Әлеуметтану пәнінен дәрістер жинағы

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 91 бет
Таңдаулыға:

ЛЕКЦИЯ САБАҚТАРЫ

Лекция №1

Тақырыбы: Кіріспе.

(1 сағат)

Жоспары:

1. Әлеуметтік білім жүйесіндегі әлеуметтанудың орны, әлеуметтанудың обьектісі мен пәні

2. Әлеуметтанудың басқа әлеуметтік ғылымдармен байланысы

3. Әлеуметтанудың қызметтері

Лекцияның мақсаты:

Әлеуметтанулық білім жүйесіндегі әлеуметтанудың статусын, әлеуметтанудың әлеуметтік - гуманитарлық ғылымдар жүйесіндегі орнын, әлеуметтанудың обьектісі мен пәнін, әлеуметтанудын басқа әлеуметтік ғылымдармен байланысын және әлеуметтанудың қызметтері туралы түсінік беру.

Лекция мәтіні:

1 . Әлеуметтік білім жүйесіндегі әлеуметтанудың орны, әлеуметтанудың обьектісі мен пәні. Бұл ғылымның « социология » деген атауы латын, грек сөздерінен құралған: « societas » - латын тілінде қоғам, « logos » грекше ілім, ұғым деген сөз, демек, социология қоғам туралы ілім деген сөз. Бірақ қоғам басқа да ғылымдардың зерттеу обьектісі болып табылады. Сондықтан социология - қоғам туралы ғылыми деумен шектелсек, бұл ғылымның өзіне тән обьектісі мен пәнін ашып бере алмайды.

« Социология » термині көп жағдайда шегіне жеткен кең мағынада, барлық қоғамдық ғылымдарды қамтитын мағынада қолданылады. Бұл жағдайда ол бүкіл қоғамтанудың баламасы, синонимі болып көрінеді. Ал ғылыми тұрғыдан алғанда, социологияны тар мағынасында қарағанда, ол қоғамтанудың жеке бір ерекше саласы болып шығады.

Социологияның басқа қоғамдық ғылымдар арасында өз алдына бөлек ғылым екені мынадан да көрінеді. Социология қоғамды, оның өмір сүруі мен дамуын әлеуметтік құбылыстар, процестер мен қатынастар тұрғысынан қарастырады. Оның зерттеу обьектісі - социум деп аталатын әлеуметтік шындық.

« Қоғам » деген термин социологияда адамдар арасында болып жататын алуан түрлі қарым - қатынастардың күрделі жиынтығын білдіреді. Сондықтан, жалпы алғанда қоғам барлық қоғамдық ғылымдардың зерттеу обьектісі бола отырып, сонымен қатар әрбір ғылым өзінің ерекше зерттеу обьектісін бөліп алады, Эконоика ғылымдарының обьектісі - өндіріс, өндірістік қатынастар, тұтыну мәселелері. Экономика саласымен салыстырғанда, саясаттанудың өз ерекшелігі бар. Саясаттану саяси билік жүргізу мәселерімен тікелей байланысты. Бұл политологияның, саяси ғылымдардың обьектісі. Қоғамның рухани өмірін, яғни рухани байлықты өндіру, тарату ісімен, адамдардың рухани қажеттерін өтеудің жолдарын, түрлері мен әдістерін зерттейтін мәдиниеттану, педагогика, психология сияқты бірқатар ғылымдар бар. Міне бұдан көптеген қоғамдық ғылымдардың зерттейтін обьектісі - тұтас қоғам емес, оның белгілі бір саласы ғана екенін түсіну қиын емес.

