Қазақстаннның дәрілік препараттар нарығының жалпы сипаттамасы
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1. Қазақстаннның дәрілік препараттар нарығының жалпы
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2. Қазақстан Республикасының фармацевтикалық нарығын
талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1. Қазақстаннның дәрілік препараттар нарығының жалпы
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2. Қазақстан Республикасының фармацевтикалық нарығын
талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Қазіргі замандағы әлемдік медицина әртүрлі дәрілік препараттардың шамамен он мыңдай түрін пайдаланады. Медициналық тәжірибеде қолданылатын маңызды препараттардың тізіміне шамамен 700 түрі кіреді. Әлемдік елдердің бірде біреуі медикаменттердің толық номенклатурасын өндіре алмайды. Әлемнің дамыған елдері маңызды дәрілердің өндірісін қамтамасыз етуге, ал тапшылықты өзара жабдықтаулармен толықтыруға тырысады. Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан Республикасының фармацевтикалық өнеркәсібі даміы жағынан артта қалды. Біздің мемлекетіміздің қажеттілігі соммасы 500 миллион АҚШ долларынан асатын медикаменттерге болып отыр. Ішкі күштер жылына қажеттіліктердің тек 6 пайызын қамтамасыз етеді. Қалғаны жақын және алыс шетелден импортталады. Осыған байланысты, бүгінгі күні республиканың денсаулық сақтау басқармасы шетелден дайын дәрәләк препараттарды сатып алу үшін қажет валюталық құралдардың бар болуына 94 пайыздан астам тәуелді.
Нарықтық экономикаға өту кезеңінде Қазақстан Республикасында қалыптасқан қаржылық тапшылық кезінде дәрілік препараттар импортына тәуелділік дәрілік қамтамасыз ету жағдайын кенет нашарлатты. ЮСАИД мәліметтері бойынша, Қазақстандағы медикаменттердің бағасы (2005 жылы) 1993 жылмен салыстырғанда 386 ретке ұлғайды. Өзіндік дамыған фармацевтикалық өндірістің болмауы нәтижесінде бұл жағдай әлеуметтік маңызы бар мәселеге айналды. Сонымен қатар, импорт бойынша дәрілік препарраттарды сатып алуды жалғастыру экономикалық мағынада мынаны білдіреді – шетелдік фармацевтикалық фирмаларды қазақстандық қаржы көздерінен қаржыландыру.
Осының барлығы фармацевтикалық нарық құрылымын зерттеудің өзектілігін және оны жетілдіру бағыттарын жасауды көрсетеді.
Қазіргі замандағы әлемдік медицина әртүрлі дәрілік препараттардың шамамен он мыңдай түрін пайдаланады. Медициналық тәжірибеде қолданылатын маңызды препараттардың тізіміне шамамен 700 түрі кіреді. Әлемдік елдердің бірде біреуі медикаменттердің толық номенклатурасын өндіре алмайды. Әлемнің дамыған елдері маңызды дәрілердің өндірісін қамтамасыз етуге, ал тапшылықты өзара жабдықтаулармен толықтыруға тырысады. Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан Республикасының фармацевтикалық өнеркәсібі даміы жағынан артта қалды. Біздің мемлекетіміздің қажеттілігі соммасы 500 миллион АҚШ долларынан асатын медикаменттерге болып отыр. Ішкі күштер жылына қажеттіліктердің тек 6 пайызын қамтамасыз етеді. Қалғаны жақын және алыс шетелден импортталады. Осыған байланысты, бүгінгі күні республиканың денсаулық сақтау басқармасы шетелден дайын дәрәләк препараттарды сатып алу үшін қажет валюталық құралдардың бар болуына 94 пайыздан астам тәуелді.
Нарықтық экономикаға өту кезеңінде Қазақстан Республикасында қалыптасқан қаржылық тапшылық кезінде дәрілік препараттар импортына тәуелділік дәрілік қамтамасыз ету жағдайын кенет нашарлатты. ЮСАИД мәліметтері бойынша, Қазақстандағы медикаменттердің бағасы (2005 жылы) 1993 жылмен салыстырғанда 386 ретке ұлғайды. Өзіндік дамыған фармацевтикалық өндірістің болмауы нәтижесінде бұл жағдай әлеуметтік маңызы бар мәселеге айналды. Сонымен қатар, импорт бойынша дәрілік препарраттарды сатып алуды жалғастыру экономикалық мағынада мынаны білдіреді – шетелдік фармацевтикалық фирмаларды қазақстандық қаржы көздерінен қаржыландыру.
