Сауда кәсіпорындарындағы бухгалтерлік есеп ерекшеліктері


СОДЕРЖАНИЕ
КІРІСПЕ1
Қазақстан Республикасындағы аудиттің қалыптасуы4
Қаржылық аудитті жоспарлау және ұйымдастыру9
Кәсіпорынның есептік саясатының аудиті11
Кредиторлық берешек аудиті13
Өндіріске жұмсалған шығындардың есебі16
Дайын өнімнің есебі22
Материалдық емес активтер және олардың сипаттамасы26
2. Материалдық емес активтердің жіктелуі мен есептелуі29
Дебиторлық берешектің аудиті35
Товарлы материалдық қорлардың аудиті39
Меншік капитал есебі47
ШАРУАШЫЛЫҚ СУБЪЕКТІЛЕРІНІҢ ТАБЫСТАРЫ МЕН ШЫҒЫСТАРЫНЫҢ ЕСЕБІ50
Табыс туралы түсінік50
Негізгі қызметтен алынатын табыстар есебі52
Қаржылық есеп берудің сипаттамасы мен маңызы54
Есеп саясаты59
Есеп саясатының мазмұны62
Есеп саясатын дайындау62
ІІІаруашылық субъектілердің түрлері жоне олардың қызметін ұйымдастыру65
Тауарлық-материалдық запастар (қорлар) есебі66
Материалдық емес активтердің аудиті67
Негізгі кұралдардың аудиті68
Еңбекақы есебі71
Негізгі құралдардың жіктелуі73
Материалдық емес активтср есебі74
КІРІСПЕМен, бұл курстық жұмысымды «Сауда кәсіпорында-
рындағы бухгалтерлік есеп ерекшеліктері» тақырыбын ашып қарастырамын. Осы тақырыпты ашып, зерделеп қарайтын болсақ жалпы сауда кәсіпорындарында бухгалтерлік есеп өте қажет болып табылады.
Эканомиканың барлық салаларындағы кәсіпорынның иелері еңбек ұжымдары шикізат пен материалды ұқыпты жұмсауға, өндіріс қалдықтарын азайтуға, ысырапты жоюға, бәсекеге жарамды өнімдерін өндіруге оның сапасын көтеруге, өзіндік құнын төмендетуге, қоршаған ортаны сақтауға мүдделі. Бұл орайда кәсіпорынның материалдық құндылықтарын, ақша қаражаттарын және басқа да ресурстарын заңсыз және тиімсіз жұмсауға және тонауға қарсы күресте бухгалтерлік есептің маңызы мен мәнін рйрықша бағалауға болмайды.
Р. А. Фаулки «Есеп бұл барлық бизнестің тілі, яғни философиясы»-деп атаған. Бухгалтерлік есеп ұйымның қаржылық ақпараттарын өлшейтін, өндіретін, есептейтін және оны пайдаланушыларға жеткізіп отыратын жүйе болып табылады. Бухгалтерлік есеп басқару жүйесінде ең маңызды орындарының бірін иеленеді. Бұған дәдед ретінде ББҰ 1992жылы өткізген конференциясында «Есептей алмаған, басқара алмайды»- деген сөздің бекер айтылмағандығын атап өтуге болады. Жалпы бухгалтерлік есеп ұйымға оның қаржылық жағдайын жоспарлау, бағалау, бақылау және талдау секілді функцияларды орындау үшін қажет.
Бүгінгі таңда ел экономикасының нарықтық жолға көшуіне байланысты жаңа кәсіпкерлік қызметтердің пайда бола бастауына сәйкес бухгалтерлік есептің маңызы мен рольі арта түсуде. Осыған орай бухгалтерлік есептің мазмұны мен құрылымына өзгерістер енгізілді. Міне осыларды ескере отырып бұрын есепші деп саналып келген бухгалтер маманы кәсіпорынның қаржылық жағдайын анықтап, бағалап, есептеп отырумен қатар кәсіпроынның алдағы уақыттағы эканомикалық жағына тұрақты дамуына кепілдік береді.
Қазақстан Республикасындағы аудиттің қалыптасуыСауда кәсіпорындарында бухгалтерлік есептің ролі өте жоғары. Сауда кәсіпорындарында тауарлардың қозғалысы осы бухгалтерлік есеп үлкен үлес әкеледі. Кәсіпорынға пайда мен шығын мөлшерін анықтауда қажет болып табылады. Сауда кәсіпорындарында тауарды өткізуден түскен ақша қаражаттарын есептеу, тауардың бағасын анықтауға осы бухгалтерлік есепті барлық кәсіпорындар, ұйымдар пайдаланады. Өйткені ол кәсіпорындар мен ұйымдар бухгалтерлік есептің маңызды есеп түрі екенін жақсы. Осы бухгалтерлік есептің ерекшеліктері арқылы сауда кәсіпорындары мен ұйымдар өте үлкен дәрежеге қол жеткізе алады. Сауда кәсіпорындарында жүріп жатқан барлық құжаттау операциялары осы бухгалтерлік есеп жүйесі арқылы іске асып отырады. Осы құжаттар негізінде сауда кәсіпорындары тиімді де, сенімді өз жұмыстарын жүргізе алады. Әрбір тауарды сатып алу үшін оның құнын анықтап, оны бегілеу осы бухгалтерлік есепте жүргізіледі.
Менің жалпы осы куостық жұмысым 8 бөлімшеден тұрады. Әрбір бөлімшеде сауда кәсіпорындарында бухгалтерлік есептің ерекшеліктері қарастырылған.
1-ші бөлімшеде «Тауарлық операциялар есебі» қарастырылған. Онда тауарды өткізу үш сауда звеносы айналысады, олар көтерме, бөлшек және қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары.
2-ші бөлімшеде «Тауарлық операцияларды құжаттау» мәселесі қарастырылады. Сауда ұйымдары тауарларды әртүрлі жағдайларда алуы мүмкін. Осы жағдайларға байланысты қандай құжаттар толтырылуы керек екендігі қарастырылады.
3-ші бөлімшеде «Қолма-қол ақшамен тауарларды өткізу операцияларын жүзеге асыру» тәртібі қарастырылған.
4-ші бөлімшеде «Сауда кәсіпорындарында тауарды бағалау» есептік бағаны таңдау мәселесі қарастырылған.
5-ші бөлімшеде «Тауарлық операцияларды есептеу тәртібі» толық қарастырылған.
6-шы бөлімшеде «Тауарлық жоғалтулардың есебі және есеп айырысу тәртібі» сауда кәсіпорындарында маңызды роль атқаратындығы баяндалған.
7-ші бөлімшеде «Бөлшек сауда кәсіпорындарындағы бухгалтерлік есепті ұйымдастыру ерекшеліктері» талқыланған.
8-ші бөлімшеде «Көтерме саудадағы тауарлардың операциялық есебі» сауда кәсіпорындарында маңызды нысан болып табылатыны жазылған.
Менің осы 8 бөлімше бойынша жазылған «Бөлшек сауда кәсіпорындағы бухгалтерлік есепті жүргізу ерекшеліктері» тақырыбына жазылған курстық жұмысымның мәнін, мазмұнын ашады деп айта аламын.
Курстық жұмысымның мақсаты-осы сауда кәсіпорындарындағы бухгалтерлік есептің ролі өте жоғары және қажет екенін анықтау.
Қазақстан Республикасында аудит фирмасы алғаш рет 1990 жылы Қазақстан Кеңес өкіметінің Министрлер Кеңесінің қаулысы бойынша құрылды (15. 11. 1990 ж. № 60) . Осы қаулы негізінде Республиканың Қаржы Министрлігі жаньшан шаруашылық есеп принципінде аудит орталығы "Қазахстанаудит" фирмасы ашылды, ал облыстарда оның территориялық белімшелері құрылды. 1992 жылдан бастап дербес акционерлік компания болып, Республикамыздагы барлық түрдегі меншіктегі кәсіпорындарға, мекемелерге аудиторлық қызмет көрсетіп отыр.
Еліміздегі аудит жүмысының тиянақты дамуына бірден-бір негіз болған, заң тұрғысынан жұмыс жургізуге, құқылығын анықтап отырған, 1993 жылы 18 қазан айында Жоғары Кеңес қабыддап, бекіткен "Қазақстан Республикасындағы аудиторлык қызмет" туралы заңы. Бұл заң аудит қызметін бір жүйеге келтіріп, оның тиімді жүргізілуін қамтамасыз етеді. Осы заңға сүйене отырып еліміздегі аудиттің даму жолы анықталады, шет ел аудит фирмаларымен қарьш-қатынас, бірлесіп аудит жүргізу, мамандану жолдары белгіленеді.
