Зерттелушінің мотивациясы



1. Мотивацияға анықтама.
2. Мотивацияларды жіктеу.
3. Әлеуметтік мотивациялар.
4. Биологиялық мотивациялардың жалпы қасиеттері.
5. Мотивацияның теориялары.
6. Биологиялық мотивациялардың қалыптасу механизмі.
7. Мотивациялар мен эмоциялар.
8. Мотивациялар мен есте сақтау.
Мотивация биологиялык, және әлеуметтік болып бөлінеді. Түрлі сезімдерге ішкі жетекші қажеттілігін қанағаттандыру үшін талаптануы. Ми құрылымында іріктелген козудың негізінде қа-лыптасқан мотивация олардың мақсатты іздену мінезін тудырады.
Биологиялық мотивациялар (ашығу, шөлдеу, үрей, ләззат, агрессия, жыныстық, ата-аналық, жылулық т. б.) организмнің жетекші мүқтаждықтарын қанағаттандыруға бағьтталады. И. П. Павлов мотивацияның бүл тобын организмнің негізгі әуестігі деп атады. Бұлардың барлығы да туа пайда болады және тұқым қуалау негізінде қалыптасады.
Дегенмен көптеген мотивация П. А. Анохиннің системогенез ілімі бойыінша іріктеліп, дәйекті түрде әрбір жас кезеңдерінде жетіледі.
Биологиялық мотивация көбінесе, организмдегі зат алмасудың қалыпты көрсеткіштер өзгерістеріне байланысты, ішкі ортаның тікелей себептерінен туадыг (нәрлі заттардың мөлшері, осмостыік. қысым, гормондар т. б.). Осы гомеостаздық көрсеткіштердің өзгеруі салдарынан организмнің ішкі мұқтаждығы пайда болады. Сөйтіп тканьдегі және гуморальдық өзгерістер биологиялық мотивацияцың материялық түрткісі болады.
Биологиялық мотивация арнайы сыртқы түрткілердің әсерімен де туады. Қейде оны күрделі шартсыз рефлекс пен инстинктің қатарьша жатқызады. Алайда мотивацияның рефлекспен салыстырғаида салалы өзгешеліктері болады.
Адамнын, әлеуметтік дәрттері: білім алу, мамандық игеру, көркемөнер, әдебиет танымы, биологияльгқ мотивациядан ерскше, қоғамдык тәрбие арқылы қалыптасады.
Биологиялық және әлеуметтік тұрғыда жетекші мұқтаждық әр уақытта үстемдік етеді де, ал қалғандары иерархиялық тәуел-дікпен соған жапсарласады. Сондықтан мотивациялық қозудың А. А. Ухтомский ашқан доминант қүбылысымен көп ұқсастығы бар. Организмнің үстемді мұктажы туралы жүйке және гуморальдық сигналы мидың белгілі зонасына — гипоталамусқа, көк ноқат аймағына, ортаңғы мидын торлы кұрылымына бағытталатындығы аныкталды. Ми қыртысы астында мотивация орталы-ғының қозуы триггерлік (жүргізгіш) механизм аркылы пайда болады. Ол аумалы деңгейге дейін жинақталган нейрондардың белгілі серпіністерінен туады да, қашан мұқтаждық қанағатталғанша сақталады.
Мотивациялық қозу — мидың ерекше бірлестірілген жагдайы. Өнткені ол мидық іс-әрекетін қосатын орталық және аралық ми қүрылымдарынан жогары өрлейтін ықпалдың туындысы.
Мотивациялық қозудың физиологиялык ерекшеліктерін П. К. Анохин зерттеді. Адамньгн, жоғары дәрежелі мотивациясы, оның түсінігі бойынша, орталық жүйке жүйесінде бұрынғц жеке тәжірибе ескеріліп, ішкі және сыртқы әсерлер негізінде туатын қозудыц сезгіштік механизмдерінен қалыптасады.
Мотивацияның өзгешеліктері ми қыртысы мен оның астыңғы бөліктерініқ ерекше бірлестігіне байланысты болады. Өйткені мидың әртүрлі' құрылымы, олардағы күрделі химиялььқ заттар мотивация көрінісіне өзіндік үлестерін қосады.