Осының барлығы фармацевтикалық нарық құрылымын зерттеудің өзектілігін және оны жетілдіру бағыттарын жасауды көрсетеді.
Мазмұны
Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...
1. Қазақстаннның дәрілік препараттар нарығының жалпы
сипаттамасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
2. Қазақстан Республикасының фармацевтикалық нарығын
талдау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ...
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... .
Кіріспе
Қазіргі замандағы әлемдік медицина әртүрлі дәрілік препараттардың
шамамен он мыңдай түрін пайдаланады. Медициналық тәжірибеде қолданылатын
маңызды препараттардың тізіміне шамамен 700 түрі кіреді. Әлемдік елдердің
бірде біреуі медикаменттердің толық номенклатурасын өндіре алмайды. Әлемнің
дамыған елдері маңызды дәрілердің өндірісін қамтамасыз етуге, ал тапшылықты
өзара жабдықтаулармен толықтыруға тырысады. Тәуелсіздік алғаннан кейін
Қазақстан Республикасының фармацевтикалық өнеркәсібі даміы жағынан артта
қалды. Біздің мемлекетіміздің қажеттілігі соммасы 500 миллион АҚШ
долларынан асатын медикаменттерге болып отыр. Ішкі күштер жылына
қажеттіліктердің тек 6 пайызын қамтамасыз етеді. Қалғаны жақын және алыс
шетелден импортталады. Осыған байланысты, бүгінгі күні республиканың
денсаулық сақтау басқармасы шетелден дайын дәрәләк препараттарды сатып алу
үшін қажет валюталық құралдардың бар болуына 94 пайыздан астам тәуелді.
Нарықтық экономикаға өту кезеңінде Қазақстан Республикасында
қалыптасқан қаржылық тапшылық кезінде дәрілік препараттар импортына
тәуелділік дәрілік қамтамасыз ету жағдайын кенет нашарлатты. ЮСАИД
мәліметтері бойынша, Қазақстандағы медикаменттердің бағасы (2005 жылы) 1993
жылмен салыстырғанда 386 ретке ұлғайды. Өзіндік дамыған фармацевтикалық
өндірістің болмауы нәтижесінде бұл жағдай әлеуметтік маңызы бар мәселеге
айналды. Сонымен қатар, импорт бойынша дәрілік препарраттарды сатып алуды
жалғастыру экономикалық мағынада мынаны білдіреді – шетелдік
фармацевтикалық фирмаларды қазақстандық қаржы көздерінен қаржыландыру.
Осының барлығы фармацевтикалық нарық құрылымын зерттеудің өзектілігін
және оны жетілдіру бағыттарын жасауды көрсетеді.
1. Қазақстанның дәрілік препараттар нарығының жалпы сипаттамасы.
Халық пен Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау мекемелерін
дәрілік препараттармен және арнаулы медициналық бұйымдармен қамтамасыз ету
маңызды әлеуметтік мәні бар проблемалардың қатарына жатады. Халықтың ауру –
сырқауының жалпы жоғары деңгейі салдарынан медикаменттерді тұтынудың ұлғаюы
сипат алады. Осыған байланысты дәрілік препараттарға сұраныс анықталады.
Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында 6,5 мың фармацевтикалық қызметтің
объектілері әрекет етеді. Олардың ішінде 2 % өнеркәсіптік өндірістер, 8 %
дәріханалық қоймалар, 90 % дәріханалық ұйымдардың тармақталған жемісі. ҚР
дәріханалық ұйымдардың 98 % жеке меншікте, 3 % мемлекеттік меншікте болып
отыр.
ҚР фармацевтикалық өнеркәсібінің тұрақты даму тенденциясы бар. Егер
1997 жылы соммасы 9 миллион АҚШ долларын құрайтын дәрілік препараттар
шығарылса, 1998 жылы – 10 миллион доллар, ал 1999 жылы - 11,5 миллион АҚШ
доллары. 1997 жылы дәрілік препараттардың 132 түрі өндірілді, ал 2003 жылы
бұл көрсеткіш 30-40 % өсіп, 700 түрді құрады.