Демек, социология қоғамды тұтас қарастырмайды, тек сол қоғамның әлеуметтік өмірін ғана зерттейді. Атап айтқанда, адамдардың айтарлықтай кең қауымдастықтары арасындағы ( таптар, халықтар және басқа әлуметтік топтар, ұлттар, ұйымдар т. б. ) және осы қауымдастықтардын өкілі ретінде көзге түсетін жеке адамдар арасындағы әлеуметтік қатынастарды қарастырады. Осы қатынастардың субьектілерінің ерекшеліктеріне сәйкес әлеуметтік қатынастар әлеуметтік топтар ( топтар мен әлеуметтік таптар ), әлеуметтік - демографиялық ( ерлер, әйелдер, балалар, жастар, зейнеткерлер, жанұя мүшелері ), әлеуметтік - территориялық ( қала, село тұрғындары ), әлеуметтік - этникалық ( ұлттық, халықтық, этнографиялық топтар ), әлеуметтік - кәсіптік ( еңбек коллективтері, кәсіптік бірлестіктер ), жеке адамдар арасындағы қатынастар болып бөлінеді. Сонымен, әлеуметтік өмірдің өзегі - адамдардың және олардың бірлестіктерінің іс - әрекеттері, өзара байланыстары. Осыған сәйкес социология адамдардың өзара қарым - қатынасында білдіретін мінез - құлқы жайлы ғылым деуге де болады. Социология, егер қарапайым тұрғыда айтатын болсақ, адамдарды зерттейтін әдістердің бір түрі болып табылады. Социологтар адамдар неге белгілі бір жағдайда осылай іс - әрекет етеді, неге олар бірігіп топты құрайды, соғыстарға атанады, бір нәрсеге сиынады, үйленеді, дауыс береді, т. с. с. адамдардың бір - бірімен қарым қатынасқа түскен кездегі барлық іс - қимыл әркеттерін анықтауға тырысады. Қысқаша айтқанда, социология қоғам мен әлеуметтік қарым - қатынастарды ғылыми оқып - үйрену, зерттеу болып табылады.

2. Әлеуметтанудың басқа әлеуметтік ғылымдармен байланысы. Социология жеке дара дамымайды, басқа қоғамдық ғылымдармен үздіксіз байланыста дамып отырады. Социологияның осы байланысын түсіну үшін, оның әлеуметтік философиямен, тарихпен, саясаттанумен, экономикалық ғылымдармен арақатынасын қысқаша қарастырайық.

Социология мен әлеуметтік философияның байланысын анықтайтын мәселе - екеуі де қоғамды жүйелі де тұтас әлеуметтік организм ретінде қарастырады. Бірақ әлеуметтік философия қоғамды бүкіл дүниеғаламның ерекше, құрамдас бөлігі ретінде қарастырып, оны жалпы философиялық ұғымдардың, категориялар мен заңдардың көмегімен түсіндіреді. Әлеуметтік философияның заңдарының нақты мысалдарының бірі - қоғамдық болмыс пен қоғамдық сапаның арақатынасы жайлы заң, қоғамның өздігінше дамуының қайнар көздерін сипаттайтын заңдар. Жалпы философиялық заңдар қамти бермейтін қоғамның өзіне тән ерекше әлеуметтік көріністері, әртүрлі салалары, сипаттамалары бар. Бұл социологияның үлесіне тиеді. Сонымен, әлеуметтік философия социологияның жалпы теориялық және методология негізі болып табылады.

Социология мен тарих қоғамды зерттегенде тарихи процестің субьективтік, іс - әрекеттік жағына көңіл бөледі. Бірақ бұл ғылымдардың арасында елеулі айырмашылықтар да бар. Бұл ғылымдардың арақатынасы - теория мен тарихтың, қоғамдық дамуың теориясы мен тарихының арақатынасы. Социология жалпы қорытындылар жасаумен шұғылданса, ал тарих жеке уақиғаларға бой ұрады, тарихи оқиғалардың нақты хроникалық желісінен, өзіндік қайталанбайтын нақтылығынан қол үзбейді. Социология теориялық ғылым ретінде өткендегі мен қазіргі жағдайдағы әлеуметтік тәжірбиені қорытып, әлеуметтік құбылыстар мен процестерді қайталанатын заңды да мәнді жақтарын іріктеп алады.

Сонымен әлеуметтік философиямен бірге социология да тарих ғылымы үшін жалпы теориялық және методологиялық негіз болып табылады.

Социология мен саясаттану тығыз байланысты. Өйткені әлеуметтік қауымдастықтар, әлеуметтік ұйымдар саясаттың субьектісі және обьектісі болып табылады. Қоғамдағы әлеуметтік өзгерістерге тікелей әсер ететіндер - жеке адамдар және олардың бірлестіктерінің саяси қызметі. Саясат кең әлеуметтік болмысты, қоғамның әлеуметтік өмірін зерттейтін ғылым болса, ал саясаттану қоғамның саяси өмірін зерттейді.

Экономикалық және басқа қоғамдық ғылымдар да қоғамның жеке салаларын, бөліктерін зерттейді. Бұлардың социологиядан айырмасы осында. Ал социология қоғамды біртұтас әлеуметтік система деп қарайтыны белгілі. Экономикалық ғылым материалдық өндірісті, адамдардың экономикалық қатынастарын зерттейді. Ал бұлардың өзгерісі әлеуметтік процесстерге әсер етпей қоймайды. Сондықтан социология экономикалық теорияға сүйенеді.

