Сандық ұғымдарды қалыптастыру және сануға үйрету

Жоспар
Кіріспе

1.Мектеп жасына дейінгі балалардың қабылдау ерекшеліктері.
2.Мектеп жасына дейінгі балаларда сандық ұғымды қалыптастырудың міндеттері.
3.2.3 Жаста айналадағы затар туралы сезім әрекетін қалыптастыру.
4 . 3.4 жастарғы балалардың сандар туралы түсініктерін қалыптастыру.
5 4.5жастағы балаларға сандарды аузша санай біліуге сан санаға көп аз деген ұғымдармен қатар саның натурал қатары туралытүсініктерін қалыптастыру әдістері.

Бастауыш клласс математикасындағы өзекті ұғымдардың бірі натурал сан болып табылады.Жалпы алағанда бұл ұғымды эквивалентік жиындар класының сандық сипатамасы ретінде анықтауға болады.Сондай ақ натурал сан ұғымы нәрселерді санаумен ғана шектелмейді де шамаларды өлшеумен байланыстыра алады.Ол ретелген жиын элементті немесе натурал тізбек мүшесі ретінде айқындала түседі.Натурал тізбек қасиеттерімен қарастырумен байланысты натурал саның мөлшерлік мәні мен реттік мәнәң көрсетеді.Арифметикалық амалдарды оқып үйренген кезде натурал сан жаңа сипатын қабылданатын обьекті ретінде кездеседі.Сан өте ежелгі ұғымдардын бірі.Әр түрлі халықтарда жазудың пайда болуымен қатар санаудында белгілі бір жүйелері де пайда болды.Санаудың ондық жүйесіндегі сандарды жазу үшін таңба (цифр)қолданылады.Осы цифырдын әрқайсының өз атаулары бар және олар бір танбалы теріс емес,бүтін он санының атауларына сәйкес келеді Цифр ұғымы сандарды жазба танба ретінде енгізіледі.Сан мен цифр әртүрлі ұғымдар.
Разряд класс разрятармен кластар бірліктер разрятық сан түсініктер біртіндеп енгізіледі және дами береді,бірте бірте разрятармен олардың атауы,оған байланысты сандардың атауы,жазылуы оқылыуы олардың ондық құралы қарастырылады.
Бастауыш мектептерде сандарды оқып жазу және салыстыруды оқып үйрету дайындық деп аталатын кезендегі оқушылардың игерген белгілі бір денгйдегі білім қорына негізделеді.Білімнің бұл қоры:затардың онан аспайтын танбадағы заттардың реттік және есептік сандардың көмегімен
санау, сонын нәтижесінде "Берілген топта неше сан бар?" және "Әр зат санағаңда нешінші?" екенін анықтау, екі топтағы заттардың сандарын салыстыру. Онда алдымен окушылардың мектепке дейінгі тәрбиесізде (жанұяда және бала-бақшада) алган әр алуан мағлүматтарын жинақтау, толықтыру және бір жүйеге келтіру керек болады. Сондықтан алғашқы күннен бастал-ақ әр оқушының математикалық дайындығының нақты деңгейін дәл анықтап алуға ерекше көңіл бөлуге тура келеді.. Өкінішке орай, тәжірибеде, көбінесс мүғалім балалардың білім деңгейін тиянақты анықтап алмай, сондай-ақ оқушылардың қарапайым болсын, білім және біліктерінің болуы мүмкін екендігін ескермей, нақты мүмкіндіктер және жағдайлармен санаспай, математиканы оқыту процесін үйымдастыруда үстірттікке жол беру жиі кездеседі.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Сандық ұғымдарды қалыптастыру және сануға үйрету.
Жоспар.
1.Мектеп жасына дейінгі балалардың қабылдау ерекшеліктері.
2.Мектеп жасына дейінгі балаларда сандық ұғымды қалыптастырудың
міндеттері.
3.2-3 Жаста айналадағы затар туралы сезім әрекетін қалыптастыру.
