Архаикалық кезеңдегі Греция

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

. Архаикалық кезеңдегі Греция

6. 1Эпикалық түпдеректер («Илиада» және «Одиссея») . Нумизматикалық түпдеректер: эфбейлік және фокейлік мина, статер, обол, драхма. Эпиграфиялық түпдеректер

Осы кезеңнің аздаған деректері үш негізгі категорияға бөлінеді: жазба ескерткіштер, олар буындық жазумен жазылған, тұрақтар мен қалалардағы жасалған археологиялық қазу жұмыстарынан алынған мәліметтер және грек авторларының шығармаларында б. з. д. II мыңжылдығындағы тарих бойынша мәліметтер. Б линералымен жазылған тақтайшалар 1901 жылы Криттегі қазу жұмыстары кезінде табылып, оны оқу тек 1953 жылы ағылшын ғалымы М. Вентриспен жүзеге асты. Қазіргі уақытта Б линеарымен жазылған мыңдаған тақтайшалар белгілі. Олар Криттегі Кноссадағы үйінділерден, Микен мен Пилос қалаларындағы қазу жұмыстары, Фивыда, Тиренфеде, ал ең көбі Кносса мен Пилос мұрағаттарында табылған.

Тақтайшалардың көбі б. з. д. ХIV-ХII ғасырларға жатады. Жазбалар өте қысқа және шаруашылық қызметтің есебі болып табылады. Оларда жалға берілген жерлер, мал басының саны, қызмет көрсетуші персоналмен жұмысшыларға берілген азық - түлік пен сарай қызметінде жүрген құлдардың тізімі, қолөнершілер және оларда бар шикізаттар тізімі, мобилизацияға жатқан әскерлермен матростардың тізімі, сонымен бірге кәмпескеленген мүлік жағдайындағы мәліметтер береді. Тақтайшаларда сарайлық шаруашылықтың қызмет етуі, сарай мен төменгі әкімшілік бірліктер арасында қалыптасқан қарым - қатынас мемлекетті жалпы басқару туралы мәліметтер келтірілмеген. Осыларға қарап, б. э. д. II мыңжылдығындағы ахейлік патшалықтың экономикасы мен басқарудың негізгі белгілерін көруге болады. Археологиялық қазу жұмыстары материалдық мәдениет туралы әр түрлі мәліметтер береді. Көптеген маңызды матариалдар сарайлық кешендерді қазу кезінде алынды: Кносста және Фесте, олар Крит аралында орналасқан, Пелопонестегі Микен мен Пилоста көптеген сарайлық ғимараттардың апартаменттері, қабылдау залдары, храмдық бөлмелер, шаруашылық қоймалар, күнделікті тұрмыстағы әр түрлі заттар б. э. д. II мыңжылдығындағы ірі монархиялардың қым-қиғаш өмірін сипаттайды.

Б. з. д. II мыңжылдығындағы Лерн мен Рафина сияқты қалалық типтегі тұрақтары ашу үлкен қызығушылық тудырады. Онда қала құятын өндіріс ашылған. Б. з. д. II мыңжылдығының екінші жартысында Микен, Пилос, Афина, Фива сарайларының маңайында қалалық кварталдар пайда болды. Осылайша, сарайлық кешендерден қала орталықтары шығады. Ахейлік тұрғындардың көпшілігі Коринф маңындағы Кораку, Микен төңірегіндегі Зигурисс, Аттика мен Спартада тұрған. Осы жерлерден қарапайым тұрғын-жай, мегарондық типті ғимараттар табылған. Ғимараттардың өлшемінің үлкен болуы, керамика санының көп кездесуі, алтын мен қала заттарының көп болуы II мыңжылдықтың екінші жартысында село тұрғындарының мүліктік теңсіздік процесінің болғанын көрсетеді.

Ахей және Крит патшалықтарының тарихы жайлы бірқатар ақпатараттар кейінгі грек әдебиеттерінде кездеседі. Ол б. э. д. IХ-VIII ғғ. Гомердің «иллиада» және «Одиссей» поэмаларында келтіріледі. Осы поэмаларда траян соғысының алдындағы Грекияның саяси жағдайы Микенді алу, гректердің негізгі одақтастары мен қарсыластары, Траян соғысының барысы мен оның нәтижелері шынайы түрде сипатталады. Гомер поэмаларында ахейлік уақыттың көптеген ақиқаттары жазылған; тұрмыстық заттардың сипатталуы, қарулар түрі, соғыстық колесницалардың құрылуы, соғыс тәсілдері т. б.

Б. э. д V- IV ғғ. грек авторларының Геродот, Фукидид, Аристотель және одан кейінгі авторлардың шығармаларында Страбон, Пиутарх, Павсани гректердің өткен шағының тарихын, ұлы қуатты Криттік патша Минос және онымен құрылған ірі держава туралы айтылады. Б. э. д II мыңжылдығындағы гректің салт-дәстүрі мен діні, мәдениеті және тарихы туралы әр түрлі материалдар гректердің құдайы мен батырлары жайындағы мифтері мен ертектерінде айтылады.

Крит және Ахей патшалықтарының сыртқы саяси жағдайы туралы ежелгі шығыс ескерткіштерінде келтіріледі. Б. з. д ХIV-ХIII ғғ. хеттік жазбаларда Кіші Азияның батыс бөлігінде орналасқан. Аххиява мемлекетімен хеттердің одақтас болғаны туралы мәліметтер береді. Б. з. д II мыңжылдығындағы бірқатар египеттік заттар Криттен табылған. Крит Тутмос III перғауынның жазбаларында Египет патшалығының одақтасы ретінде сипатталады.

VIII-IV ғасырларда Грекия тарихын зерттеу үшін деректердің саны және сан алуандығы артады. Ең толық әр түрлі жанрдағы жазбаша деректер болып табылады.

Ең ежелгі деректер эпикалық поэмалар болып табылады, Гомердің «Иллиада», «Одиссея» поэмалары болды. Бұл шығармалар дүниежүзілік әдебиеттің ең жақсы нұсқасы болып табылады. Олар көптеген айтулар, аңыздар, өлеңдер, ауызша халық дәстүрлері негізінде құрылған. Бірақ түрлі бөліктерді бірыңғай көркем шығармаға біріктірудегі жинақтау және өңдеу б. з. д. IХ-VIII ғасырларда болды. Бұл жұмыс Гомердің еншісінде болды. Поэмалар көптеген уақыт аралығында ауызша берілді, б. з. д. VII-VI ғасырларда жазбаша түрінде берілген, б. з. д. VI ғасырда ортасында Писистрат тираны кезінде Афиныда поэманы жазу және редакциялау жүргізілді.

Әрбір поэма 24 кітаптан құралған. «Иллиаданың» сюжеті 10 жылдардағы Троян соғысының эпизоды, оның ішінде грек әскерін басқарушы патша Микен Агамеанон және Фессалий тайпаларының басшысы Ахилл арасындағы ұрыс туралы эпизод болып табылады. Бұл фонда Гомер грек және трояндықтардың діни сенімдері, тұрмыстық өмірін бейнелеп, сипаттайды.

«Одиссея» поэмасында Итака патшасы Одиссеяны Троя қирағаннан кейінгі Итакаға қайту жолындағы болған қызықты оқиғалар туралы баяндалады. Құдайлар Одиссейді көптеген сынақтардан өткізеді: ол циклопқа тап болады, кемесін екі құбыжық Сцилла мен Харибда арасына өткізеді, лестригондарды адам жегіштерден аман алып қалады, адамдарды шошқаға айналдыратын Кирка сиқыршысының істеріне қарсы шығады. Гомер өзін батырын бейбіт өміріндегі