Білім беру үрдесінде субъектінің коммуникативтік құзыреттілігін және жан-жақты дамыған тұлғаны қалыптастыру

Кіріспе
І тарау
ІІ тарау
ІІ. Қорытынды кезеңі (2012.2013ж.ж.)
ӘДЕБИЕТ

Елімізді мекендеген өзге ұлт өкілдерінің мемлекеттік тілді меңгеруі бүгінгі күннің өзекті мәселесі екендігі баршамызға белгілі. Бұл іс біріншіден, әлеуметтік сұранысқа негізделген мемлекеттік қажеттілікті нысана еткен жағдайда, екіншіден, бүгінгі оқыту жүйесіндегі қазақ тілінен берілетін білім нәтиже берген жағдайда ғана алға басады.
Орыс тілді мектепте қазақ тілін оқыту әдістемесінің мақсаты – мұғалімдерді қазақ тілін оқытудың ғылыми негізімен қаруландыру, қазақ тілін екінші тіл ретінде оқытудың өзіндік ерекшелігін меңгерту, қазақ тілін орыс мектебінде оқытудың түрлі әдіс-тәсілдері, тиімді жолдарымен таныстыру, оқушыларды қазақша сөйлеуге дағдыландыруда қолдана білуге бейімдеу, бағыттау. Заман ағымына сай білім беруді дамыту, білім сапасын әлемдік деңгейге көтеру – кез-келген оқу орнының және ұстаздың басты міндеті. Әр ұстаз өз оқушысының білікті, білімді азамат болғанын қалайды.
Қазақстан Республикасының «Білім туралы заңында»: «Білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау» делінсе, басым міндеттерінің бірі ретінде – «жеке адамның шығармашылық, рухани және дене мүмкіндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру, жеке басының дамуы үшін жағдай жасау арқылы интелектіні байыту», - деп көрсеткен. [14]
Қазақстан Республикасының «Тіл туралы заңында»: «Тіл – ұлттың аса ұлы игілігі әрі оның өзіне тән ажырамас белгісі, ұлттық мәдениеттің гүлденуі мен адамдардың тарихи қалыптасқан тұрақты қауымдастығы ретінде ұлттың өзінің болашағы – тілдің дамуына, оның қоғамдық қызметінің кеңеюне тығыз байланысты» делінген.
Осы алған тәжірибелі-эксперименттік жұмысының (ТЭЖ) «Білім беру үрдісінде субъектінің коммуникативтік құзыреттілігін және жан-жақты дамыған тұлғаны қалыптастыру» атты тақырыбы өткен ізденіс тақырыбының жалғасы іспетті. 2008-2009 оқу жылынан бастап, жаңа ТЭЖ тақырыбы бойынша жұмыс істеуге кірістім. Қала, гимназия және мектепішілік әдістемелік бірлестігінің (МӘБ) тақырыптарына сай жеке тақырыпты таңдап алдық. Қазіргі заманға сай мектептерге оқытудың тиімділігін арттырып, оң нәтижелерге қол жеткізуге көмектесетін бәсекеге қабілетті, құзыретті мұғалім аса қажет. Қазіргі білім беру үдерісі дара тұлғаға бағытталып, оқушының қатысымдық, зияткерлік, ақпараттық, сөйлеу құзыреттіліктерін, әлеуметтенуге бейімділігін дамыту міндеттерімен ұштасып жатқандықтан, білім мазмұны жеке тұлғаны жан-жақты дамытуға бағытталуы тиіс.
Ғалым Ф.Оразбаева: «Қазақ тілін оқытуда әр түрлі амалдар мен жолдар қолданылғанымен, әр оқытушы үшін ең ұтымды, ең пайдалысы – оқушының қоғамдық ортада пікір алмасуын, адамдардың түсінісу қажеттілігін өтейтін, басқа ұлт өкілдері үшін, қазақ тілінде сөйлесе білуді қамтамассыз ететін түрі», - деп жазады. [1; 141-142]
Осы үрдістер ұстаздың қызметін эксперимент сипатына тең жаңа құндылықтарға бағыттайды, ал ол кәсіби құзырлықты арттырудағы негізгі мәселені ашады, яғни эксперименттік мәдениетті қалыптастырады.
Эксперименттің жағымды да, жағымсыз нәтижелерінің бар екенін естен шығармау керек. Себептері әр түрлі болуы мүмкін: жағымсыз, жетілмеген жағдайлар, педагогикалық әрекет жобасының дұрыс болмауы, ойланбағандық және т.б. Егер эксперимент нақты дайындалған, әдістемелік сауатты қамтамассыз етілген, ғылыми дәлелген болса, оның нәтижесі де жоғары болады.

1. ҚР Білім және ғылым министрлігі, ОБД, АҚББ нормативті құжаттары; ҚР заңдары мен құқықтық-нормативті актілер
2. Жанпейісова М.М. Модульдік оқыту технологиясы
3. Карманова Н.А. Формирование вторичной языковой личности в условиях использования новых информационных технологий в преподавании инностранных языков / АКД. – Москва, 2005. – 28 б.
4. Кубаева И. Казахский язык / Просто о невероятно сложном / Алматы: Маркет, 2005. 104 б.
5. Қадашева Қ. Қазақ тілін оқыту әдістемесі / Астана: Атамұра, 2006. – 240 б.
6. Қасымова Р.Т. Тезаурусно-ориентированная технология формирования русской лексической компетенции учащихся начальных классов в школах с казахским языком обучения / АДД. – А, 2005. – 52 б.
7. Қунанбаева С. Современное инноязычное образование: Методология и
теории / Алматы, 2005. – 352 б.
8. Қараев Ж. Оқытудың педагогикалық технологиясы
9. Қазақ тілі бағдарламасы. 5 – сынып. (Халықаралық стандарттарға сәйкес жасалған) / УМИ. – Алматы, 2006. – 11 б.
10. Оразахынова Н. Сатылай комплексті талдау
11. Орыс мектептерінде қазақ тілін еуростандарт негізінде оқытудың тиімділігі / Академик Ш.Ш. Сарыбаев және қазақ тіл білімі мәселелері. – Алматы, 2005. – 677-681 б.
12. Педагогический эксперимент//Открытая школа.–Алматы, 2005.- №2. –
50-52 б.
13. Педагогический эксперимент//Открытая школа. –Алматы, 2005.- №3.