4 . 3-4 жастарғы балалардың сандар туралы түсініктерін қалыптастыру.
5 4-5жастағы балаларға сандарды аузша санай біліуге сан санаға көп
аз деген ұғымдармен қатар саның натурал қатары туралытүсініктерін
қалыптастыру әдістері.
Бастауыш клласс математикасындағы өзекті ұғымдардың бірі натурал сан
болып табылады.Жалпы алағанда бұл ұғымды эквивалентік жиындар класының
сандық сипатамасы ретінде анықтауға болады.Сондай ақ натурал сан ұғымы
нәрселерді санаумен ғана шектелмейді де шамаларды өлшеумен байланыстыра
алады.Ол ретелген жиын элементті немесе натурал тізбек мүшесі ретінде
айқындала түседі.Натурал тізбек қасиеттерімен қарастырумен байланысты
натурал саның мөлшерлік мәні мен реттік мәнәң көрсетеді.Арифметикалық
амалдарды оқып үйренген кезде натурал сан жаңа сипатын қабылданатын
обьекті ретінде кездеседі.Сан өте ежелгі ұғымдардын бірі.Әр түрлі
халықтарда жазудың пайда болуымен қатар санаудында белгілі бір жүйелері де
пайда болды.Санаудың ондық жүйесіндегі сандарды жазу үшін таңба
(цифр)қолданылады.Осы цифырдын әрқайсының өз атаулары бар және олар бір
танбалы теріс емес,бүтін он санының атауларына сәйкес келеді Цифр ұғымы
сандарды жазба танба ретінде енгізіледі.Сан мен цифр әртүрлі ұғымдар.
Разряд класс разрятармен кластар бірліктер разрятық сан түсініктер
біртіндеп енгізіледі және дами береді,бірте бірте разрятармен олардың
атауы,оған байланысты сандардың атауы,жазылуы оқылыуы олардың ондық құралы
қарастырылады.
Бастауыш мектептерде сандарды оқып жазу және салыстыруды оқып үйрету
дайындық деп аталатын кезендегі оқушылардың игерген белгілі бір денгйдегі
білім қорына негізделеді.Білімнің бұл қоры:затардың онан аспайтын танбадағы
заттардың реттік және есептік сандардың көмегімен
санау, сонын нәтижесінде "Берілген топта неше сан бар?" және "Әр зат
санағаңда нешінші?" екенін анықтау, екі топтағы заттардың сандарын
салыстыру. Онда алдымен окушылардың мектепке дейінгі тәрбиесізде (жанұяда
және бала-бақшада) алган әр алуан мағлүматтарын жинақтау, толықтыру және
бір жүйеге келтіру керек болады. Сондықтан алғашқы күннен бастал-ақ әр
оқушының математикалық дайындығының нақты деңгейін дәл анықтап алуға ерекше
көңіл бөлуге тура келеді.. Өкінішке орай, тәжірибеде, көбінесс мүғалім
балалардың білім деңгейін тиянақты анықтап алмай, сондай-ақ оқушылардың
қарапайым болсын, білім және біліктерінің болуы мүмкін екендігін ескермей,
нақты мүмкіндіктер және жағдайлармен санаспай, математиканы оқыту процесін
үйымдастыруда үстірттікке жол беру жиі кездеседі. Тіпті кейде оқушыларға
белгілі мәселелерді тәптіштей қарастырып, олардың қызығушылығын тежейді,
сондай-ақ ешқандай дайындықсыз, күрделі мәселені оқытуға әзірлік жасамай,
балалара қосымша жүктеме де туғызып алады.
Ал мектепке келген әр баланын математикалық дайындық денгейін
тексеріп, біліп алган мүгалім, олардың әрқайсысымен жекедара қарым-қатынас
жасай отырып, олардың бәрінің де жетілуіне және жан-жақты дамуына дүрыс
ықпал жасайды. Өйткені осы бағытта жүргізілген жумыстын нәтижесі дайындық
кезеңі материалының мазмүнын және сәйкес іс-әрекетінің түрін, оны
үйымдастырудың әдісін айқындауга көмектеседі. Осыған орай мүгалім қандай
сүрақтарды жалпы класпен тиянақты талдау керектігін, ал қандай мәселелер
жекелеген балалармен немесе топпен қарастырылуы тиісгігін анықтайды. Сонда
ғана оқу процесі әр оқушының өзіндік ерекшелігіне және дайындық деңгсйіне
сәйкес келіп, нәтиженің де сапалы болу негізін қалайды.
Әдістемелік әдебиеттерде Н.Б. Истомина, Г.В. Бельтюкова, М. И. Моро,
Л. И. Тарасова және т.б. мектеп табалдырығын алғаш аттаған оқушылардың
математикалық білім, білік және дағды деңгейін анықтауда үсынған әр түрлі
бағдарламалары бар.
Қалай болғанда да оқу басталганға дейін аса мәнді мәселелерді саралап,
солармен байланысты тапсырмаларды, оқушылармен жүргізілетін еркін әңгімелеу
кезінде орындатқан жөн. Мәселен
- Сен санай білесің бе? (оқушылар өз білім деңгейлерін көрсетіп,
сандарды ретімен атап шығады.)
- Енді тақтаға қараңдар. Ненің суретін көріп түрсындар? Балапандардың.
Санандаршы, неше балапан бар? (оқушыларды тақтаға шақырып, әр балапанды
көрсетіп санату керек.
Бұл жерде біреуі 5, екіншісі 6, 7 деп шатасуы мүмкін, себебі сандарды
атай бөлгенмен, затты санай білмейді. Сондықтан да оқушыларға қолдарымен
ұстап бір жерден екінші жерге ауыстырып қою арқылы, немесе доп қағу,
шапалақтау, үстелдің үстіңце карындашпен дыбыстау т.б. іс-әрекеттері арқылы
санатып көреді.
- Балапандар бесеу. Ал Арманда 6 болды, неге''
- Арман бір балапанды екі рет санап жіберген.
- Темірланда 4, себебі ол бір балапанды санамай қалдырып кетті.
- Балапан қанша болса, сонша дөңгелек алындар. (Оқушылар жеке
кассалардан 5 дөңгелек көрсетулері керек).
- Неше дөңгелек алдындар? (5)
- Дөңгелектерді оннан солға қарай санандар (солдан онға қарай
санандар).
- Санамай, бірнеше шаршы, үшбүрыштар алындар. Қайсысы артық? Қайсысы
кем?
- Санамай бірнеше дөңгелектің суретін сал,-әрқайсысының астына бір
шаршыдан сал. Қайсысы артық? Қайсысы кем?
Оқушылар бұл тапсырмаларды дұрыс орындаса, онда олардың дайындық
деңгейінің ойдағыдай болғаны.
Осының нәтижесінде жинақтаған мәліметтерді, кейін сабақта жеке
оқушылармен жұмыс жүргізген кезде пайдалана алу үшін екі дәптерге жазып қою
керек.
Дайындык кезінде мұғалім басты мақсатты - санай білуге машықтандыру,
сондықтан да санауга берілген жаттығулар дайындық кезеңіндегі әрбір сабақка
енгізіліп отырады. Сонда құр санау смес, сандарды тура және кері ретпен
атау ғана емес, айналадағы заттарды, заттар суреттерін, оқулықта берілген :
суреттерді, кескінделген заттарды т.б. санауға да баса назар бөлінуі
тиіс.
Осындай жаттығуларды орындағанда мұғалімнің көмегімен окушылар
заттарды санағаңда қалдырмай санау керектігін
бір нәрсені екі қайтара санауға болмайтындығын және санау нәтижесі
санау ретіне байланысты емес екендігіне көздсрін жеткізеді. Осындай
нәтижеге жету үшін әр сабаққа нәрселерді санауға арналған жаттығулар
енгізіледі, яғни айналадағы заттар қалтады ұяшыкқа салынған заттық
суреттер, берілген суреттермен кескінделген нәрселер, геометриялық
фигуралар, санау шыбықтары, таяқшалар және т.б. заттар саналады. Санаудың
материалдары міндетті түрде әр оқушының жеке кассасында да болуы тиісті.
Нәрселерді санаған кезде оларды қалдырмай санау керектігін, әр нәрсені
екі қайтара санауға болмайтындығын сондай-ақ дұрыс және қате санағандығын
оқушылар өздері тұжырымдап беруге үйренуі тиіс. Нәрселерді әр түрлі ретпен
санай отырып, санау нәтижесі санаудың ретіне байланысы емес екендігін, яғни
нәрселерді солдан онға қарай және керсінше санаған кезде бір ғана сан
шығатынын көрсетіп беруге болады. Сонымен бірге санағанда шығатын реттік
сан есімдерді пайдалана білуде де балаларды үйрету керек. Мәселен, егер
санағанда нәрсе жетінші болса, онда сонғы нәрсе жетінші болғаны, сонымен
бірге жетінші бұл бір ғана нәрсе екенін оқушылар түсінулері қажет.
Дайындық кезенінің алғашқы сабақтарынан бастап-ақ жиындарды салыстыра
білуге машықтандыру жөн. Сонда санау арқылы ғана салыстырып қоймай, "біріне-
бірін" сәйкестнеп қою арқылы, яғни бір мәнді сәйкестікті тағайындау жолымен
салыстыруға болады. Мысалы:
а) партаға бес дөңгелек қой, әр дөнгелектің үстіне бір шаршыдан қой,
санамай тұрып, қанша шаршы қоятындығынды айт, оны қалай білдің?
ә) бірінші жолақшаға 6 қызыл үшбүрыш, екінші жолақшаға сонша көк бұрыш
қой...
б) санамай бірнеше қасық пен тостаған алып, қасықтарды тостағаңдарға
сал, қайсысы артық? Кем?
в) дәптерге төрт жалауша суретін сал, оның әрқайсысының астына сонша
және тағы 2 дөнгелектің суретін сал. Қайсысы артық? Қайсысы кем?
Ал нәрселерді біріне-бірін сәйкестеңдіру жиындары салыстырумен қатар,
қанша артык. қанша кем екендігін тағайындауға
да мүмкіндік игереді. Мысалы, көрнекілікке сүйеніп дөнгелектерден
үшбүрыштардың біреуі кем болғаны деп артық кем қатынастарының арасындағы
байланысты айтуға болады.

Әрі қарай әр түрлі жиындарды саны бірдей жиынға және керсінше
түрлендіруге көңіл бөлінеді.Мысалы тостаған,ағаш қасық
Тостағандардан біреуі кем ал тостағандар қанша болса,қасықтар сонша
болуы үшін не істеу керек бір тостағанды алып тастау керек сияқты
жаттығулар арқылы теңестіруді түрліше орындауға болатыны
түсіндіріледі.Дайындық кезеніңде практикалық жаттығулардың көмегімен
кеңістік және уақыт түсініктері де айқындала түседі,яғни әр түрлі
тапсырмалар дидактикалық ойындар арқылы сол жақон
жақ,жоғары,төмен,алдында,артында,ж анында,арасында,бұрын,кейін және
т.б.қатынастар анықталып,оқушылардың сөздік қорын,логикалық ой өрісін
дамытуға мүмкіншілік жасалады.Мұның бәрі ілгереді сандардың нумерациясын
оқып үйренудің қажетті негізін қалайды.

1-ден 10-ға дейінгі сандардың нумерациясын оқып үйренудің негізгі
міндеттері:
1).Дайындық кезеңіндегі басталған жұмыс түрлерін әрі қарай жалғастыру;
2). Оқушылардың ] –дсн онға дейінгі сандардың натурал қатарын
қүрастыру тәсілдерімен сәйкес цифрлармен,сондайақ нөл саны және цифрымен
таныстыру;
3). Әр санның құрамы туралы бідімді саналы меңгеруге қажетті жұмыс
түрлерін жүргізу.
Сандардың ауызша нумерациясының орыс ерекшеліктеріне орай алдымен 1-
ден 10- ға дейінгі әрі қарай 11-100 сандар, мыңдар,көп танбалы
нумераниясы қарастырылады. Қандай да болсын бір таңбалы санның өзіндік
атауы бар және ол сәйкес цифрмен таңбаланады. 10 санының да атауы ерекше
("ондық,десяток) Ал 11 мен 20 арасындағы сандар нумерациясында орыс
тілінде игерілген терминдер қолданылады.

Мысалы, 14 санында (четырнадцать) — цать-ондық, оның үстіне төрт. Осы
сйяқты 11 мен 20 арасындағы сандардың кез келгенінің нумерациясында он және
оның үстіндегі бірнеше жеке бірлік аталады. 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80,
сандарының оқылуыңда олардың қанша ондықтан түратынын бірден аңғаруға
болады. Мысалы, тридцать - три десятка-үш ондық. Осы зандылықтан ауытқитын
екі сан 40 және 90. Олардың атауларынан 40,90 саны қанша ондықтан
қүралатынын бірден сезіну мүмкін емес. Ал он*^ дықтың аралығындағы сандар
нумерациясынан санның қанша оңдықтан және жекелеген бірліктен түратынын
айқын білеміз. Мысалы, 28-двадцать восемь-два десятка и восемь. Сонымен
"двадцать" "оңдық" деген сөздерді оқушылар меңгерсе,' 100 көлеміндегі
сандардың орыс тіліндегі ауызша нумерациясын балалардын игеруі жеңілдей
түседі.
Сандардың қазақ тіліндегі ауызша нумерациясы бүдан біршама өзгеше.
• Мүнда бір таңбалы санның әрқайсысының өзіндік атауы бар. Ал
"дөңгелек ондықтардың атауларынан санның қанша ондықтан қүрылғаны жайында
ешбір мағлүмат алу мүмкін емес, өйткені әрбір "дөңгелек" ондықтың да
өзіндік атаулары бар. Мысалы, "жиырма"сөзінен ол сан 2 ондықтан түрады
деген үгым шықпайды, ал "отыз" десек ол санның үш ондықтан қүралатынын
бірден аңғара алмаймыз. Демек, ондықтардың атауларын игерту және сол
сандарды оннан қоса және Кеміте санау арқылы шығарып алу "дөңгелек"
ондықтардың қалай қүралатынын қарастыру сандардың қазақ тіліндегі ауызша
нумерациясында ерекше көңіл қоюға түрарлық нәрсе. Ал "дөңгелек" оңдықтардың
арасындағы сандардың (11-дсн 100-ге дейінгі) жасалуында ортақ зандылықтар
бар.
Ол — саннын қандай да бір ондыктан және жекелеген бірліктерден
қүралатындығы.
Мысалы, 32 отыз екі, үш ондық және екі бірлік.
Осы ерекшсліктерге орай қазақ тілінде оқитын мектептерде 10-ға дейінгі
бір таңбалы сандардың нумерациясы және олармен орыңдалатын қосу және азайту
амалдарын оқып үйренуден (он көлеміндегі қосу және азайту кестесінен)
кейін, бір-бірлеп санап жеке 10 бірліктің бір ондықты қүрайтынына

ұқсас, оннан санап әрбір "дөңгелек" ондықтардың қалай
жсалатыны;.қарастырылғаны тиімді.
10 көлеміндегі сандардың нумерациясын оқып-үйрену кезіңдс оқушылар
екі негізгі математикалық ұгыммен (сан, уғымы, "цифр ұғымы") танысады. . .
.
Сан ұғымы математикадағы ең негізгі бастама ұымдардың қатарына жатады-
Бастауыш буында 0 саны және натурал сандар оқытылады. Олар жайында
қарапайым түсінік қалыптастырылады. Ол сандар — формальды аныктама арқылы
енгізілмейді. Демек "Натурал сан дегеніміз не?" деген сұрақ қоюға болмайды.
Жалпы алғанда, сан ұғымының мән-мағынасы тек қана нақты мысалдар арқылы
жеке көрнекілікке сүйеніп ашылады. "Сан" термині жана математикалық сөз
ретіндс енгізіледі. Бірақта сан шығу үшін заттарды немесе нәрселерді
санаудың қажеттігі аңғартылады. Осыған орай заттар мен сандарды
сәйкестендіруге байланысты әр алуан жаттығулар қарастырылады.
Мысалы, оқушылар қолдарына бір санау шыбығын, екі дөңгелекті, үш
үшбұрышты, төрт квадратты алады да санау арқылы сәйкес заттардың 1, 2, 3, 4
сандармсн өрнектелетінін байқатады. Ал енді заттардың басқа тобын алып та
осындай сандарды шығарып алуға болатындығы көрсетіледі. Демек, оқушылардың
сан туралы игергсн түсініктері сандардын — заттарды немесе нәрселерді
санаудың нәтижесін көрсететіндігі болып табылады: Осы деңгей бастауыш буын
шәкірттері үшін жеткілікті деп есепттеледі. Натурал сандар қатарындағы 1-
ден басқа санды оның тікелей алдындағы санға бірді қосу арқылы (3-бұл 2
және тағы бір) жәнс одан тікелей кейін келетін саннан бірді шегеру арқылы
(3 бұл біреуі кем төрт) шығарып алуға болады. Сандардың жасалуы
жаттығулардың көмегімсн айқындала түседі. Мәселен, бір-бірдсн қосу немесе
шегеру. нәрселерді иллюстрациялап көрсету арқылы сандарды оқып үйренгенде,
мүғалім балаларга 2 таяқша алып қойғызып, сонан соң тағы бір таяқшаны
оларға жақындатып қоюды тапсырады. Сонда неше таяқша болғанын және 3 таяқша
қалайша шыкқанын аныктайды, яғни 2+1=3.
Кемімелі "Сан баспалдағы" да осылайша жасалады. 4 дөңгелек алып
қойындар, онын астыңғы жағына сонша квадрат қойыңдар, I квадратты жылжытып
алып кетіңдер. Неше
квадрат болған еді? Калайша 3 квадрат шықты және т.е.е. яғни 4-1-3.
Мұнын өзі жиындарға қолданылатын амалдарды сандарға амалдар қолдануға
көшуге болатынын. сандардың жасалуын окушылардын жетс түсінуіне мүмкіндік
жасайды.
1. Натурал қатарындағы тізбектес сандарды слыстыру ен алдымен
жиындарды салыстыруға негізделіп орындалады және мұнда көрнекілікке
сүйеніп, бірінші кезекте балалар'71 сол жақта бір және он жақта бір
үшбұрыштын суретін салып, содан сон сол жаққа тағы да бір үшбұрыштың
суреті" салу үсынылады. Суреттердін астына сәйкес цифрлар жазылады. Сонан
кейін 2 саны I саннан артық, ал 1 саны 2 санынан кем екенін тағайындайды
Сондай-ақ екі бірден үллкен сан ал бір екіден кіші сан екендігі айтылады
Балалар салыстырудағы (сандарды) мөлшерлік қатынастарды олардын реттік
қатынастарымен байланыстырла отырып ұғынады. Сонда сандардын кессіндісін
оқып уйренгеннен кейін оқушылар мынадай корытындыға келеді әрбір келесі
саннын алдындағыдан біреуі артық ал әрбір алдынғы'-1 саннын келесіден
біреуі кем, сондықтан сандарды салыстыру олардын натурал қатарындағы орнын
анықтауға келтіріледі де, 6 саны 5-тен үлксн, өйткені санағанда 6 саны 5
кейін аталады деген түсіндірмелерді басшылыққа алуға болады.
Біріншіден ондык сандарды оқып үйренгенде, балалар сондай-ақ 0
санымен де танысады бастауыш курста I) санын'' бос жиындар класынын сандық
сипаты ретінде түсініктеме беріледі. Математиканын бастауыш курсында 0
санын және цифрын енгізу санлар аймағын кенейтіп окушылардын теріс емес
бүтін сандарды игеруі үшін қажетті жағдай жасайды.0 саны ретінде де әр
цифр ретіндс де бір класта енгізіледі. Ен алдымен 0 - заттардың тобында
ешқандай заттың жоқ екені" білдіреді. сонан кейін сызғыш бетінде өлшеу
басын анықтайтың цифр ретінде қарастырылады. Әрі қарай 2-2. 3-3 түріндегі
азайтуда енгізіледі. Мұнымыз осы санның мәңісін бос жиындар класынын сандық
сипаттамасы ретінд дұрыс талқылауымызға сәикес. Балалар нәрселер санын,
бірде-біреуі қаламғанша бір-бірлеп кеміту аркылы анықтайтын жатығулардың
бірнешеуін орындайды: (бүтақтағы жапырактар бірі қалмай түсіп қалды. ұядағы
барлық құстар қашып кетеді. Оқушы дәптерлерді үлестіріп береді т.е.е.сонда
шыққан нәтиже 0 санын білдіретінің түсінеді және оны сәйкес 0 (нөл)цифрмен
белгілейді.
Мәселен:
1. Бутақта 2 шие өсіп түр еді. 1-еуі үзіліп түсті. Неше шие қалды.
2. Бутақта 1- шие өсіп түр еді ол да үзіліп түсті.Неше шие қалды?
3. Сәйкес жазулар орындалады.
2-1-1, 1-1-0 бутақта шие қалған жоқ яғни бұтақта қалған
шиенің саны - нөл.
Бүдан кйін нөл санын I санымен салыстырып, соның нәтижесінде сандар
қатарына 0 саны 1 санының алдында түруы тиіс екені анықталады. Сан және.
цифр түсініктері енгізілуіне
орай санның құрамының мүмкін жағдайлары қоса қарастырылады. Мұнда
әсіресе 1-ді қосу және азайту арқылы санды шығарып.алуға,қосу және азайту
амалдарының мән-мағынасын ашуға, сандардың орындарын ауыстырып қосуға
болатындығын байланысты қандай да болсын санның құрамының есте сақтуға
қажетті жағдайларын. Біршама қысқарта ; түсу мүмкін болып отыр. Ал саңнын
құрамы туралы берілетін сәйкес білімді оқушыларға игертудің әдістемесінде
бірізділік сақталады. Сондықтан оның мән мағынасын 5 саны құрамын;
қарастыруды мысалға ала отырып үлгісін көрсетелік.
Жоғарғы сөреге 5 ойыншық койылады және саналады. Енді төменгі сөреге
сол ойыншықтардың біреуін алып қоямыз. Әр сөредегі ойыншықтар саналады,
сәикес кеспе цифрлар сөрелерлін тұсына қойылады. Әрі қарай сө-реде қанша
ойышық бар екені екі тәсілмен анықталадык. Жоғары сөреде - 4, ал
төмендегісінде 1, барлығы 5. Демек 4және , барлығы 5 болады. Сондай-ақ
төменгі сөреде 1, ал жоғарғысында 4. барлығы _ 5. Демек. 1 және 4, барлығы
5 болады.Енді тағы бір ойыншықты жоғарғы сөреден төменгісне алып қойсақ. 3
және 2 немесе керісінше 2 жәнс 3, барлығы 5 болалы. Олай болса 5 саны
қүрамының негізгі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.