Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі дүниежүзі Версаль-Вашингтон жүйесі

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
а) Еуропа елдері үшін бірінші дүниежүзілік соғыс қорытындысы. Париж бейбіт конференциясындағы ұлы державалрдың ұстанған бағыты
б) Ұлттар лигасының құрылуы. Вашингтон конференциясы
в) Дауэс жоспарының Еуропа елдеріне әсері
г) Версаль.Вашигтон жүйесінің күйреуі.
ІІІ. Қорытынды
IV. Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Бірінші дүниежүзілік соғыс аяқталғаннан соң соғысушы елдердің бір жағының жеңілуіне байланысты ғана емес, Орталық Европа мемлекеттерінің кейбіреулерінің Қазан революциясы тәжірибесімен соғыстан революция жолымен шығу қаупі төнгендіктен, бейбітшілік проблемасы ең негізгі мәселеге айналды. Бүкілресейлік Кеңестердің II съезінде қабылданған «Бітім туралы декрет» кейбір елдерде революцияға шақыру үндеуі ретінде қабылданды. Революция қаупінен сескенген соғысушы елдердің империалистік тобы бітім жасауға асықты.
Алайда Антанта елдері «Бітім туралы декретті», сондай-ақ Кеңестік Ресейдің соғыс қимылдарын тоқтатуын сұрап, қайта-қайта жасаған ұсынысын елемеді. Осындай жағдайда Кеңес үкіметі Германия және оның одақтастарымен сепараттық келіссөз жүргізуге мәжбүр болды.
Ресейде Кеңес үкіметінің «күйреуін» бірнеше апта күткен Антантаның империалистік тобы Кеңес өкіметін ішкі контрреволюция күштерімен құлатуға дайындалды. Олар ішкі контрреволюцияға көмектесті, Кенестік Ресейдің Германиямен бейбіт келіссөзіне барынша кедергі жасады.
Дүниежүзілік лидерлікке ұмтылған АҚШ-тың сыртқы саясатындағы мүддесін көздеген соғыстан кейінгі дүниежүзінің құрылым принциптері жөнінде 8 қаңтар 1918 жылы президент Вудро Вильсонның «14 пункттен» тұратын мәлімдемесі жарияланды.
Вильсон Томас Вудро (1856-1924). АҚШ-тың саяси және мемлекеттік қайраткері. Демократиялық партия өкілі. 1913-1924 жылдары АҚШ президенті. 1902-1909 жылдары Принстон университетінің ректоры. 1910 жылы Нью-Джерси штатының губернаторы. Президент болып сайланғаннан кейін әлеуметтік, экономикалық реформаларды жүзеге асырды. Бірінші дүниежүзілік соғыс басталған соң АҚШ-тың бейтараптығын жариялады, сонымен бірге Антанта блогымен тығыз байланыс орнатты. 1917 жылдың сәуірінде АҚШ-тың Германияға қарсы соғысқа кіретіндігін жариялады «14 пункттің» авторы.
Вильсонның «14 пункті» Кеңестік Ресей жариялаған бейбітшілік программасына жауап еді. Американ президенті Кеңес үкіметінен бейбітшілік инициативасын өз қолына алып, АҚШ-ты дүниежүзі қоғамы алдында әділеттілік үшін күресуші ретінде көрсетуге тырысты. Америка президенті В.Вильсон АҚШ-тың сыртқы саясаттағы ролі халықаралық қатынаста жаңа принциптердің туындауына мүмкіндік береді деп есептеді. Оның «14 пунктінде» сыртқы саясатта мынандай талаптар қойылады:
п. 1. ашық бейбіт келіссөздер жүргізу;
п.2. Антанта елдерінің қатысуынсыз жасалған барлық кұпия келіссөздер мен келісімдерді танымау;
п.З. «теңіз еркіндігі» және «сауда еркіндігі»;
п.4. ұлттық қарулануды қысқарту;
п.5. отарлаушылық проблемаларды «реттеуге еркіндік»;
п.6. отарлар мен тәуелді елдерде Америка Құрама Штаттарының позициясын нығайту, (Ресейдің кейбір аудандарында уақытша үкімет құру, оны қолдау, Сібірде дербес үкімет құру, Орта Азияны басқаруға мүдделі державаларға мандат беру);

1. Дәуірбаева Т. «Европа мен Америка елдерінің тарихы»
Түркістан 2004 ж.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі дүниежүзі Версаль-Вашингтон жүйесі.

Бірінші дүниежүзілік соғыс аяқталғаннан соң соғысушы елдердің бір жағының жеңілуіне байланысты ғана емес, Орталық Европа мемлекеттерінің кейбіреулерінің Қазан революциясы тәжірибесімен соғыстан революция жолымен шығу қаупі төнгендіктен, бейбітшілік проблемасы ең негізгі мәселеге айналды. Бүкілресейлік Кеңестердің II съезінде қабылданған Бітім туралы декрет кейбір елдерде революцияға шақыру үндеуі ретінде қабылданды. Революция қаупінен сескенген соғысушы елдердің империалистік тобы бітім жасауға асықты.
Алайда Антанта елдері Бітім туралы декретті, сондай-ақ Кеңестік Ресейдің соғыс қимылдарын тоқтатуын сұрап, қайта-қайта жасаған ұсынысын елемеді. Осындай жағдайда Кеңес үкіметі Германия және оның одақтастарымен сепараттық келіссөз жүргізуге мәжбүр болды.
Ресейде Кеңес үкіметінің күйреуін бірнеше апта күткен Антантаның империалистік тобы Кеңес өкіметін ішкі контрреволюция күштерімен құлатуға дайындалды. Олар ішкі контрреволюцияға көмектесті, Кенестік Ресейдің Германиямен бейбіт келіссөзіне барынша кедергі жасады.
Дүниежүзілік лидерлікке ұмтылған АҚШ-тың сыртқы саясатындағы мүддесін көздеген соғыстан кейінгі дүниежүзінің құрылым принциптері жөнінде 8 қаңтар 1918 жылы президент Вудро Вильсонның 14 пункттен тұратын мәлімдемесі жарияланды.
Вильсон Томас Вудро (1856-1924). АҚШ-тың саяси және мемлекеттік қайраткері. Демократиялық партия өкілі. 1913-1924 жылдары АҚШ президенті. 1902-1909 жылдары Принстон университетінің ректоры. 1910 жылы Нью-Джерси штатының губернаторы. Президент болып сайланғаннан кейін әлеуметтік, экономикалық реформаларды жүзеге асырды. Бірінші дүниежүзілік соғыс басталған соң АҚШ-тың бейтараптығын жариялады, сонымен бірге Антанта блогымен тығыз байланыс орнатты. 1917 жылдың сәуірінде АҚШ-тың Германияға қарсы соғысқа кіретіндігін жариялады 14 пункттің авторы.
Вильсонның 14 пункті Кеңестік Ресей жариялаған бейбітшілік программасына жауап еді. Американ президенті Кеңес үкіметінен бейбітшілік инициативасын өз қолына алып, АҚШ-ты дүниежүзі қоғамы алдында әділеттілік үшін күресуші ретінде көрсетуге тырысты. Америка президенті В.Вильсон АҚШ-тың сыртқы саясаттағы ролі халықаралық қатынаста жаңа принциптердің туындауына мүмкіндік береді деп есептеді. Оның 14 пунктінде сыртқы саясатта мынандай талаптар қойылады:
п. 1. ашық бейбіт келіссөздер жүргізу;
п.2. Антанта елдерінің қатысуынсыз жасалған барлық кұпия келіссөздер мен келісімдерді танымау;
п.З. теңіз еркіндігі және сауда еркіндігі;
п.4. ұлттық қарулануды қысқарту;
п.5. отарлаушылық проблемаларды реттеуге еркіндік;
п.6. отарлар мен тәуелді елдерде Америка Құрама Штаттарының позициясын нығайту, (Ресейдің кейбір аудандарында уақытша үкімет құру, оны қолдау, Сібірде дербес үкімет құру, Орта Азияны басқаруға мүдделі державаларға мандат беру);
п.7. Германияның жаулап алған Франция, Бельгия, Люксембург территорияларын өздеріне қайтаруы;
п.8. Австрия-Венгрия, Түркия, Румыния елдерінің Рейннің сол жағалауынан әскерін әкетуі;
п.9. Рейннің оң жағалауында бейтараптық зона құру;
п. 10. соғыс тұтқындарын қайтару;
п. 11. жеңгендерге әскери мүліктің біраз бөлігін беру;
п.12. Түркия құрамына енген халықтарға автономия беру және Қаратеңіз бұғаздарын ашу;
п.13. тәуелсіз Польша мемлекетін құру;
п.14. Ұлттар Лигасын құру;
Бұл программаның түпкі мақсаты Ресейді бөлшектеу, антисоветтік күштерді қолдау болатын. Осыдан кейін 1918 жылдың басында бітім жасау келіссөздерінен бас тартып, Антанта державалары Ресейдің әр жерінде жанданып жатқан антисоветтік күштерге көмек көрсетті. Антанта да, Герман блогы да Кеңес өкіметіне бітіспес жау ретінде қарады. Бірақ та осыған қарамастан Германия Брест-Литовскіде Кеңестік Ресеймен бейбіт келіссөздер жүргізуге келісті. 3 наурыз 1918 жылы Брест-Литовскіде бітімшартына Г.В.Чичерин бастаған Кеңес делегациясы қол қойды. Бұл келісімшарт небәрі 8 ай ғана өмір сүріп, Германияның ішкі және сыртқы жағдайына байланысты 13 қараша 1918 жылы ВЦИК-тің шешімімен күші жойылды.
Герман әскерінің Батыс Майдандағы жағдайды өз мүддесіне сай өзгертуге жасаған әрекеттерінен ешкандай нәтиже шықпады. 1918 жылы шілдеде басталған одақтастардың қарсы шабуылы жалпы шабуылға ұласып, Бельгия мен Францияның біраз территориясы неміс әскерлерінен азат етілді. Германияның ішкі жағдайы да күрделенді. Халық соғысты тоқтатуды талап етті. Макс Баденский бастаған жаңа үкімет 5-ші қазан 1918 жылы АҚШ президентіне 14 пункт негізінде соғысушы елдер арасында келіссөздерді жүргізу жөнінде ұсыныс жасады. Алайда АҚШ Германияның толық тізе бүгу, соғыс кезінде басып алған жерлерді тазарту, елді басқарудан соғыс кінәлілерін аластату шартын қойды. 11 караша 1918 жылы 14 пункттің жалпы талаптары негізінде Компьен орманында Франция француз маршалы Фош одақтастар атынан жеңілген Германиямен бірінші дүниежүзілік соғыстың тоқтағаны жөнінде келісімге қол койды. Бірінші дүниежүзілік соғыс аяқталды.
Париж конференциясы. Бірінші дүниежүзілік соғыстың қорытындысын жеңілген елдермен бейбіт келісімдермен бекіту және соғыстан кейінгі дүниежүзінің құрылым мәселесін шешу үшін жеңген державалар конференция шақырды. Францияның талабымен конференция Парижде өткізілетін болды. Бейбіт конференция Парижде 18 каңтар 1919 жылы - дәл сол 1871 жылы Германия империясының құрылғаны жарияланған күні өз жұмысын бастады. Конференцияны ашқан француз
президенті Пуанкаре салтанатты түрде Германия жонінде былай деді: Рожденная в несправедливости, она закончила свое существование в бесчестии.
Конференцияға 27 елдің өкілдері қатысты. Оныц жұмысы ашық дипломатия үлгісі ретінде кең түрде хабарланды. Француз астанасына мыңдаған делегаттар келді. Алайда оның ішінде тағдыры шешілетін Германия өкілдері болған жоқ. Кеңестік Ресей де шақырылмады, қатыспады. Конференция антисоветтік соғыс интервенциясын дайындау жағдайында өтті. Конференция ашылған күні одақтастар Ресейге одақтастардың интервенциясының қажеттілігі жөнінде құжат қабылдады. Конференцияда Орыс мәселесі негізгі мәселенің біріне айналды. Конференцияға 27 мемлекеттің өкілдері катысқанымен барлық мәселені шешуде жетекші рольді АҚШ президенті Вудро Вильсон, Англия премьер-министрі Гарольд Ллойд Джордж, Франция премьер-министрі Жорж Клемансо атқарды.
Ұлы державалардың жоспарлары мен мақсаты. АҚШ.
АҚШ Бельгияны қалпына келтіру, Францияға Эльзас пен Лотарингияны қайтару, бейбітшілікті қолдау үшін халыкаралық ұйым кажет деп есептеді. Бұл дуниежүзілік қырғынды болдырмауды жақтайтындарға Вильсонның ұсынысы барынша әділ және демократиялык болып көрінді. Шынында да бұл дүниежүзілік саясатта жаңа ой еді. Алайда большевиктер Антанта елдерінің кұпия келісімдерін жариялағаннан соң, Вильсон ол туралы білмесе де, оның беделі елдің ішінде түскен болатын. Американдықтардың түсінігінше олардың солдаттары Европа державаларының құпия мүдделері үшін соғысқандай болып көрінді. Елдің ішінде АҚШ-тың Европа істеріне араласпау, дәстүрлі оқшаулану саясатын қолдағандар көбейді. 1918 жылғы конгресске сайлау кезінде В.Вильсонның оппоненттері - республикандықтар сенатта көп дауысқа ие болды. Президент жасаған халықаралық келісім сенатта бекітілетін болғандыктан, бұл жағдайдың едәуір мәні болды. Дегенмен АҚШ дүниежүзілік гегемондыққа ұмтылды. Соғыс Құрама Штаттарды орасан байлыққа кенелтгі. Соғыс жылдарында АҚШ Антантаның соғыс арсеналына, азық-түлік пен ок-дәрінің маңызды көзіне айналды. АҚШ Европа елдеріне 10 млрд. долларға жуык несие берді. Американ капиталистерінің инвестициясы 6,5 млрд. долларды құрады. АҚШ-тың басқарушы топтары дуниежүзілік кредиторлық жағдайын дүниежүзілік үстемдікке жетуге пайдалануға тырысты. АҚШ европалық рынок үшін аянбай күресті. Осы мақсатта АҚШ-тың болашақ президенті Г.Гувер басқарған АҚШ азық-түлік әкімшілігі, кейінірек Американ әкімшілік көмегі құрылды. Осылайша американ капиталы ашыққан халықтар мен елдерге көмек девизімен соғыстан кейінгі дүниежүзінде өз позициясын нығайтуға ұмтылды.
Ұлыбритания. Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін Ұлыбританияны Америка Құрама Штаттары екінші орынға ығыстырғанмен, ол ұлы державалық статусын сақтап қалды. Бейбіт конференция басталғанға дейін Ұлыбритания соғыста көздеген мақсатының бәріне жетті. Ең бастысы Германия теңізде және дүниежузілік рынокта бәсекелесі болудан қалды. Герман флоты өмір сүруін тоқтатты. Британ доминиондары герман
отарларының біраз бөлігін иемденді, ал Англияның өзі Таяу Шығыста Түрік империясының мұрасына бақылау орнатты. Ағылшын дипломатиясы бейбіт конференцияда өз алдына мынадай міндеттерді қойды: қолы жеткен жетістіктерді нығайтып, айырылып қалмау; Кеңестік Ресейді тұншықтыруға қол жеткізу; Францияның Европада, АҚШ-тың дүниежүзінде гегемондығына жол бермеу. Осындай міндеттерді қоя отырып Англия Францияға Эльзас пен Лотарингияның қайтарылуын қолдады. Европада соғыстан кейінгі шекараларды анықтауда ағылшындар өзін-өзі анықтау принциптері тұрғысынан қарастыруды ұсынды. Ұлыбританияның соғыстан кейінгі құрылымдағы басты талабы —қарусыздану арқылы бейбітшілікті қамтамасыз ету және бейбітшілік гаранты ретінде Ұлттар Лигасын құру болды. Конференцияда ағылшын дипломатиясын тәжірибелі саясаткер, саяси компромисстің шебері Ллойд Джордж басқарды.
Ллойд Джордж Дэвид (1867-1945). Ұлыбританияның мемлекеттік және саяси қайраткері. Либерал. 1890-1945 жылдар аралығында Уэльс штатынан парламент депутаты. 1916-1922 жылдарда Ұлыбританияның премьер-министрі. Саяси және әлеуметтік реформаларды жақтаушы. Ұлттық сақтандыру туралы 1911 жылы қабылданған заңның инициаторларының бірі. Л.Джордждың Вильсоннан өзгешелігі оны парламент толық қолдады, 1918 жылғы сайлау ол басқарған коалиция кіретін партия үлкен басымдылықпен жеңіске жетті. Дегенмен Англияның жағдайы мәз емес еді. Британ империясы бұрынғы зор қуатынан айырылды: доминиондары дербестікке ұмтылды, ал Үндістан мен Ирландияға өзін-өзі басқару құқын беруге уәде берілді. Англия дүниежүзілік кредитордан қарыз алушы елге айналды. Экономика әлсіреді, финанс пен сауда құлдырады. Германия тарапынан өзінің әскери-теңіз қуатына кауіпті жойғанымен, Англия тез қарқынмен күш алып келе жатқан американ флотының күшеюінен сескенді. Ұлыбритания, Франция мен Жапонияның қолдауына сүйеніп американдык әскери-теңіз флоты құрылысын тоқтатуды талап етті. Англия премьер-министрі Ллойд Джордж: Великобритания истратит все до последней гинеи, чтобы сохранить превосходство своего флота над флотом Соединенных Штатов или любой другой державы, - деп мәлімдеді.
Франция. Басқа ұлы державаларға қарағанда бірінші дүниежүзілік соғыс барысында Франция көп зақымданды. Оның басты себебі Франция территориясында соғыс қимылдарының жүруі болып табылады. Франция кредит беруші елден қарыз алушы елге айналды. Франциянын ең негізгі қарыз алушы мемлекеті - Ресей өзінің міндеткерліктерінің бәрін жойды. Бүліншілікке ұшыраған елде Немістер бәрін де төлейді! деген ұран кең тарады. Францияның премьер-министрі Жорж Клемансо осы ұранды қолдады және қолдан келген мүмкіндіктердің бәрін пайдаланып, Германияны әлсіретуге тырысты. Осыған қарамастан соғыстан кейін Францияның позициясы әлі де мығым еді. Маршал Фош 2 миллиондық әскерді демобилизациялауға асықпады. Дегенмен француздық бейбітшілік программасының жүзеге асуы әлі алыс еді. Францияның қауіпсіздігін қамтамасыз ету қажеттілігіне сүйеніп, Клемансо дииломатиясы Европада француз гегемониясын орнатуға тырысты.
Клемансо Жорж (1841-1929). Францияның саяси және мемлекеттік қайраткері. 1871 жылдан Ұлттық жиналыстың депутаты. Республикандық құрылым мен Францияға Эльзас пен Лотарингияның қайтарылуын жақтаушы. Дрейфусқа реабилитация беру кампаниясын басқарган. Францияның 1906-1909 жылдардағы премьер-министрі. 1917 жылдың қарашасынан бастап 76 жастағы Ж.Клемансо қайтадан премьер-министр. Бұл кез Шығыс майданның күйреп, Франция жағдайының нашарлаған уақыты. Тылда және майданда қатан тәртіпті талап еткен. Қайсарлығы мен жігерлігі үшін жолбарыс деген атқа ие болған.
Ресейдегі ақпан революциясы қарсаңында Франция Германияны бөлшектеу және Рейннің сол жағалауында буферлік тәуелсіз неміс мемлекетін құру жөнінде патша үкіметімен құпия келісімге қол қойған болатын. Бұл бойынша Францияға Эльзас, Лотарингия қайтарылып қана қоймай, Саар көмір бассейні беріліп, оның Германиямен шекарасы Рейнге дейін жылжытылатын болды. Кейінірек бұл жоспар толықтырылды. Енді Германияның шығыс шекарасында оның бұрынғы одақтасы Ресейді ауыстыра алатын елдер блогын құру көзделді. Франция Германияға көп мөлшерде репарация салуды талап етті және Осман империясы мұрасының біраз бөлігін алуға ұмтылды.
Версаль бітімшарты. Бұл құжат тарихқа Версаль деген атпен енді және соғыстан кейінгі дүниені реттеудің басты құжаты болып табылады. Келісімшартына Вильсонның талабымен Ұлттар Лигасының Уставы қосылды.
Версаль бітімшарты бойынша: Келісімге сәйкес Германия өз территориясының 18 және халқының 112 бөлігінен айырылды. Мұның өзі дүниежүзілік аренада өз орны бар алдыңғы қатарлы Германия мемлекетінің мүшкіл халге түскенін көрсетеді.
Францияға Эльзас, Лотарингия қайтарылды;
Эйпен, Мальмеди және Моренэ плебисциттен кейін Бельгияға өтті;
Солтүстік Шлезвиг бұл да плебисциттен кейін Данияға берілді;
Германия Польша мен Чехословакияның тәуелсіздігін мойындады;
Польша Померания, Познаньнің кейбір аудандарын, Пруссияның Батыс, Шығысының, мұнан басқа Жоғарғы Силезияның біраз бөлігін иемденді;
Данциг (Гданьск) қаласы өзіне жақын жатқан территориялармен бірге Ұлттар Лигасына қарасты ерікті қалаға айналды. Ол Польшаның кедендік шекарасына қосылды; Данциг коридоры аталған территория Шығыс Пруссияны Германиядан бөліп тұрды.
Германия Люксембургтың тәуелсіздігін таныды;
Австрияның тәуелсіздігін барынша құрметтеуге міндеттенді;
- Мемель (Клайпеда) және оған жақын жатқан аудандар Ұлттар
Лигасының бақылауына өтті (1923 жылдан Литва құрамына енген);
- Саар көмір бассейні Францияның меншігіне толык өтті;
- Саар облысының өзін Ұлттар Лигасы 15 жыл басқаратын болды;
Германияда монополистік капитал сақталғанымен, ол мемлекет ретінде көптеген құқықтарынан айырылды Версаль шарты Германияны қарусыздандыруды көздеді:
—Германия территориясындағы Рейн өзенінің сол жағалауы бойынша және оң жағалауы 50 шақырым ішке ендеп демилитаризацияланды;
Оның жалдамалы негізде жарақтанған 100-мындык (4 мыңы офицер) армия устауға ғана құқы болды;
Жалпыға бірдей әскери міндеттілікке тыйым салынды;
Әскери және теңіз авиациясын, суңгуір кеме ұстауға құқы болмады;
-Оны Рейн облысында әскери гарнизон орналастыру құқынан айырды;
Германия соғысты тұтандырудың айыптысы деп жарияланды;
Одақтастардың барлық шығындарын толықтыру үшін Германия
репарация төлейтін болды;
Жеңген елдердің авиациясы Германия территориясында ұшу-қонуға
толық бостандық алды; Эльба, Одер, Неман және Дунай шетелдік державаларға ашық деп жарияланды;
Женген елдердің Германияға товар әкелуіне кедергі келтіруге тыйым салынды;
Осылайша бітімнің кейбір баптары Германияны тәуелді ел қатарына дейін түсірді. Осыларды орындаудың кепілі ретінде бітімде одақтастар армиясы Рейннің батыс жағын 5 жылдан 15 жылға дейін оккупациялайды деп көрсетілді.
Версаль бітімшарты Германияны барлық отарларынан, ықпал аймақтарынан, елінен тыс жерлердегі жеңілдіктері мен меншіктерінен айырды. Германия отарлары Франция, Жапония, Бельгия, Португалия, Ұлыбритания және оның доминиондары арасында мандаттық формада бөлінді:
Того мен Камерунды Ұлыбритания мен Франция өзара бөлісті;
Оңтүстік Африка Одағына Африканың оңтустік-батысындағы герман
отарлары карады;
Австралия Жаңа Гвинеяның біраз бөлігін алды;
Жаңа Зеландия Батыс Самоаның біраз жерін иемденді;
Шығыс және Орталык Африкадағы Герман отарлары Ұлыбритания,
Бельгия, Португалияға берілді;
- Жапония Шандуньдағы герман концессиясына, сондай-ақ Тынық
мұхиттағы экватордын сол жағына қарай жатқан герман отар аралдарына ие
болды:
Версаль бітімшартының (Германия одақтастарымен жасалған келісімдерде де) арнайы Енбек деп аталатын бөлімінде Ұлттар Лигасының жанынан Халықаралық енбек бюросын құру жоспарланды. Бұл ұйым таптық принципке негізделді, Амстердамдағы реформистік интернационалдық кәсіподақпен тығыз байланыс орнатты. Алайда Халықаралық еңбек бюросы ақпарат органы болды да, әлеуметтік мәселелерді шешуде ешкандай нақты іс атқарған жоқ.
Версаль бітімшарты соғыстан кейінгі дүниежүзілік системаны бейбіт реттеудің негізгі құжаты болып табылады. Ол дүниежүзілік проблемаларды шешуде күш арасалмағының өзгергендігін көрсетті.
Германия одақтастарымен жасалған келісімдер. Бірінші дүниежұзілік соғыстын қорытындысы Германияның одақтастарына да жеңіл тиген жоқ. 10 қыркүйек 1919 жылы Сен-Жерменде Австриямен бейбіт келісімге қол қойылды. Онда Австрия-Венгрияның жойылуына байланысты жаңа мемлекеттердің шекарасы анықталды.
Бұл келісімшарты бойынша:
- Австрия республикасы құрамына Жоғарғы және Төменгі Австрия, Зальцбург, Штирия мен Каринтияның біраз жерлері, Солтүстік Тироль,
венгерлік Бургерланд кірді.
Австрия 30 мындык әскер ұстауға ғана құқылы болды.
Бұрынғы Австрия провинциялары Богемия, Моравия және Силезия
Чехословакия құрамына кірді.
Австрия-Венгрия құрамында болып келген оңтүстік славян жерлері
Италия мен словен, хорват, серб Корольдігінің арасында бөліске түсті.
Италия Оңтүстік Тироль, Юлия Краина, Фиум Риек қаласынан басқа бүкіл
Истрияға ие болды.
Румынияға Буковина,Трансильвания және Банаттың біраз бөлігі берілді.
Шекараны анықтау барысында ұлттардың мүддесі ескерілмеді, бұл жаңа құрылған мемлекеттер арасында алғашқы кезден-ақ ұлтараздықтың орын алуына әкеп соқты. Сонымен катар бітімнің Ерекше декларация бабы Австрияның Венгриямен қандай бір болмасын саяси және экономикалық қатынас жасауына тыйым салды. Осылайша Австрия мен Венгрия тарихи калыптасқан саяси-экономикалық байланыстарынан айырылды.
27 қараша 1919 жылы Париждің жанындағы Нейи-сюр-Сенде Болгариямен бейбіт келісімге қол қойылды.
Бұл келісімшарты бойынша:
-Батыс Фракия Грецияға берілді.
Оңтүстік Добруджа Румыния құрамында қалды.
Болгар территориясының біраз жері серб, хорват, словен Корольдігіне қарады.
Болгарияға 20 мыңнан астам әскер ұстауға тыйым салынды.
Болгария 37 жыл ішінде 2,25 млрд. алтын франк көлемінде репарация
төлейтін болды.
Нейи келісімінің 48-бабына сәйкес Болгарияға Эгей теңізіне еркін шығуға кепілдік берілсе де, Батыс Фракияның Грецияға қарауы оны бұл мүмкіндігінен айырды. Осындай шартпен жеңген мемлекеттер бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде Германия одақтасы болған Болгарияны соғыс тұтандырушының бірі ретінде көп территориясынан айырды.
4 маусым 1920 жылы Венгриямен Трианонда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.