Қазіргі кезде біздің елімізде Еуропалық "үлкен алтылық" тобының филиалдары жұмыс істейді. Сонымен қатар, біздің елдің аудит фирмасы да қосылып аудит жұмысын жасайды. Соның салдарынан аудит қызметінде тағы басқалай қызмет көрсетудің сапасы көтеріліп отыр.
Қазақстан Республикасында нарықты қатынасқа көшу барысында тиянақты, қатал бакылау, тексеру -ерекше орын алатыны шет ел үлгісілен белгілі. Себебі нарықты қатынас принципімен дамуды қамтамасыз ету ушін ол елде -бәсекелестік шешуші рөл атқарады. Бәсекелестікті қамтамасыз ету үшін өте қатал бақылау-тексеру болуы қажет. Соның нәтижесінде ғана нарықты қатынас жолымен дамудың тиімділігі іске асырылады. Немесе "ойын тәртібі" сақталмаған елде экономикасының нарықты қатынас жолымен дамуы іс жүзінде орындалмайды. Сондықтан да аудит жұмысының қажеттілігі көптеген себептермен анықталады. Олар, біріншіден, кәсіпкерлер өз шаруашылығының тиянақтылығын қамтамасыз ету үшін, екіншіден, өз жұмысына өзі сенімді түрде басқару, жүргізу үшін, үшіншіден, кәсіпкерлер өзара қарым-қатынаста сенімді жұмыс істеу үшін және өзінің капиталының тиімділігіне сенімді болу үшін. Аудит дегеніміз ол - кәсіпорынның табыстылық есебін тексеріп, онда көрсетілген шаруашылық табыстылық көрсеткіштерінің дұрыстығын анықтап, сонымен қатар бухгалтерлік есебін, қаржысын, салық заңдарын, банк және әлеуметтік есеп процесін келісім-шарт бойынша кәсіпкер ретінде. Аудит дегеніміз ол - табыстылық есебін немесе соған қатысты объектілер турады мәліметтерді арнайы қорытынды жасау үшін дербес тексеру жүргізу. Аудит дегеніміз ол - шаруашылық-табыстылық операцияларының зандылығын тексеріп, әртүрлі меншіктегі кәсіпорындардың бухгалтерлік есебінің дұрыстығын анықтап, арнайы төлем арқылы бақылау, тексеру, түсінікгеме беру, сараптау қызметін көрсету.
Аудит дегеніміз ол - кәсіпорындардағы, мекемелердегі бухгалтерлік есептің дұрыстығын анықтау мақсатымен жүргізілетін тексеру.
Осы келтірілген анықтамалардың мазмұнын талдап қарастыратын болсақ әр түрлі мазмұнда құралғаньш көреміз. Бір автор қысқаша анықтама берсе, кейбіреуі ете күрделі анықтама береді. Соған қарамастан осы анықтамаларға бір ғана мақсат қойылады, ол аудиттің мағынасын, негізін анықтау. Солай бола тұрса да ешбір анықтамада аудиттің негізгі мақсаты ашылмай қалып отыр. Ол аудиторлық қорытынды туралы. Себебі, қандай бір аудиторлық тексеру болмасын оның негізгі мақсаты аудиторлық қорытынды жасау. Аудиторлық тексеру тапсырушының келісім-шартга көрсеткен объектісіне ғана жүргізіледі, ол бірден-бір аудит жұмысыньщ негізгі принципі. Олай дейтініміз, тапсырушы өз субъектісінің шаруашылық-көрсеткішін толық немесе бір бөлімін аудитгік тексертуге құқылы.
Аудитті ұйымдастыру және оны орындау тәртібі
Аудит шарты және оның мазмұны
Аудит жүргізу үшін шаруашылық субъектілері аудит фирмаларымен немесе жеке аудиторлармен шарт жасасуы қажет. Қалыптасқан тәртіп бойынша шарт жасаудан бұрын аудит фирмасы немесе жеке аудитор ез тарапынан міңдеттеме - хат жазуға тиісті.
Аудитордың міндеттеме хаты өзінің тапсырушы алдындағы жазбаша түріндегі беретін өз жауапкершілігін, алдына қойылған мақсаттарды орындау үшін көрсететін қызметіне анықтама беру. Аудит шартын жасаудан бұрын міндеттеме хатты тапсырушы өз тарапынан зерттеп, жан-жақты талқылап содан ғана міндеттеме хаттың мазмұны ойынан шыққан жағдайда ғана аудит шартын жасауға келіседі.