Отандық өндіріс галендік препараттарды, дәрілік өсімдік шиқізатты,
антибиотиктерді, акциналарды, сарысуларды, рентген құрал – жабдықтарын,
таңу материалдарын өндіретін 90 кәсіпорындармен көрсетілген. Олардың ішінен
51 кәсіпорын Алматы қаласында қызмет етеді. Осы кәсіпорындардың тек
алтауында ғана өмірлік маңызы бар дәрілік заттардың 64 түрі шығарылды.
ҚР фармацевтикалық және медициналық өнеркәсібінің ірі кәсіпорындары
мыналар болып табылады:
1. Химфарм ААҚ (Шымкент қаласы) дәрілік препараттарды жасау мен
ендіруге, ампулдық, дәрілік түрлерді антибиотиктерді өндіруге
маманданған. Бұл республикада наркотиктік препараттар (прамедал,
морфин, эфедрин) мен этил спиртінің үлкен көлемдерін өндіретін жалғыз
өндіруші.
2. Алматы фармацевтикалық фабрикасы АҚ (Алматы қаласы) тұңбалардың,
эликсирлердің, тамшылардың, экстрактрадың, майлардың, линименттердің
ірі өндірушісі.
3. Береке АҚ (Орал қаласы) флакондардағы залалсыздандырылған
ерітінділердің өндірушісі.
Дәрілік препараттарды өндіретін шетел үлесі бар кәсіпорындар:
1. Қазақ Аджанта фарма ЛТД ЖШС (қазақстан – үнді кәсіпорны).
2. Ақсу – Дзен ЖШС БК (қазақстан – корей кәсіпорны).
3. Глобал фарм ЖШС БК (қазақстан – корей кәсіпорны).
4. Экофарм ЖШС БК (қазақстан – бельгиялық кәсіпорны).
Бүгінгі күні біздің республикамыздың нарығы дөрілік препараттармен
қамтылған. Біздің республикамыздың дәрілік нарығының қанығуы тіркелген
позициялар саны бойынша Ресей мен Украинадағыдан анағұрлым жоғары және
герман нарығын қанығуына жақын.
2002 жылдан бастап республикада Дәрілік препараттардың мемлекеттік
реестры деген электронды анықтамалық шығып жатыр. Көп жылдар бойы осында
өмірлік маңызы бар дәрілік препараттар жетіспей жүр.
Қазақстанның фармацевтикалық нарығының сиымдылығы әртүрлі ақпарат
көздерінің мәліметтері бойынша 150-300 миллион АҚШ долларын құрайды.
Бүгінгі күні Қазақстанда 7000 астам дәрілік препараттар тіркелген.
Дәрілік тәуелсіздік мәселесінің тиісті шешімі – мемлекеттік дәрілік
саясаттың басымдылығы – отандық зерттемелерді мемлекеттік қолдау кезінде
және сапалы бәсекеге қабілетті дәрілік препараттарды өндіргенде ғана мүмкін
болады.
2. Қазақстан республикасының фармацевтикалық нарығын талдау.
Қазақстанда дәрілік препараттарды өндірумен айналысатын 100-ге тарта
кәсіпорын тіркелді. 2005 жылы жалпы соммасы 3,16 миллион теңгені құрайтын
медициналық препараттар өндірілді, бұл 2004 жылмен салыстырғанда 110 %-ке
жоғары. Айта кететін жайт, 2005 жылы медициналық препараттардың экспорты
305,8 милиион теңгені құрады.
Қазақстан Республикасын медициналық препараттармен негізгі
жабдықтаушылар препараттарды әкелу көлемінің қысқару ретімен келесі кестеде
көрсетілген:
Кесте 1 - ҚР медициналық препараттармен негізгі жабдықтаушылар.
Бағасына байланысты Санына байланысты
1.Ресей 1. Ресей
2.Германия 2. Үндістан
3.Үндістан 3. Беларусь
4.Венгрия 4. Литва
5.Словения 5. Германия
6.Франция 6. Польша
7.Польша 7. Франция
8.Литва 8. Венгрия
9.Болгария 9. Швейцария
2005 жылы импорт көлемі 26 милииард теңгені (186,6 миллион АҚШ
долларын) құрады, 2004 жылмен салыстырғанда 26 % өскенін білдіреді.
