1905-1908 жылдардағы Индиядағы революциялыщ өрлеу

1. Революциялық қозғалыстың қарсаныидағы Иидия.
2. Свадеши және сварадж.
3. Ұлттық Конгрестің ролі. "VTK екіге белінуі.
4. Революциялық қозғалыстың барысы.
5. Революциялық қозғалыстың жеңіліске ұшырауы.

1. XX ғасырдың бас кезінде Азия және Африка елдеріндегі революциялық қозғалыс барлық елдерді қамти қоймады, Азаттық күрес әлеуметтік-экономикалық қатынастары біршама дамыған Ирак, Қытай, Түркия, Индия, Индонезия секілді елдерде күшейді. Негізі бұлар Азия құрлығының халқының саны көп, ең ірі елдер болып табылады. Революциялық қозғалыстың алғышарттары капитализмның даму деңгейіне де байланысты болды. 1905-1907 жылдары болған 1-ші орыс буржуазиялық-демократиялық революциясы Шығыс елдеріндегі азаттық және революциялық қозғалысқа түрткі болды.
XX ғасырдың басында Индияның экономикалық жағдайы сол күйінше метрополияның мүлдесіне бағынышты болды. Индия әлі де Британ империясының шикізат көзі және тауар өткізу рыноы ретінде сақталды. Индия мен Англия арасында сауда қарқынды дамыды. Үнді экспортын негізі мақта, жүн, күріш, бидай, апиын құрады.
XX ғасырдың бас кезінде Англия Индиядағы теміржол, ирригациялық құрынысқа. плантациялық шаруашылыққа, кәсіпорындар құрылысына мол капитал құйды. 1905 жылы Индияда 165 шетел акционерлік компаниялары қызмет етті, олардың көпшілігі Англияның компаниялары болып табылды.
Отарлық қанаудан Индияның халқы қатты зардап шекті. Халық аштыққа ұшырады. Мәселен, 1896-1906 жылдары елде 10 миллионнан аса адам аштықтан қырылды. Елде оба індеті тарады. 1904 жылы Индияда обадан 1 мидлионға жуық адам қырылды. Елдегі жағдайға байланысты шаруалар көтерілісі жиілей түсті. Ағылшын үкіметі халықтың наразылығын террор және репрессия арқылы басып-жаншыды. Индияның вице-королі Керзон үнді--чиновниктерін ағылшындармен алмастырды. Ол сонымен қатар 1904 жылы университеттегі төлемақыны екі есе көбейтті. Университет кеңесшілер құрамына тек британ шенеуніктері кірді, олар жоғарғы мектепке полициялық бақылау орнатты.

1. Губер А.А., Ким Г.Ф., Хейфец А.Н. Новая история стран Азии и Африки. М., 1982
2. Акимкина Н.А., Люксембург М.А. Практикум по истории стран зарубежного Востока. М., 1963
3. И.Ганди М.К. Моя жизнь. М., 1969
4. Райков А.В. ГІробуждетіне Индии. М., 1968
5. Новейшая история стран Азии и Африки. XX век. 1900-1945. Под редакцисй доктора исторических наук А.М.Родригеса. М., ВЛЛДОС, 2001