Паскаль тілі программасының құрылымы

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ

Паскаль тілі - программалаудағы өте жаќсы тіл. Бұл тіл жеңіл, түсінікті болып оќылады. Паскаль тілі жазылудың, яғни ќұрылымын үйретеді. Паскаль тілі Бейсик тіліне ќарағанда өте жеңіл тіл. Паскаль тілінде әртүрлі типтермен рекурсиямен жұмыс істеуге болады.

Паскаль тілінің шығу тарихына тоќталатын болсаќ. Алгоритмдік тіл АЛГОЛ 1950-60 жылдары шыќќан. Паскаль тілі осы АЛГОЛ-дың мұрагері болып табылады. Бұл тілді шығарған швейцардың ғалымы НИКЛАУС ВИРТ ол осы тілмен өз студенттерін үйреткісі келді.

Паскаль тілі 70- ші жылдары пайда болады. Паскаль тілі, АЛГОЛ тіліне ќарағанда жеңіл және түсінікті. Бұнда енгізу және шығару процедуралары бар және АЛГОЛ тіліне ќарағанда мүмкіндігі өте көп.

BORLAND фирмасының TURBO PASCAL тіл стандартының кеңейтілген түрі болып табылады. Сонымен ќатар программа ќұрылуының процесін жылдамдататын және жеңілдететін интегрерленген ортасы бар. TURBO PASCAL пайда болғанға шейін бұл программалыќ өнім жеті версиядан өтті.

Паскаль тілі программасының құрылымы.

Паскаль тілінің бірінші версиясы Швейцария ғалымы профессор Никлаус Вирт тарапынан ( 1968ж) жаратылған. Қазірігі кезеңде Паскаль тілінің кеңейтілген ондаған диалектісі ( версиялары) бар, оның ішінде IBM PS - ке үйлесімді дербес компьютерлер жұмыс істей алатын Турба паскаль диалектісінің варианттары да жеткілікті.

Бейсик тілі сияқты, Паскаль тілі де оқып үйренуге жеңіл, түрлі сапалық информациямен жұмыс істеуді нәтижелі болғандықтан, дүние жүзінде көп тараған тілдердің бірі.

Оның ыңғайлылығы:

Тіл алгоритм құрылымын сақтап құрылған.

Мұнда бағдарламаны бірте - бірте дамыту арқылы жинақты түрде

Құруға болады. Ол бағдарламау тәсілін үйрену үшін де қажет;

Тілге дамытылған берілгендер типтері енгізілген.

Олар өңделетін берілгендер элементтердің толық сәйкестендіріп сипаттау және жаңа берілгендер типтерін енгізуге мүмкіндік береді;

Мұнда кішігірім жеңіл бастамалар мен күрделі құрылымды бағдарламаларды да құ руға мүмкін;
Тіл синтаксисі қиын емес; нұсқаулардың ( операторлардың) саны мүмкіндігінше азайтылған, т. б.

Паскаль тілінде құрылған бағдарламаны мәшинелік кіріспе тілге аудару үшін компьютерді пайдаланады.

1992ж. Borland Internaitional фирмасы Паскаль тіліне негізделген екі пакет істеп шығарады: Borland Pascal 7. 0 және Turbo Pascal 7. 0. Бірінші бағдарлама пакеті үш режимде жұмыс істей алады: Ms Dos операциялық жүйесінің әдеттегі және қорғаныс режимдерінде және Windows жүйесінде. Ол үшін қатты 30 мБайт және оперативтік жадтан 2 мБайт мөлшерде жай қажет.

Цикл әзір

Алдын ала берілген шарт бойынша қайталану. Алдын ала берілген шарт бойынша қайталанудың саны белгісіз болған жағдайда, пайдаланылады. Бұл оператор WHILE /оқылуы -уайл / -әзір және DO /оқылуы-ду /орындау қызмет сөздерінің көмегі арқылы орындалады да, алггоритмдік тілднгі әзір қайталау командасына сәйкес келеді. Оның жазылу түрі мынадай:

Әзір шартЦбСерияЦс:

Әзір шарт

Цб

Серия

Цс

WHILE шарт DOBeginСерия цикл денесіEnd.:

WHILE шарт DO

Begin

Серия цикл денесі

End.

Мұнда шарт орынында логикалық өрнек тұруы мүмкін. Серия көп жағдайда циклдің денесі деп аталады. Операторлық ашылшатын Begin және жабылатын End жақша ішіне алынып жазылады.

Жалпы түрде былай жазуға да болады.

WHILE шарт DO

цикл денесі

Begin және End қызмет сөздері жазылмайды.

Егер қайталау денесінде көшіру операторы болып ол циклдің сыртындағы оператордың белгісіне басқаруды берсе, онда циклдің орындалуы ары қараи жалғаспайды. Мұндағы В шарт /логикалық өрнек / Р- операторлар /цикл денесі/. Бұл оператор былай орындалады: алдымен шарт тексеріледі, егер ол орындалса, /сақталса/ онда цикл денесі орындалады; одан кейін шарт тексеріледі, бұл процесс қашан шарт орындалмағанша қайталанады.

Егер шарт орындалмаса, басқару операторлыөқ жақшаның /end/ соңыда тұрған операторға көшіріледі.

WHILE циклдік операторы

Теорияға шолу

Алдын ала берілген шарт бойынша қайталауды жүзеге асыратын оператор WHILE және DO түйінді сөздері қолданылып орындалады. Жазылу пішімі:

WHILE <қайталану шарты> DO <цикл тұлғасы>;

Мұндағы қайталану шарты - логикалық өрнек, цикл тұлғасы - қайталанып орындалып отыратын қарапайым немесе құрама оператор. Цикл әрбір орындалар алдында қайталану шартының мәні есептеледі, егер ол ақиқат болса, цикл тұлғасы орындалады да, шарт қайта тексеріледі. Қайталану шарты жалған болса, циклдің орындау доғарылып, WHILE операторынан кейінгі жолдар атқарыла бастайды. Егер шарт бірінші тексерілгеннен-ақ жалған болса, онда цикл орындалмайды. Егер цикл тұлғасы қарапайым оператор емес, құрама оператор болса, онда оператордың жазылу пішімін келесідей жазуға болады:

WHILE <шарт> DO

BEGIN

<1-оператор; >

<2-опреатор; >

…….

<N-опреатор; >

END;

Мысал. x-тің х= 1, 2, 3, 4, 5, 6 мәндерінде у= функциясының мәнін табу программасын құру.

Program esep3_2;

Var {айнымалыларды сипаттау бөлімі}

x, y: Integer ; {х , y - бүтін сандар }

BEGIN {программа басы}

x:=1; {х-тің бастапқы мәні}

while (x<=6) do

{егер х-тің мәні 6-дан төмен немесе тең болғанда, цикл денесі орындалады}

begin {цикл басы}

y:=exp(x) +2*sqrt(x) ; {у функциясын есептеу}

WriteLn('x =', x, ' y =', y) ; {нәтижені экранға шығарамыз}

x:=x+1; {х мәнін 1 қадамға жоғарылату}

end; {цикл соңы}

END. {программа соңы}

Программаны іске қосқанда келесі нәтижелер шығуы міндет:

х=1 у=1

х=2 у=4

х=3 у=9

х=4 у=16

х=5 у=25

х=6 у=36

Егер бір цикл тұлғасында басқа циклдік құрылым бар болса, онда олар қабатталған циклдер деп аталады. Құрамына басқа цикл кіретін цикл сыртқы болып саналады да, сыртқы цикл тұлғасына кіретін цикл ішкі болып есептеледі.

Көптеген есептерді шығару үшін бірінің ішіне бірі қабаттасқан осындай күрделі циклдерді пайдалануға тура келеді. Күрделі циклдер қарапайым циклдерден құралады.

Мысал 2. (While, For операторын қолдану арқылы)

z=x+2y функциясының мәнін есептеу, мұндағы х=2, 4, 5, 6, 8, 10 және у=5, 6, 7, 8, 9

Program esep3_1;

Var

z, x, y:integer;

begin

while (x<=0) do

begin

for y:=5 to 9 do

begin

z:=x+2*y;

writeln(‘x=’, x, ’ y=’, y, ‘ z=’, z) ;

x:=x+2;

end;

end;

readln; end.