Жаңа педагогикалық технологияның жоғарғы оқу орнында оқыту
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім.
2.1 Жаңа педагогикалық технологияның жоғарғы оқу орнында оқытуда алатын орны
2.2 Жаңа педагогикалық техиологияның мәні мен мазмұны
2.3 Жаңа педагогикалық технологияны пайдаланудың маңызы
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
2. Негізгі бөлім.
2.1 Жаңа педагогикалық технологияның жоғарғы оқу орнында оқытуда алатын орны
2.2 Жаңа педагогикалық техиологияның мәні мен мазмұны
2.3 Жаңа педагогикалық технологияны пайдаланудың маңызы
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кейбір жаңа технологиялар Модульдеп оқыту технологиясы. Деңгейлеп оқыту технологиясы шоғырландырып қарқынды оқыту технологиясы Жана педагогикалық технологияларға ынтымактастық педагогикасы, білім беруді ізгілендіру технологиясы, түсіндіре, басқарып озат оқыту технологиясы, деңгейлік саралап оқыту тенологиясы., міндетті нәтижелерге негізделген саралап оқыту технологиясы, модулдік оқыту технологиясы және жобалап оқыту технологиясы кіреді.
Ынтымақтастық педагогикасының негізгі мақсаты-талап ету —педагогикасынан қарым – қатынас педагогикасына көшу,балаға ізгілік тұрғысынан қарау оқыту мен тәрбиенің ажырамас бірлігі Ынтымақтастық педагогикасының ерекшеліктері мына төмендегідей:
-мүгалім-оқушы, оқушы-мұғалім, оқушы-оқушы. Оқушы да субьект, мұғалім де субьект;
-оқушының жеке басына ізгілік қарым-қатынас;
-оқушы мен мұғалім арасындагы өзара түсінушілік, ынтымақтастық қарым-қатынас;
Білім берудің ізгілендіру технологиясының негізін қалаған Ш.Амоношвили. Білім берудің ізгілендіру технологиясының мақсаты-баланы азамат етіп тәрбиелеу, баланың танымдық күшін қалыптастыру және дамыту, баланың жаны мен жүрегіне жылылық ұялату.
Мәселелік (проблемалы) оқыту технологиясының негізгі мақсаты-оқушыны өз бетімен ізденуге үйрету, олардың танымдық және шығармашылық икемділіктерін дамыту. Мэселелік оқыту технологиясының ерекшеліктері мынадай:
-оқушының белсенділіктерін арттыру;
-оқу материалында баланы қызықтыратындай құпиясы бар мәселе туғызу;
-оқушы материалды сезім мүшелері арқылы қабылдап қана қоймайды, білімге деген қажеттілігін қанагаттандыру мақсатында меңгереді
Ынтымақтастық педагогикасының негізгі мақсаты-талап ету —педагогикасынан қарым – қатынас педагогикасына көшу,балаға ізгілік тұрғысынан қарау оқыту мен тәрбиенің ажырамас бірлігі Ынтымақтастық педагогикасының ерекшеліктері мына төмендегідей:
-мүгалім-оқушы, оқушы-мұғалім, оқушы-оқушы. Оқушы да субьект, мұғалім де субьект;
-оқушының жеке басына ізгілік қарым-қатынас;
-оқушы мен мұғалім арасындагы өзара түсінушілік, ынтымақтастық қарым-қатынас;
Білім берудің ізгілендіру технологиясының негізін қалаған Ш.Амоношвили. Білім берудің ізгілендіру технологиясының мақсаты-баланы азамат етіп тәрбиелеу, баланың танымдық күшін қалыптастыру және дамыту, баланың жаны мен жүрегіне жылылық ұялату.
Мәселелік (проблемалы) оқыту технологиясының негізгі мақсаты-оқушыны өз бетімен ізденуге үйрету, олардың танымдық және шығармашылық икемділіктерін дамыту. Мэселелік оқыту технологиясының ерекшеліктері мынадай:
-оқушының белсенділіктерін арттыру;
-оқу материалында баланы қызықтыратындай құпиясы бар мәселе туғызу;
-оқушы материалды сезім мүшелері арқылы қабылдап қана қоймайды, білімге деген қажеттілігін қанагаттандыру мақсатында меңгереді
1.Қоянбаев Ж.В., Қоянбаев Р.М. Педагогика. - Алматы, 2000.
2. Морева Н. А. Педагогика среднего профессионального образования. Учебное пособие для студентов педагогических вузов. -М.: Академия, 1999.
3.НұрғалиеваГ.К., Күсайынов А.К., МусинК.С. Салыстырмалы педагогика. - Алматы: Рауан, 1999.
4.Паршина Л.П. Содержание и методика проведения семинарских занятий по истории педагогики. - Орск,1989. 56 стр.
5.Практикум по педагогике (Под ред. Н.В.Савина) - М.: Просвещение, 1986г.
6.Практикум по педагогике. (Под ред. З.И.Васильевой). — М., 1988г.
7.Савин И. В. Методика преподавания педагогики. - М.,1988.
8.ЖұмабаевМ. Шығармалары, 1991.
9.Қазақстан Республикасы бастауыш білімінің мемлекеттік стандарты. - Алматы, 1998
10.Қазақстан Республикасының білім және ғылым ңызмет-керлерінің съезі материалдары - Егемен Қазаңстан, 2001, аңпан.
11. Қалиев С, Қ. Жарықбаев. Қазаң тәлім-тәрбиесі. - Алматы: Сана, 1995.
12. Көбжасарова М. Оқушыларды коллектившілдікке тәрбиелеу. - Алматы, 1990.
13.Керимов Л. Қиын бала және оны қайта тәрбиелеу, -Алматы, 1990.
14.Конаржевский Ю.А. Анализ урока. - М.: Педагогический поиск, 2000.
15.Конвенция о правах ребёнка. - Алматы: Дәнекер 2001.
16.Қоянбаев Ж. Отбасы және балалар мен жеткіншектерді тәрбиелеу, 1990.
17.Қоянбаев Р. Білім беру және оңыту теориясы. - Алматы, 1990.
18.Қоянбаев Р. Білім беру мен оңыту теориясының негіздері. -Алматы, 1990.
19.ҚоянбаевР. Тәрбие теориясы. - Алматы, 1991.
20.Қоянбаев Р. Тәрбие теориясы. - Алматы, 1991.
21.Құрсабаев М. "Атамекен" бағдарламасы. -Алматы, 1991.
22.Макаренко А. С. Таңдамалы шығармалары. Үстаздың дастан, 1970.
2. Морева Н. А. Педагогика среднего профессионального образования. Учебное пособие для студентов педагогических вузов. -М.: Академия, 1999.
3.НұрғалиеваГ.К., Күсайынов А.К., МусинК.С. Салыстырмалы педагогика. - Алматы: Рауан, 1999.
4.Паршина Л.П. Содержание и методика проведения семинарских занятий по истории педагогики. - Орск,1989. 56 стр.
5.Практикум по педагогике (Под ред. Н.В.Савина) - М.: Просвещение, 1986г.
6.Практикум по педагогике. (Под ред. З.И.Васильевой). — М., 1988г.
7.Савин И. В. Методика преподавания педагогики. - М.,1988.
8.ЖұмабаевМ. Шығармалары, 1991.
9.Қазақстан Республикасы бастауыш білімінің мемлекеттік стандарты. - Алматы, 1998
10.Қазақстан Республикасының білім және ғылым ңызмет-керлерінің съезі материалдары - Егемен Қазаңстан, 2001, аңпан.
11. Қалиев С, Қ. Жарықбаев. Қазаң тәлім-тәрбиесі. - Алматы: Сана, 1995.
12. Көбжасарова М. Оқушыларды коллектившілдікке тәрбиелеу. - Алматы, 1990.
13.Керимов Л. Қиын бала және оны қайта тәрбиелеу, -Алматы, 1990.
14.Конаржевский Ю.А. Анализ урока. - М.: Педагогический поиск, 2000.
15.Конвенция о правах ребёнка. - Алматы: Дәнекер 2001.
16.Қоянбаев Ж. Отбасы және балалар мен жеткіншектерді тәрбиелеу, 1990.
17.Қоянбаев Р. Білім беру және оңыту теориясы. - Алматы, 1990.
18.Қоянбаев Р. Білім беру мен оңыту теориясының негіздері. -Алматы, 1990.
19.ҚоянбаевР. Тәрбие теориясы. - Алматы, 1991.
20.Қоянбаев Р. Тәрбие теориясы. - Алматы, 1991.
21.Құрсабаев М. "Атамекен" бағдарламасы. -Алматы, 1991.
22.Макаренко А. С. Таңдамалы шығармалары. Үстаздың дастан, 1970.
Жоспар.
1.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
2. Негізгі бөлім.
2.1 Жаңа педагогикалық технологияның жоғарғы оқу орнында оқытуда алатын
орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.2 Жаңа педагогикалық техиологияның мәні мен
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ..9
2.3 Жаңа педагогикалық технологияны пайдаланудың
маңызы ... ... ... ... ...16
3.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
4. Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 6
1. Кіріспе.
Кейбір жаңа технологиялар Модульдеп оқыту технологиясы. Деңгейлеп оқыту
технологиясы шоғырландырып қарқынды оқыту технологиясы Жана педагогикалық
технологияларға ынтымактастық педагогикасы, білім беруді ізгілендіру
технологиясы, түсіндіре, басқарып озат оқыту технологиясы, деңгейлік
саралап оқыту тенологиясы., міндетті нәтижелерге негізделген саралап оқыту
технологиясы, модулдік оқыту технологиясы және жобалап оқыту технологиясы
кіреді.
Ынтымақтастық педагогикасының негізгі мақсаты-талап ету —педагогикасынан
қарым – қатынас педагогикасына көшу,балаға ізгілік тұрғысынан қарау оқыту
мен тәрбиенің ажырамас бірлігі Ынтымақтастық педагогикасының
ерекшеліктері мына төмендегідей:
-мүгалім-оқушы, оқушы-мұғалім, оқушы-оқушы. Оқушы да субьект, мұғалім де
субьект;
-оқушының жеке басына ізгілік қарым-қатынас;
-оқушы мен мұғалім арасындагы өзара түсінушілік, ынтымақтастық қарым-
қатынас;
Білім берудің ізгілендіру технологиясының негізін қалаған Ш.Амоношвили.
Білім берудің ізгілендіру технологиясының мақсаты-баланы азамат етіп
тәрбиелеу, баланың танымдық күшін қалыптастыру және дамыту, баланың
жаны мен жүрегіне жылылық ұялату.
Мәселелік (проблемалы) оқыту технологиясының негізгі мақсаты-оқушыны өз
бетімен ізденуге үйрету, олардың танымдық және шығармашылық икемділіктерін
дамыту. Мэселелік оқыту технологиясының ерекшеліктері мынадай:
-оқушының белсенділіктерін арттыру;
-оқу материалында баланы қызықтыратындай құпиясы бар мәселе туғызу;
-оқушы материалды сезім мүшелері арқылы қабылдап қана қоймайды, білімге
деген қажеттілігін қанагаттандыру мақсатында меңгереді
2. Негізгі бөлім.
2.1 Жаңа педагогикалық технологияның жоғарғы оқу орнында оқытуда алатын
орны
Еліміздің егемендік алуы нәтижесінде қоғамдық өмірдің барлық
салаларында, соның ішінде, білім беру саласында жүріп жатқан
демократияландыру мен ізгілендіру институтты осы күнге дейін дағдарыстан
шығаратын қуатты талпыныстарға жол ашты. Жаңа талпыныс, жаңа ашылған
жолдардың бірі — білім берудің жаңа жүйесінің жасалуы. Білім беру
саласының барлық жағына жаңаша көзқарас, жаңаша қарым-қатынас (жаңа
базистік оқу жоспарына көшу, білім мазмұнын жетілдіру, оқу әдістемелік
кешендерге көшу, т.б.), жаңаша ойлау қалыптасуда.
Қазір дәстүрлі білім беруде студенттерге тек пәндік білім, білік,
дағдылардың белгілі жиынтығын мсңгертуге ғана бағытталып, олардың жеке
басының дамуына, тұлға ретінде қалыптасуына көңіл бөліп отыр.
Қазіргі кезде біздің Республикамызда білім берудің жаңа жүйссі жасалып,
әлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағыт алуда. Бұл педагогика теориясы
мсн оқу-тәрбис үрдісіидсгі слеулі өзгерістергс байланысты болыи отыр:
білім' берудің мазмүны жаңарып, жаңа көзқарас, басқаша қарым-қатынас,
өзгеше менталитет пайда болуда.
1. Білім беру мазмұны жаңа үрдістік біліктермен, ақпараттарды қабылдау
қабілеттерінің дамуымен, ғылымдағы шығармашылық және нарық жағдайындағы
білім беру багдарламаларының нақтылануымен ерркшслснсді.
2. Ақпараттың ауызша және жазбаша, телефон және радио байланыс қазіргі
заманғы компьютерлік құралдарға ығысып орын беруде.
3.Баланың жеке басын тәрбиелеуде, оның жаңа дүниесінің рухани баюына,
азамат, тұлға ретінде қалыптасуына зор көңіл болінуде.
4.Қоғамдық біліммен пара-пар педагогикалық технологияның кеңінен
қолданылуына және ғылымның роліне мән беріліп келеді.
Қазіргі білім беру саласындагы оқытудың озық технологияларын
меңгермейінше сауатты, жан-жақты маман болу мумкін емес. Жаңа технологияны
меңгеру мұғалімнің интеллектуалдық, кәсіптік адамгершілік, рухани,
азаматтық және де басқа көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі әсерін
тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына
көмектеседі.
Бұл технологияның өзін мұғалім түрліше (орташа дәрежеде, үқыпты, дәл
нүсқау бойынша немесе шығармашы-лықпен) іске асыруы мүмкін. Бұл жерде
технологияны жүзеге асырушының тұлғалық компоненті, белгілі бір
ерекшеліктері елеулі түрде әсер етеді, сонымен бірге студенттің әрекеті —
оның қабылдауы, ынтасы, қүштарлығы негізгі рол атқарады.
Жоғары оқу орывдарында оқу үрдісінде педагогикалық технологияны
қолданудың белгілі тәжірибесі қалыптасқан. Бұл болашақ маманның квсіптік
қызметінің негізі болатын контекстік оқыту технологиясы, болашақ маманның
кәсіптік шеберлігін меңгеруіне арналған іскерлік ойындар технологиясы, сол
сияқты басқа технологиялар да іске асырылып отыр.
Оқу технологиясын таңдап, іріктеу - студенттің оқу-танымдық іс-әрекетін
басқарудың негізі бір буыны. Б.В.Горячев оқытушыларға оқыту үрдісінде
төмендегі технологияларды қолдануды ұсынады:
- дидактикалық қағидаларды, ұстанымдарды, әдістерді, құрал, форма, амал-
тәсілдерді, т.б. таңдау технологиясы;
- дидактиканың бірліктерді ірілендіру технологиясы;
- ЭВМ-ды пайдаланып оқыту технологиясы;
- даралап оқыту технологиясы.
Б.В.Горячев еңбектерінде оқыту технологиясы туралы көптеген нақты
пікірлер болғанмен, ол ұғымның мәнін толық аша алмады. Қазіргі заманғы
оқыту технологияларын меңгеру — өте күрделі де ұзақ үрдіс. Кейде ол
оқытушының оқытудың үйреншікті әдіс тәсілдерінен арылуды талап етеді.
Түсіндірме сөздікте "Технология - бұл қандай да болсын істегі,
шеберліктегі өнердегі амалдардың жиынтығы делінген, ал М.В.Кларин
"Педагогикалық мақсатқа қол жеткізу жолындағы қолданылатын барлық қисынды
ілім, амалдар мен әдіснамалық құраддардың жүйелі жиынтығы және жүмыс істеу
реті, - деп жазады.
Педагогикалық технология тәжірибеде жүзеге асырылатын белгілі бір
педагогикалық жағдайға сай қолданылатын әдіс-тәсілдер оның құрамды бөлігі
ғана", -деп, В.П. Беспалько анықтама береді.
Педагогикалық жүйе ретінде ол студенттің жан-жақты қалыптасуына ықпал
ететіндей оқытудың әдіс, құрал, үрдістердің мақсатты жиынтығын қарастырады.
В.В. Воронов "Педагогикалық технология - бұл тиімді окыту жүйесін
құрумен айналысатын жаңа бағыт",- деп есептейді.
В.М.Шепель "Технология бұл өнер, шеберлік, ептілік, іскерлік,
әдістердің жиынтығы, жағдайдың өзгеруі" десе, М.Чошанов "Технология — бұл
дидактикалық жүйенің құрамды бөлігі", - деп анықтамасын береді.
Жоғарыда аталған авторлардың пікірі бір-бірлерінен оңаша алшақтамайды,
олар педагогиялық технологкяның біршама әртүрлі белгілеріне назар аударуды
ұсынады.
Бүгінгі оқыту жүйесінде әртүрлі жаңа технологиялар пайдалану
тәжірибелерге еніп, нәтижелер беруде. Әсіресе, технологиялық бірліктердің
арнайы жүйесі, олар педагогикалық нәтижеге бағытталған және оқытудың жаңа
технологияларын мемлекеттік стандартқа және білімдік өзгерістерге қарай
топтастыруға болады.
Ғылыми-техникалық прогресс өндірістің көптеген салаларын ғана
технологияландырыгт қоймай, мөдениеттің, білімнің гуманитарлық саласына
батыл еніп дами бастады. Қазір ақпараттық, медициналық т.б. технологиялық
салалармен бірге білімнің технологиялық мәселелері қарастырылуда.
Өндіріс процесін технологияландырумен салыстырғанда, педагогикалық
бағдарлама одан да қиын әрі күрделі процесс екенін тәжірибе кәрсетіп отыр.
Алайда, бұл программа эксперимент түрінде дәлелденіп, оптимизацияланып және
тиімділігін кәрсетіп, тексеріліп барып жоспарлы түрде жүргізілу арқылы
білімді технологияландыруға қолданылып келеді. "Егер жоғары оқу орындары
мен білімді, біріншіден, оны өндіріс орындарымен салыстырсақ, сондағы
"шикізат", екінші жағынан, "оқушы" дайын күткен өнімі болып табылады.
Педагогикалық технологияның артықшылығы, басқа технологиялардан
айырмашылығы "тірі материалдармен", демек қоғамдағы үстеме өндіріспен
байланыстылығымен ерекшелене түседі. Педагогикалық технология басқарудың
көптеген теориялық және практикалық мәселелерін қамтиды. Олар, оқытудың
құралы мен әдістері және оқу процесін ұйымдастыру. Осы арқылы олар
педагогикалық ой-пікірді тарата алады және міндетті - деген, ы АҚШ-та
жасалған аудиовизуалдық оқудың жаңа программасының кіріслесінің өзі,
білімдегі технологиялық революцияның бастамасы ғана смес, қазіргі кезендегі
дамыған, мәні, пәні, концепциясы, морфологиясы, әдебиеттері толық жазылған
жаңа пән - педагогикалык технологияның негізін салды.
Кәсіптік білікті педағогтар мен технологтардың арнаулы программаны
тездетіп жасауы педагогикалық технологияның лексикалық сөздігін оның
ұғымдық түсінігін нақтылай түсуге мүмкіндік туғызады.
Кейінгі жылдары "Педагогикалық технология" ұғымын программалап оқытуға,
техникалық құралдарды пайдаланумен байланыстырып отырды. Алайда, бұл пән
ретінде оның фактілері мен материалдары дамытылып, қайта өзгертіліп,
өндіріс адамдары, педагогтар мсн ғалымдар өздерінің өндірістік жәнс оқу-
тәрбиелік мақсаттарына қарай өзгертіп отырады. Терминнің атауы "Технология
білімге" және "Білім тсхнологиясы", кейіннен "Педагоғикалық технология"
болып өзгертілді. Осылай, оның маңызы, міндеті оқу-тәрбиелік сипаты
біртіндеп толықтырыла түсті.
Педагогикалық технология — жинақталған интегралдық процесс — білімнің
барлық түрін меңгеру үшін ұйымдастыру және басқару, жоспарлау проблемаларын
талдай, оқу құралдарын жасау жолдарын кәрсету, оған адам күшін пайдаланудың
экономикалық тиімділігін арттыру т.б. жатады делінген.
Ол педагогикалық-технологиялық эволюциялық ұғымы. Оның ерекше сипаты
компьютерлік лабораториялар ашу және шағын кластар ашу, соған сәйкес
программалар жасап, интерактивті видеоларды пайдалану. Бұдан кейінгі
кезеңдерде ғылым мен техниканың дамуы адамдардың, ғылымның алдына кең жол
ашты, жаңа технологиялар пайда болды. Мысалы: өнеркәсіптік, электрондық,
ақпараттық. Сондай-ақ, көптеген оқыту ресурстары жасалды. Сөктігі, жаңа
техникалық, ақпараттық, полиграфиялық, аудиовизуальдық құралдар пайда
болып, оларға тән жаңа әдістемеліктер жасалды. Бұлар оқу және білім беру
процесінің жаңа, толықтырылған компоненттері болып есептеледі. осы негізде
оқу-тәрбие процесінде жоғары оқу орындарында жаңа техникалық мамандықтар
ашылды. Міне, мұндай нәтижелер мен жетістіктер "Педагогикалық технология"
ұғымының өзіндік ерекшеліктерін тағы да кәрсете түсті.
АҚШ-тың оқытудың технологиясы туралы комиссия Президент пен Конгресске
жасаған баяндамасында: "Педагогикалық технология табиғатының есі жақты
маңызы бар екенін анықтады: Олар — технологиялық революция нәтижесінде
пайда болған оқу процесін пайдалануға болатын процесс". Оны барлық оқу
процесін бағалауға, ұйымдастыруға, жоспарлауға т.б. жүйелі жұмыстарға
қолданады. Сондай-ақ, оны оқу процесін жанама құруға және оптимизациялауға
қолданады. Әлемдік педагогикалық ой-пікірде педагогикалық технология — оқу
процесін жаңарту мақсатында қолданылады делінген.
Педагогикалық технология әлемдегі барлық елдерде және оқу процесінің
барлық саласына қолданыла бастады. Бүған дәлел Бразилия педагогы - Ж.
Батист Араужу мен Оливейра зерттеулері дәлел. Кембридж университетінің
барлық оқу орындарында олар бүған тәжірибе жасап оқу процесінің сапасын
арттыратынын долелдегсн, ең бастысы олар сауатсыздықты жоюдағы оның маңызды
мақсаты оқу процесінің тиімділігін арттыра түсті.
2.2 Жаңа педагогикалық техиологияның мәні мен мазмұны
Оқу бағдарламаларында барлық пөн бойынша білім мазмұнының өзірше
бірінші элементіне үлкен мән берілуде, яғни білімге. Қазіргі қоғамда жүріп
жатқан әлеуметтік терең өзгерістер білім беруді дамытудың жаңа жолдарын,
яғни педагогака ғылымының парадигмасы мен әдістемесін өзгертуді талап
етеді. Бұрынғы әдетке айналған оқу үрдісінде мұғалімге басшылық рөл
берілсе, ал қазіргі оқу урдісінде оқушы белсенділік кәрсетуі тиіс, оны
оқытпайды, ол өздігінен оқуы керек. Қоғамды гуманизациялау, оқытуды
дифференсациялау арқылы оқушылардың өз таңдауына жол ашады. Ал мұғалімнің
негізгі көңіл аударатын мәселесі — әрбір оқушының жеке қызығуы мен
мүмкіндіктерін ашу. Оқушының іс-әрекеті көптеген мінез-құлық
параметрлерімен (іс-әрекет сипаты, жеке интеллектуалды дамуы, сөйлеу
мәдениеті, өз бетінше жұмыс істеуі, жауапкершілігі, өз еркімен ұсыныс
тастауы т.б.) бағаланады. Әрбір оқушы басқа оқушымен салыстырылмайды,
керісінше дамуына қарай өзімен-өзі салыстырылады. Оқушылардың өз
нәтижелерін бағалай білуге үйренуі аса маңызды. Сонда баға оның жіберген
қатесіне берілген жазалау емес, қайта жсткен жетістігіне берілген мадақтау,
қызығуы мен қажетін көтермелеу құралына айналады.
Педагогикалық технологияларды мазмұнына қарай жетілдіру мен топтау
Педагогикалық қорым-қатынасты ізгілендіру мен демократияландыру
негізіндегі технологиялар. Оган Ш.А.Амонашвили, Е.И. Ильина әдістемелері
жатады.
1. Оқушылардың іс-әрекетін белсендіру мен тиімділігін арттыру
педагогикалық технологиялары. Оған ойын элементтері, проблемалық оқыту,
тірек сызбалары, В.Ф.Шаталов және Е.И.Пассовтың комуникативті әдістемелері
кіреді.
2.Оқыту процесін басқарумен ұйымдастыру тиімділігін арттыратын
педогогикалық технологияяар. Оған бағдарламалап оқыту, дифференциялдап
оқыту (Н.К.Гузик, Ж.Қараев, т.б.) топты және ұжымдық оқыту, ақпараттық
технологиялар мен т.б. жатады.
3.Оқу материалынық дидактикалық құрлымын әдіснамалық тұрғыдан
жетілдіретін әдістемелер. Мысалға дидактикалық біліктерді түрлендіру
жөніндегі (Методика укрупления дидактических единиц-УДЕ) П.М.Әрдниев
әдістемесі және т.б.
4.Табиғатға сәйкестендіріп, Халық педагогикасы әдістемелері
қолданылатын технологиялар. Мысалы, Л.Н.Толстой, Монтессори, Абайдың қара
сөздері т.б.
5.Баламалы технологиялар, Мысалы Р. Штейнердің Вальдорф педагогикасы.
Кешенді технологиялар (Бұған көптеген авторлық мектептер кіреді) т.б.
Оқытуда қолданатын жаңа технологиялар
Қазіргі кездс оқыту процесін жоспарлаудың, қолданудың және бағалаудың
жүйелі әдісі, адамдардың техникалық ресурстарды білімді игеру жолында өзара
тиімді әрекет етудің нсгізі ретінде жаңа педагогикалық технологиялар
түрлсрі көбейе түсуде. Сондықтан осындай жаңартылған педаго-гикалық
технологиялар ішінен өз қажетін тандап алу — әр мұғалім үшін жауапты да
іскерлікті қажет ететін іс. Оқыту бағдарламалары сызықтық, тармақты,
адаптивті, құрама, блоктық және модульді болып бөлінеді.
1.Сызықтық — оқу материалдары блокпен беріліп, бақылау жүмыстарымен
кезектестіріліп отырады.
2.Тармақтық — оқушылар дұрыс жауап бермеген жағдайда қосымша ақпарат
көздерінен білім алып, жаңа бақылау жұмыстарын орындайды.
3. Адаптивті — өзінің меңгеру дәрежесіне қарай жаңа материалдың
күрделілік дәрежесін өзі таңдап, сөздіктер мен анықтамаларды (техникалық
құралдарды, компьютер, т.б.) қолдана алады.
Модульдік оқудың технологиясы оқытушыға педагогикалық жүйенің негізін
түсінуге жағдай жасай отырып, оқытудың теориясы мен практикасын өзара
байланыстыруға оны технологиялық деңгейге дейін көтеруге жағдай жасайды.
Модульдік оқудың технологиясы мынандай компоненттерден: мотивтік-
мақсаткерлік, маңыздылық, оперативтік-іс-әрекеттілік, бағалы-қорытындылық.
Ұсынылып отырған модульдер — бұл оқу ақпараттылығын программалық
жүйесін сақтау болып табылады. Мүның логикалық көкейкестілігі оның
структуралық-құрылымы, модульдің жалпы оқу процесін саналы меңгеруге
тигізетін әсері-оқытудың әдістемелігі болып есептеледі.
Модульдық оқудың мотивтік-мақсаткерлік құрылымдық жүйесінің әсер ету
ерекшелігін талдау — олардың педагогиканың негізгі категорияларын да алдын-
ала болжау, мақсаткерлік, мақсатқа жету т.б. әрі қарай жетілдіру және
зерттей түсу қажеттілігін кәрсетті. Философияда модульдың негізгі
категориясы мақсаткерлік — екі багатта қарастырылады. Біріншісі,
мақсатксрлік проблемасы адам қызметінің практикалық және танымдық заңдылыгы
болса, екіншіден, ол мақсатқа бағытталған жәие мақсатқа сәйкестілік ретінде
табиғат пен қоғамға шындықпен қараудың педагогикалық жүйесі болып табылады.
Модульдық оқу процесінде -мақсаткерлік негізгі педагогикалық категория
ретінде болашақ нәтиженің, іс-қимылдың, белгілі қызметтің қортындысы және
реттеушы ретінде әсер етеді. З.В. Знак пен В.И. Бактинскийдің пікірлерінше
— мақсаткерлік белгілі бір қызметтің немес іс-қимылдың мазмұнын
қалыптастырады. Модульдегі мақсаткерлік жеке тұлғаның бағалы бағдарламасын
сипаттайды және оның белгілі бір нәтижеге жетуін айқындайды. Р.Р. Бибрихтің
дәлелдеуінше, жеке тұлғаның әрбір жаңа мақсаткерлігі - оның мотивациялық
бағытын өзгерте отырып, өз алдына одан да күрделі жаңа күрделі мақсат
қоюға, мүмкіндік жасайды -мұны іс-қимылдың көкейкестілігі дейді.
Сөйтіп, адамның саналы іс-қимылы белгілі бір мақсатқа жетуге
бағытталған. Ал мақсаткерлікті анықтау, оған жету, сол ретте программа
жасау, қажетті құралды тандау — адам қызметінің оңтайлы қырымен саналады.
Осының барлығының жиынтығы модульде — алгоритмдік мақсаткерлік болып
есептеледі
Алгоритмдік мақсатқа жетудің негізгі белгілері
1.Мақсаткерлікті таңдау және анықтау және оны іске асыру үшін ұсыну.
Бұл мақсатқа жетудің бірінші компоненті. Сондай-ақ, мұндай іс-қимылдың
ерекшелігіне сәйкес айлалы мақсаткер-лікті анықтау.
2.Мақсаткерлікке сәйкес ұсынылған - нәтижеге жетудің жолдарын анықтау,
бұл мақсатқа жетудің екінші компонеті. Алға қойған мақсатқа жетудің
жолдарын анықтау үшін - мына факторларды зерттеу қажет. Ол:
- Мақсаткерліктегі ортаның немесе заітың критерилік өлшемі және
кәрсеткіші.
- Оқу процесінің формасы және қарастырылған әр түрлі әдістемелілігі.
- Оқушылар мен педагогтың біріккен іс-қимылы және қызметі.
3.Күткен нәтижені - қорытындыны анықтау мақсатқа жетудің үшінші
компоненті (бұл оқушылардың мақсатқа жету жолында ұсынылған тәрбиелік
сипатын көрсетеді). Сондай-ақ, нәтижелік, тәрбиелік, үлгерімділік, оқу
сапалылығы, іо қимылдың оңтайлы дамушылығы, коллективтің бірлігі, татулығы.
Жеке тұлғаның — оқушының ұсынылған мақсатқа жетуге сәйкес дамуы,
тәрбиелілігі, білім алуы. Демек, мақсатқа жету модулі - мақсат қоя білуге
уйретеді. Оқушыяардың және студенттердің негізгі мақсаты - сапалы білім
алуы мен саналы тәртібін қамтамассыз етеді.
Мақсатқа сәйкестілік технологиясы — модульдік жүйенің белгілі бір
бөлігі ретінде төмендегіше сипатталады:
1.Мақсаткерлікгің иерархиялығы;
2. Мақсаткерліктің оқу-тәрбие құралына бағыныштылығы;
3.Мақсаткерліктің ерекшелігі мен арнаулы қасиеттілігі және бірізділігі;
4. Мақсаткерліктің модификациялық мүмкіндігі.
Максаткерліктің иерархиялылығы — максатты нақты коя білушілікке
негізделген.Бұл бірнеше категорияға бөлінген және даму деңгейі өте жоғары.
Бұл жүйені "педагогикалық таксаномия" деп, атайды. В.П.Беспалъко,
П.Я.Гальперин, И.Я.Лернер таксономиясы бүгінгі модульдік жүйеде
қолданылады.
Модульдік оқу — бұл оқудың мазмунын жақсартудың, оны ұйымдастырудың
құралы және әдісі. Сондай - ақ, ол теориялық және практикалық білімді
қамтамасыз етудің құрылымдық жүйесі. Модуль — оқу процесінің өзгеруінге
байланысты ұдайы жетілдіріліп және өзгертіліп, турлендіріліп отырады.
Демек, модуль — жеке тұлғаны дамыту, қалыптастыру, тәрбиелеудің үлгісі —
оқу процесін түрлендірудің әдістемесі
Модульдік оқудың маңызы
Модульдық оқу — тұтас ұдайы дамып отыратын жүйе. Модульдық оқудың
принциптері: жалпы заңдылыққа сүйенеді. Бұл заңдылыктар педагогикалық,
философиялық, психологиялық, социологиялық ғылымның негіздерінде
айқындалған. Демек, ғалым — П.А. Юцявиченнің "Модульдік оқудың теориясы мен
практикасы" атты еңбегінде модульдық оқудың принциптері де және оның оқыту
методологиясы жалпы дидактикалық принциптермен тұтасып жатады және сол
негізде колданады.
П.А. Юцявиченнің ұсынған принциптері Модульдық принцип
Бұл оқуға модульдық қарым-қатынас жасауын көрсетеді, ең бастысы бұл
сабақтың мазмұны мен ұйымдастыру формасы арқылы анықталады. Бұл үшін
мынандай алғы шарттар керек:
- Оқу материалын түрлендіргенде, әрбір оқушы мұғалім алға қойған
дидактикалық мақсаттарды игере алатындай және толық меңгеретін дәрежеде
болуы тиіс.
- Модульдық оқытуды және модульдық программа жасаған кезде, оқытудың
түрлері мен формалары ұштасып жатуы қажет, ең бастысы бұл дидактикалық
мақсаткерлікті жүзеге асыруы керек. Бұл ретте Модуль дегеніміз — бұл
модульдық оқудың негізгі құралы, сондай-ақ, ақпаратты блоктың толық жүзеге
асқанының белгісі.
Модульдық құрылысы мен маңызды принциптері
Оқытудың мазмұны модульдық бір тұтастылықты шешуге арналып, құрылады
және модульдық блокты анықтайтын белгілі бір мазмұны көрініп және
айқындалып тұруы шарт. Бұл принцип бұрын қолданылып жүрген программалап
оқытудың жүйесіне жақын және сонымен ұштасып жатады. Бұдан бір
айырмашылығы, белгілі бір дидактикалық мақсатты модульдық негізде шешуге
арналған.
Динамикалық принципі
Әлеуметтік тапсырыс немесе экономикалық сұраныс бойынша модульдың
маңызында елеулі өзгерістердің болуы. Бұл припципті жүзеге асыруда
модульдық оқытудың құрылысы мынандай деңгейде белгіленеді:
1.Модульдің әрбір элементінің мазмұны жаңа материалдармен толықтырылады
немесе мүлде жаңа материалға ауыстырылады.
2.Модульдік оқудың формасы, оның әрбір әлемситін тез ауыстыра алатындай
формада жасалуы тиіс.
Іс-қимыл әдістемелік принципі
Бұл әдіс арқылы оқушылар нағыз білім алып шығуы тиіс. Принциптің
негізгі мақсаты — оқытудың мақсаткерлігін айқындайды. Бұл принцип оқудың
мотивациялығын толықтыра түсуге арналган. Демек, мотивациялық оқуды
айқындай түседі.
Саналы түрде игеру принципі
Студенттердің оқытудың болашағын саналы түрде түсінуі. Саналы
меңгерудің қалыптасуы мотивациялық оқудың жүйелілігін туғызады. Саналылық
пен қызығушылықты ұдайы дамытып отырады.
Әдістемелік түрлендірудің жан-жақтылық принципі
Студенттердің танымдық әрекетіндегі кәсіптік-ақпаратты мазмұнды және
дүниетанымдық мазмұнды жетілдіру. Бұл педагогтың да танымдық қабілетін
қалыптастырады. Тиімділігі көптеген факторларға байланысты. Ол оқу
материалын оқушылардың және студентердің жас ерекшеліктеріне сәйкес келуін
қалайды.
Біртұтастық - бірегейлік принципі
Бұл оқушылар мен студенттердің берік және өзара түсінушілік
арақатынасын талап етеді. Көбінесе, бұл модульдық программа негізінде
шешіледі. Бұл принцип модульдық оқудың бір тұтастығын айқындайды және бұл
тұтастықты түсінудің жаңа сатысына көтерілуге мүмкіндік жасайды, Демек,
модулдық принциптің барлығы бірдей оқудағы модульдың құрылысының
ерекшелігін айқындай отырып, оның дидактикалық принциптермен ұштасып,
астарласып жатқанын көрсетеді.
Модуль интеграциялық қызмет атқара ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
2. Негізгі бөлім.
2.1 Жаңа педагогикалық технологияның жоғарғы оқу орнында оқытуда алатын
орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.2 Жаңа педагогикалық техиологияның мәні мен
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ..9
2.3 Жаңа педагогикалық технологияны пайдаланудың
маңызы ... ... ... ... ...16
3.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
4. Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 6
1. Кіріспе.
Кейбір жаңа технологиялар Модульдеп оқыту технологиясы. Деңгейлеп оқыту
технологиясы шоғырландырып қарқынды оқыту технологиясы Жана педагогикалық
технологияларға ынтымактастық педагогикасы, білім беруді ізгілендіру
технологиясы, түсіндіре, басқарып озат оқыту технологиясы, деңгейлік
саралап оқыту тенологиясы., міндетті нәтижелерге негізделген саралап оқыту
технологиясы, модулдік оқыту технологиясы және жобалап оқыту технологиясы
кіреді.
Ынтымақтастық педагогикасының негізгі мақсаты-талап ету —педагогикасынан
қарым – қатынас педагогикасына көшу,балаға ізгілік тұрғысынан қарау оқыту
мен тәрбиенің ажырамас бірлігі Ынтымақтастық педагогикасының
ерекшеліктері мына төмендегідей:
-мүгалім-оқушы, оқушы-мұғалім, оқушы-оқушы. Оқушы да субьект, мұғалім де
субьект;
-оқушының жеке басына ізгілік қарым-қатынас;
-оқушы мен мұғалім арасындагы өзара түсінушілік, ынтымақтастық қарым-
қатынас;
Білім берудің ізгілендіру технологиясының негізін қалаған Ш.Амоношвили.
Білім берудің ізгілендіру технологиясының мақсаты-баланы азамат етіп
тәрбиелеу, баланың танымдық күшін қалыптастыру және дамыту, баланың
жаны мен жүрегіне жылылық ұялату.
Мәселелік (проблемалы) оқыту технологиясының негізгі мақсаты-оқушыны өз
бетімен ізденуге үйрету, олардың танымдық және шығармашылық икемділіктерін
дамыту. Мэселелік оқыту технологиясының ерекшеліктері мынадай:
-оқушының белсенділіктерін арттыру;
-оқу материалында баланы қызықтыратындай құпиясы бар мәселе туғызу;
-оқушы материалды сезім мүшелері арқылы қабылдап қана қоймайды, білімге
деген қажеттілігін қанагаттандыру мақсатында меңгереді
2. Негізгі бөлім.
2.1 Жаңа педагогикалық технологияның жоғарғы оқу орнында оқытуда алатын
орны
Еліміздің егемендік алуы нәтижесінде қоғамдық өмірдің барлық
салаларында, соның ішінде, білім беру саласында жүріп жатқан
демократияландыру мен ізгілендіру институтты осы күнге дейін дағдарыстан
шығаратын қуатты талпыныстарға жол ашты. Жаңа талпыныс, жаңа ашылған
жолдардың бірі — білім берудің жаңа жүйесінің жасалуы. Білім беру
саласының барлық жағына жаңаша көзқарас, жаңаша қарым-қатынас (жаңа
базистік оқу жоспарына көшу, білім мазмұнын жетілдіру, оқу әдістемелік
кешендерге көшу, т.б.), жаңаша ойлау қалыптасуда.
Қазір дәстүрлі білім беруде студенттерге тек пәндік білім, білік,
дағдылардың белгілі жиынтығын мсңгертуге ғана бағытталып, олардың жеке
басының дамуына, тұлға ретінде қалыптасуына көңіл бөліп отыр.
Қазіргі кезде біздің Республикамызда білім берудің жаңа жүйссі жасалып,
әлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағыт алуда. Бұл педагогика теориясы
мсн оқу-тәрбис үрдісіидсгі слеулі өзгерістергс байланысты болыи отыр:
білім' берудің мазмүны жаңарып, жаңа көзқарас, басқаша қарым-қатынас,
өзгеше менталитет пайда болуда.
1. Білім беру мазмұны жаңа үрдістік біліктермен, ақпараттарды қабылдау
қабілеттерінің дамуымен, ғылымдағы шығармашылық және нарық жағдайындағы
білім беру багдарламаларының нақтылануымен ерркшслснсді.
2. Ақпараттың ауызша және жазбаша, телефон және радио байланыс қазіргі
заманғы компьютерлік құралдарға ығысып орын беруде.
3.Баланың жеке басын тәрбиелеуде, оның жаңа дүниесінің рухани баюына,
азамат, тұлға ретінде қалыптасуына зор көңіл болінуде.
4.Қоғамдық біліммен пара-пар педагогикалық технологияның кеңінен
қолданылуына және ғылымның роліне мән беріліп келеді.
Қазіргі білім беру саласындагы оқытудың озық технологияларын
меңгермейінше сауатты, жан-жақты маман болу мумкін емес. Жаңа технологияны
меңгеру мұғалімнің интеллектуалдық, кәсіптік адамгершілік, рухани,
азаматтық және де басқа көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі әсерін
тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына
көмектеседі.
Бұл технологияның өзін мұғалім түрліше (орташа дәрежеде, үқыпты, дәл
нүсқау бойынша немесе шығармашы-лықпен) іске асыруы мүмкін. Бұл жерде
технологияны жүзеге асырушының тұлғалық компоненті, белгілі бір
ерекшеліктері елеулі түрде әсер етеді, сонымен бірге студенттің әрекеті —
оның қабылдауы, ынтасы, қүштарлығы негізгі рол атқарады.
Жоғары оқу орывдарында оқу үрдісінде педагогикалық технологияны
қолданудың белгілі тәжірибесі қалыптасқан. Бұл болашақ маманның квсіптік
қызметінің негізі болатын контекстік оқыту технологиясы, болашақ маманның
кәсіптік шеберлігін меңгеруіне арналған іскерлік ойындар технологиясы, сол
сияқты басқа технологиялар да іске асырылып отыр.
Оқу технологиясын таңдап, іріктеу - студенттің оқу-танымдық іс-әрекетін
басқарудың негізі бір буыны. Б.В.Горячев оқытушыларға оқыту үрдісінде
төмендегі технологияларды қолдануды ұсынады:
- дидактикалық қағидаларды, ұстанымдарды, әдістерді, құрал, форма, амал-
тәсілдерді, т.б. таңдау технологиясы;
- дидактиканың бірліктерді ірілендіру технологиясы;
- ЭВМ-ды пайдаланып оқыту технологиясы;
- даралап оқыту технологиясы.
Б.В.Горячев еңбектерінде оқыту технологиясы туралы көптеген нақты
пікірлер болғанмен, ол ұғымның мәнін толық аша алмады. Қазіргі заманғы
оқыту технологияларын меңгеру — өте күрделі де ұзақ үрдіс. Кейде ол
оқытушының оқытудың үйреншікті әдіс тәсілдерінен арылуды талап етеді.
Түсіндірме сөздікте "Технология - бұл қандай да болсын істегі,
шеберліктегі өнердегі амалдардың жиынтығы делінген, ал М.В.Кларин
"Педагогикалық мақсатқа қол жеткізу жолындағы қолданылатын барлық қисынды
ілім, амалдар мен әдіснамалық құраддардың жүйелі жиынтығы және жүмыс істеу
реті, - деп жазады.
Педагогикалық технология тәжірибеде жүзеге асырылатын белгілі бір
педагогикалық жағдайға сай қолданылатын әдіс-тәсілдер оның құрамды бөлігі
ғана", -деп, В.П. Беспалько анықтама береді.
Педагогикалық жүйе ретінде ол студенттің жан-жақты қалыптасуына ықпал
ететіндей оқытудың әдіс, құрал, үрдістердің мақсатты жиынтығын қарастырады.
В.В. Воронов "Педагогикалық технология - бұл тиімді окыту жүйесін
құрумен айналысатын жаңа бағыт",- деп есептейді.
В.М.Шепель "Технология бұл өнер, шеберлік, ептілік, іскерлік,
әдістердің жиынтығы, жағдайдың өзгеруі" десе, М.Чошанов "Технология — бұл
дидактикалық жүйенің құрамды бөлігі", - деп анықтамасын береді.
Жоғарыда аталған авторлардың пікірі бір-бірлерінен оңаша алшақтамайды,
олар педагогиялық технологкяның біршама әртүрлі белгілеріне назар аударуды
ұсынады.
Бүгінгі оқыту жүйесінде әртүрлі жаңа технологиялар пайдалану
тәжірибелерге еніп, нәтижелер беруде. Әсіресе, технологиялық бірліктердің
арнайы жүйесі, олар педагогикалық нәтижеге бағытталған және оқытудың жаңа
технологияларын мемлекеттік стандартқа және білімдік өзгерістерге қарай
топтастыруға болады.
Ғылыми-техникалық прогресс өндірістің көптеген салаларын ғана
технологияландырыгт қоймай, мөдениеттің, білімнің гуманитарлық саласына
батыл еніп дами бастады. Қазір ақпараттық, медициналық т.б. технологиялық
салалармен бірге білімнің технологиялық мәселелері қарастырылуда.
Өндіріс процесін технологияландырумен салыстырғанда, педагогикалық
бағдарлама одан да қиын әрі күрделі процесс екенін тәжірибе кәрсетіп отыр.
Алайда, бұл программа эксперимент түрінде дәлелденіп, оптимизацияланып және
тиімділігін кәрсетіп, тексеріліп барып жоспарлы түрде жүргізілу арқылы
білімді технологияландыруға қолданылып келеді. "Егер жоғары оқу орындары
мен білімді, біріншіден, оны өндіріс орындарымен салыстырсақ, сондағы
"шикізат", екінші жағынан, "оқушы" дайын күткен өнімі болып табылады.
Педагогикалық технологияның артықшылығы, басқа технологиялардан
айырмашылығы "тірі материалдармен", демек қоғамдағы үстеме өндіріспен
байланыстылығымен ерекшелене түседі. Педагогикалық технология басқарудың
көптеген теориялық және практикалық мәселелерін қамтиды. Олар, оқытудың
құралы мен әдістері және оқу процесін ұйымдастыру. Осы арқылы олар
педагогикалық ой-пікірді тарата алады және міндетті - деген, ы АҚШ-та
жасалған аудиовизуалдық оқудың жаңа программасының кіріслесінің өзі,
білімдегі технологиялық революцияның бастамасы ғана смес, қазіргі кезендегі
дамыған, мәні, пәні, концепциясы, морфологиясы, әдебиеттері толық жазылған
жаңа пән - педагогикалык технологияның негізін салды.
Кәсіптік білікті педағогтар мен технологтардың арнаулы программаны
тездетіп жасауы педагогикалық технологияның лексикалық сөздігін оның
ұғымдық түсінігін нақтылай түсуге мүмкіндік туғызады.
Кейінгі жылдары "Педагогикалық технология" ұғымын программалап оқытуға,
техникалық құралдарды пайдаланумен байланыстырып отырды. Алайда, бұл пән
ретінде оның фактілері мен материалдары дамытылып, қайта өзгертіліп,
өндіріс адамдары, педагогтар мсн ғалымдар өздерінің өндірістік жәнс оқу-
тәрбиелік мақсаттарына қарай өзгертіп отырады. Терминнің атауы "Технология
білімге" және "Білім тсхнологиясы", кейіннен "Педагоғикалық технология"
болып өзгертілді. Осылай, оның маңызы, міндеті оқу-тәрбиелік сипаты
біртіндеп толықтырыла түсті.
Педагогикалық технология — жинақталған интегралдық процесс — білімнің
барлық түрін меңгеру үшін ұйымдастыру және басқару, жоспарлау проблемаларын
талдай, оқу құралдарын жасау жолдарын кәрсету, оған адам күшін пайдаланудың
экономикалық тиімділігін арттыру т.б. жатады делінген.
Ол педагогикалық-технологиялық эволюциялық ұғымы. Оның ерекше сипаты
компьютерлік лабораториялар ашу және шағын кластар ашу, соған сәйкес
программалар жасап, интерактивті видеоларды пайдалану. Бұдан кейінгі
кезеңдерде ғылым мен техниканың дамуы адамдардың, ғылымның алдына кең жол
ашты, жаңа технологиялар пайда болды. Мысалы: өнеркәсіптік, электрондық,
ақпараттық. Сондай-ақ, көптеген оқыту ресурстары жасалды. Сөктігі, жаңа
техникалық, ақпараттық, полиграфиялық, аудиовизуальдық құралдар пайда
болып, оларға тән жаңа әдістемеліктер жасалды. Бұлар оқу және білім беру
процесінің жаңа, толықтырылған компоненттері болып есептеледі. осы негізде
оқу-тәрбие процесінде жоғары оқу орындарында жаңа техникалық мамандықтар
ашылды. Міне, мұндай нәтижелер мен жетістіктер "Педагогикалық технология"
ұғымының өзіндік ерекшеліктерін тағы да кәрсете түсті.
АҚШ-тың оқытудың технологиясы туралы комиссия Президент пен Конгресске
жасаған баяндамасында: "Педагогикалық технология табиғатының есі жақты
маңызы бар екенін анықтады: Олар — технологиялық революция нәтижесінде
пайда болған оқу процесін пайдалануға болатын процесс". Оны барлық оқу
процесін бағалауға, ұйымдастыруға, жоспарлауға т.б. жүйелі жұмыстарға
қолданады. Сондай-ақ, оны оқу процесін жанама құруға және оптимизациялауға
қолданады. Әлемдік педагогикалық ой-пікірде педагогикалық технология — оқу
процесін жаңарту мақсатында қолданылады делінген.
Педагогикалық технология әлемдегі барлық елдерде және оқу процесінің
барлық саласына қолданыла бастады. Бүған дәлел Бразилия педагогы - Ж.
Батист Араужу мен Оливейра зерттеулері дәлел. Кембридж университетінің
барлық оқу орындарында олар бүған тәжірибе жасап оқу процесінің сапасын
арттыратынын долелдегсн, ең бастысы олар сауатсыздықты жоюдағы оның маңызды
мақсаты оқу процесінің тиімділігін арттыра түсті.
2.2 Жаңа педагогикалық техиологияның мәні мен мазмұны
Оқу бағдарламаларында барлық пөн бойынша білім мазмұнының өзірше
бірінші элементіне үлкен мән берілуде, яғни білімге. Қазіргі қоғамда жүріп
жатқан әлеуметтік терең өзгерістер білім беруді дамытудың жаңа жолдарын,
яғни педагогака ғылымының парадигмасы мен әдістемесін өзгертуді талап
етеді. Бұрынғы әдетке айналған оқу үрдісінде мұғалімге басшылық рөл
берілсе, ал қазіргі оқу урдісінде оқушы белсенділік кәрсетуі тиіс, оны
оқытпайды, ол өздігінен оқуы керек. Қоғамды гуманизациялау, оқытуды
дифференсациялау арқылы оқушылардың өз таңдауына жол ашады. Ал мұғалімнің
негізгі көңіл аударатын мәселесі — әрбір оқушының жеке қызығуы мен
мүмкіндіктерін ашу. Оқушының іс-әрекеті көптеген мінез-құлық
параметрлерімен (іс-әрекет сипаты, жеке интеллектуалды дамуы, сөйлеу
мәдениеті, өз бетінше жұмыс істеуі, жауапкершілігі, өз еркімен ұсыныс
тастауы т.б.) бағаланады. Әрбір оқушы басқа оқушымен салыстырылмайды,
керісінше дамуына қарай өзімен-өзі салыстырылады. Оқушылардың өз
нәтижелерін бағалай білуге үйренуі аса маңызды. Сонда баға оның жіберген
қатесіне берілген жазалау емес, қайта жсткен жетістігіне берілген мадақтау,
қызығуы мен қажетін көтермелеу құралына айналады.
Педагогикалық технологияларды мазмұнына қарай жетілдіру мен топтау
Педагогикалық қорым-қатынасты ізгілендіру мен демократияландыру
негізіндегі технологиялар. Оган Ш.А.Амонашвили, Е.И. Ильина әдістемелері
жатады.
1. Оқушылардың іс-әрекетін белсендіру мен тиімділігін арттыру
педагогикалық технологиялары. Оған ойын элементтері, проблемалық оқыту,
тірек сызбалары, В.Ф.Шаталов және Е.И.Пассовтың комуникативті әдістемелері
кіреді.
2.Оқыту процесін басқарумен ұйымдастыру тиімділігін арттыратын
педогогикалық технологияяар. Оған бағдарламалап оқыту, дифференциялдап
оқыту (Н.К.Гузик, Ж.Қараев, т.б.) топты және ұжымдық оқыту, ақпараттық
технологиялар мен т.б. жатады.
3.Оқу материалынық дидактикалық құрлымын әдіснамалық тұрғыдан
жетілдіретін әдістемелер. Мысалға дидактикалық біліктерді түрлендіру
жөніндегі (Методика укрупления дидактических единиц-УДЕ) П.М.Әрдниев
әдістемесі және т.б.
4.Табиғатға сәйкестендіріп, Халық педагогикасы әдістемелері
қолданылатын технологиялар. Мысалы, Л.Н.Толстой, Монтессори, Абайдың қара
сөздері т.б.
5.Баламалы технологиялар, Мысалы Р. Штейнердің Вальдорф педагогикасы.
Кешенді технологиялар (Бұған көптеген авторлық мектептер кіреді) т.б.
Оқытуда қолданатын жаңа технологиялар
Қазіргі кездс оқыту процесін жоспарлаудың, қолданудың және бағалаудың
жүйелі әдісі, адамдардың техникалық ресурстарды білімді игеру жолында өзара
тиімді әрекет етудің нсгізі ретінде жаңа педагогикалық технологиялар
түрлсрі көбейе түсуде. Сондықтан осындай жаңартылған педаго-гикалық
технологиялар ішінен өз қажетін тандап алу — әр мұғалім үшін жауапты да
іскерлікті қажет ететін іс. Оқыту бағдарламалары сызықтық, тармақты,
адаптивті, құрама, блоктық және модульді болып бөлінеді.
1.Сызықтық — оқу материалдары блокпен беріліп, бақылау жүмыстарымен
кезектестіріліп отырады.
2.Тармақтық — оқушылар дұрыс жауап бермеген жағдайда қосымша ақпарат
көздерінен білім алып, жаңа бақылау жұмыстарын орындайды.
3. Адаптивті — өзінің меңгеру дәрежесіне қарай жаңа материалдың
күрделілік дәрежесін өзі таңдап, сөздіктер мен анықтамаларды (техникалық
құралдарды, компьютер, т.б.) қолдана алады.
Модульдік оқудың технологиясы оқытушыға педагогикалық жүйенің негізін
түсінуге жағдай жасай отырып, оқытудың теориясы мен практикасын өзара
байланыстыруға оны технологиялық деңгейге дейін көтеруге жағдай жасайды.
Модульдік оқудың технологиясы мынандай компоненттерден: мотивтік-
мақсаткерлік, маңыздылық, оперативтік-іс-әрекеттілік, бағалы-қорытындылық.
Ұсынылып отырған модульдер — бұл оқу ақпараттылығын программалық
жүйесін сақтау болып табылады. Мүның логикалық көкейкестілігі оның
структуралық-құрылымы, модульдің жалпы оқу процесін саналы меңгеруге
тигізетін әсері-оқытудың әдістемелігі болып есептеледі.
Модульдық оқудың мотивтік-мақсаткерлік құрылымдық жүйесінің әсер ету
ерекшелігін талдау — олардың педагогиканың негізгі категорияларын да алдын-
ала болжау, мақсаткерлік, мақсатқа жету т.б. әрі қарай жетілдіру және
зерттей түсу қажеттілігін кәрсетті. Философияда модульдың негізгі
категориясы мақсаткерлік — екі багатта қарастырылады. Біріншісі,
мақсатксрлік проблемасы адам қызметінің практикалық және танымдық заңдылыгы
болса, екіншіден, ол мақсатқа бағытталған жәие мақсатқа сәйкестілік ретінде
табиғат пен қоғамға шындықпен қараудың педагогикалық жүйесі болып табылады.