3. Әлеуметтанудың қызметтері. Социологияның ғылым ретінде қалыптасуы X1X ғ.

ортасындағы француз ойшылы О. Конттың есімімен байланысты. (1798-1857) О. Конт “социология”

терминін ең алғаш рет ғылымға енгізді.

Социология ғылымының қалыптасуына басқа көптеген ғалымдар: А. Смолл, В. Томас, Т. Парсонс, т. б үлес қосты.

Социология объектісі мен пәнін анықтай келе О. Конт сол уақыттағы қоғамды

иерархиялық баспалдақ ретінде түрлендіруге тырысты. Оның ойынша ғылым дамуының

тарихи процесі қарапайымнан күрделіге, төменнен жоғарыға, жалпыдан ерекшелікке қарай

ауысып отырады. Оның ойынша негізгі ғылымдар иерархиясы былай бейнеленеді:

математика - астрономия - физика - химия - биология социология.

Бұл ғылымның “социология” деген атауы: “societas” - латын тілінде қоғам, “logos” грекше ілім, ұғым деген сөз. Бірақ қоғам басқа да ғылымдардың зерттеу объектісі болып табылады. Сондықтан социология - қоғам туралы ғылым деумен шектелсек, бұл ғылымның өзіне тән объектісі мен пәнін ашып бере алмайды.

Социология қоғамды, оның өмір сүруімен дамуын әлеуметтік құбылыс, процкстер мен қатынастар тұрғысынан қарастырады. Оның зерттеу объектісі- социум деп аталатын әлеуметтік шындық.

Қоғам деген термин социологияда адамдар арасында болып жататын алуан түрлі қарым- қатынастың жиынтығы болып табылады. Сондықтан жалпы алғанда қоғам барлық қоғамдық ғылымдардың зерттеу объектісі бола отырып, сонымен қатар әр ғылым өзінің зерттеу саласын бөліп алады.

Демек социология қоғамды тұтас қарастырмайды, тек сол қоғамның әлеуметтік өмірін ғана зерттейді. Атап айтқанда, адамдардың кең қауымдастықтары арасындағы және осы қауымдастықтардың өкілі ретінде көзге түсетін жеке адамдар арасындағы әлеуметтік қатынастарды қарастырыды.

Социология ғылымының әлеуметтік-қоғамдық қызметі әртүрлі. Солардың ішінде негізгі төртеуін бөліп көрсетуге болады.

Социология ғылымының қызметтері: Социология ғылымының қызметтері

Эмпирикалық

Теоретикалық

Болжамдық

Қолданбалы

Эмпирикалық қызмет-нақты ақпараттар мен алғашқы мәліметтерді жинау және өңдеу қызметін атқарады. Мысалы, тұрғындар санын, құрамы мен өсім деңгейін, жұмыссыздар санын, ажырасу көрсеткіштерін, жанұядағы табыс мөлшерін пікірін, т. б.
Теоретикалық қызмет-социологтар жиналған мәліметтерді анализдепр, бір жүйеге келтірген соң бұлардан практикалық түрде дәлелденген ғылыми қорытынды шығарады. Осының нәтижесінде социологиялық ғылымға жаңа ұғымдар мен терминдер енгізіледі, жаңа доктриналар, концепциялар, әлеуметтік құбылыстар мен процестерді түсіндіруде жаңа теориялар пайда болады.
Социология ғылымының болжамдық қызметі деосы көріністермен байланысты. Бұл қызмет - ғылымдар сол және басқа әлеуметтік процестердің болашақта дамуын алдын-ала ғылыми негіздеп, болжам жасауында көрінеді. Мысалы, тұрғындардың саны мен құрылымының өзгеруін, жуырда болатын сайлаудағы сайлаушының іс-әрекетін, экологиялық бұзылу зардаптарын алдын -ала болжау т. с. с.
Ақырында социологиялық болжамдар, теоретикалық өңдеулер практикалық мақсатта қолданылып, социологияқолданбалы қызметті атқарады. Социологтардың бұл зерттеулері білім жүйесінде жақсы көрсеткішке ие болуына денсаулық сақтау, тұрғындырдарды әлеуметтік қамсыздандыруда үлкен роль атқарады.

Ғылымның ішкі логикасын, оның пәні мен әдістерінің сипатын ашатын, әлеуметтік құбылыстар мен процестердің мәнін танып-білудің тірегі- социологияның категориялары мен заңдары. Категориялар әлеуметтік болмыстың мәнді жақтарын, қасиет-белгілерін, құрылымдыұ элементтерін бейнелендіретін негізгі ғылыми ұғымдар. Ал осылардың арасындағы ішкі және қажетті байланыстар мен қатынастарды бейнелендіретін ұғымдар - заңдар болып табылады.

Социологияның ең негізгі мазмұны жағынан көлемді категориясы “әлеуметтік” ұғымы. Бұл ұғым “әлеуметтік жүйе”, ”әлеуметтік құрылым”, “әлеуметтік институт”, “әлеуметтік ұйымдастыру”, “әлеуметтік топ”, “әлеуметтік іс-әрекет” т. б. көлемді ұйымдарды қамтиды. Бұлардың әрқайсысы өз алдына бірнеше категорияларға бөлінеді. Мәселен “әлеуметтік топ” категориясы “топ”, “әлеуметтік қабат”, “халық”, “ұлт” ұйымдарымен тікелей байланысты.

Социология ғылымы әлеуметтік болмысты, социумды зерттейтін ғылым болғандықтан, оның заңдары да әлеуметтік сипатта болады. Әлеуметтік заңдар адамдардың және олардың таптарының мінез-құлықтарын реттейді, жеке адамдарды және олардың қауымдастықтарының арасындағы қарым- қатынастарды анықтайды. Әлеуметтік заңдарды түрліше белгілеріне қарай классификациялауға болады. Жалпылығы жағынан олар жалпы заңдар (қоғам дамуын, біртұтас әлеуметтік жүйе дамуын анықтайды) және ерекше заңдар (әлеуметтік жүйенің жекелеген элементтерін, қоғам бөлшектеріе сипаттайтын) болып бөлінеді. Олардың сипатына, көрініс беру ерекшелігіне қарай динамикалық және статистикалық заңдарға бөлінеді. Динамикалық заңдар нақты жағдайда өз ретімен болған оқиғалар арасындағы бір мәнді, қатаң байланысты көрсетеді, олардың бағытын, түрлері мен факторларын анықтап береді. Статистикалық заңдар әлеуметтік құбысты қатаң қажеттілік түрінде анықтамай, белгілі бір ықтималдылыққа жол береді.

Лекция № 2

Тақырыбы: Әлеуметтанулық білімнің құрылымы

(1сағат)

Жоспары:

Макро және микро әлеуметтану
Әлеуметтанудың заңдары мен категориялары
Әлеуметтік процестердің қозғаушы күштері

Лекцияның мақсаты:

Әлеуметтанулық білімнің құрылымын, м акро және микро әлеуметтанудын ерекшеліктері, әлеуметтанудың заңдары мен категориялары және әлеуметтік процестердің қозғаушы күштері туралы түсінік беру.

1. Макро және микро әлеуметтану. Социологтар қоғамды екі деңгейде қарастырады: микро

және макро деңгейде.

Микросоциология - адамдардың күнделікті өмірдегі қарым қатынасын - интеракция

ретінде, олардың өзара іс - әрекет түрлерін зерттейді . Бұл салада жұмыс істейтін

зерттеушілердің есептеуінше әлеуметтік құбылыстар адамдардың бір - бірімен өзара қарым - қатынасына мән бергенде ғана мазмұндар негізін талдап түсінуге болады . Олардың басты зерттеу тақырыбы - индивидтер іс әрекетті, олардың әдеті, мотивтері, қоғамның тұрақтылығы немесе ондағы өзгерістерге әсерін зерттейді.

Макроцоиология - негізінде кез - келген қоғамның мәнін түсінуге көмектесетін іс - әрекет

үлгілеріне мән береді. Бұл құрылымдар өздеріне мынадай қоғамдық институттарды енгізеді, олар отбасы, білім, дің сондай ақ, саяси және экономикалық құрылыс. Адамдар туылғанан бастап осы әлеуметтік құрылымдарға енеді әрі оның терең әсерін байқайды. Макросоциологтар қоғамның түрлі бөліктерінің қарымқатынастарын зерттеуге аса мән береді, олар сондай ақ өзара байланыстардың өзгеруін де анықтауға тырысады.

2. Әлеуметтанудың заңдары мен категориялары. Ғылымның ішкі логикасын, оның

пәні мен әдістерінің сипатын ашатын, әлеуметтік құбылыстар мен процестердің мәнін танып-білудің тірегі- социологияның категориялары мен заңдары. Категориялар әлеуметтік болмыстың мәнді жақтарын, қасиет-белгілерін, құрылымдыұ элементтерін бейнелендіретін негізгі ғылыми ұғымдар. Ал осылардың арасындағы ішкі және қажетті байланыстар мен қатынастарды бейнелендіретін ұғымдар - заңдар болып табылады.

3. Әлеуметтік процестердің қозғаушы күштері. Социальный процесс деп қоғамдық жүйе мен оның жеке құрамдас бөліктерінің тіршілік етуі мен дамуының жағдайлары мен қозғалыстары, адамдардың күнделікті қайталанып отыратын өмір салты айтылады. Әрбір адам және әлеуметтік топ бір жағынан, Әлеуметтік процесс құрса, екінші жағынан соны атқарушылар. Әлеуметтік процесс құрамдас бөліктері, жағдайлары сол процестің сақтаушысы, жүзеге асырушысы және өзгерушісі. Сондықтан Әлеуметтік процесс нақтылы зерттелгенде оның осы құрамдас бөліктерінің мазмұны мен формаларын, ішкі және сыртқы жағдайларын, өзара - байланыстарын, тіршілік ету әрекеттері мен қамтамасыз ету шарттарын, олардың тұрақтылығы мен өзгерісін, өзгерту бағыттарын, кезеңдерін, сапалық сипаттарын т. б. анықтайды.

Әлеуметтік процесс жалпыға бірдей немесе адамдардың үлкен топтарына қатысты құбылыс. Әлеуметтік процесс адамдардың іс - әрекеттерінің сыртқы көріністері ғана емес, сонымен бірге сол істерді атқарушы адамның ішкі дүниесінің іске қатысатын, соған байланысты өзгеретін жақтары да жатады.

Әлеуметтік процесс сапалық жағынан екі бағытта болады: а) адамдардың әрекеттерін біріктіруші, әлеуметтік тіршіліктің белгілі түрін тұрақтандырушы, жетілдіруші ( эволюциялық ) ; ә) бірлікті бұзушы, бақталастық, қақтығыстар туғызушы ( революциялық ) . Әлеуметтік процесс екі түрінің қайсысы пайдалы немесе зиян деп кесіп айту мүмкін емес. Олар белгілі бір себептерге байланысты обьективті түрде туады, жүзеге асады және орын ауыстырады. Мысалы, қоғамдық шиеленістер, қоғамның бұған дйін бір бағытта дамыған кезендеріне бірте - бірте жинақталып, шешуші бейбіт жолмен дер кезінде табылмаған қиындықтарды, әділетсіздікті түзету мақсатында туындайды. Сондықтан әлеуметтік шиеленіс қоғам дамуының уақытша жағымсыз, регрессивті болып көрінетін түрі. Мұндай жағдай кейде уақытша шын мәнінде регрессивті болуы мүмкін ( диктатураның теориялық, тоталитарлық түрлері, белгілі бір қоғамның бұрынғы, күні өткен жақтарын сол күйінде зорлықпен қайта орнату т. б. ) бірақ ондай жағдайлар ертелі - кеш қарсы күштермен бұзылады немесе өздігінен прогрессивтік жаңа сапаларға өтеді. Соңғы жағдайды кейде - « өмірдің өзі өзгертті » деп те атайды. Осы тұрғылардан алғанда әлеуметтік процесс зерттеудің асты бір міндеті ол сол прцестердің ішкі қайшылықтарын, олардың шиеленісу шектерін шешу жолдарын анықтау.

Әлеуметтік процесс ғылыми тұрғыдан нақты зерттеудің тағы бір жағы - оның әр түрлі деңгейлердегі көріністерін анықтау, солардың ішінде механизмдерін ашу. Әлеуметтік процесс деңгейлері, социеталдық, немесе бүкіл қоғамға ортақ ( біркелкі немесе әр түрлі ) ; институционалдық немесе өмірдің кейбір салаларында, сфераларында ( өндірісте рухани дүниенің бір бөліктерінде - білім беру, өнер т. б. жанұяда т. с. с. ) ; жеке топтар арасында; жеке адам деңгейінде тараған қатынастар. Осындай әрбір деңгейлерді зерттегенде олардың ішкі құрылымдық - функционалдық сипаттарын: Олардың ара байланыстарын, септік негіздерін және салдарлық көріністерін ( детерминалдық көріністерін ) ; басты және қосалқы жақтарын; тұрақты және уақытша күйлерін анықтайды. Мұндай зерттеулердегі басты мақсаттардың тағы бір жақтары толық не жартылай, сондай - ақ кездейсоқ басқаруға болатын түрлерін түсіну.

Әлеуметтік процесс мазмұндық жақтарына еңбек ету жағдайлары, әлеуметтік қамтамасыз ету, құқықтық демократиялық қатынастарды жүзеге асыру, саяси бостандықты пайдалану, адамның азаматтығының қалыптасу, рухани жетілу, дем алу мүмкіндіктері т. с. с. мәселелері жатады. Әлеуметтік процесс тағы бір жағына адамдар арасында орын алатын қылмыскерлік, нашақорлық, парақорлық тағы басқа имансыздық құбылыстар да жатады. Бұл құбылыстарды зерттеу мен оларға ғылыми тұрғыдан әсер етудің ерекше мәселелері социология ғылымында айтарлықтай дамыған салалар.

Сонымен әлеуметтік процесс ұғымы социология ғылымында айырықша орын алатын, қоғамды түсіну мен оған ғылыми тұрғыдан ықпал етудің ең күрделі жағын қамтитын ұғым.

Қоғам дамуының қозғаушы күшін нағыз ғылыми - материалистік тұрғыдан түсіну үшін « әлеуметтік өзгеріс », « қозғалыс » және « даму » ұғымдарының арақатынасының дұрыс айқындап алған жөн.

Күнделікті ойлау - сөйлеу практикасында « өзгеріс », « құбылыс », « даму » ұғымдары тепе - тең мағынада қолданыла береді. Өзгеріс дегеніміз қозғалыс, өйткені қозғалыссыз өзгеріс жоқ. Сондай -ақ, қозғалыс дегеніміз алуан түрлі өзгерістер. Алайда өзгеріс, қозғалыстардың барлығы бірдей « даму » бола бермейді. Қоғам дамуының қозғаушы күші жайлы мәселеде марксизм дүниенің материалдылығы және оның бірлігі жайлы ілімді басшылыққа алады. Марксистік ілім әлеуметтік дамудың қозғаушы күштерін қоғамның өз ішінен іздей отырып, олар өндіргіш күштер мен өндірістік қатынастардың арасындағы қайшылық екенін дәлелдеп береді. Адамдардың таптарға бөлінетіндігін және олардың арасындағы таптық күресті социологтар марксизмнен әлдеқайда бұрын байқаған болатын. Алайда, идеалистер болғандықтан, олардың бәрі қоғамның топтарға бөлінуінің обьективтік негізін дұрыс түсіндіре алмады. Марксизм ғана материалистік диалектиканы қолдана отырып, қоғамның таптарға бөлініуінің шын себебін ашып берді: таптар деп адамдардың қоғамдық өндірістің белгілі бір тарихи системасындағы орнына қарай олардың өндіріс құрал - жабдықтарына деген ( көбінесе заң түрінде бекітіліп тұжырымдалған ) қатынасына қарай, еңбетің қоғамдық ұйымдасуына атқаратын рөліне қарай, ал олай болса, олардың қоғамдық байлықтан алатын үлесінің мөлшерінен және алу тәсілінен қарай айырылатын үлен топтар түсінігін ашып берді.

Таптар пайда болғаннан кейін олардың арасында қайшылықтары туып, олар біртіндеп шиеленісе келе келісімге келе алмайтын антагонистік сипатқа ие болды. Содан бері антогонистік таптық тарихы таптар күресінің тарихына айналды. Әрбір таптық қоғамда негізгі және негізгі емес топтар бар.

Таптар күресі антогонистік қоғамдардағы дамудың қозғаушы күші болып табылады. Қвсқасы, тап күресінсіз таптық қоғамдарда әлеуметтік прогресс жүзеге аспаған болар еді.

Лекция №3

Тақырыбы: Әлеуметтанудың қалыптасуындағы негізгі кезеңдер

(1сағат)

Жоспары:

О. Конт әлеуметтанудың негізін салушы. Әлеуметтік статика және әлеуметтік динамика.
Г. Спенсер және эволюцияның натуралистік концепциясы
Э. Дюркгеймнің әлеуметтануы

Лекцияның мақсаты:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.