Мотивациялық әсерленіс туатын қүрылымда гипоталамус ерекше және жетекші орын алады. Мәселен, үлкен ми сыңарлары қыртысының немесе лимбия жүйесінің әртүрлі бөлімдері бүлінсе, биологиялық мотивация көп өзгеріске үшырамайды. Ал гипоталамус орталықтары бұзылса, ол толық жойылады. Сөйтіп гипоталамустың латеральды бөлімі аштық орталығы, ал вентро-медиальды белімі тоқтық орталығы екендігі дәлелденді.
Сонымен қатар, мотивацияны реттейтін гипоталамустың өзі басқа құрылымдардың бақылауында болады. Көбінесе гипоталамустың қызметін лимбия жүйесіне жататың бадамша ядро (амигдала) ұйымдастырады және қадағалайды. Оның әрекеті сыртқы ортаның түрткілері мен мұқтаждықты қанағаттандыру жағдайына байланысты. П. В. Симоновтың айтуынша, бадамшанық негізгі әрекеті — бірінші кезектегі қанағаттандырылатын үстемді мұқтаждықты ажырату. Гипоталамус ми қыртысының маңдай белігімен тығыз байланысты.
1. Адам физиологиясы / оқулық – Сатпаева Х.К., Нілдібаева Ж.Б., Өтепбергенов А.А. – Алматы: «Білім», 2005 ж.
2. Төлеуханов С.Т. Қалыпты физиология (биологиялық жүйелердің мезгілдік құралымдар бөлімі): Оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2006 ж. – 140 бет.
3. Дюйсембин Ғ.Д., Алиакбарова З.М. Жасқа сай физиология және мектеп гигиенасы: Оқулық - Алматы: «Білім», 2003 ж. – 400 бет
4. Нұрмұхамбетұлы Е. Орысша-қазақша медициналық (физиологиялық) сөздік / ҚазММУ – Алматы: «Эверо», 2007 ж. – 904 бет.
5. Керимбеков Е.Б. Физиология атауларының орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. – Алматы: Қазақстан, 1992. – 280 бет
6. Қалыпты физиологияның лабораториялық жұмыстары / студент тер үшін. – Шымкент: Б.И., 1993. – 254 бет.

Пән: Валеология
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:   
• Зерттелушінің мотивациясы

Жоспары:
1. Мотивацияға анықтама.
2. Мотивацияларды жіктеу.
3. Әлеуметтік мотивациялар.
4. Биологиялық мотивациялардың жалпы қасиеттері.
5. Мотивацияның теориялары.
6. Биологиялық мотивациялардың қалыптасу механизмі.
7. Мотивациялар мен эмоциялар.
8. Мотивациялар мен есте сақтау.

Мотивация
Мотивация биологиялык, және әлеуметтік болып бөлінеді. Түрлі сезімдерге
ішкі жетекші қажеттілігін қанағаттандыру үшін талаптануы. Ми құрылымында
іріктелген козудың негізінде қа-лыптасқан мотивация олардың мақсатты іздену
мінезін тудырады.
Биологиялық мотивациялар (ашығу, шөлдеу, үрей, ләззат, агрессия,
жыныстық, ата-аналық, жылулық т. б.) организмнің жетекші мүқтаждықтарын
қанағаттандыруға бағьтталады. И. П. Павлов мотивацияның бүл тобын
организмнің негізгі әуестігі деп атады. Бұлардың барлығы да туа пайда
болады және тұқым қуалау негізінде қалыптасады.
Дегенмен көптеген мотивация П. А. Анохиннің системогенез ілімі бойыінша
іріктеліп, дәйекті түрде әрбір жас кезеңдерінде жетіледі.
Биологиялық мотивация көбінесе, организмдегі зат алмасудың қалыпты
көрсеткіштер өзгерістеріне байланысты, ішкі ортаның тікелей себептерінен
туадыг (нәрлі заттардың мөлшері, осмостыік. қысым, гормондар т. б.). Осы
гомеостаздық көрсеткіштердің өзгеруі салдарынан организмнің ішкі мұқтаждығы
пайда болады. Сөйтіп тканьдегі және гуморальдық өзгерістер биологиялық
мотивацияцың материялық түрткісі болады.
Биологиялық мотивация арнайы сыртқы түрткілердің әсерімен де туады.
Қейде оны күрделі шартсыз рефлекс пен инстинктің қатарьша жатқызады. Алайда
мотивацияның рефлекспен салыстырғаида салалы өзгешеліктері болады.
Адамнын, әлеуметтік дәрттері: білім алу, мамандық игеру, көркемөнер,
әдебиет танымы, биологияльгқ мотивациядан ерскше, қоғамдык тәрбие арқылы
қалыптасады.
Биологиялық және әлеуметтік тұрғыда жетекші мұқтаждық әр уақытта
үстемдік етеді де, ал қалғандары иерархиялық тәуел-дікпен соған
жапсарласады. Сондықтан мотивациялық қозудың А. А. Ухтомский ашқан доминант
қүбылысымен көп ұқсастығы бар. Организмнің үстемді мұктажы туралы жүйке
және гуморальдық сигналы мидың белгілі зонасына — гипоталамусқа, көк ноқат
аймағына, ортаңғы мидын торлы кұрылымына бағытталатындығы аныкталды. Ми
қыртысы астында мотивация орталы-ғының қозуы триггерлік (жүргізгіш)
механизм аркылы пайда болады. Ол аумалы деңгейге дейін жинақталган
нейрондардың белгілі серпіністерінен туады да, қашан мұқтаждық
қанағатталғанша сақталады.
Мотивациялық қозу — мидың ерекше бірлестірілген жагдайы. Өнткені ол
мидық іс-әрекетін қосатын орталық және аралық ми қүрылымдарынан жогары
өрлейтін ықпалдың туындысы.
Мотивациялық қозудың физиологиялык ерекшеліктерін П. К. Анохин
зерттеді. Адамньгн, жоғары дәрежелі мотивациясы, оның түсінігі бойынша,
орталық жүйке жүйесінде бұрынғц жеке тәжірибе ескеріліп, ішкі және сыртқы
әсерлер негізінде туатын қозудыц сезгіштік механизмдерінен қалыптасады.
Мотивацияның өзгешеліктері ми қыртысы мен оның астыңғы бөліктерініқ
ерекше бірлестігіне байланысты болады. Өйткені мидың әртүрлі' құрылымы,
олардағы күрделі химиялььқ заттар мотивация көрінісіне өзіндік үлестерін
қосады.
Мотивациялық әсерленіс туатын қүрылымда гипоталамус ерекше және жетекші
орын алады. Мәселен, үлкен ми сыңарлары қыртысының немесе лимбия жүйесінің
әртүрлі бөлімдері бүлінсе, биологиялық мотивация көп өзгеріске үшырамайды.
Ал гипоталамус орталықтары бұзылса, ол толық жойылады. Сөйтіп
гипоталамустың латеральды бөлімі аштық орталығы, ал вентро-медиальды белімі
тоқтық орталығы екендігі дәлелденді.
Сонымен қатар, мотивацияны реттейтін гипоталамустың өзі басқа
құрылымдардың бақылауында болады. Көбінесе гипоталамустың қызметін лимбия
жүйесіне жататың бадамша ядро (амигдала) ұйымдастырады және қадағалайды.
Оның әрекеті сыртқы ортаның түрткілері мен мұқтаждықты қанағаттандыру
жағдайына байланысты. П. В. Симоновтың айтуынша, бадамшанық негізгі әрекеті
— бірінші кезектегі қанағаттандырылатын үстемді мұқтаждықты ажырату.
Гипоталамус ми қыртысының маңдай белігімен тығыз байланысты.
Биологиялық мотивацияның шыруында, дамуында және калыптасуында
гипоталамустың пейсмейкерлік (ырғақ беруші) ролі өте зор. Гипоталамустың
мотивациялық орталықтары мидын, басқа деңгейіндегі құрылымдарын әрекеттік
тәуелділікте үстайды. Алайда организмнің тиісті мұқтаждығы негізін
қанағаттандыратын әрбір ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Психология ғылымының зерттеу әдістері
Жарнама тұтынушыларының таңдау мотивациясының психологиялық ерекшеліктері
Проективті әдістердің қолданылуы
ЭКСПЕРИМЕНТАЛДЫ ПСИХОЛОГИЯ ПӘНІНЕН ЛЕКЦИЯ ЖИНАҒЫ
Оқушыларды оқу жағдайларына бейімдеудің психологиялық - педагогикалық ерекшеліктері
Тұлғааралық қатынаc
Студентер тобындағы қарым-қатынастың тұлғалық-эмоциялық ерекшеліктерін зерттеу
Суицид және Суицидтік мінез құлықты нактылау
Басқарушының тұлғалық қасиеттерінің ұжымын психологиялық ахуалына тигізетін әсері
Колледж оқушыларын оқу жағдайларына бейімдеудің психологиялық - педагогикалық ерекшеліктері
Пәндер