Берілген мәлімметтер бойынша ішкі күштер нарық қажеттіліктерінің 11%
қанағаттандырады (сурет 1).
Бірақ орташа қазақстандық тұтынушының дәрілік препараттарды сатып
алудың нақты көлемдері дамыған елдердегі (АҚШ, Батыс Еуропа) медициналық
препараттарды тұтынумен салыстырғанда бірнеше рет (шамамен 10 рет) төмен.
Бұл өмір сүру деңгейі деген факторға байланысты.
Сурет 1 – дәрілік препараттарда ішкі қажеттіліктердің қанағаттану құрылысы.
Дәрілік препараттарды таңдағанда тұтынушылар мыналарды басшылыққа
алады:
• Өзіндік тәжірибесі. Тұтынушылардың негізгі бөлігі өзін нашар
сезінген кезде дәрігерге бармай, тексеруден өткен дәрілік
препараттарды қолданады. Бұл ОРЗ мен ОРВ – ді емдеуге арналған
халық арасында кең тараған дәрілерге қатысты.
• Дәрігер кеңесі. Негізінен дәрігерге екі жағдайда: қатты қысқан
кезде немесе бұндай бұрын болмаған кезде барады.
• Таңыс адамдардың кеңесі. Таңыстардың кеңесіне негізінен аурулардың
алдын алу кезінде жүгінеді.
• Жарнама. Көптеген адамдар дәрілерді сатып алғанда жарнамаға
сұйенетінін мойындамайды. Сонымен бірге, кейбіреулері жарнаманы
естіген кезде көбінесе жарнамаланған дәрілік препаратқа сапалы зат
ретінде сенім білдіретінін айтады.
• Фармацевтердің кеңестері. Адамдардың көпшілігі алдымен дәрігерге
бармай, дәріханаға барып, сол жерде кеңес сұрайды.
Бұл жағдай келесі суретте көрсетілген:
Сурет 2 – Дәрілерді таңдау қалай жүзеге асырылады.
Қазақстандағы нарықтық қарым – қатынастардың дамуымен байланысты
тауарлардың әртүрлінгінің өсуі тек қана азық – түлік тағамдарының нарығына
ғана емес, сондай-ақ дәрілік препараттар нарығына да үлкен әсерін тигізді.
Қазіргі уақытта дәрілік препараттар нарығында әлемдік фармацевтикалық
нарықтың барлық танымал өндірушілеріұсынылған. Бұл жағдай тұтынушыға өзіне
негұрлым ыңғайлы және тиімді дәріні таңдауға мүмкіндік береді.
Қазақстандағы дәрілік препараттар нарығын қарастыралық TNS Gallup Media
Asia кампаниясының Қазақстаннның он бір ірі қалаларында жүргізген пікір –
сұрауларының нәтижелері Қазақстанда дәрілік препараттарды бүкіл халықтың 80
пайызы пайдаланатынын көрсетті.
Халық арасында неғұрлым кең тараған дәрілік препараттар болып бас
ауруына қарсы дәрілер және ауырмайтын етуге (жансыздандыруға) бағытталған
дәрілер саналады. Осындай препараттарды дәрілік препараттарды алатын
түтынушылардың 72,5 пайызы сатып алады. Екінші орында – суық тию мен
тұмауға қарсы дәрілерді тұтынушылардың 54,3 пайызы сатып алады. Ал үшінші
орында – тұтынушылардың 40,7 пайызы сатып алатын жөтелге қарсы дәрілер
тұрады (кесте 2).
Кесте 2 – Жарты жыл бойынша дәрілер мен медициналық препараттарды сатып
алу.
Дәрілер медициналық препараттар %
Бас ауруына қарсы дәрілер және басқа да ауырмайтындай етуге 72,5
көмектесетін препараттар
Суық тию мен тұмауға қарсы дәрілер 54,3
Жөтелге қарсы дәрілер 40,7
Антибиотиктер 32,1
Байлайтын (таңатын) материал 30,4
Тұмауды (насморк) емдеуге арналған препараттар 30,4
Дәрілік шөптер мен терімдер 28,7
Тамақ ауруына қарсы препараттар 23,9
Балаларға арналған қызуды төмендететін препараттар 23,2
Дәрумендер 22,6
Дәрілік препараттарды тұтынушылар осы заттарды көбінесе дәріханада
алуды ұнатады, дәрілерді сатып алудың осы орнын респонденттердің 96,2
пайызы көрсетті. Тек қана тұтынушылардың 6,9 пайызы дәрілік препараттарды
дәріханалық дүнгіршектерде де ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...
1. Қазақстаннның дәрілік препараттар нарығының жалпы
сипаттамасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ...
2. Қазақстан Республикасының фармацевтикалық нарығын
талдау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ...
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... .
Кіріспе
Қазіргі замандағы әлемдік медицина әртүрлі дәрілік препараттардың
шамамен он мыңдай түрін пайдаланады. Медициналық тәжірибеде қолданылатын
маңызды препараттардың тізіміне шамамен 700 түрі кіреді. Әлемдік елдердің
бірде біреуі медикаменттердің толық номенклатурасын өндіре алмайды. Әлемнің
дамыған елдері маңызды дәрілердің өндірісін қамтамасыз етуге, ал тапшылықты
өзара жабдықтаулармен толықтыруға тырысады. Тәуелсіздік алғаннан кейін
Қазақстан Республикасының фармацевтикалық өнеркәсібі даміы жағынан артта
қалды. Біздің мемлекетіміздің қажеттілігі соммасы 500 миллион АҚШ
долларынан асатын медикаменттерге болып отыр. Ішкі күштер жылына
қажеттіліктердің тек 6 пайызын қамтамасыз етеді. Қалғаны жақын және алыс
шетелден импортталады. Осыған байланысты, бүгінгі күні республиканың
денсаулық сақтау басқармасы шетелден дайын дәрәләк препараттарды сатып алу
үшін қажет валюталық құралдардың бар болуына 94 пайыздан астам тәуелді.
Нарықтық экономикаға өту кезеңінде Қазақстан Республикасында
қалыптасқан қаржылық тапшылық кезінде дәрілік препараттар импортына
тәуелділік дәрілік қамтамасыз ету жағдайын кенет нашарлатты. ЮСАИД
мәліметтері бойынша, Қазақстандағы медикаменттердің бағасы (2005 жылы) 1993
жылмен салыстырғанда 386 ретке ұлғайды. Өзіндік дамыған фармацевтикалық
өндірістің болмауы нәтижесінде бұл жағдай әлеуметтік маңызы бар мәселеге
айналды. Сонымен қатар, импорт бойынша дәрілік препарраттарды сатып алуды
жалғастыру экономикалық мағынада мынаны білдіреді – шетелдік
фармацевтикалық фирмаларды қазақстандық қаржы көздерінен қаржыландыру.
Осының барлығы фармацевтикалық нарық құрылымын зерттеудің өзектілігін
және оны жетілдіру бағыттарын жасауды көрсетеді.
1. Қазақстанның дәрілік препараттар нарығының жалпы сипаттамасы.
Халық пен Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау мекемелерін
дәрілік препараттармен және арнаулы медициналық бұйымдармен қамтамасыз ету
маңызды әлеуметтік мәні бар проблемалардың қатарына жатады. Халықтың ауру –
сырқауының жалпы жоғары деңгейі салдарынан медикаменттерді тұтынудың ұлғаюы
сипат алады. Осыған байланысты дәрілік препараттарға сұраныс анықталады.
Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында 6,5 мың фармацевтикалық қызметтің
объектілері әрекет етеді. Олардың ішінде 2 % өнеркәсіптік өндірістер, 8 %
дәріханалық қоймалар, 90 % дәріханалық ұйымдардың тармақталған жемісі. ҚР
дәріханалық ұйымдардың 98 % жеке меншікте, 3 % мемлекеттік меншікте болып
отыр.
ҚР фармацевтикалық өнеркәсібінің тұрақты даму тенденциясы бар. Егер
1997 жылы соммасы 9 миллион АҚШ долларын құрайтын дәрілік препараттар
шығарылса, 1998 жылы – 10 миллион доллар, ал 1999 жылы - 11,5 миллион АҚШ
доллары. 1997 жылы дәрілік препараттардың 132 түрі өндірілді, ал 2003 жылы
бұл көрсеткіш 30-40 % өсіп, 700 түрді құрады.
Отандық өндіріс галендік препараттарды, дәрілік өсімдік шиқізатты,
антибиотиктерді, акциналарды, сарысуларды, рентген құрал – жабдықтарын,
таңу материалдарын өндіретін 90 кәсіпорындармен көрсетілген. Олардың ішінен
51 кәсіпорын Алматы қаласында қызмет етеді. Осы кәсіпорындардың тек
алтауында ғана өмірлік маңызы бар дәрілік заттардың 64 түрі шығарылды.
ҚР фармацевтикалық және медициналық өнеркәсібінің ірі кәсіпорындары
мыналар болып табылады:
1. Химфарм ААҚ (Шымкент қаласы) дәрілік препараттарды жасау мен
ендіруге, ампулдық, дәрілік түрлерді антибиотиктерді өндіруге
маманданған. Бұл республикада наркотиктік препараттар (прамедал,
морфин, эфедрин) мен этил спиртінің үлкен көлемдерін өндіретін жалғыз
өндіруші.
2. Алматы фармацевтикалық фабрикасы АҚ (Алматы қаласы) тұңбалардың,
эликсирлердің, тамшылардың, экстрактрадың, майлардың, линименттердің
ірі өндірушісі.
3. Береке АҚ (Орал қаласы) флакондардағы залалсыздандырылған
ерітінділердің өндірушісі.
Дәрілік препараттарды өндіретін шетел үлесі бар кәсіпорындар:
1. Қазақ Аджанта фарма ЛТД ЖШС (қазақстан – үнді кәсіпорны).
2. Ақсу – Дзен ЖШС БК (қазақстан – корей кәсіпорны).
3. Глобал фарм ЖШС БК (қазақстан – корей кәсіпорны).
4. Экофарм ЖШС БК (қазақстан – бельгиялық кәсіпорны).
Бүгінгі күні біздің республикамыздың нарығы дөрілік препараттармен
қамтылған. Біздің республикамыздың дәрілік нарығының қанығуы тіркелген
позициялар саны бойынша Ресей мен Украинадағыдан анағұрлым жоғары және
герман нарығын қанығуына жақын.
2002 жылдан бастап республикада Дәрілік препараттардың мемлекеттік
реестры деген электронды анықтамалық шығып жатыр. Көп жылдар бойы осында
өмірлік маңызы бар дәрілік препараттар жетіспей жүр.
Қазақстанның фармацевтикалық нарығының сиымдылығы әртүрлі ақпарат
көздерінің мәліметтері бойынша 150-300 миллион АҚШ долларын құрайды.
Бүгінгі күні Қазақстанда 7000 астам дәрілік препараттар тіркелген.
Дәрілік тәуелсіздік мәселесінің тиісті шешімі – мемлекеттік дәрілік
саясаттың басымдылығы – отандық зерттемелерді мемлекеттік қолдау кезінде
және сапалы бәсекеге қабілетті дәрілік препараттарды өндіргенде ғана мүмкін
болады.
2. Қазақстан республикасының фармацевтикалық нарығын талдау.
Қазақстанда дәрілік препараттарды өндірумен айналысатын 100-ге тарта
кәсіпорын тіркелді. 2005 жылы жалпы соммасы 3,16 миллион теңгені құрайтын
медициналық препараттар өндірілді, бұл 2004 жылмен салыстырғанда 110 %-ке
жоғары. Айта кететін жайт, 2005 жылы медициналық препараттардың экспорты
305,8 милиион теңгені құрады.
Қазақстан Республикасын медициналық препараттармен негізгі
жабдықтаушылар препараттарды әкелу көлемінің қысқару ретімен келесі кестеде
көрсетілген:
Кесте 1 - ҚР медициналық препараттармен негізгі жабдықтаушылар.
Бағасына байланысты Санына байланысты
1.Ресей 1. Ресей
2.Германия 2. Үндістан
3.Үндістан 3. Беларусь
4.Венгрия 4. Литва
5.Словения 5. Германия
6.Франция 6. Польша
7.Польша 7. Франция
8.Литва 8. Венгрия
9.Болгария 9. Швейцария
2005 жылы импорт көлемі 26 милииард теңгені (186,6 миллион АҚШ
долларын) құрады, 2004 жылмен салыстырғанда 26 % өскенін білдіреді.
Берілген мәлімметтер бойынша ішкі күштер нарық қажеттіліктерінің 11%
қанағаттандырады (сурет 1).
Бірақ орташа қазақстандық тұтынушының дәрілік препараттарды сатып
алудың нақты көлемдері дамыған елдердегі (АҚШ, Батыс Еуропа) медициналық
препараттарды тұтынумен салыстырғанда бірнеше рет (шамамен 10 рет) төмен.
Бұл өмір сүру деңгейі деген факторға байланысты.
Сурет 1 – дәрілік препараттарда ішкі қажеттіліктердің қанағаттану құрылысы.
Дәрілік препараттарды таңдағанда тұтынушылар мыналарды басшылыққа
алады:
• Өзіндік тәжірибесі. Тұтынушылардың негізгі бөлігі өзін нашар
сезінген кезде дәрігерге бармай, тексеруден өткен дәрілік
препараттарды қолданады. Бұл ОРЗ мен ОРВ – ді емдеуге арналған
халық арасында кең тараған дәрілерге қатысты.
• Дәрігер кеңесі. Негізінен дәрігерге екі жағдайда: қатты қысқан
кезде немесе бұндай бұрын болмаған кезде барады.
• Таңыс адамдардың кеңесі. Таңыстардың кеңесіне негізінен аурулардың
алдын алу кезінде жүгінеді.
• Жарнама. Көптеген адамдар дәрілерді сатып алғанда жарнамаға
сұйенетінін мойындамайды. Сонымен бірге, кейбіреулері жарнаманы
естіген кезде көбінесе жарнамаланған дәрілік препаратқа сапалы зат
ретінде сенім білдіретінін айтады.
• Фармацевтердің кеңестері. Адамдардың көпшілігі алдымен дәрігерге
бармай, дәріханаға барып, сол жерде кеңес сұрайды.
Бұл жағдай келесі суретте көрсетілген:
Сурет 2 – Дәрілерді таңдау қалай жүзеге асырылады.
Қазақстандағы нарықтық қарым – қатынастардың дамуымен байланысты
тауарлардың әртүрлінгінің өсуі тек қана азық – түлік тағамдарының нарығына
ғана емес, сондай-ақ дәрілік препараттар нарығына да үлкен әсерін тигізді.
Қазіргі уақытта дәрілік препараттар нарығында әлемдік фармацевтикалық
нарықтың барлық танымал өндірушілеріұсынылған. Бұл жағдай тұтынушыға өзіне
негұрлым ыңғайлы және тиімді дәріні таңдауға мүмкіндік береді.
Қазақстандағы дәрілік препараттар нарығын қарастыралық TNS Gallup Media
Asia кампаниясының Қазақстаннның он бір ірі қалаларында жүргізген пікір –
сұрауларының нәтижелері Қазақстанда дәрілік препараттарды бүкіл халықтың 80
пайызы пайдаланатынын көрсетті.
Халық арасында неғұрлым кең тараған дәрілік препараттар болып бас
ауруына қарсы дәрілер және ауырмайтын етуге (жансыздандыруға) бағытталған
дәрілер саналады. Осындай препараттарды дәрілік препараттарды алатын
түтынушылардың 72,5 пайызы сатып алады. Екінші орында – суық тию мен
тұмауға қарсы дәрілерді тұтынушылардың 54,3 пайызы сатып алады. Ал үшінші
орында – тұтынушылардың 40,7 пайызы сатып алатын жөтелге қарсы дәрілер
тұрады (кесте 2).
Кесте 2 – Жарты жыл бойынша дәрілер мен медициналық препараттарды сатып
алу.
Дәрілер медициналық препараттар %
Бас ауруына қарсы дәрілер және басқа да ауырмайтындай етуге 72,5
көмектесетін препараттар
Суық тию мен тұмауға қарсы дәрілер 54,3
Жөтелге қарсы дәрілер 40,7
Антибиотиктер 32,1
Байлайтын (таңатын) материал 30,4
Тұмауды (насморк) емдеуге арналған препараттар 30,4
Дәрілік шөптер мен терімдер 28,7
Тамақ ауруына қарсы препараттар 23,9
Балаларға арналған қызуды төмендететін препараттар 23,2
Дәрумендер 22,6
Дәрілік препараттарды тұтынушылар осы заттарды көбінесе дәріханада
алуды ұнатады, дәрілерді сатып алудың осы орнын респонденттердің 96,2
пайызы көрсетті. Тек қана тұтынушылардың 6,9 пайызы дәрілік препараттарды
дәріханалық дүнгіршектерде де ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz