Демография

1 Демография
2 Негізгі демографиялық көрсеткіштерді
3 Әйелдердің бала туу кѳрсеткіші
4 Сәбилер өлімі

Демография (demos - халық , grafo — жазамын) деген екі грек сөздерінен құралған — халық туралы және онын қоғамдық дамуы туралы ғылым. Халық туралы мәліметтердің маңызы өте зор. Біріншіден, қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуын жоспарлау, емдеу, санитарлық, т.б. медициналық мекемелердің жұмысын тиімді ұйымдастыруға және сауықтыру шараларын жүргізуге, дәрігерлер мен орта білімді мамандарды дайындау мақсатында пайдаланылады. Екіншіден, демографиялық көрсеткіштер халық денсаулығын сипаттайтын көрсеткіштерге жатады. Үшіншіден, емдеу-профилактикалық мекемелердің жұмысын талдауда пайдаланылады.
Демографияның екі бөлімі бар:
1 бөлім - бір уақытқа сәйкес халық санын білу, оны "статика" дейді, яғни халық санының бір тұрақты қалпында жыныс, жас әлеуметтік, топтық, кәсіби және қызметі, үйелмендік жағдайын сипаттау. Сонымен қатар ұлты, ана тілі, мәдениеттілік деңгейі, сауаттылығы, білімі, тұрған жері (қала, ауыл), географиялык орналасуы және тығыздығы анықталады.
2 бөлім - халық санынын өзгерушілігін зерттеу, оны халық динамикасы дейді, оның екі түрі бар:
а) Халыктын механикалык қозғалысы: көшіп-қонуы, орын ауыстыруы, яғни миграциялық қозғалыс. Бұның бірнеше түрі бар: ішкі миграция - халықтың бір елдің шеңберінде орын ауысуы: сыртқы миграция - халықтың бір елден басқа елге ауысуы, яғни халықаралық миграция; маятниктік миграция — күнделікті қайталанып туратын қозғалу (күнде жұмысқа барып келу т.б.).
б) Халықтын табиғи өзгеруі - туу және олу процесстері, өмір ұзақтығы, табиғи өсу немесе азаю көрсеткіштері.
Негізгі демографиялық көрсеткіштерді әдетте 1000 адамға шағып есептейді.
1. Туу көрсеткіші бір жыл ішінде нақтылы жерде 1000 адамға шаққанда туулық жиілігін көрсетеді:

Туу көрсеткіші: = Бір жылдың ішінде туғанлардың саны * 1000
Бір жылдағы халықтың орташа саны.