“Хизб-ут Тахрир”
1. Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының “Хизб.ут Тахрир” ұйымының зиянды әрекеттеріне арнайы шығарған пәтуасы
2. Бұл ұйым күресінің негізгі үш тағаны
3. «Хизб.ут Тахрирдың» кертартпа зиянды сипаттары
2. Бұл ұйым күресінің негізгі үш тағаны
3. «Хизб.ут Тахрирдың» кертартпа зиянды сипаттары
«Хизб-ут Тахрир» (Азаттық партиясы) – бейресми діни-саяси партия. Оның толық атауы «Хизб-ут Тахрир әл-ислами» деп аталады. Негізін қалаған Мысырда дүниеге келген палестиналық шейх Тахуддин Наббахани. Алғашында ол «Әл-Ихуан-ул-муслимин» («Мұсылман бауырлар») ұйымының үрдіндік бөлімшесі қатарының белсенді жетекшілерінің бірі болған. Кейін белгілі бір діни мәселеде (ақида бойынша) ұйым мүшелерімен келісе алмағандықтан ол ұйымнан шығып кетеді. Өзге палестиналық арабтармен бірігіп 1953 жылы «Хизб-ут Тахрир» партиясын құрады. Оны құрудағы басты мақсаттары – Палестина жерін израильдік басқыншылардан азат ету.
Партияның саяси әрі рухани жетекшісі Тахуддин Наббахани өз көзқарастары мен ұстанымдарын «Ислам жүйесі», «Хизб-ут Тахрир ұйымдары», «Ислам әлеміне күшті дауыс» және басқа кітаптарында тұжырымдайды. Оның тұжырымдарының мәні – мемлекеттік шекара деген ұғымды мұсылмандар мойындамауы керек, яғни мұсылмандардың барлығы бір Ислам мемлекетінде, бір халифтің басқаруында өмір сүрулері керек деген идеяға келіп тіреледі. Аталмыш идея келе-келе араб елдері аумағынан шығып, Батыс Еуропаға тарады. Партияның бөлімшелері кейін Мысыр, Үрдін, Тунис, Кувейт және Түркияда ашылып, ықпал ету аумағы біршама кеңейді.
Кеңестер Одағы ыдырап, оның құрамындағы Орталық Азия елдері мен Қазақстан егемендігін алғаннан кейін Хизб-ут Тахрир өз белсенділіктерін сол аймақта да жүргізе бастады. Ол елдердің мемлекет басқарудағы тәжірибесінің аздығы және заңдарының осал жақтары, ең бастысы, мұсылман дінінің жандануы олар үшін оңтайлы жағдай туғызды.
Бұл партияның көздеген басты мақсаты – мұсылмандар арасында идеологиялық жұмысты Жан-жақты жандандыру арқылы мұсылман үмметінің, қажет десе өзге діннің жақтастарының сана-сезімдеріне төңкеріс жасау және сол арқылы саяси билікке қол жеткізу. Олардың бұл ойларын «Ислам жүйесі» атты кітабының алғашқы беттерінен-ақ байқауға болады. «…адамның өмір жолын өзгертіп өркендеген өмір жолына бастамақшы болсақ, оның түсінігін өзгертуіміз керек». (3б) Ал дұрыс түсінік қалыптастырудың жалғыз жолы, кітап авторының айтуынша, – «осы дүниедегі өмір туралы ең дұрыс түсінікті қалыптастыру». (3б)
Өз мақсаттарын жүзеге асыру үшін әрі әлемдегі толып жатқан оқиғаларға байланысты өз қарастарын насихаттау үшін 1988 жылдан бастап ай сайын «әл-Ваъй» (Сана-сезім) атты журнал мен апталық «әл-Хадара» («Өркениет») газетін түрлі тілдерде мол таралыммен шығарып тұрады.
Сабақ алу мен насихат тыңдауды «дәріс» деп атайды. 4-5 адамнан құрылған шағын топты «халқа» дейді. Олар мүшрифтен (мұғалім, жетекші) дәріс алады. Оқу мен тағылым аптасына кемі бір рет өткізіледі. «Халқа»-дағы топ мүшелері бір-бірлерін тек есімі немесе лақап атымен ғана біледі. Ұйым мүшесі қандай жағдай болмасын өз іс-әрекеті туралы сыр шашпайды, аузына берік. Өлке жетекшісін (мұғтамад) партия басшысы (әмір) тағайындайды. Оған аймақ басшысы (масғул) мен аудан жетекшісі (мусаид) бағынады. Аудандар да жеке-жеке аумаққа бөлінеді. Төрт мүшрифтен құрылған ауыл аппаратын нақиб басқарады. Нақиб өзіне жәрдемші етіп найб (көмекші) және ақша жиюшы таббаруъды тағайындайды. Ауыл аппараты айына ең кемі бір рет бас қосады.
Партияның саяси әрі рухани жетекшісі Тахуддин Наббахани өз көзқарастары мен ұстанымдарын «Ислам жүйесі», «Хизб-ут Тахрир ұйымдары», «Ислам әлеміне күшті дауыс» және басқа кітаптарында тұжырымдайды. Оның тұжырымдарының мәні – мемлекеттік шекара деген ұғымды мұсылмандар мойындамауы керек, яғни мұсылмандардың барлығы бір Ислам мемлекетінде, бір халифтің басқаруында өмір сүрулері керек деген идеяға келіп тіреледі. Аталмыш идея келе-келе араб елдері аумағынан шығып, Батыс Еуропаға тарады. Партияның бөлімшелері кейін Мысыр, Үрдін, Тунис, Кувейт және Түркияда ашылып, ықпал ету аумағы біршама кеңейді.
Кеңестер Одағы ыдырап, оның құрамындағы Орталық Азия елдері мен Қазақстан егемендігін алғаннан кейін Хизб-ут Тахрир өз белсенділіктерін сол аймақта да жүргізе бастады. Ол елдердің мемлекет басқарудағы тәжірибесінің аздығы және заңдарының осал жақтары, ең бастысы, мұсылман дінінің жандануы олар үшін оңтайлы жағдай туғызды.
Бұл партияның көздеген басты мақсаты – мұсылмандар арасында идеологиялық жұмысты Жан-жақты жандандыру арқылы мұсылман үмметінің, қажет десе өзге діннің жақтастарының сана-сезімдеріне төңкеріс жасау және сол арқылы саяси билікке қол жеткізу. Олардың бұл ойларын «Ислам жүйесі» атты кітабының алғашқы беттерінен-ақ байқауға болады. «…адамның өмір жолын өзгертіп өркендеген өмір жолына бастамақшы болсақ, оның түсінігін өзгертуіміз керек». (3б) Ал дұрыс түсінік қалыптастырудың жалғыз жолы, кітап авторының айтуынша, – «осы дүниедегі өмір туралы ең дұрыс түсінікті қалыптастыру». (3б)
Өз мақсаттарын жүзеге асыру үшін әрі әлемдегі толып жатқан оқиғаларға байланысты өз қарастарын насихаттау үшін 1988 жылдан бастап ай сайын «әл-Ваъй» (Сана-сезім) атты журнал мен апталық «әл-Хадара» («Өркениет») газетін түрлі тілдерде мол таралыммен шығарып тұрады.
Сабақ алу мен насихат тыңдауды «дәріс» деп атайды. 4-5 адамнан құрылған шағын топты «халқа» дейді. Олар мүшрифтен (мұғалім, жетекші) дәріс алады. Оқу мен тағылым аптасына кемі бір рет өткізіледі. «Халқа»-дағы топ мүшелері бір-бірлерін тек есімі немесе лақап атымен ғана біледі. Ұйым мүшесі қандай жағдай болмасын өз іс-әрекеті туралы сыр шашпайды, аузына берік. Өлке жетекшісін (мұғтамад) партия басшысы (әмір) тағайындайды. Оған аймақ басшысы (масғул) мен аудан жетекшісі (мусаид) бағынады. Аудандар да жеке-жеке аумаққа бөлінеді. Төрт мүшрифтен құрылған ауыл аппаратын нақиб басқарады. Нақиб өзіне жәрдемші етіп найб (көмекші) және ақша жиюшы таббаруъды тағайындайды. Ауыл аппараты айына ең кемі бір рет бас қосады.
“Хизб-ут Тахрир”
Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының “Хизб-ут Тахрир” ұйымының зиянды
әрекеттеріне арнайы шығарған пәтуасы
Хизб-ут Тахрир (Азаттық партиясы) – бейресми діни-саяси партия. Оның
толық атауы Хизб-ут Тахрир әл-ислами деп аталады. Негізін қалаған Мысырда
дүниеге келген палестиналық шейх Тахуддин Наббахани. Алғашында ол Әл-Ихуан-
ул-муслимин (Мұсылман бауырлар) ұйымының үрдіндік бөлімшесі қатарының
белсенді жетекшілерінің бірі болған. Кейін белгілі бір діни мәселеде (ақида
бойынша) ұйым мүшелерімен келісе алмағандықтан ол ұйымнан шығып кетеді.
Өзге палестиналық арабтармен бірігіп 1953 жылы Хизб-ут Тахрир партиясын
құрады. Оны құрудағы басты мақсаттары – Палестина жерін израильдік
басқыншылардан азат ету.
Партияның саяси әрі рухани жетекшісі Тахуддин Наббахани өз көзқарастары мен
ұстанымдарын Ислам жүйесі, Хизб-ут Тахрир ұйымдары, Ислам әлеміне
күшті дауыс және басқа кітаптарында тұжырымдайды. Оның тұжырымдарының мәні
– мемлекеттік шекара деген ұғымды мұсылмандар мойындамауы керек, яғни
мұсылмандардың барлығы бір Ислам мемлекетінде, бір халифтің басқаруында
өмір сүрулері керек деген идеяға келіп тіреледі. Аталмыш идея келе-келе
араб елдері аумағынан шығып, Батыс Еуропаға тарады. Партияның бөлімшелері
кейін Мысыр, Үрдін, Тунис, Кувейт және Түркияда ашылып, ықпал ету аумағы
біршама кеңейді.
Кеңестер Одағы ыдырап, оның құрамындағы Орталық Азия елдері мен Қазақстан
егемендігін алғаннан кейін Хизб-ут Тахрир өз белсенділіктерін сол аймақта
да жүргізе бастады. Ол елдердің мемлекет басқарудағы тәжірибесінің аздығы
және заңдарының осал жақтары, ең бастысы, мұсылман дінінің жандануы олар
үшін оңтайлы жағдай туғызды.
Бұл партияның көздеген басты мақсаты – мұсылмандар арасында идеологиялық
жұмысты Жан-жақты жандандыру арқылы мұсылман үмметінің, қажет десе өзге
діннің жақтастарының сана-сезімдеріне төңкеріс жасау және сол арқылы саяси
билікке қол жеткізу. Олардың бұл ойларын Ислам жүйесі атты кітабының
алғашқы беттерінен-ақ байқауға болады. ...адамның өмір жолын өзгертіп
өркендеген өмір жолына бастамақшы болсақ, оның түсінігін өзгертуіміз
керек. (3б) Ал дұрыс түсінік қалыптастырудың жалғыз жолы, кітап авторының
айтуынша, – осы дүниедегі өмір туралы ең дұрыс түсінікті қалыптастыру.
(3б)
Өз мақсаттарын жүзеге асыру үшін әрі әлемдегі толып жатқан оқиғаларға
байланысты өз қарастарын насихаттау үшін 1988 жылдан бастап ай сайын әл-
Ваъй (Сана-сезім) атты журнал мен апталық әл-Хадара (Өркениет) газетін
түрлі тілдерде мол таралыммен шығарып тұрады.
Сабақ алу мен насихат тыңдауды дәріс деп атайды. 4-5 адамнан құрылған
шағын топты халқа дейді. Олар мүшрифтен (мұғалім, жетекші) дәріс алады.
Оқу мен тағылым аптасына кемі бір рет өткізіледі. Халқа-дағы топ мүшелері
бір-бірлерін тек есімі немесе лақап атымен ғана біледі. Ұйым мүшесі қандай
жағдай болмасын өз іс-әрекеті туралы сыр шашпайды, аузына берік. Өлке
жетекшісін (мұғтамад) партия басшысы (әмір) тағайындайды. Оған аймақ
басшысы (масғул) мен аудан жетекшісі (мусаид) бағынады. Аудандар да жеке-
жеке аумаққа бөлінеді. Төрт мүшрифтен құрылған ауыл аппаратын нақиб
басқарады. Нақиб өзіне жәрдемші етіп найб (көмекші) және ақша жиюшы
таббаруъды тағайындайды. Ауыл аппараты айына ең кемі бір рет бас қосады.
Партияның әрбір мүшесі өз мүмкіншілігіне қарай айлық табысының 5-10 пайызын
жарна ретінде төлеп тұрады. Жиналған ақша түрлі техника аппараттарын,
байланыс құралдарын сатып алу, тағы да басқа қызметші ұстау, шет елдерден
келетін кітаптар, үн-бейне таспаларды таратып, оларды тәржімалауға
жұмсалады.
Бұл ұйым күресінің негізгі үш тағаны мынау:
1. Идеялогиялық күрес;
2. Идеялогиялық төңкеріс;
3. Үкіметті қолға алу.
Бұл партия осы тағаналардан 13 жылда түгел өтеміз деп ойлады. Бірақ, кейбір
ішкі проблемалар мен түрлі саяси қысымдарға орай сондай-ақ көпшілік жамағат
тарапынан қолдау таппағандықтан мақсаттары жүзеге аспады. Соң олар жоспарын
отыз жылға созды. Ол мерзім де бітіп, күндер, жылдар өтсе де әлі күнге
дейін ештеңе өзгерген жоқ. Сонда да белгілеген мақсаттарын жүзеге асыруда
ұйымшылдық танытуда. Сол ұйымға мүше болған азаматтардың белсенділік
көрсетіп көшелерде, жолаушы транспорттарда парақ таратып, идеялогиялық
күрес алып бара жатқанына бәріміз куәміз. Бірақ барлығы бос қиял болып
қалуда.
Хизб-ут Тахрир құрылымы жай бір ұйым емес, ұйымшыл, белсенді іс-әрекет
жасауға қабілетті, тәртібі күшті ұйым. Ал енді бұл ағымның қателігі мен
адасушылығы туралы өзіміздің ақида және мазһаб көзімен бағалай кетейік.
Бірінші. Олардың басты талабы – халифат құру. Мұны мұсылманшылықтың негізгі
шарты деп айтады. Ибн Омардың (р.а.) риуаятында Пайғамбарымыз (с.а.у.)
мұсылман үмметіне: Ислам бес нәрсеге негізделген:
1. Алла Тағаладан басқа Тәңір жоқ, Мұхаммед (с.а.у.) оның елшісі деп куәлік
беру;
2. Намаз оқу;
3. Зекет беру;
4. Рамазан айында ораза ұстау, – деп баян етеді. (Бұхари мен Муслим);
5. Қажылыққа бару
Мұнда тағы басқа да аят-хадистерде халифаттық исламның шарты деген бірде-
бір ұғымды байқамаймыз. Ислам діні Пайғамбарымыздың (с.а.у.) дәуірінде
кеміл болды. Бұған Алла Тағаланың:
Бүгін діндеріңді толықтастырдым және нығметімді тамамдадым. Сондай-ақ
сендерге Ислам дінін қоштап ұнаттым, (Мәида сүресі, 3-аят) – деген аяты
дәлел.
Пайғамбарымыз (с.а.у.) өз хадис шарифтерінің бірінде:
Халифалық менен соң отыз жыл. Одан соң патшалық пен әмірлік басталады, –
деген. (Термизи және Ахмад)
Халифалық Пайғамбарымыздан (с.ғ.с) соң біраз уақытқа ғана созылғаны
белгілі. Бұл отыз жыл Мұхаммед (с.а.у.) дүниеден озған соң халифалық еткен
Әбу Бәкір, Омар, Осман және Әли (р.а.) дәуірлеріне тұра келеді. Осы төрт
халифа Пайғамбарымыздың (с.а.у.) шынайы орынбасарлары, ал кейінгілері тек
өзіне қарасты жерлер мен мемлекеттерді ғана басқарған әмір мен патшалар
болғанын деректер дәлелдейді.
Пайғамбарымыз (с.а.у.) уахи етілмеген көптеген мәселелерде сахабалармен
бірге кеңескен, мұсылман үмметіне де осылайша тағлым еткен.
Пайғамбарымыздан (с.а.у.) кейін мұсылмандарды басқарған төрт халифа да
көпшілік жұрттың дауысымен сайланғанын тарихтан білеміз. Ал, халықтың
қалауынан тыс билікке таласу, радикал әрекеттерді жасау, террордық акттерді
ұйымдастыру және адамның арасына іріткі салып, дау-жанжал көтеру
шариғатымызға жат.
Халифалық отыз жыл дәуірледі. Умауи, Аббаси және Османи түрк халифалығына
тарих деректерінде халифалық аты берілгенмен ақиқатта олай емес. Оларды
империя деп атауға болады. Сондықтан Хизб-ут Тахрир жамағаты да ислам
империясын құруды құмсауда деп айту орынды. Бұл мұсылмандар мен басқа дін
өкілдерін қарама-қарсы қою, мемлекетара, ұлттарара, діндерара қақтығыстарға
жол ашу дегені. Дініміз ынтымақ-бірлікке және достыққа шақырады.
Бүкіл мұсылман әлемін бір империяға біріктіру ақылға сыймайды. Құр қиял.
Қазір мұсылмандар әлемнің көптеген елінде тұрады. Тілдері де алуан түрлі.
Бір тілде сөйлейтін жиырмаға жуық араб мемлекеттері өзара бас қоса алмай,
біріне-бірі қырын қарап отырғанда басқалары туралы не деуге болады?!
Халифат құру жас балаға айтылар ертегі сияқты. Нақты өмірден мүлдем алыс.
Ендеше, халифаттықты кім қолдай қояды екен?!
Халифаттықтың отыз жылға созылғанына бір себеп не бір хикмет бар шығар.
Пайғамбарымыздың (с.а.у.) өлімі мұсылмандарға қатты әсерін тигізді. Оның
(с.а.у.) өлімі кейбіреулерге өмірдің тоқтағандық, діннің аяқталғандық
ойларын салды. Бір топ мұсылмандар діннен шығуға да дайын еді. Ол кезде
мұсылмандарға бір күн де халифасыз болуға дұрыс еместі. Отыз жыл ішінде
мұсылмандар көнігіп, имандары берік орнықты, діни сенім-нанымдары мен
көзқарастары тұрақтанды, Ислам діні алыс өлкелерге жетті. Соң халифалық
сияқты империяға қажеттік қалмады.
Ислам империясын құру идеясын көтеріп жүрген бұл ұйымның алдына қойған
мақсаты – Ислам дінін, халифаттықты шатыр етіп, түбінде өздерінің саяси
ойларына жету.
Екінші. Алла Тағала Ниса сүресінің 59-аятында:
Ей, мүміндер! Аллаға бойұсынып, Пайғамбарға әрі өздеріңнен болған әмір
иелеріңе бойұсыныңдар, – деген.
Әмір иелері яғни басшылар көпше түрінде айтылуы мұсылмандардың дүниеде
бір елде емес, әлденеше мемлекетте әлденеше басшысы болуына уаһи.
Пайғамбарымыз (с.а.у.) хадистерінің бірінде:
Менің үмметім ішіндегі әр түрлілік рахмет-береке, – деді.
Құран Кәрім мен Сунна негізінде қаланған ең тұра әһл әс-суннат уә әл-
жамағат ақидадағы екі бағыт (әл-Мәтуриди мен әл-Әшғари) және және фиқһ
мәселелеріндегі төрт мазһаб (Ханафи, Шафий, Мәлики, Ханбали) мұсылман
үмметінің ала ауыздығы емес, кеңшілігі мен рахметі деп қабыл аламыз.
Мұсылмандардың да түрлі мемлекеттерде түрлі тәртіп және даму жолында
тіршілік етулері Алланың мейірімі мен шапағаты деп түсінеміз.
Үшінші. Ата-бабаларымыз ұстанған бір-ақ жол бар. Ол – әһл әс-суннат уә әл-
жамағат жолы. Біздің жолымыз да сол. Ислам діні мұсылмандардың басқа
жолдарға бөлінуіне қарсы.
Алла Тағала бұл жайлы былай дейді:
Түп-түгел Алланың жібіне жабысыңдар да бөлінбеңдер (Әли Имран сүресі,
103-аят). Мұндағы Алланың жібі дегенді тәпсіршілер Құран Кәрім дейді.
Имам Табарани Әбу Саид әл-Худриден (р.а.) риуаят еткен хадисте
Пайғамбарымыз (с.ғ.с):
Алланың кітабы – Алланың аспаннан жерге тартылған жібі – деген.
Аллаға шүкір, ақида саласында әл-Мәтуриди (р.а.), фиқһте имам Ағзамдай
(р.а.) мужтаһид ғалымдарымыз дінді анасы баласының аузына нан шайнап
салғандай түсіндіріп берді. Иншаалла, хадисте айтылған сол жіп ешқашан
үзілмейді. Оны бекем ұстасақ тұра жолдан адаспаймыз да, Алланың рахметі мен
Пайғамбардың (с.а.у.) шапағатына бөленеміз.
Имам Муслимнен риуаят етілген хадисте Пайғамбарымыз (с.а.у.):
Әрине, Алла сендерден үш нәрсені ұнатады, олар:
1. Аллаға ғана ғибадат ету, Оған басқаны серік қоспау;
2. Түп-түгел Алланың жібіне жабысып, бөлінбеу;
3. Сендерге басшы болғандарға мойынсұну, – деген.
Құзға құлап кету қаупінде тұрған адамның жіпті мықтап ұстап, өзін сақтап
қалған сияқты, тозақ отына түспеудің бірден-бір жолы Құран Кәрім мен
сүннеттен айырылмай, түрлі топтарға бөлінбеу.
Төртінші. Бұл партияның мағынасына, ислам партиясы деудің өзінде үлкен
қауіп бар сияқты. Азаттық сөзінің астарында көтеріліс, төңкеріс, күш
қолдану деген ұғымдар жатыр. Өйткені, тарихтан белгілі азаттықта
қантөгіспен жетеді. Олардың Ислам атын жамылып жерімізде не жасағысы
келетіні, ашық айтпаса да, түсінікті.
Демократияның принциптері Ислам дінінде де сезіледі. Басшылар сайланады,
әркім сайлау құқына ие. Қазақстан халқы өз тағдырын өзі бекітеді, әркім
өзін азат, еркін сезінеді. Өзінің ата-бабасының жерінде оған соғыс пен
қантөгістің керегі жоқ, басқаға да мұндай сұмдықты тілемейді.
Бұл ұйым өзінің шығарып-таратып жатқан парақтарында қазір де көрші
мемлекеттерде болып жатқан оқиғаларды ойына келгенше біліп-білмей талқылап
келеді. Мұндай істерді өсек-ғайбат, жала-өтірік сияқты Ислам діні қайтарған
жаман қасиет деп қабылдаймыз. Сондай-ақ жұрттың миясын улау деп түсінеміз.
Оның орнына ислам құңдылықтары мен иман негіздерін айтып, елдің тыныштығы
мен бірлігін уағыздағанда құба-құп болар еді.
Ал, енді бұл ұйымның діни-шариғи мәселелердегі көзқарастарын көріп шықсақ:
Бірінші. Хизб-ут Тахрир мүшелері қабір азабы, Дажжалдың шығуы мен Исаның
түсуі (ғ.с.) туралы сенімді қабылдамайды. Бұл сенімдегілерді күнәһәр деп
санайды.
Әһл әс-суннат уә әл-жамағат сенімі бойынша қабір азабы хақ.
Алла Тағаланың Ал кім үгітімнен бет бұрса, сонда күдіксіз оған бір тар
тұрмыс (қабір азабы) болады. Сондай-ақ оны соқыр түрде жинаймыз. (Таһа
сүресі, 124-аят) және Ол сендерді бір-ақ кісіден ... жалғасы
Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының “Хизб-ут Тахрир” ұйымының зиянды
әрекеттеріне арнайы шығарған пәтуасы
Хизб-ут Тахрир (Азаттық партиясы) – бейресми діни-саяси партия. Оның
толық атауы Хизб-ут Тахрир әл-ислами деп аталады. Негізін қалаған Мысырда
дүниеге келген палестиналық шейх Тахуддин Наббахани. Алғашында ол Әл-Ихуан-
ул-муслимин (Мұсылман бауырлар) ұйымының үрдіндік бөлімшесі қатарының
белсенді жетекшілерінің бірі болған. Кейін белгілі бір діни мәселеде (ақида
бойынша) ұйым мүшелерімен келісе алмағандықтан ол ұйымнан шығып кетеді.
Өзге палестиналық арабтармен бірігіп 1953 жылы Хизб-ут Тахрир партиясын
құрады. Оны құрудағы басты мақсаттары – Палестина жерін израильдік
басқыншылардан азат ету.
Партияның саяси әрі рухани жетекшісі Тахуддин Наббахани өз көзқарастары мен
ұстанымдарын Ислам жүйесі, Хизб-ут Тахрир ұйымдары, Ислам әлеміне
күшті дауыс және басқа кітаптарында тұжырымдайды. Оның тұжырымдарының мәні
– мемлекеттік шекара деген ұғымды мұсылмандар мойындамауы керек, яғни
мұсылмандардың барлығы бір Ислам мемлекетінде, бір халифтің басқаруында
өмір сүрулері керек деген идеяға келіп тіреледі. Аталмыш идея келе-келе
араб елдері аумағынан шығып, Батыс Еуропаға тарады. Партияның бөлімшелері
кейін Мысыр, Үрдін, Тунис, Кувейт және Түркияда ашылып, ықпал ету аумағы
біршама кеңейді.
Кеңестер Одағы ыдырап, оның құрамындағы Орталық Азия елдері мен Қазақстан
егемендігін алғаннан кейін Хизб-ут Тахрир өз белсенділіктерін сол аймақта
да жүргізе бастады. Ол елдердің мемлекет басқарудағы тәжірибесінің аздығы
және заңдарының осал жақтары, ең бастысы, мұсылман дінінің жандануы олар
үшін оңтайлы жағдай туғызды.
Бұл партияның көздеген басты мақсаты – мұсылмандар арасында идеологиялық
жұмысты Жан-жақты жандандыру арқылы мұсылман үмметінің, қажет десе өзге
діннің жақтастарының сана-сезімдеріне төңкеріс жасау және сол арқылы саяси
билікке қол жеткізу. Олардың бұл ойларын Ислам жүйесі атты кітабының
алғашқы беттерінен-ақ байқауға болады. ...адамның өмір жолын өзгертіп
өркендеген өмір жолына бастамақшы болсақ, оның түсінігін өзгертуіміз
керек. (3б) Ал дұрыс түсінік қалыптастырудың жалғыз жолы, кітап авторының
айтуынша, – осы дүниедегі өмір туралы ең дұрыс түсінікті қалыптастыру.
(3б)
Өз мақсаттарын жүзеге асыру үшін әрі әлемдегі толып жатқан оқиғаларға
байланысты өз қарастарын насихаттау үшін 1988 жылдан бастап ай сайын әл-
Ваъй (Сана-сезім) атты журнал мен апталық әл-Хадара (Өркениет) газетін
түрлі тілдерде мол таралыммен шығарып тұрады.
Сабақ алу мен насихат тыңдауды дәріс деп атайды. 4-5 адамнан құрылған
шағын топты халқа дейді. Олар мүшрифтен (мұғалім, жетекші) дәріс алады.
Оқу мен тағылым аптасына кемі бір рет өткізіледі. Халқа-дағы топ мүшелері
бір-бірлерін тек есімі немесе лақап атымен ғана біледі. Ұйым мүшесі қандай
жағдай болмасын өз іс-әрекеті туралы сыр шашпайды, аузына берік. Өлке
жетекшісін (мұғтамад) партия басшысы (әмір) тағайындайды. Оған аймақ
басшысы (масғул) мен аудан жетекшісі (мусаид) бағынады. Аудандар да жеке-
жеке аумаққа бөлінеді. Төрт мүшрифтен құрылған ауыл аппаратын нақиб
басқарады. Нақиб өзіне жәрдемші етіп найб (көмекші) және ақша жиюшы
таббаруъды тағайындайды. Ауыл аппараты айына ең кемі бір рет бас қосады.
Партияның әрбір мүшесі өз мүмкіншілігіне қарай айлық табысының 5-10 пайызын
жарна ретінде төлеп тұрады. Жиналған ақша түрлі техника аппараттарын,
байланыс құралдарын сатып алу, тағы да басқа қызметші ұстау, шет елдерден
келетін кітаптар, үн-бейне таспаларды таратып, оларды тәржімалауға
жұмсалады.
Бұл ұйым күресінің негізгі үш тағаны мынау:
1. Идеялогиялық күрес;
2. Идеялогиялық төңкеріс;
3. Үкіметті қолға алу.
Бұл партия осы тағаналардан 13 жылда түгел өтеміз деп ойлады. Бірақ, кейбір
ішкі проблемалар мен түрлі саяси қысымдарға орай сондай-ақ көпшілік жамағат
тарапынан қолдау таппағандықтан мақсаттары жүзеге аспады. Соң олар жоспарын
отыз жылға созды. Ол мерзім де бітіп, күндер, жылдар өтсе де әлі күнге
дейін ештеңе өзгерген жоқ. Сонда да белгілеген мақсаттарын жүзеге асыруда
ұйымшылдық танытуда. Сол ұйымға мүше болған азаматтардың белсенділік
көрсетіп көшелерде, жолаушы транспорттарда парақ таратып, идеялогиялық
күрес алып бара жатқанына бәріміз куәміз. Бірақ барлығы бос қиял болып
қалуда.
Хизб-ут Тахрир құрылымы жай бір ұйым емес, ұйымшыл, белсенді іс-әрекет
жасауға қабілетті, тәртібі күшті ұйым. Ал енді бұл ағымның қателігі мен
адасушылығы туралы өзіміздің ақида және мазһаб көзімен бағалай кетейік.
Бірінші. Олардың басты талабы – халифат құру. Мұны мұсылманшылықтың негізгі
шарты деп айтады. Ибн Омардың (р.а.) риуаятында Пайғамбарымыз (с.а.у.)
мұсылман үмметіне: Ислам бес нәрсеге негізделген:
1. Алла Тағаладан басқа Тәңір жоқ, Мұхаммед (с.а.у.) оның елшісі деп куәлік
беру;
2. Намаз оқу;
3. Зекет беру;
4. Рамазан айында ораза ұстау, – деп баян етеді. (Бұхари мен Муслим);
5. Қажылыққа бару
Мұнда тағы басқа да аят-хадистерде халифаттық исламның шарты деген бірде-
бір ұғымды байқамаймыз. Ислам діні Пайғамбарымыздың (с.а.у.) дәуірінде
кеміл болды. Бұған Алла Тағаланың:
Бүгін діндеріңді толықтастырдым және нығметімді тамамдадым. Сондай-ақ
сендерге Ислам дінін қоштап ұнаттым, (Мәида сүресі, 3-аят) – деген аяты
дәлел.
Пайғамбарымыз (с.а.у.) өз хадис шарифтерінің бірінде:
Халифалық менен соң отыз жыл. Одан соң патшалық пен әмірлік басталады, –
деген. (Термизи және Ахмад)
Халифалық Пайғамбарымыздан (с.ғ.с) соң біраз уақытқа ғана созылғаны
белгілі. Бұл отыз жыл Мұхаммед (с.а.у.) дүниеден озған соң халифалық еткен
Әбу Бәкір, Омар, Осман және Әли (р.а.) дәуірлеріне тұра келеді. Осы төрт
халифа Пайғамбарымыздың (с.а.у.) шынайы орынбасарлары, ал кейінгілері тек
өзіне қарасты жерлер мен мемлекеттерді ғана басқарған әмір мен патшалар
болғанын деректер дәлелдейді.
Пайғамбарымыз (с.а.у.) уахи етілмеген көптеген мәселелерде сахабалармен
бірге кеңескен, мұсылман үмметіне де осылайша тағлым еткен.
Пайғамбарымыздан (с.а.у.) кейін мұсылмандарды басқарған төрт халифа да
көпшілік жұрттың дауысымен сайланғанын тарихтан білеміз. Ал, халықтың
қалауынан тыс билікке таласу, радикал әрекеттерді жасау, террордық акттерді
ұйымдастыру және адамның арасына іріткі салып, дау-жанжал көтеру
шариғатымызға жат.
Халифалық отыз жыл дәуірледі. Умауи, Аббаси және Османи түрк халифалығына
тарих деректерінде халифалық аты берілгенмен ақиқатта олай емес. Оларды
империя деп атауға болады. Сондықтан Хизб-ут Тахрир жамағаты да ислам
империясын құруды құмсауда деп айту орынды. Бұл мұсылмандар мен басқа дін
өкілдерін қарама-қарсы қою, мемлекетара, ұлттарара, діндерара қақтығыстарға
жол ашу дегені. Дініміз ынтымақ-бірлікке және достыққа шақырады.
Бүкіл мұсылман әлемін бір империяға біріктіру ақылға сыймайды. Құр қиял.
Қазір мұсылмандар әлемнің көптеген елінде тұрады. Тілдері де алуан түрлі.
Бір тілде сөйлейтін жиырмаға жуық араб мемлекеттері өзара бас қоса алмай,
біріне-бірі қырын қарап отырғанда басқалары туралы не деуге болады?!
Халифат құру жас балаға айтылар ертегі сияқты. Нақты өмірден мүлдем алыс.
Ендеше, халифаттықты кім қолдай қояды екен?!
Халифаттықтың отыз жылға созылғанына бір себеп не бір хикмет бар шығар.
Пайғамбарымыздың (с.а.у.) өлімі мұсылмандарға қатты әсерін тигізді. Оның
(с.а.у.) өлімі кейбіреулерге өмірдің тоқтағандық, діннің аяқталғандық
ойларын салды. Бір топ мұсылмандар діннен шығуға да дайын еді. Ол кезде
мұсылмандарға бір күн де халифасыз болуға дұрыс еместі. Отыз жыл ішінде
мұсылмандар көнігіп, имандары берік орнықты, діни сенім-нанымдары мен
көзқарастары тұрақтанды, Ислам діні алыс өлкелерге жетті. Соң халифалық
сияқты империяға қажеттік қалмады.
Ислам империясын құру идеясын көтеріп жүрген бұл ұйымның алдына қойған
мақсаты – Ислам дінін, халифаттықты шатыр етіп, түбінде өздерінің саяси
ойларына жету.
Екінші. Алла Тағала Ниса сүресінің 59-аятында:
Ей, мүміндер! Аллаға бойұсынып, Пайғамбарға әрі өздеріңнен болған әмір
иелеріңе бойұсыныңдар, – деген.
Әмір иелері яғни басшылар көпше түрінде айтылуы мұсылмандардың дүниеде
бір елде емес, әлденеше мемлекетте әлденеше басшысы болуына уаһи.
Пайғамбарымыз (с.а.у.) хадистерінің бірінде:
Менің үмметім ішіндегі әр түрлілік рахмет-береке, – деді.
Құран Кәрім мен Сунна негізінде қаланған ең тұра әһл әс-суннат уә әл-
жамағат ақидадағы екі бағыт (әл-Мәтуриди мен әл-Әшғари) және және фиқһ
мәселелеріндегі төрт мазһаб (Ханафи, Шафий, Мәлики, Ханбали) мұсылман
үмметінің ала ауыздығы емес, кеңшілігі мен рахметі деп қабыл аламыз.
Мұсылмандардың да түрлі мемлекеттерде түрлі тәртіп және даму жолында
тіршілік етулері Алланың мейірімі мен шапағаты деп түсінеміз.
Үшінші. Ата-бабаларымыз ұстанған бір-ақ жол бар. Ол – әһл әс-суннат уә әл-
жамағат жолы. Біздің жолымыз да сол. Ислам діні мұсылмандардың басқа
жолдарға бөлінуіне қарсы.
Алла Тағала бұл жайлы былай дейді:
Түп-түгел Алланың жібіне жабысыңдар да бөлінбеңдер (Әли Имран сүресі,
103-аят). Мұндағы Алланың жібі дегенді тәпсіршілер Құран Кәрім дейді.
Имам Табарани Әбу Саид әл-Худриден (р.а.) риуаят еткен хадисте
Пайғамбарымыз (с.ғ.с):
Алланың кітабы – Алланың аспаннан жерге тартылған жібі – деген.
Аллаға шүкір, ақида саласында әл-Мәтуриди (р.а.), фиқһте имам Ағзамдай
(р.а.) мужтаһид ғалымдарымыз дінді анасы баласының аузына нан шайнап
салғандай түсіндіріп берді. Иншаалла, хадисте айтылған сол жіп ешқашан
үзілмейді. Оны бекем ұстасақ тұра жолдан адаспаймыз да, Алланың рахметі мен
Пайғамбардың (с.а.у.) шапағатына бөленеміз.
Имам Муслимнен риуаят етілген хадисте Пайғамбарымыз (с.а.у.):
Әрине, Алла сендерден үш нәрсені ұнатады, олар:
1. Аллаға ғана ғибадат ету, Оған басқаны серік қоспау;
2. Түп-түгел Алланың жібіне жабысып, бөлінбеу;
3. Сендерге басшы болғандарға мойынсұну, – деген.
Құзға құлап кету қаупінде тұрған адамның жіпті мықтап ұстап, өзін сақтап
қалған сияқты, тозақ отына түспеудің бірден-бір жолы Құран Кәрім мен
сүннеттен айырылмай, түрлі топтарға бөлінбеу.
Төртінші. Бұл партияның мағынасына, ислам партиясы деудің өзінде үлкен
қауіп бар сияқты. Азаттық сөзінің астарында көтеріліс, төңкеріс, күш
қолдану деген ұғымдар жатыр. Өйткені, тарихтан белгілі азаттықта
қантөгіспен жетеді. Олардың Ислам атын жамылып жерімізде не жасағысы
келетіні, ашық айтпаса да, түсінікті.
Демократияның принциптері Ислам дінінде де сезіледі. Басшылар сайланады,
әркім сайлау құқына ие. Қазақстан халқы өз тағдырын өзі бекітеді, әркім
өзін азат, еркін сезінеді. Өзінің ата-бабасының жерінде оған соғыс пен
қантөгістің керегі жоқ, басқаға да мұндай сұмдықты тілемейді.
Бұл ұйым өзінің шығарып-таратып жатқан парақтарында қазір де көрші
мемлекеттерде болып жатқан оқиғаларды ойына келгенше біліп-білмей талқылап
келеді. Мұндай істерді өсек-ғайбат, жала-өтірік сияқты Ислам діні қайтарған
жаман қасиет деп қабылдаймыз. Сондай-ақ жұрттың миясын улау деп түсінеміз.
Оның орнына ислам құңдылықтары мен иман негіздерін айтып, елдің тыныштығы
мен бірлігін уағыздағанда құба-құп болар еді.
Ал, енді бұл ұйымның діни-шариғи мәселелердегі көзқарастарын көріп шықсақ:
Бірінші. Хизб-ут Тахрир мүшелері қабір азабы, Дажжалдың шығуы мен Исаның
түсуі (ғ.с.) туралы сенімді қабылдамайды. Бұл сенімдегілерді күнәһәр деп
санайды.
Әһл әс-суннат уә әл-жамағат сенімі бойынша қабір азабы хақ.
Алла Тағаланың Ал кім үгітімнен бет бұрса, сонда күдіксіз оған бір тар
тұрмыс (қабір азабы) болады. Сондай-ақ оны соқыр түрде жинаймыз. (Таһа
сүресі, 124-аят) және Ол сендерді бір-ақ кісіден ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz