Тігін бұйымдарының технологиясы - практикалық сабақтың әдістемелік нұсқауы

№1 1.Практикалық (семинарлық) сабақтың тақырыбы:
Кіріспе. Киім және оған қойылатын талаптар туралы жалпы мәліметтер
№2. 1.Практикалық (семинарлық) сабақтың тақырыбы:
Киім бөлшектерін өңдеу әдістері. Қол инешаншымдары және тігімдері. Киім бөлшектерін жіппен бекіту, олардың классификациясы, құрылысы, қолданылуы. Қол жұмыстарының терминологиясы.
№3. 1.Практикалық (семинарлық) сабақтың тақырыбы:
Машина инешаншымдары және тігістері.
№4. 1.Практикалық (семинарлық) сабақтың тақырыбы:
Киім бөлшектерін желімдеп біріктіру тәсілінің мәні. Тігін бұйымдарын ЫЖӨ үдерісін қолданылу және мәні.
№5. 1.Практикалық (семинарлық) сабақтың тақырыбы:
Әр түрлі киім бөлшектерін біріктіру және өңдеу әдістері
№6. 1.Практикалық (семинарлық) сабақтың тақырыбы:
Қалталарды дайындау

Кіріспе. Киім және оған қойылатын талаптар туралы жалпы мәліметтер. Киімнің классификациясы және оның өлшемдік сипаттамасы. Киім ГОСТ-ы және технологиялық жағдайлары туралы жалпы мәліметтер. Тігін бұйымдарының техникалық құжаттамасы.
2. Сабақ мақсаты: Киім және оған қойылатын талаптар туралы жалпы мәліметтерді, киімнің классификациясын және оның өлшемдік сипаттамаларын меңгерту.
3. Қысқаша теориялық мәліметтер: Киім – адамның денесіне киюге арналған бұйым, жасанды жамылғы түрлері. Киім адамды қоршаған ортаның, табиғаттың түрлі әсерлерінен қорғайды. Оның тұтыну мәнімен бірге ғұрыптық және белгілі бір мақсатқа қызмет ететін маңызы бар. Киім тігуге мал, аң терілері, өсімдік, ағаш, балық, құс өнімдері, жасанды материалдар пайдаланған. Киім тігісті және тігіссіз болып бөлінеді. Адамзат палеолит дәуірінде тігіссіз, байланатын лыпа Киімдерді пайдаланса, неолит кезеңінде, яғни өсімдіктерді өру, иіру, тоқу кәсібін игергеннен кейін – иықтан, мықыннан киілетін Киім түрлері пайда болды. Тігіссіз Киім адам денесіне оралады, байланады. Мысалы, үнділіктер сари, шалма, шәлі; кавказдықтар бурка; римдіктер тога; ежелгі гректер гиматий; солтүстік халықтары теріден жасалған тұлып; тайгалықтар тері желбегей; қиыр шығыстықтар теңіз жәндіктерінен Киім дайындады. Аяқ Киім түрлі ағаш, тері, көннен жасалады. Кеуделік Киім пішілуіне қарай тұйық (орыс косовороткасы, эскимос анорині), алды ашық желбегей (камзол, шапан) болып келеді. Киім белгілі дәрежеде адамдардың жас айырмашылығын, әлеуметтік ерекшеліктері мен этнографиялық ортасын танытады. Көшпелілер адамзат тарихында атқа отыруға қолайлы болу үшін ойлап тапқан кең шалбар мен екі өңірі алдынан ашылатын қаусырынатын кеуде Киім – шапанды адамзат өркениетіне қосты. Әлеуметтік дәрежесіне қарай қазақ халқы арасында би, бақсы, бай, сал-сері (жарғақ, шалбар, мауыты, шәйі көйлек), қойшы (шекпен, кебенек, сырттық, күләпара), балуан, батыр Киімдері болған. Жас ерекшелігіне қарай бала Киімі, бозбала Киімі, бойжеткен Киімі, қалыңдық, жас жігіт, келіншек, бәйбіше Киімі, ақсақал Киімдері үлгілерінің әшекейі, тігілуі, сырылып, кестеленуі әр түрлі болып келеді. Жасы ұлғайған адамның Киімі денеге қонымды, кең, мол пішілген, әшекейі, жалтырауығы аз, қарапайым, кең бола түседі. Күйеу киімі – ұзын төбе тымақ, қызыл манат шапан. Сонымен бірге бақсы Киімі, сал-сері Киімінің де өзіндік сәндік ерекшелігі болады. Әркімнің жеке басында іштік, сырттық, сулық, бір киер, сәндік және кейбірінде салтанат, ғұрып Киімі болады. Бір киер Киім деп қымбат маталардан әшекейлеп тігілген, той-думандарға, жиындарға барғанда, жат елге сапарға шыққанда киетін сәнді Киімдерді атаған. Қазақ салтында ер жігіт жекпе-жекке түсерде, соғысқа барарда Киімдердің ең жақсысын, көрнектісін киген (қараңыз [1]). Қазіргі заманғы Киім түрлері күнделікті өмірде, жұмыста, қызметте, қыдыруға, спортпен шұғылданғанда, демалыс орындарында киюге арналады. Сондай-ақ, әскерилердің, өзге де мамандықтардың арнаулы Киімдері, сәндік Киімдер түрлері бар. Киім адам баласы үшін аса қажетті мәдени-материалдық элемент болып табылады.. Киім үлгілері адамның өскен ортасына, техника мен экономиканың дамуына, үлттық мәдениет пен дәстүрглерін жасау. Ьірақ оүл үлгілер тұтынушылардың өске-лең талаптарына сай болуы керек. Бұл мәселелермен айналысу және жүзеге асыру арнайы үлгі жасау үйлері-не жүктеледі. Үлгі жасау процесі екі кезеңге бөлінеді: үлгі жасаушының ойы ңағаз бетіне түсу керек; осы үлгіні материалдан жүзеге асыру керек. Үлгі жасау барысын-да жыл мезгілін және киімнің қандай жағдайда киі-летінін есепке алу керек. Жалпы алғанда сән (мода) бір-неше жыл өткен соң өзгеріп отырады. Қазіргі заманғы жастардың талап-талғамын елеп-ескере отырып, сән жаңа стильге көшіп отырады. Сән ешқашан да ескіні мүлде жоққа шығармайды. Ол бүгінгі таңда көпшілік көңілінен шықңан үлгілерді тиімді пайдалана отырып, оларды уақыт талабына сай талғаммен жетілдіре түседі. Оларды пішу және тігу аса күрделі болғандықтан, оны осы заманғы өнеркәсіп орындары ғана шығара алады. Қазіргі кезде жастар арасында сәнге (модаға) деген көзқарас өте айқын байқалады.