Модульдық оқу процесінде -мақсаткерлік негізгі педагогикалық категория
ретінде болашақ нәтиженің, іс-қимылдың, белгілі қызметтің қортындысы және
реттеушы ретінде әсер етеді. З.В. Знак пен В.И. Бактинскийдің пікірлерінше
— мақсаткерлік белгілі бір қызметтің немес іс-қимылдың мазмұнын
қалыптастырады. Модульдегі мақсаткерлік жеке тұлғаның бағалы бағдарламасын
сипаттайды және оның белгілі бір нәтижеге жетуін айқындайды. Р.Р. Бибрихтің
дәлелдеуінше, жеке тұлғаның әрбір жаңа мақсаткерлігі - оның мотивациялық
бағытын өзгерте отырып, өз алдына одан да күрделі жаңа күрделі мақсат
қоюға, мүмкіндік жасайды -мұны іс-қимылдың көкейкестілігі дейді.
Сөйтіп, адамның саналы іс-қимылы белгілі бір мақсатқа жетуге
бағытталған. Ал мақсаткерлікті анықтау, оған жету, сол ретте программа
жасау, қажетті құралды тандау — адам қызметінің оңтайлы қырымен саналады.
Осының барлығының жиынтығы модульде — алгоритмдік мақсаткерлік болып
есептеледі
Алгоритмдік мақсатқа жетудің негізгі белгілері
1.Мақсаткерлікті таңдау және анықтау және оны іске асыру үшін ұсыну.
Бұл мақсатқа жетудің бірінші компоненті. Сондай-ақ, мұндай іс-қимылдың
ерекшелігіне сәйкес айлалы мақсаткер-лікті анықтау.
2.Мақсаткерлікке сәйкес ұсынылған - нәтижеге жетудің жолдарын анықтау,
бұл мақсатқа жетудің екінші компонеті. Алға қойған мақсатқа жетудің
жолдарын анықтау үшін - мына факторларды зерттеу қажет. Ол:
- Мақсаткерліктегі ортаның немесе заітың критерилік өлшемі және
кәрсеткіші.
- Оқу процесінің формасы және қарастырылған әр түрлі әдістемелілігі.
- Оқушылар мен педагогтың біріккен іс-қимылы және қызметі.
3.Күткен нәтижені - қорытындыны анықтау мақсатқа жетудің үшінші
компоненті (бұл оқушылардың мақсатқа жету жолында ұсынылған тәрбиелік
сипатын көрсетеді). Сондай-ақ, нәтижелік, тәрбиелік, үлгерімділік, оқу
сапалылығы, іо қимылдың оңтайлы дамушылығы, коллективтің бірлігі, татулығы.
Жеке тұлғаның — оқушының ұсынылған мақсатқа жетуге сәйкес дамуы,
тәрбиелілігі, білім алуы. Демек, мақсатқа жету модулі - мақсат қоя білуге
уйретеді. Оқушыяардың және студенттердің негізгі мақсаты - сапалы білім
алуы мен саналы тәртібін қамтамассыз етеді.
Мақсатқа сәйкестілік технологиясы — модульдік жүйенің белгілі бір
бөлігі ретінде төмендегіше сипатталады:
1.Мақсаткерлікгің иерархиялығы;
2. Мақсаткерліктің оқу-тәрбие құралына бағыныштылығы;
3.Мақсаткерліктің ерекшелігі мен арнаулы қасиеттілігі және бірізділігі;
4. Мақсаткерліктің модификациялық мүмкіндігі.
Максаткерліктің иерархиялылығы — максатты нақты коя білушілікке
негізделген.Бұл бірнеше категорияға бөлінген және даму деңгейі өте жоғары.
Бұл жүйені "педагогикалық таксаномия" деп, атайды. В.П.Беспалъко,
П.Я.Гальперин, И.Я.Лернер таксономиясы бүгінгі модульдік жүйеде
қолданылады.
Модульдік оқу — бұл оқудың мазмунын жақсартудың, оны ұйымдастырудың
құралы және әдісі. Сондай - ақ, ол теориялық және практикалық білімді
қамтамасыз етудің құрылымдық жүйесі. Модуль — оқу процесінің өзгеруінге
байланысты ұдайы жетілдіріліп және өзгертіліп, турлендіріліп отырады.
Демек, модуль — жеке тұлғаны дамыту, қалыптастыру, тәрбиелеудің үлгісі —
оқу процесін түрлендірудің әдістемесі
Модульдік оқудың маңызы
Модульдық оқу — тұтас ұдайы дамып отыратын жүйе. Модульдық оқудың
принциптері: жалпы заңдылыққа сүйенеді. Бұл заңдылыктар педагогикалық,
философиялық, психологиялық, социологиялық ғылымның негіздерінде
айқындалған. Демек, ғалым — П.А. Юцявиченнің "Модульдік оқудың теориясы мен
практикасы" атты еңбегінде модульдық оқудың принциптері де және оның оқыту
методологиясы жалпы дидактикалық принциптермен тұтасып жатады және сол
негізде колданады.
П.А. Юцявиченнің ұсынған принциптері Модульдық принцип
Бұл оқуға модульдық қарым-қатынас жасауын көрсетеді, ең бастысы бұл
сабақтың мазмұны мен ұйымдастыру формасы арқылы анықталады. Бұл үшін
мынандай алғы шарттар керек:
- Оқу материалын түрлендіргенде, әрбір оқушы мұғалім алға қойған
дидактикалық мақсаттарды игере алатындай және толық меңгеретін дәрежеде
болуы тиіс.
- Модульдық оқытуды және модульдық программа жасаған кезде, оқытудың
түрлері мен формалары ұштасып жатуы қажет, ең бастысы бұл дидактикалық
мақсаткерлікті жүзеге асыруы керек. Бұл ретте Модуль дегеніміз — бұл
модульдық оқудың негізгі құралы, сондай-ақ, ақпаратты блоктың толық жүзеге
асқанының белгісі.
Модульдық құрылысы мен маңызды принциптері
Оқытудың мазмұны модульдық бір тұтастылықты шешуге арналып, құрылады
және модульдық блокты анықтайтын белгілі бір мазмұны көрініп және
айқындалып тұруы шарт. Бұл принцип бұрын қолданылып жүрген программалап
оқытудың жүйесіне жақын және сонымен ұштасып жатады. Бұдан бір
айырмашылығы, белгілі бір дидактикалық мақсатты модульдық негізде шешуге
арналған.
Динамикалық принципі
Әлеуметтік тапсырыс немесе экономикалық сұраныс бойынша модульдың
маңызында елеулі өзгерістердің болуы. Бұл припципті жүзеге асыруда
модульдық оқытудың құрылысы мынандай деңгейде белгіленеді:
1.Модульдің әрбір элементінің мазмұны жаңа материалдармен толықтырылады
немесе мүлде жаңа материалға ауыстырылады.
2.Модульдік оқудың формасы, оның әрбір әлемситін тез ауыстыра алатындай
формада жасалуы тиіс.
Іс-қимыл әдістемелік принципі
Бұл әдіс арқылы оқушылар нағыз білім алып шығуы тиіс. Принциптің
негізгі мақсаты — оқытудың мақсаткерлігін айқындайды. Бұл принцип оқудың
мотивациялығын толықтыра түсуге арналган. Демек, мотивациялық оқуды
айқындай түседі.
Саналы түрде игеру принципі
Студенттердің оқытудың болашағын саналы түрде түсінуі. Саналы
меңгерудің қалыптасуы мотивациялық оқудың жүйелілігін туғызады. Саналылық
пен қызығушылықты ұдайы дамытып отырады.
Әдістемелік түрлендірудің жан-жақтылық принципі
Студенттердің танымдық әрекетіндегі кәсіптік-ақпаратты мазмұнды және
дүниетанымдық мазмұнды жетілдіру. Бұл педагогтың да танымдық қабілетін
қалыптастырады. Тиімділігі көптеген факторларға байланысты. Ол оқу
материалын оқушылардың және студентердің жас ерекшеліктеріне сәйкес келуін
қалайды.
Біртұтастық - бірегейлік принципі
Бұл оқушылар мен студенттердің берік және өзара түсінушілік
арақатынасын талап етеді. Көбінесе, бұл модульдық программа негізінде
шешіледі. Бұл принцип модульдық оқудың бір тұтастығын айқындайды және бұл
тұтастықты түсінудің жаңа сатысына көтерілуге мүмкіндік жасайды, Демек,
модулдық принциптің барлығы бірдей оқудағы модульдың құрылысының
ерекшелігін айқындай отырып, оның дидактикалық принциптермен ұштасып,
астарласып жатқанын көрсетеді.
Модуль интеграциялық қызмет атқара ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz