Жыр жампозы

Қашанда халық арасынан өнерімен елді сүйсіндірген адамдар шығып отырған. Олар елді қиын-қыстау шағында қиыншылықтан шығуға қол ұшын берумен қатар, рухани тірегі бола білді. Ел мақтанышына айналып отырды.
Қазақ халқы өнерге, өнер адамдарына кенде болмаған. Тарих түкпіріне көз салсақ көне әдебиет өкілдері, жыраулар қазақтың бай ауыз әдебиеті мен халықтық поэзияның пайда болуына, қалыптасуына, біздің заманымызға жетуіне мұрындық болып келді. Соның бірі және бірегейі - бүгінгі күні 160 жылдығын тойлап отырған жерлесіміз, мақтанышымыз әйгілі Жамбыл ақын.
Жамбылдың кіндік қаны тамған, балалық шағы өткен жері көне Әулиеата өңірі әрдайым Жамбыл есімін мақтан тұтады. Жастайынан кедейліктің құрсауында жүріп, оның ащы дәмін молынан татса да тәңірі сыйлаған ақындық дарынының арқасында ел еркесіне айнала білді. Айтыс өнерінің падишасы Сүйінбай ақынның батасы Жамбыл үшін шыбыққа тамған тамшыдай нәр бергені анық. Сондықтан Жамбыл әр өнер сайысында:

Менің пірім Сүйінбай,
Сөз сөйлемен сиынбай,

– деп өзінің рухани тірек көзін жасырмай айтып келді.
Жамбыл екі ғасырдың басын бір ортаға қиыстырып ұстаған ақын. Сондықтан оның творчествосынан 19-20 ғасырдағы қазақ халқының тұрмыс-тіршілігін, тынысын, заман шындығын анық байқаймыз.
Жамбылдың өмірі, шығармашылық жолы әр жылдары әдебиеттану ғылымының басты объектілерінің бірі болып келді. Белгілі әдебиетші ғалымдар М.Әуезов, Қ.Жұмалиев, С.Мұқанов, С.Садырбаев, М.Жолдасбеков және т.б. ғалымдар Жамбылдың поэзиясына жан-жақты талдау жасай келе, қазақ халық поэзиясына қосқан үлесіне әділ баға берді.
Жамбылдың поэзиясы оның көзі тірісінде-ақ қазақ шекарасынан асып, бүкіл әлемге қазақ деген елдің бар екендігін паш еткен поэзия болды. Әйгілі ақынның 75 жылдығына орай француз халқының классигі Ромен Ролланның «Батыстағы Альпі тауларының жүрегінен қазақ далаларының жүрегіне – қазақ халқымен осы заманғы адамзаттың жыршысы Жамбылға туысқандық сәлем!» деп үн қатуы тек Жамбылға ғана емес, қазақ поэзиясына сүйсінуден туғандығын айта кеткен жөн.
Жамбылдың осындай биік дәрәжеге көтерілуіне басты себеп неде деген сұраққа жауап табудың өзі қиын. Әйткенмен ақынның ақындығы оның турашылдығында, халықтығында дегеніміз дұрыс шығар. Жамбыл әруақта өзін қадір тұтқан сүйікті халқының ортасында болды. Соның сойылын соғып, жыртысын жыртты. Ел әкімдеріне жағынып, тамақ асыраған емес. Дүние жолын қуып, байлық та жиған жоқ. Мәселен 1913 жылы Романовтар әулетінің 300 жылдық мерейтойына орай Верный қаласында ұйымдастырылған мерекеде жағымпаз әкім-қаралардың әрекетін көріп жиіркенеді.