синеклизының шегінде болмайды.
Миоцен. Жогаргы миоцен. Қызғылт топырақ (латерал) бойынша бірін-бірі
алмастыратын, қайраңды терригенді-карбонатты және біршама терең сулы
терригенді таужыныстармен қалыптасады.
Ортаңгы миоцен. Саздармен, сұр әксаздармен, төменгі бөлігінде татты-
сарғыш әктасты құмтастармен көрінеді, 35—65 метр.
Төменгі миоцен. Қара-сұр, қоңыр темір шпатты (сидеритті) тас берішті
саздарымен және молюскалармен көрінеді, 45—250 м.
Палеоген жүйесі
Барлық үш бөлімдерден тұрады. Олардың құрамында негізінен теңіздік
терригенді, терригенді-карбонатты және карбонатты түзілімдер, тек Солтүстік
Ембі МГА - құрлықтақ терригенді тау жыныстары байқалады.
Олигоцен. Жоғарғы олигоцен. Жергілікті түрде таралған. Оңтүстік Каспий
маңы мұнай-газды атырапта ортаолигоценмен тығыз байланысты. Теңіздік
генезис таужыныстарымен, Шығыс Каспий маңы МГА-да (Карпенск ЧНГР және
Тепловск СГР). — төменгі олигоценнен бордың жоғарғысына дейінгі
таужыныстарында орын тепкен континенттік фациялармен көрінеді. Жасыл
құмайтын саздармен, қимасының үсті құмды саздармен түзілген. Континентгік
фациялары көптеген тасмалталармен, өсімдік жапырақтарынын қалдықтары қалған
құмтастардың қатшалары және линзалары мен айқындалады. Континенттік
таужыныстардың қалыңдығы 3-6 м. Теңіздік жыныстар 30 м-ден 600-800 м-ге
жетеді.
Төменгі және Ортаңғы олигоцен. Орал—Ембі және Приморск МА-да таралған,
теңіз фациялары. Орал-Ембі МА құм және құмайт қатшаларымен пириттелген сүр
саздармен құралған, 40 м-ден 500 м.
Эоцен. Үздіксіз түрде палеоценді, жоғарға бор және юраны трансгресті
бітеп жабады. Теңіздік фациядан және сирек түрде континентті фацияда
айқыңдалады. Үш бөлімде көрінеді. Жоғарғы эоцен. Негізінен теңіздік сазды,
өксазды және карбонатты фациялармен көрініс табады.
Альмалық регаожікқабат (ақсазды горизонт, адайлық горизонт, ордалық
қабаттар, Солдатск—Степновск СГР—Киевтік свита) өзіне сазды, ашық-сұр
әксазды, әктастық ақ қатшаларын енгізген. Қалыңдығы 120 м-ден 235 метрге
дейін.
Бодрак региожікқабат. Оңтүстік Каспий маңы МГА-ның орталық бөлігінде
құмдық горизонты пирит және глауконитті қоса отырып, балық қабыршақты жасыл-
сұр, қара-сұр саздармен құралған. Қалындығы 40 метрден 270 м-ге дейін
жетеді.
Орта эоцен. Симферопольдік региожікқабатқа, Усак горизонтының төменгі
жағына сәйкес келеді. Тек қана теңіздік фациялармен айқындалады. Қуаттылығы
17-ден 135 м. дейін.
Төменгі эоцен. Теңіздік фациялармен айқындалады. Бақчасарай
региожікқабаттарынаа, гвимров горизонтына сәйкес келеді. Қара-сұр, сұр,
кейде пиритизді саздардан құралған. Қалыңдығы 4-тен 550 метрге дейін.
Палеоцен. Әдетте сәйкес түрде теңіздік фациялармен көрініс табады.
Жоғарғы палеоцен (Кача региожікқабаты). Әктасты саздардан, сазтастардан,
құмтас, әксаздардан және кейбір жерлері устрицалы қатшалы, сұр, жасыл-сұр
құмайтастардан құралған. Қалыңдығы 10 метрден 220 метрге дейін.
Ортаңғы палеоцен (инкермандық региожікқабат). Ақбалшық түріндегі саз
қатшалы, кварцты құмдар және құмтасты ақ балшықтармен айқындалады.
Қалыңдығы 160 м-ге дейін. Деркул свитасы сұр саздардан, төменгі бөлігі
(цыгандық қабаты) құмтас және өктас қатшаларынан құралған. Қалындығы 11-140
метр.
Төменгі палеоцен (монс және дания жікқабаттары). Монстық жікқабат
Каспий маңы МГА-да анықталмаған. Дания жікқабаты шектеулі түрде таралған,
ашық-сұр, жасыл-сұр әксаздармен, бормен, әктастастармен, ақбалшық
қатшалардан құралған. Қалындығы 8 ден 75 м. дейін.
Бор жүйесі
Жоғарғы бөлім. Сеноманнан маастрихтқа дейінгі барлық жікқабаттары
бөлектеледі, бірақ қимасының қалыңдығы әр түрлі.
Маастрмхт жікқабаты жергілікті түрде таралған. Екі жікқабатшыққа
бөлінеді: жоғарғы - ақ бор, борға ұқсас ақ сұр әксаздар, төменгісі -
өксаздар, бор және әктасты саздар. Жоғарғы жікқабатшық қалыңдығы (40-180
м). Төменгі жікқабатгық ашық-сұр әктастармен түзілген, қалыңдығы 60—110 м.
Саноман жікқабаты. Кең түрде таралған, жергілікті белдемдерге сәйкес,
екі жікқабатшыққа дараланады. Жоғарғы жікқабатшық бормен, әксаздармен,
әктасты саздармен және фосфоритті тасмалта Негізді жасыл-сұр құмдармен
көрінеді. Қалындығы 30—50 м. Төменгі жікқабатшықбордан, әксаздардан,
фосфоритті, фосфоритті тақталы саздардан және құмдардан құрылған, қалыңдығы
10— 80 м.
Коньяк жікқабаты. Шекарасы айқын емес, төменгі жатқан турон
таужыныстарымен литологаялық түрде жақын. Бордан және әктасты құмдар мен
сазды қатшалы әксаздардан құралған. Қалындығы 20—26 м.
Туран жікқабаты. Екі жікқабатшыққа бөлінеді. Жоғарғы жікқабатшық
қалындығы 25 м дейін, төменгі — 55 м дейін. Сеноман жікқабаты. Өте шекті
түрде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.