Міндеттеме хаттың түрі және мазмұны тапсырушы талабына сәйкес әр түрлі болуы мүмкін, онда негізінде төмендегідей мақсаттар қойылады:
- қаржы есебін тексерудің мақсаты;
- тапсырушылардың тексеруге мәліметтердің дүрыстығына жауапкершілігі:
-аудит жұмысының көлемі, ондағы аудитордың жұмыс бабындағы қолданатын заң құжаттары және ереже нұсқаулар, нормативтік құжаттар;
- тапсырылатын аудит есебінің, аудит қорытындысының
үлгісі;
- жүргізілетін аудит жұмысының бағдарламасы;
- Аудит келісім-шартының мазмұны бірнеше бөлімнен тұрады:
Бірінші бөлімінде екі жақтың реквизиті толық көрсетіліп, жауапкершіліктеріне анықтама беріледі. Мысалы, аудитор фирмасының аты, оның жауапты директоры, тапсырушы жағынан шаруашылық субъектісінің аты, оның жауапты қызметкері.
Екінші болімінде аудитор жауапкершілігі анықталады. Мысалы, аудит жұмысын орындау мерзімі, құжаттарға жауапкерішлігі сияқты аудитор міндеттері аталып көрсетіледі.
Үшінші бөлімінде тапсырушының міндеттері анықталады. Мысалы, аудит жұмысын ұйымдастыру, қажет құжаттарды, есептерді уақтылы беру. Қажет болған жағдайда әр турлі анықтамалар беру, қызметкерлерден түсініктемелер алып беру тағы сол сияқты көптеген міндеттерді орындауы қажет.
Осы шартта, аудит жүмысының қорытындысын тапсырушыға өткізу тәртібі де қарастарылады. Міндетті түрде аудит шартына бірінші хатгама тіркеледі. Онда аудит жұмысьша төлем нақты көрсетіліп, екі жақ алдын-ала шартқа тіркеу құжатын анықтайды.
Шартта қажет болған жайғдайда қосымша төлем жасау мүмкіндіктері келісілуі қажет. Оған бірден-бір себеп, аудит барысында шартта қаралмаған жұмыс кездесуіне немесе екі жақтың келісуі бойьшша қосымша қызмет жасау анықталған жағдайда болады. Осындай себептермен бірінші жасалынған шарт қайта жасалуы мумкін.
Қаржылық аудитті жоспарлау және ұйымдастыруАудит барысында шарттың орындалуын тоқтату, жою жағдайы кездеседі. Ол біріншіден, тапсырушы жағынан аудит шартын тоқтату немесе жою талабы қойылуы мүмкін. Оған уақтылы төлем жасаудан бас тарту, өз ара акционерлер арасындағы келіспеушіліктер себеп болуы мүмкін.
Сол сияқты аудитор фирмасы жағынан да әр түрлі себептермен аудит шартын тоқтату немесе жою талабы қойылуы мүмкін. Оған себеп тапсырушы шарт талаптарын орындамаудан болады.
Аудит ұйымдары мен тапсырушылардың құқысы, міндеті, жауапкершілігі Қазақстан Республикасының "Аудит қызметі туралы" занда анық көрсетілген
Аудиторлық тексерулерді ұйымдастыру, жоспарлау, жүйелі зерделеу, мәні бойынша аудиторлық процедураларды орындау, пікір қалыптастыру және аудиттің нәтижелері бойынша корытынды құжаттарды дайындау сияқты бірінен кейін бір жалғасып кете беретін тізбекті кезеңдерден тұрады.
Қаржылық аудитті жоспарлау мыналарды қамтамасыз етуі тиіс:
- ішкі бақылаудың тиімділігі, есептемелер мен бухгалтерлікесептің жағдайлары туралы қажетті ақпараттарды алуды;
- орындалуы тиіс бақылау процедурасының көлемі менөткізу уақытын, мазмұнын анықтауды.
Қаржылық аудитті жоспарлауға аудиттің жалпы жоспарын жасау (болжалды жұмыс) жэне аудиторлық бағдарламаларды (ХАС 300) әзірлеу кіреді.
Жалпы жоспарда (болжалды жұмыста) мына негізгі көрсеткіштер көрініс табуы керек:
а) орындалатын жұмыстың мөлшері;
ә) жұмыстың ұзақтығы мен өткізу мерзімдері;
б) аудитор қолданатын әдістер мен тәсілдер.
Аудитор жалпы жоспарды тексерілетін кәсіпорынның басшылығымен және қызметкермен ақылдасып талқылауына болады, бұл аудиттің іс-әрекетін күшейтеді әрі кәсіпорын қызметкерінің қызметімен аудиторлық процедураларды үйлестіреді.
Аудитор жалпы жоспарды сапалы жасауына және болжалды жұмыс мөлшерін әлдеқайда нақтырақ анықтауы үшін мыналарды орындауы керек:
1) аудиторлық тексерулерді өткізу бойынша келісімшарттағы шарттарды зерделеу;
2) тексерілетін кәсіпорынның қызметіне қатысы бар жаңа
заңдардың, ережелердің, нұсқаулардың және басқа да нормативті
актілердің аудитке тигізетін ықпалын ескеру;
- өткізілетін аудиттің элдеқайда маңызды мәселелерін бөліп алу және айрықша назар аударуды қажет ететін жағдайларды түсіну;
- шаруашылық жүргізуші субъектінің ішкі аудиті мен есептік жүйесіне қаншалықты сенетінін анықтап алуы керек;
- ішкі аудиторлардың жұмысы мен оларды тексеругеқатыстырудың мүмкіндіктерін талдау (ХАС 610) ;
- филиалдарда аудитті өткізудің мақсатқа лайықтылығын зерделеу;
- сарапшыларды қатыстыру қажет пе, қажет емес пе, соныанықтау (ХАС 620) ;
Кәсіпорынның есептік саясатының аудиті8) тәуекелділік деңгейіне (яғни, қаншалықты қатерлі екендігіне) баға беру, аудиторлық тексерулердің көлемін, уақытын және табиғатын анықтау (ХАС 400, 300, 320 жэне т. б. ) -
Тексеру барысында жалпы жоспар мен аудит бағдарламалары түзетілуі мүмкін.
Батыстық аудиттің іс-тәжірибесінде ірі компаниялардың, кәсіпорындардың және т. б. жекелеген учаскелеріндегі жұмыстың ұзақтылығы, яғни тізбектілігі мен еңбек сыйымдылығы үшін кестелік графиктер пайдаланылады. Мұнда тексеру обектілерін жүйелі зерделеуді ұйымдастыруға көп көңіл бөлінеді.
Жүйелі зерделеу жүк аз түсетін (күш аз жұмсалатын) пунктер мен ақпараттардың тасқынын және мөлшерін анықтауға, аудиторлық тексерулердің әр түрлі кезеңдерін дұрыс бөліп, орындауға мүмкіндік береді. Аудитті ұйымдастырудың бұл кезеңінде күрделі схемаларды немесе процедураларды қорытындылап (жалпылап) сипаттауға мүмкіндік беретін операциялардың тізбектілік картасын жасау мақсатқа лайықты болады. Қаржылық есептілік аудиті бағдарламасы былай жасалады: жүргізілетін жұмыстың еңбек сыйымдылығының деңгейі мен логикалық тізбектілігінің (қисынды жалғасының) сипаттамалары жазылады. Мұның бәрі аудитордың қызметін әлдеқайда тиімді ұйымдастырады.
Аудиторлық тексеруге кіріскенде ең алдымен шаруашылық жүргізуші субъектілердің басшылары өз принциптері мен негіздеріне сәйкес қаржылық есептемелерді ашу және бухгалтерлік есепті жүргізу үшін қабылданған тәсілдер жиынтығын білдіретін есептік саясат бойынша кәсіпорын басшысының бұйрығы шыққанын немесе шықпағанын анықтап алу керек.
Есептік саясатты қалыптастырудың негізіне шаруашылық операцияларды, активтерді, меншік капиталды, міндетемелерді, қызмет нәтижелерін жэне т. б. бейнелеуде баламалы тәсілдерге мүмкіндік беретін бухгалтерлік есеп стандарттары жатады. Есептік саясатты қалыптастыру әрбір стандартта берілетін тәсілдердің біреуін таңдауды, оны (тандалғанын) шаруашылық жүргізуші субъект қызметінің жағдайына қарай негіздеуді, бухгалтерлік есепті жүргізудің және қаржылык есептемелерді ұсынудың негіздері ретінде қабылдауды білдіреді (немесе ұйғарады) . Ол қаржылық есептеменің әзірленіп, ұсынылуына әсер ететін маңызды да жауапты процедура болып табылады. Есептік саясатты қалыптастыру ісіне субъект басшысы жауапты. Кәсіпорынның есептік саясатымен танысу барысында аудитор қаржылық есептемелерді пайдаланушылардың шешім қабылдауы мен бағалауына елеулі әсері бар бухгалтерлік есептің жүргізу тәсілінің есептік саясатын қалыптастыруда тандалғаны толық ашылда ма, міне осыны анықтап алуы керек. Қаржылық есептемелердің құрамында ашылуы тиіс және кәсіпорынның есептік саясатын қалыптастыру барысында қабылданған елеулі жүргізу тәсілдері бар бухгалтерлік есеп стандарттарына сәйкес мыналар көрсетіледі:
- материалдық емес активтер мен негізгі құралдар құндарының орнын толтыру тәсілі;
- өндірістік қорларды аяқталмаған өндірісті, тауарлардыжәне дайын өнімдерді бағалау;
- өнімдерді (тауарлар, жұмыс, қызмет) өткізуден түскен табысты мойындау және т. б. Ағымдағы міндеттемелерге банктердің қысқа мерзімді қарыздары, банктен тыс мекемелерден алынған қарыз және кредиторлық берешек жатады. Банктердің қысқа мерзімді қарыздары бір жылдан аспайтын мерзімге беріледі.
Қысқа мерзімді қарыздарды алу мен өтеуге байланысты есептеу операциялары 601-603 шоттарында ескеріледі. Бұл шоттардың әр0айсысында «Қысқа мерзімді қарыздар» аралық шоты бар. Бұл шоттар пассивті, олардың сальдосы есепті кезең ба-сындағы өтелмеген берешек сомасын, дебет бойынша айналым -қарызды өтеуге аударылған соманы, кредит бойынша айналым -қарызға алынған соманы көрсетеді.
Алынған қарыздар сомасы 42 «Банктердегі аккредитив чектердегі, карт-шоттардағы жэне басқа да шоттардағы ақша» бөлімшесінің 43 «Шетел валютасындағы ағымдағы корреспонденттік шоттардағы ақша», 44 «(Ұлттық валютада ағымдағы корреспонденттік шоттардағы ақша», 64 «Еншілес (тәуелді) ұйымдарға кредиторлық берешек», 67 «Берушілермен және мердігермен есеп айырысу» және т. б шоттарымен корреспонденцияда көрсетіледі.
Өтелген кредиттер сомасына 60 «Қарыздар» бөлімшесінің (акшалай қаражаттың есебі бойынша шоттармен корреспонденцияда «Банктердің қысқа мерзімді қарыздары» аралық шоты) тиісті шоттары дебеттеледі.
Қысқа мерзімді қарыздардың аналитикалык есебінің несиесін берген банк түрлері және жеке кредиторлар бойынша жүргізіледі.
а) қарыз проценттерін төлеу мен оларды кезең шығыс-тарына жатқызудың дұрыстығы;
э) 60 бөлімшенің «Қарыздар» («Қысқа мерзімді қарыздар» аралық шоты) шоттары бойынша синтетикалық жэне аналити-калық есебін 4 журнал-ордерде және бухгалтерлік баланста жүргізудің дұрыстығы
Кредиторлық берешек аудитіб) баланста «Ағымдағы міндеттемелер» бөлімшесінде «Ұзақ мерзімді қарыздардың ағымдағы бөлігі» бабы келтіріледі;
в) қарыздарды өтеу мерзімі осы бап бойынша соманың негізділігін анықтау қажет;
г) овердрафт, сенімді клиентке оның шотындағы қалдықтан тыс берілетін қысқа мерзімді қарыз түрін білдіреді, сондай-ақ жеке есептелетін, мерзімінде төленбеген банк қарыздары.
602 «Банктік операциялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың қарызы» шотына аналитикалық есеп, қарыз берушілер мен қарызды өтеу мерзімдері бойынша жүргізіледі.
Банктен тыс мекемелерден алынған қысқа мерзімдік қарыз-дар көбінесе вексельмен коммерциялык кредит жэне берешек міндеттемелерге «серіктестік» кредиттүрінде болады.
Кредиторлық берешек - кәсіпорыннын басқа занды немесе жеке тұлғаларға міндеттемелері (берешегі) .
Пайда болу сипатына қарай кредиторлык берешек қалыпты және ақталмаған болып бөлінеді.
Қалыпты кредиторлық берешек пен кәсіпорынның бизнес-жоспарын орындау барысына, сондай-ақ есеп айырысудың іс жүзіндегі формаларымен байланыстыларын санаған жөн.
Бұларға төлеу мерзімі келмеген акцептелген есеп-қисап құжаттары бойынша жабдықтаушыларға берешек және бюджетке төлемдері өтіп кеткен берешек және т. б.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz