Валидтілік
1. Валидтілік
2. Валидтіліктің түрлері
3. Валидтілікті тексеру жолдары
2. Валидтіліктің түрлері
3. Валидтілікті тексеру жолдары
Валидтілік (жарамдылық) — барлық өлшеу процедураcының валидтілігі алынған нәтижелер өлшенетін объектілер қасиетіне қатысты біржақты (орнықты) болып табылады, яғни өлшеу пәніне қатысты болады. Валидтілік статистикалық аппараттан тәуелді емес, дифференциалды психологияның теориялық аппаратының даму деңгейімен байланысты. Валидтіліктің сенімділіктен айырмашылығы — өлшеудің "объектісі" мен "пәні" ұғымдарын айырумен байланысты түсіну керек.
Сенімділік — объектіге қатысты өлшеу процедурасының орнықтылығы. Сенімділік міндетті түрде валидтілікті болжамайды.Психологияда мына жағдай жиі кездеседі: зерттеуші алдымен өлшеу процедурасын ұсынады, оның сенімділігін көрсетеді, ол объектілерді орнықты айыра алатын қабілеттілік, ал валидтілік сұрағы ашық қалады. Мысалы, сыналушы А инструкцияны стимулды объектіні салмағы бойынша салыстыру деп түсінеді, ал сыналушы В өлшемі бойынша деп түсінеді. Егер де өлшеу процедурасы сол объектілерге қатысты қайталанса, онда ол объектілерге қатысты орнықты мәліметтерді береді. Бірақ та, "салмақ" түйсіну шкаласы не "өлшем" шкаласы жайлы валидті мәліметтерді бермейді. Cенімділік қажет, бірақ ол влидтіліктің жеткілікті шарты бола алмайды.
Сенімділік — объектіге қатысты өлшеу процедурасының орнықтылығы. Сенімділік міндетті түрде валидтілікті болжамайды.Психологияда мына жағдай жиі кездеседі: зерттеуші алдымен өлшеу процедурасын ұсынады, оның сенімділігін көрсетеді, ол объектілерді орнықты айыра алатын қабілеттілік, ал валидтілік сұрағы ашық қалады. Мысалы, сыналушы А инструкцияны стимулды объектіні салмағы бойынша салыстыру деп түсінеді, ал сыналушы В өлшемі бойынша деп түсінеді. Егер де өлшеу процедурасы сол объектілерге қатысты қайталанса, онда ол объектілерге қатысты орнықты мәліметтерді береді. Бірақ та, "салмақ" түйсіну шкаласы не "өлшем" шкаласы жайлы валидті мәліметтерді бермейді. Cенімділік қажет, бірақ ол влидтіліктің жеткілікті шарты бола алмайды.
Валидтілік - әдістеменің сонны өлшеу үшін жасалған құбылысты өлшеуге жарамдылығы және тәжірибелік пайдалылығы жөніндегі мәліметтерді қамтитын зерттеу әдісінің кешенді сипаттамасы.
Валидтілік (жарамдылық) -- барлық өлшеу процедураcының валидтілігі алынған нәтижелер өлшенетін объектілер қасиетіне қатысты біржақты (орнықты) болып табылады, яғни өлшеу пәніне қатысты болады. Валидтілік статистикалық аппараттан тәуелді емес, дифференциалды психологияның теориялық аппаратының даму деңгейімен байланысты. Валидтіліктің сенімділіктен айырмашылығы -- өлшеудің "объектісі" мен "пәні" ұғымдарын айырумен байланысты түсіну керек.
Сенімділік -- объектіге қатысты өлшеу процедурасының орнықтылығы. Сенімділік міндетті түрде валидтілікті болжамайды.Психологияда мына жағдай жиі кездеседі: зерттеуші алдымен өлшеу процедурасын ұсынады, оның сенімділігін көрсетеді, ол объектілерді орнықты айыра алатын қабілеттілік, ал валидтілік сұрағы ашық қалады. Мысалы, сыналушы А инструкцияны стимулды объектіні салмағы бойынша салыстыру деп түсінеді, ал сыналушы В өлшемі бойынша деп түсінеді. Егер де өлшеу процедурасы сол объектілерге қатысты қайталанса, онда ол объектілерге қатысты орнықты мәліметтерді береді. Бірақ та, "салмақ" түйсіну шкаласы не "өлшем" шкаласы жайлы валидті мәліметтерді бермейді. Cенімділік қажет, бірақ ол влидтіліктің жеткілікті шарты бола алмайды.
Валидтіліктің келесі түрлері болады:
* эмпирикалық,
* конструктивті,
* конвергентті,
* дискриминантты,
* экспертті эмпирикалық валидизация.
Эмпирикалық валидтілік тестің мазмұнды валидтілігі эксперт есебінен жүрсе (тест тапсырмасының өлшеу пәнінің мазмұнына сәйкестігін орнату), эмпирикалық валидтілік статистикалық корреляциялау көмегімен жүргізіледі, мәндердің екі қатарының корреляциясы есептелінеді -- тест бойынша балдар және dалидтілік критериясы ретінде алынған сыртқы параметр бойынша балдар көрсеткіштері есептелінеді. Егер де корреляцияның мәнді коэффициенті алынса, онда екі міндет шешіледі, ал корреляция жоқ болса, онда анықталмағандық туындайды: процедураның өзі валидті емес (тестік балл, мысалы, оператордың стресті орнықтылығын бейнелейді) немесе психикалық қасиет пен әлеуметті мәнді көрсеткіштердің (стресті орнықтылық авариялы жағдай процентіне әсер етпейді) арасындағы себепті-салдарлы байланыс жайлы гипотезадұрыс емес. Сонымен әлеуметтік-прагматикалық критериялар валидтілік-тиімділікті өлшеуге мүмкіндік береді. Конструктивті валидтілік берілген қасиетті өлшеуде белгілі валидтілік пен процедура жүргізілсе, онда ол көп жетістік береді. Бірақ бұл жағдай өте сирек кездеседі. Зерттеу гипотезасы өлшенетін қасиет жайлы теориялық түсініктер негізінде қойылады, олардың бекулері қойылған конструктың валидтілігін көрсетеді, яғни тестің конструктивті валидтілігін көрсетеді. Конвергентті жәиедискриминантты валидтілік өлшенетін фактордың пункттеріне сәйкестікті тестің конвергентті валидтілік қамтамасыз етеді. Иррелеванттық факторларға қатысты пункттерді теңестірумен қамтамасыз ететін дискриминантты валидтілік жатады. Эмпирикалық түрде ол өлшенетін қасиеттен тәуелсіз тестің мәнді корреляциясының жоқ екенін көрсетеді. Мысалы, Айзенк теориясы тұрғысынан Тейлор тесті релевантты фактор -- "нейротизмге" қатысты ... жалғасы
Валидтілік (жарамдылық) -- барлық өлшеу процедураcының валидтілігі алынған нәтижелер өлшенетін объектілер қасиетіне қатысты біржақты (орнықты) болып табылады, яғни өлшеу пәніне қатысты болады. Валидтілік статистикалық аппараттан тәуелді емес, дифференциалды психологияның теориялық аппаратының даму деңгейімен байланысты. Валидтіліктің сенімділіктен айырмашылығы -- өлшеудің "объектісі" мен "пәні" ұғымдарын айырумен байланысты түсіну керек.
Сенімділік -- объектіге қатысты өлшеу процедурасының орнықтылығы. Сенімділік міндетті түрде валидтілікті болжамайды.Психологияда мына жағдай жиі кездеседі: зерттеуші алдымен өлшеу процедурасын ұсынады, оның сенімділігін көрсетеді, ол объектілерді орнықты айыра алатын қабілеттілік, ал валидтілік сұрағы ашық қалады. Мысалы, сыналушы А инструкцияны стимулды объектіні салмағы бойынша салыстыру деп түсінеді, ал сыналушы В өлшемі бойынша деп түсінеді. Егер де өлшеу процедурасы сол объектілерге қатысты қайталанса, онда ол объектілерге қатысты орнықты мәліметтерді береді. Бірақ та, "салмақ" түйсіну шкаласы не "өлшем" шкаласы жайлы валидті мәліметтерді бермейді. Cенімділік қажет, бірақ ол влидтіліктің жеткілікті шарты бола алмайды.
Валидтіліктің келесі түрлері болады:
* эмпирикалық,
* конструктивті,
* конвергентті,
* дискриминантты,
* экспертті эмпирикалық валидизация.
Эмпирикалық валидтілік тестің мазмұнды валидтілігі эксперт есебінен жүрсе (тест тапсырмасының өлшеу пәнінің мазмұнына сәйкестігін орнату), эмпирикалық валидтілік статистикалық корреляциялау көмегімен жүргізіледі, мәндердің екі қатарының корреляциясы есептелінеді -- тест бойынша балдар және dалидтілік критериясы ретінде алынған сыртқы параметр бойынша балдар көрсеткіштері есептелінеді. Егер де корреляцияның мәнді коэффициенті алынса, онда екі міндет шешіледі, ал корреляция жоқ болса, онда анықталмағандық туындайды: процедураның өзі валидті емес (тестік балл, мысалы, оператордың стресті орнықтылығын бейнелейді) немесе психикалық қасиет пен әлеуметті мәнді көрсеткіштердің (стресті орнықтылық авариялы жағдай процентіне әсер етпейді) арасындағы себепті-салдарлы байланыс жайлы гипотезадұрыс емес. Сонымен әлеуметтік-прагматикалық критериялар валидтілік-тиімділікті өлшеуге мүмкіндік береді. Конструктивті валидтілік берілген қасиетті өлшеуде белгілі валидтілік пен процедура жүргізілсе, онда ол көп жетістік береді. Бірақ бұл жағдай өте сирек кездеседі. Зерттеу гипотезасы өлшенетін қасиет жайлы теориялық түсініктер негізінде қойылады, олардың бекулері қойылған конструктың валидтілігін көрсетеді, яғни тестің конструктивті валидтілігін көрсетеді. Конвергентті жәиедискриминантты валидтілік өлшенетін фактордың пункттеріне сәйкестікті тестің конвергентті валидтілік қамтамасыз етеді. Иррелеванттық факторларға қатысты пункттерді теңестірумен қамтамасыз ететін дискриминантты валидтілік жатады. Эмпирикалық түрде ол өлшенетін қасиеттен тәуелсіз тестің мәнді корреляциясының жоқ екенін көрсетеді. Мысалы, Айзенк теориясы тұрғысынан Тейлор тесті релевантты фактор -- "нейротизмге" қатысты ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz